Αφωνία από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη για το τουρκικό χαράτσι μέσω Βουλγαρίας στο φυσικό αέριο
Αφωνία από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη, όταν ο Ταγίπ Ερντογάν προνόησε από το 2021 να διασφαλίσει μερίδιο στην πολιτική σκηνή της Βουλγαρίας, κανείς δεν φαντάστηκε ότι η στρατηγική του θα τον βοηθούσε σήμερα να λειτουργεί σαν «πλυντήριο» της ρωσικής ενέργειας.
Με την απόφαση της Ε.Ε. να περιορίσει μετά την εισβολή στην Ουκρανία τα έσοδα της Ρωσίας από πετρέλαιο και φυσικό αέριο, η Τουρκία έχει γίνει ένας από τους μεγαλύτερους εισαγωγείς ρωσικής ενέργειας, αυξάνοντας αλματωδώς τις εξαγωγές προς την Ε.Ε. Εισάγει ρωσικό πετρέλαιο και αέριο και στη συνέχεια το πουλά στις ευρωπαϊκές χώρες που έχουν επιβάλει κυρώσεις στη Ρωσία ως «τουρκικό», αφού, τυπικά, η προέλευση του προϊόντος έχει αλλάξει.
Χρησιμοποιώντας τη Βουλγαρία, η Τουρκία φρόντισε φέτος να δημιουργήσει έναν ρωσοτουρκικό κόμβο φυσικού αερίου που πρακτικά «συγκαλύπτει» τις ρωσικές εξαγωγές στις οποίες επιβάλλονται κυρώσεις από την Ευρώπη. Η Άγκυρα, δηλαδή, πρακτικά πουλάει ρωσικό φυσικό αέριο, μασκαρεμένο τυπικά ως τουρκικό, στη νότια και την ανατολική Ευρώπη, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας.
Η Τουρκία δεν διαθέτει δικό της φυσικό αέριο, όχι ακόμα τουλάχιστον και σε ποσότητες για να το εξάγει. Ενώ όμως το εισάγει, παράλληλα προωθεί τη δική της ατζέντα εξαγωγών. Κατάφερε να καταστήσει εξαρτημένες από την Τουρκία ευρωπαϊκές χώρες, όπως η Ελλάδα, που ουσιαστικά δίνουν λεφτά και γεωπολιτικό μοχλό πίεσης στην Άγκυρα, όπως αναφέρει και το Politico.
Αφωνία από την Κυβέρνηση Μητσοτάκη
Τον Ιανουάριο, η κρατική εταιρία φυσικού αερίου της Βουλγαρίας Bulgargaz υπέγραψε συμφωνία με την τουρκική Botas ώστε να αποκτήσει πρόσβαση η Τουρκία σε βουλγαρικούς αγωγούς για την πώληση φυσικού αερίου προς τις γειτονικές χώρες της Βουλγαρίας. Η Άγκυρα προμηθεύεται το ρωσικό φυσικό αέριο και στη συνέχεια τού δίνει άλλα έγγραφα προέλευσης.
Τον περασμένο μήνα η Βουλγαρία επέβαλε έξτρα φόρο 10 ευρώ ανά μεγαβατώρα στο ρωσικό φυσικό αέριο που διέρχεται από τη χώρα, ξεσηκώνοντας οργισμένες αντιδράσεις από τα κράτη εισαγωγείς της Βουλγαρίας, που κατηγόρησαν τη Σόφια για εχθρική κίνηση. Ο Βούλγαρος πρόεδρος Ρούμεν Ράντεφ αναγκάστηκε να ζητήσει από το ανώτατο δικαστήριο να επανεξετάσει τη νομιμότητα του χαρατσιού, αφού ουσιαστικά παραβιάζει τη νομοθεσία της Ε.Ε.
Όλες οι χώρες που τους επιβλήθηκε το βουλγαρικό χαράτσι αντέδρασαν έντονα, ειδικά η Σερβία και η Ουγγαρία. Η τελευταία έθεσε άμεσα το ζήτημα στην Ε.Ε. Η μόνη χώρα της οποίας η κυβέρνηση δεν αντέδρασε ήταν η Ελλάδα, παρότι ο φόρος απειλεί τον ενεργειακό της εφοδιασμό, αυξάνει κι άλλο τους λογαριασμούς των καταναλωτών εν όψει χειμώνα και καθιστά την Αθήνα ακόμα πιο ασφυκτικά εξαρτημένη από την Τουρκία.
Όλο αυτό το σχέδιο για την επιβολή των 10 ευρώ ανά μεγαβατώρα είναι πρακτικά «τουρκοκίνητο». Επιβλήθηκε με την ώθηση του φιλοτουρκικού DPS, του μειονοτικού κόμματος της Βουλγαρίας, που λειτουργεί ως εντολοδόχος του Ερντογάν.
