Υπήρξε σύζυγος του Βλαντιμίρ Πούτιν για περίπου 30 χρόνια, είναι παντρεμένη με τον Αρτούρ Οτσερέτνι, κάνει «πρωταθλητισμό» στο… real estate, αλλά πλέον απειλείται με κυρώσεις λόγω του πολέμου στην Ουκρανία.
Ο λόγος για τη Λιουντμίλα Οτσερέτναγια, στην οποία αναφέρεται σε εκτενές δημοσίευμά του το Politico, αλλά και στα πανάκριβα ακίνητα που διαθέτει με τον νυν σύζυγό της.
Σε απόσταση 20 λεπτών με τα πόδια από την παραλία της Μαρμπέγια, μιας πόλης – θερέτρου στην ισπανική Κόστα ντελ Σολ, που είναι γεμάτη διασημότητες, υπάρχει ένα διαμέρισμα που άξιζε περίπου 1,1 εκατομμύρια ευρώ όταν αγοράστηκε το 2014 και οι τιμές των ακινήτων έχουν μόνο αυξηθεί έκτοτε.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, το διαμέρισμα ανήκει στον σύζυγο της πρώην συζύγου του ρώσου προέδρου, αλλά ο άνθρωπος που ανοίγει την πόρτα αναφέρει ότι πωλείται. Ο άνθρωπος αυτός μιλάει με ρωσική προφορά, συστήνεται ως Βλαντίμιρ, λέει ότι είναι συνεργάτης του Αρτούρ Οτσερέτνι, του ιδιοκτήτη του διαμερίσματος, και ότι θα μπορούσε να μεσολαβήσει για μια συμφωνία αν κάποιος ενδιαφερόταν να το αγοράσει.
«Αυτό είναι ένα μεγάλο, μεγάλο διαμέρισμα», λέει ο Βλαντίμιρ. «Είναι απολύτως καινούριο». Μάλιστα, υπόσχεται να κανονίσει μια επίσκεψη με τη γυναίκα που κάνει το ρεπορτάζ για λογαριασμό του Politico.
«Δεν μπορώ να πιστέψω την τύχη μου. Εδώ και εβδομάδες ερευνώ τα ευρωπαϊκά πολυτελή ακίνητα που η Λιουντμίλα Οτσερέτναγια -η πρώην σύζυγος του Πούτιν- και ο σύζυγός της έχουν συσσωρεύσει στη δεκαετία περίπου από τότε που ο γάμος της με τον Ρώσο πρόεδρο διαλύθηκε», αναφέρει η ίδια.
Ποιος είναι ο νυν σύζυγος της πρώην του Πούτιν
Μετά το διαζύγιό της με τον Πούτιν, η Οτσερέτναγια έχει ζήσει μια αυστηρά ιδιωτική ζωή – ακόμη και ο γάμος της το 2015 με τον Αρτούρ Οτσερέτνι, έναν λάτρη του τριάθλου Ironman, πάνω από 20 χρόνια νεότερό της – κρατήθηκε μυστικός μέχρι που οι δημοσιογράφοι ανακάλυψαν ότι είχε αλλάξει το επώνυμό της. Μια περιήγηση στο διαμέρισμά τους θα προσέφερε μια ματιά στο πώς ζούσαν, καθώς και μια ματιά στο τι μπορούν να αγοράσουν εκατομμύρια «ρωσικά» ευρώ.
Υπό την απειλή κυρώσεων
Δεν είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί οι Οτσερέτνι μπορεί να ήθελαν να βγάλουν το διαμέρισμα στην αγορά. Το ζευγάρι δεν περιλαμβάνεται στον κατάλογο κυρώσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά αυτό μπορεί να αλλάξει γρήγορα – άλλωστε, το Λονδίνο έχει ήδη θέσει την Οτσερέτναγια και τα ενήλικα παιδιά της υπό κυρώσεις.
Αν οι Βρυξέλλες ακολουθήσουν το παράδειγμα της Βρετανίας, το διαμέρισμα και το υπόλοιπο ευρωπαϊκό χαρτοφυλάκιό τους κινδυνεύουν να βρεθούν εκτός της κυριότητάς τους.
