Ταυτόχρονα με τη γεωπολιτική ανατάραξη και τον νέο ανταγωνισμό που έχει προκαλέσει ο πόλεμος στην Ουκρανία, το παγκόσμιο εμπόριο αναδιαρθρώνεται με βάση αναδυόμενες περιφερειακές συνεργασίες, και την ανάδειξη νέων οικονομικών χώρων που θα απειλήσουν την αμερικανική ηγεμονία σε αυτό που αποκαλούμε παγκοσμιοποίηση.
Χαρακτηριστικό είναι το εγχείρημα για την δημιουργία ενός καλαθιού νομισμάτων από τη Ρωσία και την Κίνα και άλλες χώρες των BRICS προκειμένου να εκκαθαρίζονται οι διεθνείς εμπορικές συναλλαγές εκτός δολαρίου αλλά και η συμφωνία ορισμένων κρατών του Περσικού Κόλπου για την προμήθεια πετρελαίου και φυσικού αερίου σε γιουάν ή άλλη νομίσματα.
Σημαντική είναι σε αυτή την κατεύθυνση η δοκιμαστική χρήση του ψηφιακού γιουάν από την Κεντρική Τράπεζα της Κίνας στο Χονγκ Κογκ την προηγούμενη εβδομάδα.
Νέο νομισματικό μπλοκ της Λατινικής Αμερικής
Σε αυτό το πλαίσιο, λοιπόν, Βραζιλία και Αργεντινή θα ανακοινώσουν αυτή την εβδομάδα ότι αρχίζουν προπαρασκευαστικό έργο για τη δημιουργία κοινού νομίσματος, σε μία προσπάθεια που θα μπορούσε να οδηγήσει στη δημιουργία του δεύτερου μεγαλύτερου νομισματικού μπλοκ του πλανήτη.
Οι δύο κορυφαίες οικονομίες της Νότιας Αμερικής θα συζητήσουν το εν λόγω σχέδιο στη σύνοδο κορυφής στο Μπουένος Άιρες αυτή την εβδομάδα και θα προσκαλέσουν και άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής για να συμμετάσχουν, σύμφωνα με δημοσίευμα των Financial Times την Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2023.
Και το όνομα αυτού…
Αρχικά, οι συζητήσεις θα επικεντρωθούν στο πως το νέο νόμισμα, που η Βραζιλία αποκαλεί «Sur» (νότιος), θα μπορούσε να ενισχύσει το περιφερειακό εμπόριο και να περιορίσει την εξάρτησή της από το αμερικανικό δολάριο, όπως ανέφεραν αξιωματούχοι στους FT.
Σε μία πρώτη φάση θα υπάρχει παράλληλα με το ρεάλ Βραζιλίας και το πέσο Αργεντινής.
«Θα αρχίσει μία συζήτηση σχετικά με τις παραμέτρους που χρειάζεται ένα ενιαίο νόμισμα, μεταξύ των οποίων δημοσιονομικά ζητήματα, το μέγεθος της οικονομίας και ο ρόλος των κεντρικών τραπεζών», ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών της Αργεντινής Sergio Massa.
Στην αρχή θα είναι ένα διμερές σχέδιο, όμως η πρωτοβουλία θα μπορούσε να επεκταθεί και σε άλλες χώρες της Λατινικής Αμερικής.
Το 5% του παγκόσμιου ΑΕΠ
«Η Αργεντινή και η Βραζιλία θα προσκαλέσουν και τις υπόλοιπες χώρες της περιοχής», συμπλήρωσε ο υπουργός Οικονομικών.
Μία νομισματική ένωση σε ολόκληρη τη Λατινική Αμερική θα μπορούσε να εκπροσωπήσει το 5% του παγκόσμιου ΑΕΠ, εκτιμούν οι FT.
Συγκριτικά, η μεγαλύτερη νομισματική ένωση αυτή τη στιγμή, η Ευρωζώνη, εκπροσωπεί το 14% του παγκόσμιου ΑΕΠ σε όρους δολαρίου.
Υπάρχουν και κάποιες άλλες νομισματικές ένωσης, όπως η CFA που χρησιμοποιείται από ορισμένες αφρικανικές χώρες και είναι συνδεδεμένη με το ευρώ και η ένωση Ανατολικής Καραϊβικής που χρησιμοποιεί το δολάριο, οι οποίες όμως εκπροσωπού πολύ μικρότερο μερίδιο του παγκόσμιου ΑΕΠ.