Στις 28 Σεπτεμβρίου, το βουλγαρικό Κοινοβούλιο ψήφισε τροποποίηση νόμου που θεσπίζει 10 ευρώ ανά μεγαβατώρα ως πρόσθετο τέλος διαμετακόμισης. Επίσημα αναφέρεται ως «εισφορά ενέργειας». Η τροποποίηση πέρασε μόνο με τις ψήφους των κυβερνώντων κομμάτων GERB-SDS, PP-DB και του κόμματος DPS, που εκπροσωπεί την τουρκική μειονότητα στη Βουλγαρία. Τα τέσσερα άλλα κόμματα του Κοινοβουλίου αντέδρασαν.
Το χαράτσι τέθηκε σε ισχύ στις 13 Οκτωβρίου και επιβαρύνει τους εισαγωγείς φυσικού αερίου, τους διαχειριστές δικτύων μεταφοράς και τους διανομείς. Υπολογίζεται ότι θα σημάνει αύξηση στην τιμή του φυσικού αερίου τουλάχιστον κατά 25%, επιβαρύνοντας την Ελλάδα με επιπλέον ετήσιο κόστος 360.000.000 ευρώ περίπου.
Πώς, μετά το 2021, το DPS λειτουργεί ως εντολοδόχος του Ερντογάν
Το DPS (Κίνημα για Δικαιώματα και Ελευθερίες) είναι βουλγαρικό κόμμα με υποστήριξη κυρίως μεταξύ μειονοτήτων. Στις εκλογές του 2022 έλαβε πάνω από 13% και ήταν 3ο. Αν και εκπροσωπεί τα συμφέροντα των μουσουλμάνων, ιδίως των Τούρκων και, σε μικρότερο βαθμό, των Πομάκων, λαμβάνει σημαντικό μερίδιο ψήφων και από Ρομά.
Για χρόνια το DPS κρατούσε αποστάσεις από τον Ερντογάν. Το 2016, μάλιστα, η Τουρκία απαγόρευσε στον επίτιμο πρόεδρο του κόμματος Αχμέντ Ντογάν και τον πιο σημαντικό βουλευτή του, τον Ντέλιαν Πεέφσκι, που τον αποκαλούσε «φιλορώσο ολιγάρχη», την είσοδο στη χώρα.
Ολα αυτά άλλαξαν το 2021, όταν ο Ερντογάν έστειλε ένα ειδικό συγχαρητήριο βίντεο στην εθνική διάσκεψη του DPS. Η κίνηση ερμηνεύτηκε ως «αίτημα» του Ερντογάν για παρέμβαση στην εσωτερική πολιτική της Βουλγαρίας. Ο Τούρκος πρόεδρος είχε τότε χάσει τον φίλο του, τον πρώην πρωθυπουργό Μπόικο Μπορίσοφ και αναζητούσε νέα δίοδο στη βουλγαρική πολιτική σκηνή για lobbying υπέρ της Τουρκίας.
Τον Μάιο του 2021, το βουλγαρικό Κοινοβούλιο αποφάσισε να άρει τους περιορισμούς ψήφου στους Βούλγαρους πολίτες που ζουν σε χώρες εκτός Ε.Ε., καθιστώντας έτσι τις ψήφους των Βουλγάρων στην Τουρκία σημαντικό παράγοντα στις εκλογές. Το κόμμα DPS υπολόγιζε στην υποστήριξη του Ερντογάν για να λάβει τις ψήφους από Βούλγαρους μετανάστες στην Τουρκία, όπως και έγινε στις εκλογές του 2022.
Το τουρκοβουλγαρικό κόμμα DPS πραγματοποίησε επίσκεψη στην Κωνσταντινούπολη στις 6 Ιουνίου 2021. Τον αρχηγό του DPS Μουσταφά Καρανταγί και τους υπολοίπους της αντιπροσωπίας του κόμματος -όλοι τους Βούλγαροι πολίτες τουρκικής καταγωγής- υποδέχτηκαν ο Ερντογάν μαζί με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου και εκπροσώπους του Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης.
Έκτοτε, το DPS κατεβαίνει στις εκλογές ακόμα πιο ριζοσπαστικοποιημένο. Ο Πεέφσκι, ο μεγιστάνας των μέσων ενημέρωσης που παλαιότερα ήταν ανεπιθύμητος στην Τουρκία, έθεσε υποψηφιότητα για βουλευτής, ενώ του είχαν επιβληθεί κυρώσεις από τις ΗΠΑ και το όνομά του συμπεριλαμβανόταν στα Pandora Papers.
«Το DPS κάνει τρία ασυνήθιστα πράγματα: ο Καρανταγί που είναι Τούρκος υπήκοος διεκδικεί την προεδρία, ο Ντελιάν Πεέφσκι επανήλθε στους εκλογικούς καταλόγους του κόμματος, ενώ υπήρξε και η επίσκεψη στον Ερντογάν. Και οι τρεις κινήσεις είναι προς την κατεύθυνση της ριζοσπαστικοποίησης του κόμματος» σχολίαζαν τότε Βούλγαροι δημοσκόποι.