«Δεν κατάφερα ποτέ να μιλήσω με την Οτσερέτναγια ή τον σύζυγό της καθώς διέσχισα την (σ.σ. ευρωπαϊκή) ήπειρο στα ίχνη των επενδύσεων τους σε ακίνητα. Αλλά αυτό που βρήκα κατά τη διάρκεια της καταδίωξής μου δημιούργησε ερωτήματα σχετικά με το τι ακριβώς χρειάζεται για να τεθεί κάποιος υπό κυρώσεις. Το ταξίδι μου αποκάλυψε επίσης πώς αλλάζει η συζήτηση, καθώς η ΕΕ παλεύει με το πώς να αντιμετωπίσει τα τεράστια ποσά των συχνά παράνομα αποκτηθέντων κεφαλαίων που εισέρρεαν σχεδόν ανεξέλεγκτα πριν ο πόλεμος ανατρέψει τη ζεστή σχέση μεταξύ του ρωσικού χρήματος και ορισμένων από τους πιο πολυτελείς προορισμούς της Ευρώπης», αναφέρει η ρεπόρτερ.
Ο γάμος με τον Πούτιν
Θα ήταν δύσκολο να βρεθεί κανείς πολύ πιο κοντά στον ρώσο πρόεδρο από τους Οτσερέτνι. Η Λιουντμίλα ήταν παντρεμένη με τον Πούτιν για περίπου 30 χρόνια, κατά τη διάρκεια της ανόδου του από την αφάνεια στο πιο ισχυρό πρόσωπο της Ρωσίας.
Οι δυο τους παντρεύτηκαν το 1983, όταν ο Πούτιν ήταν χαμηλόβαθμος αξιωματικός της KGB στο Λένινγκραντ (σημερινή Αγία Πετρούπολη) και η Λιουντμίλα αεροσυνοδός της Aeroflot. Τον ακολούθησε στη Δρέσδη, στην Ανατολική Γερμανία, όπου είχε τοποθετηθεί ως πράκτορας. Μετά την πτώση του τείχους του Βερολίνου, το ζευγάρι και οι δύο κόρες τους επέστρεψαν στην Αγία Πετρούπολη, όπου ο Πούτιν ξεκίνησε την πολιτική του καριέρα ως υπάλληλος στο γραφείο του δημάρχου.
Ως σύζυγος πολιτικού, η Λιουντμίλα Πούτινα, όπως ήταν τότε το όνομά της, κράτησε σχετικά χαμηλό προφίλ. Ακολούθησε τη δική της καριέρα μέχρι την εκλογή του Πούτιν ως πρωθυπουργού και στη συνέχεια βοήθησε στη δημιουργία και λειτουργία ενός κέντρου αφιερωμένου στην προώθηση της ρωσικής γλώσσας.
Η Πούτινα συμμετείχε σε περιστασιακά κρατικά δείπνα και εκτελούσε άλλα καθήκοντα πρώτης κυρίας, όπως το άνοιγμα των τελετών για το χριστουγεννιάτικο δέντρο στο Κρεμλίνο, αλλά γενικά έμεινε μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
«Είναι δύσκολο να το φανταστεί κανείς, αλλά εκείνη την εποχή, έμοιαζαν και οι δύο αρκετά επαρχιώτες, αρκετά αβέβαιοι για το πώς να συμπεριφερθούν», δήλωσε η Νίνα Χρουστσέβα, καθηγήτρια διεθνών σχέσεων στο New School της Νέας Υόρκης και δισέγγονη του πρώην σοβιετικού ηγέτη Νικίτα Χρουστσόφ. «Το ντύσιμό της θυμάμαι ότι ήταν λίγο παράταιρο, αν και προσπάθησε να προσλάβει τον καλύτερο Ρώσο σχεδιαστή ρούχων», δήλωσε.
Το διαζύγιο με τον Πούτιν
Καθώς ο Πούτιν εδραιωνόταν στην εξουσία, άρχισαν να εμφανίζονται αναφορές, που διαψεύστηκαν γρήγορα, για άλλες γυναίκες στη ζωή του Πούτιν, συμπεριλαμβανομένης της χρυσής ολυμπιονίκη γυμνάστριας Αλίνα Καμπάεβα.
Η Οτσερέτναγια έγινε «σχεδόν αόρατη», δήλωσε η Χρουστσέβα. «Σταδιακά, άρχισε να κατεβαίνει από τη σκηνή και (σ.σ. ο Πούτιν) εμφανιζόταν όλο και πιο μόνος». Στη συνέχεια, το 2013, το ζευγάρι σταμάτησε για να απευθυνθεί σε τηλεοπτικό συνεργείο καθώς έφευγε από μια παράσταση μπαλέτου στο Κρεμλίνο. Ο γάμος τους είχε τελειώσει, ανακοίνωσαν, μια «κοινή απόφαση».