Πολιτική υποστήριξη
Το σχέδιο θα χρειαστεί πολλά χρόνια για να υλοποιηθεί, με τον Massa να επισημαίνει ότι η Ευρώπη χρειάστηκε 35 χρόνια για να δημιουργήσει το ευρώ.
Αναμένεται μία επίσημη ανακοίνωση κατά τη διάρκεια της επίσκεψης του προέδρου της Βραζιλίας Lula da Silva στην Αργεντινή που ξεκινά από την Κυριακή 22 Ιανουαρίου 2023, στο πρώτο του ταξίδι στο εξωτερικό από τη στιγμή που ανέλαβε την εξουσία την 1η Ιανουαρίου – πρόκειται για ένα ταξίδι με υψηλό πολιτικό συμβολισμό.
Η Βραζιλία και η Αργεντινή είχαν συζητήσει τη δημιουργία κοινού νομίσματος και στο παρελθόν, όμως οι συζητήσεις δεν ευοδώθηκαν εξαιτίας της αντίθεσης από την κεντρική τράπεζα της Βραζιλίας, όπως ανέφερε αξιωματούχος.
Τώρα όμως που οι δύο χώρες έχουν αριστερούς ηγέτες, υπάρχει μεγαλύτερη πολιτική υποστήριξη.
Οι διμερείς εμπορικές συναλλαγές μεταξύ Βραζιλίας και Αργεντινής, στα 26,4 δισ.δολάρια τους πρώτους 11 μήνες του 2022, είναι αυξημένες 21% σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2021.
Από πέρυσι η μελέτη για τη νομισματική ένωση
Εκπρόσωπος του υπουργείου Οικονομικών της Βραζιλίας δήλωσε ότι δεν έχει πληροφορίες για μια ομάδα εργασίας για ένα κοινό νόμισμα.
Σημείωσε ότι ο υπουργός Οικονομικών Fernando Haddad είχε συντάξει μία μελέτη πέρυσι, προτού αναλάβει την τρέχουσα δουλειά του, προτείνοντας ένα κοινό ψηφιακό νόμισμα της Νότιας Αμερικής.
Τα δύο κράτη είναι η κινητήρια δύναμη πίσω από το περιφερειακό εμπορικό μπλοκ Mercosur, το οποίο περιλαμβάνει την Παραγουάη και Ουρουγουάη.
Στο 100% ο πληθωρισμός της Αργεντινής και οι διαδοχικές χρεοκοπίες
Η λογική πίσω από τη δημιουργία ενός κοινού νομίσματος είναι ευεξήγητη για την Αργεντινή,όπου ο ετήσιος πληθωρισμός πλησιάζει το 100%, καθώς η κεντρική τράπεζα τυπώνει χρήματα για να χρηματοδοτήσει τις δημόσεις δαπάνες.
Κατά τα τρία πρώτα χρόνια της θητείας του Προέδρου Alberto Fernández, η ποσότητα του χρήματος σε κυκλοφορία τετραπλασιάστηκε, σύμφωνα με στοιχεία της κεντρικής τράπεζας, και το μεγαλύτερο νόμισμα πέσο αξίζει λιγότερο από 3 δολ. στην ευρέως χρησιμοποιούμενη παράλληλη συναλλαγματική ισοτιμία.
Ωστόσο, θα υπάρξει ανησυχία στη Βραζιλία σχετικά με την ιδέα της πρόσδεσης της μεγαλύτερης οικονομίας της Λατινικής Αμερικής σε αυτήν του διαχρονικά ασταθούς γείτονά της.
Η Αργεντινή έχει αποκοπεί σε μεγάλο βαθμό από τις διεθνείς αγορές χρέους από την χρεοκοπία της το 2020 και εξακολουθεί να χρωστάει περισσότερα από 40 δισεκατομμύρια δολάρια στο ΔΝΤ από ένα πρόγραμμα διάσωσης του 2018.
Η σημασία της επίσκεψης Lula
Ο Lula θα μείνει στην Αργεντινή για μια σύνοδο κορυφής την Τρίτη 24 Ιανουαρίου 2023 της Κοινότητας των Κρατών της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής (CELAC) των 33 κρατών, η οποία θα συγκεντρώσει τους νέους αριστερούς ηγέτες της περιοχής για πρώτη φορά από τότε που ένα κύμα εκλογών πέρυσι αντιστράφηκε. δεξιά τάση – είναι το αποκαλούμενο ροζ πολιτικό κύμα.
