Του Colby Smith
H Fed ετοιμάζεται να ολοκληρώσει τη χρονιά με δύο κρίσιμες συναντήσεις καθώς σήμερα προβλέπεται να κρατήσει τα επιτόκια αμετάβλητα και να αποφύγει περαιτέρω σύσφιξη εν μέσω ανάμεικτων σημάτων από τη μεγαλύτερη οικονομία στον κόσμο.
H Ομοσπονδιακή Επιτροπή Ανοικτής Αγοράς (FOMC) αναμένεται να διατηρήσει τα επιτόκια σε υψηλό 22 ετών, δίνοντας στην κεντρική τράπεζα περισσότερο χρόνο να κρίνει πόση πρόοδος έχει σημειωθεί στην επιστροφή του πληθωρισμού στο 2%.
Η κίνηση αποτελεί το πιο καθαρό σημάδι ότι οι αξιωματούχοι πιστεύουν ότι οι κίνδυνοι που αντιμετωπίζει η αμερικανική οικονομία έχουν γίνει πιο πολύπλοκοι, έχοντας μπροστά τους μερικούς δύσκολους μήνες για να μετρήσουν τις επιπτώσεις μιας εκστρατείας αύξησης επιτοκίων που έχει αρχίσει ήδη να περιορίζει την οικονομική δραστηριότητα.
Αν πάρουν πολύ λίγα μέτρα σε αυτό το στάδιο για την καταπολέμηση των πιέσεων στις τιμές ο υψηλός πληθωρισμός θα εδραιωθεί. Αν πάρουν υπερβολικά πολλά μέτρα θα θέσουν σε κίνδυνο θέσεις εργασίας που κερδήθηκαν με κόπο.
«Πριν έναν χρόνο ήμασταν σε μια κατάσταση που ήταν πιο ξεκάθαρη. Ήταν προφανές ότι έπρεπε να αυξήσουν τα επιτόκια και ότι έπρεπε να το κάνουν με επιθετικό τρόπο»» τόνισε ο Ντέιβιντ Γουίλκοξ, ο οποίος ήταν επικεφαλής έρευνας και στατιστικής στη Fed εώς το 2018. «Σήμερα βρισκόμαστε σε μια διαφορετική κατάσταση όπου είναι πιο δύσκολο να πει κανείς αν έχουν πάρει αρκετά μέτρα».
Ακόμα και αξιωματούχοι που ανησυχούσαν για την άνοδο του πληθωρισμού φοβούνται ότι η νομισματική πολιτική μπορεί να γίνει πολύ σφιχτή – μια πολιτική που θα περιπλέξει τις μελλοντικές αποφάσεις και θα καταστήσει θρίλερ τη συνεδρίαση που θα πραγματοποιηθεί στις 31 Οκτωβρίου.
Ενώ οι συμμετέχοντες στην αγορά πιστεύουν σε γενικές γραμμές ότι η Fed θα διατηρήσει τα επιτόκια στο τρέχον επίπεδο του 5,25% με 5,5% μέχρι το 2024, σχεδόν οι μισοί από τους κορυφαίους ακαδημαϊκούς οικονομολόγους που συμμετείχαν πρόσφατα σε δημοσκόπηση των Financial Times αναμένουν ότι η Fed θα αυξήσει τα επιτόκια κατά 25 μονάδες βάσης ακόμα, ενώ πάνω από το 40% προέβλεψε δύο ή περισσότερες αυξήσεις αυτού του μεγέθους.
Με τα «γεράκια» της Fed να κρατούν την πόρτα μισάνοιχτη για υψηλότερο κόστος δανεισμού – ακόμη και αν υποστηρίζουν έναν πιο αργό ρυθμό σύσφιξης εν μέσω ενδείξεων αποδυνάμωσης της αγοράς εργασίας – οι οικονομολόγοι καλούνται να απαντήσουν ένα δύσκολο ερώτημα: τι θα ωθήσει την κεντρική τράπεζα να σφίξει ξανά τη νομισματική κάνουλα;
Ένας παράγοντας είναι ο Αμερικανός καταναλωτής, του οποίου οι δαπάνες έχουν διαψεύσει τις προβλέψεις για μια πιο αισθητή επιβράδυνση – μια εκπληκτική ανθεκτικότητα που θα μπορούσε να κρατήσει τις τιμές υψηλές. Ο πρόεδρος της Fed, Τζερόμ Πάουελ, εστίασε σε αυτό τον περασμένο μήνα στο συμπόσιο της κεντρικής τράπεζας στο Jackson Hole του Ουαόμινγκ.