Ο γάμος μπορεί να έληξε, αλλά πτυχές της σχέσης – ιδίως η οικονομική της συνιστώσα – συνεχίστηκαν.
Όταν ο Πούτιν ρωτήθηκε από το κρατικό πρακτορείο ειδήσεων το 2014 αν σκοπεύει να ξαναπαντρευτεί, ο Ρώσος πρόεδρος απάντησε με ένα αστείο: «Πρέπει πρώτα να παντρέψω την πρώην σύζυγό μου Λιουντμίλα και μετά θα σκεφτώ τον εαυτό μου».
Η αμύθητη περιουσία
Στη συνέχεια η Κισέφσκι παρουσιάζει φωτογραφίες από την αμύθητη περιουσία της Οτσερέτναγια.
Ο γάμος των Οτσερέτνι, που δεν δημοσιοποιήθηκε από κανένα από τα δύο μέρη, έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια μιας περιόδου κατά την οποία το χαρτοφυλάκιο ακινήτων του ζευγαριού επεκτεινόταν γρήγορα.
«Το διαμέρισμα που μου προσφέρθηκε να επισκεφθώ στη Μαρμπέγια είναι ένα από τα δύο στην πόλη που απέκτησε ο Οτσερέτνι λίγο πριν από το γάμο. Ο Οτσερέτνι αγόρασε το πρώτο το 2011 για περίπου 800.000 ευρώ και το δεύτερο το 2014 για περισσότερο από 1 εκατομμύριο ευρώ. Τα διαμερίσματα παραμένουν στην ιδιοκτησία του, όπως προκύπτει από τα ληξιαρχικά έγγραφα που περιήλθαν στην κατοχή του Politico», γράφει η δημοσιογράφος.
Τις τελευταίες δεκαετίες, η Μαρμπέγια έχει γίνει πόλος έλξης για τα ρωσικά χρήματα, σύμφωνα με τον Χαβιέρ ντε Λουίς, εμπειρογνώμονα σε θέματα ακινήτων από τους «Οικολόγους σε Δράση». Περίπου 3.000 Ρώσοι ζουν επίσημα στην Μαρμπέγια, είπε, προσθέτοντας ότι πιστεύει ότι ο πραγματικός αριθμός είναι πολύ μεγαλύτερος.
«Πολλοί Ρώσοι τοποθετούν τα χρήματά τους σε ακίνητα ως επένδυση. Αγοράζουν, πωλούν – είναι μια πηγή εισοδήματος γι’ αυτούς», δήλωσε ο Ντε Λουίς. Για όσους επιθυμούν να αποκρύψουν την πηγή των παράνομα αποκτηθέντων κεφαλαίων, η αγορά ακινήτων προσφέρει πολλές ευκαιρίες για να τα ξεπλύνουν. «Το ξέπλυμα χρήματος είναι το λάδι που λαδώνει τη μηχανή», δήλωσε χαρακτηριστικά.
Επικίνδυνη επένδυση
Οι Οτσερέτνι είχαν κάθε λόγο να επιθυμούν την πώληση της ακίνητης περιουσίας τους στη Μαρμπέγια: Αν τους επιβληθούν κυρώσεις από την Ευρωπαϊκή Ένωση, κινδυνεύουν να χάσουν το πολυτελές διαμέρισμα και τα χρήματα που θα τους επέφερε η πώλησή του.
Από την έναρξη του πολέμου στις 24 Φεβρουαρίου του 2022, οι ΗΠΑ, η ΕΕ και το Ηνωμένο Βασίλειο έχουν επιβάλει κυρώσεις σε εκατοντάδες πρόσωπα, που πιστεύεται πως είχαν σχέση με τον πόλεμο, με τη χρηματοδότηση της εισβολής ή έκαναν προπαγάνδα.
Ωστόσο, υπάρχει ασάφεια σχετικά με το ποιος θα πρέπει να μπει στη «μαύρη λίστα«.