Ο πρόεδρος της Κολομβίας Gustavo Petro ήταν πιθανό να παρευρεθεί, είπαν αξιωματούχοι, μαζί με τον Gabriel Boric της Χιλής και άλλες πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες όπως ο επαναστάτης σοσιαλιστής πρόεδρος της Βενεζουέλας Nicolás Maduro και ο ηγέτης της Κούβας Miguel Díaz-Canel.
Ο πρόεδρος του Μεξικού Andrés Manuel López Obrador αποφεύγει γενικά τα ταξίδια στο εξωτερικό και δεν έχει προγραμματιστεί να συμμετάσχει.
Μετατροπή της οικονομίας σε παραγωγή πρώτων υλών – Το νέο αναπτυξιακό υπόδειγμα
Ο υπουργός Εξωτερικών της Αργεντινής Santiago Cafiero επισήμανε ότι η σύνοδος κορυφής θα αναλάβει επίσης δεσμεύσεις για μεγαλύτερη περιφερειακή ολοκλήρωση, την υπεράσπιση της δημοκρατίας και την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Πάνω από όλα, επισήμανε στους Financial Times, ότι η περιοχή έπρεπε να συζητήσει τι είδους οικονομική ανάπτυξη ήθελε να επιτύχει, σε μία εποχή που ο κόσμος είχε ιδαίτερη ανάγκη για τα τρόφιμα, το πετρέλαιο και τα ορυκτά της Λατινικής Αμερικής.
«Θα αναπτραπεί το υφιστάμενο αναπτυξιακό μοντέλο στη περιοχή με τρόπο που θα μετατρέψει την οικονομία της αποκλειστικά σε παραγωγό πρώτων υλών ή με τρόπο που δημιουργεί κοινωνική δικαιοσύνη προσθέτοντας αξία;», επισήμανε.
Υποκατάσταση της εξάρτησης από το δολάριο
Ο Alfredo Serrano, Ισπανός οικονομολόγος που διευθύνει την πολιτική δεξαμενή σκέψης Celag στο Μπουένος Άιρες, είπε ότι η σύνοδος θα συζητήσει πώς να ενισχυθούν οι περιφερειακές αλυσίδες αξίας προεικένου να αξιοποιηθούν οι περιφερειακές ευκαιρίες, καθώς και να σημειωθεί πρόοδος σε μια νομισματική ένωση.
«Οι νομισματικοί και συναλλαγματικοί μηχανισμοί είναι ζωτικής σημασίας», επισήμανε.
«Υπάρχουν σήμερα δυνατότητες στη Λατινική Αμερική, δεδομένων των ισχυρών οικονομιών της, να βρεθούν μέσα που υποκαθιστούν την εξάρτηση από το δολάριο.
Αυτό θα είναι ένα πολύ σημαντικό βήμα προς τα εμπρός».
Ο Manuel Canelas, πολιτικός επιστήμονας και πρώην υπουργός της κυβέρνησης της Βολιβίας, επισήμανε ότι η CELAC, η οποία ιδρύθηκε το 2010 για να βοηθήσει τις κυβερνήσεις της Λατινικής Αμερικής και της Καραϊβικής να συντονίσουν τις οικονομικές τους πολιτικές σε τροχία απεξάρτησης από τις ΗΠΑ ή τον Καναδά, ήταν ο μόνος τέτοιος οργανισμός πανπεριφερειακής ολοκλήρωσης που είχε επιβιώσει. την περασμένη δεκαετία ενώ άλλοι δεν προκάλεσαν πολιτικό ενδιαφέρον.
Ωστόσο, οι αριστεροί πρόεδροι της Λατινικής Αμερικής αντιμετωπίζουν τώρα πιο δύσκολες παγκόσμιες οικονομικές συνθήκες, δυσκολότερη εσωτερική πολιτική με πολλές κυβερνήσεις συνασπισμού και λιγότερο ενθουσιασμό από τους πολίτες για περιφερειακή ολοκλήρωση.
«Εξαιτίας αυτού, όλα τα βήματα προς την περιφερειακή ολοκληρωση θα είναι σίγουρα πιο προσεκτικά». . . και θα πρέπει να επικεντρωθούμε άμεσα στην παροχή θετικών αποτελεσμάτων και να δείξουμε γιατί είναι χρήσιμα», προειδοποίησε.