Έως τον Σεπτέμβριο μόνο 639 άτομα και οντότητες είχαν έρθει αντιμέτωποι με κυρώσεις και από τα τρία όργανα. Ανάμεσά τους οι δύο κόρες του Πούτιν και της Οτσερέτναγια, καθώς η φερόμενη ως σύντροφος του ρώσου προέδρου, η γυμνάστρια Καμπάεβα. Δεν ισχύει όμως το ίδιο και για την πρώην σύζυγό του και τον νυν σύζυγό της.
Το Ηνωμένο Βασίλειο της έχει επιβάλει κυρώσεις, σε μία προσπάθεια «να χτυπήσει το οικονομικό δίκτυο του Πούτιν, σφίγγοντας τον στενό του κύκλο», ωστόσο η ΕΕ και οι ΗΠΑ έχουν αφήσει το ζευγάρι εκτός λίστας.
Οι διαφωνίες περί των κυρώσεων ανάμεσα σε ΗΠΑ, ΕΕ και Ηνωμένο Βασίλειο οφείλεται στους στόχους που θέτει η κάθε μία.
Η ΕΕ, για παράδειγμα, σύμφωνα με τον δικηγόρο, Viktor Winkler, τείνει να μην ασκεί κυρώσεις για ενέργειες του παρελθόντος, αντίθετα η πρόθεσή της είναι να αποτραπούν αυτά τα πρόσωπα ή οργανισμοί από το να συνεισφέρουν στο μέλλον στον πόλεμο ή να καρπωθούν από τα κέρδη.
Για να τιμωρηθεί ένα άτομο από την ΕΕ, το όνομά του πρέπει να προταθεί από μια εθνική κυβέρνηση και στη συνέχεια να συμφωνηθεί από κάθε χώρα της ΕΕ. Αρκετοί διπλωμάτες της ΕΕ ανέφεραν στο POLITICO ότι δεν γνώριζαν αν κάποια χώρα είχε προτείνει την επιβολή κυρώσεων στους Οτσερέτνι. Δεν σημαίνει, όμως, πως δεν θα στοχοποιηθούν στο μέλλον.
Δεν υπάρχουν επίσημα στοιχεία ότι οι Οτσερέτνι απέκτησαν παράνομα τα χρήματά τους και την περιουσία τους, αλλά η αξία των ακινήτων τους φαίνεται να ξεπερνά τα κεφάλαια από τις γνωστές πηγές εισοδήματός του.
Ήδη, ομάδες όπως το Ίδρυμα Καταπολέμησης της Διαφθοράς και η κυβέρνηση της Ουκρανίας ζητούν να προστεθεί το ζευγάρι στον κατάλογο κυρώσεων της ΕΕ.
«Πιστεύουμε ακράδαντα ότι η κυρία Οτσερέτνι θα υποβληθεί σε κυρώσεις», δήλωσε ένας ουκρανικός κυβερνητικός αξιωματούχος. Η επικεφαλής της ερευνητικής μονάδας του Ιδρύματος κατά της Διαφθοράς, Maria Pevchikh, υποστηρίζει αυτήν την άποψη.
«Φυσικά, νομίζω ότι πρέπει να της επιβληθούν κυρώσεις», είπε. «Η πρώην σύζυγος [του Πούτιν], η γυναίκα με την οποία πέρασε [δεκαετίες] μαζί της δεν υπόκειται σε κυρώσεις. Δεν υπάρχει καμία απολύτως εξήγηση για αυτό».
Συνθήματα στους τοίχους
Στη συνέχεια του μακροσκελούς ρεπορτάζ της, η Κισέφκσι επισημαίνει ότι οι Οτσερέτνι ανησυχούν για το αν θα επεκταθούν οι κυρώσεις πέρα από αυτές που έχει επιβάλει η Βρετανία, όπως αναφέραμε και παραπάνω, ενώ αποκαλύπτει ότι μετά την έναρξη του πολέμου στο θέρετρο Μπιαρίτς στη Γαλλία, η αλλαγή της στάσης απέναντι στο ρωσικό χρήμα φαινόταν στο ίδιο το ακίνητο του συζύγου της Λιουντμίλα Οτσερέτναγια.
Μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, κάποιος ψέκασε με σπρέι τους ασβεστωμένους τοίχους που περιβάλλουν το οικόπεδο γράφοντας «FUCK POUTINE» και «SLAVA UKRAINA» («Δόξα στην Ουκρανία») σε έντονο μπλε και κίτρινο χρώμα.
Μπορεί οι τοίχοι να ξαναβάφτηκαν, αλλά τα χρώματα από τα συνθήματα φαίνονται ακόμη…