«Πιστεύω ότι θα κάνουν ακόμα μια αύξηση κάποια στιγμή, ακριβώς επειδή υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη δυναμική στον υποκείμενο πληθωρισμό από ό,τι περιμέναμε σε αυτό το σημείο του οικονομικού κύκλου», δήλωσε η Κρίστιν Φορμπς, πρώην στέλεχος της Τράπεζας της Αγγλίας που τώρα διδάσκει στο MIT.
Άλλοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι θα χρειαστεί μια εκ νέου επιτάχυνση των καταναλωτικών δαπανών, όχι απλώς μια διαρκής ανθεκτικότητα, για να ωθήσει τη Fed να περιορίσει περαιτέρω τη ζήτηση.
Το Forbes, όπως και οι περισσότεροι από τους οικονομολόγους που συμμετείχαν πρόσφατα σε έρευνα από τους FT, ανησυχεί επίσης για τις ταχέως αυξανόμενες τιμές του πετρελαίου και των καυσίμων.
Οι κεντρικοί τραπεζίτες συνήθως αγνοούν τέτοιες απότομες μεταβολές στις τιμές των εμπορευμάτων και ορισμένοι οικονομολόγοι υποστηρίζουν ότι οι υψηλότερες τιμές της βενζίνης θα κάμψουν τις καταναλωτικές δαπάνες σε άλλους τομείς. Αλλά «αφού έχει περάσει μια περίοδος αστάθειας και υψηλού πληθωρισμού όπως αυτή, πρέπει να είναι κανείς πιο ευαίσθητος σε αυτά τα σοκ» ανέφερε το Forbes.
Άλλoi παράγοντες που περιπλέκουν τη διαδικασία λήψης αποφάσεων της Fed και ενισχύουν τις ασταθείς προοπτικές για τον πληθωρισμό περιλαμβάνουν την απεργία των εργαζομένων στην αυτοκινητοβιομηχανία στο Ντιτρόιτ, την πιθανότητα «λουκέτου» στη λειτουργία υπηρεσιών του ομοσπονδιακού κράτους μέχρι το τέλος του μήνα και την επανέναρξη των αποπληρωμών των φοιτητικών δανείων τον Οκτώβριο.
«Θα πρέπει να περιμένουμε κάποιες αναταράξεις στην πορεία του πληθωρισμού, επομένως το κλειδί είναι το πώς η Fed φιλτράρει τα εισερχόμενα δεδομένα και το πώς επηρεάζει την πρόβλεψή της για τον πληθωρισμό για το 2024», δήλωσε ο Μπράιν Σακ, πρώην επικεφαλής του Markets Group της Fed της Νέας Υόρκης. «Σε αυτό το σημείο, δεν νομίζω ότι έχουμε δει κάτι που να υποδηλώνει μια σημαντική αναθεώρηση σε αυτό» πρόσθεσε.
H άνοδος στις βραχυπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες αποδόσεις των ομολόγων παράλληλα με μια ευρύτερη σύσφιξη των χρηματοοικονομικών συνθηκών θα βοηθήσουν επίσης στις προσπάθειες της Fed για την καταπολέμηση του πληθωρισμού, σημείωσε.
Ακόμα κι αν η FOMC κλίνει προς τη μη ανάληψη περαιτέρω μέτρων φέτος, οι οικονομολόγοι πιστεύουν ότι ο Πάουελ δεν θα το αποκλείσει. «Το τελευταίο πράγμα στον κόσμο που θέλει είναι να δημιουργήσει μια αίσθηση σαφήνειας ή βεβαιότητας ότι έχουν τελειώσει», είπε ο Γουίλκοξ, ο οποίος τώρα εργάζεται στο Peterson Institute for International Economics και στο Bloomberg Economics.
Η Fed σήμερα θα δημοσιεύσει επίσης μια νέα σειρά οικονομικών προβλέψεων, συμπεριλαμβανομένου ενός πίνακα που θα συγκεντρώνει τις προβλέψεις μεμονωμένων αξιωματούχων για το ύψος των επιτοκίων.
Οι προβλέψεις για την ανάπτυξη στο τέλος του έτους αναμένεται να αναθεωρηθούν επίσης υψηλότερα, παρά την υποβάθμιση αυτών του δομικού πληθωρισμού. Ο πίνακας αναμένεται να δείξει την υποστήριξη των αξιωματούχων για μια ακόμη αύξηση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης φέτος, με ορισμένους οικονομολόγους να πιστεύουν ότι θα μπορούσε επίσης να δείξει λιγότερες μειώσεις επιτοκίων το 2024 καθώς η Fed δεσμεύεται να διατηρήσει τα επιτόκια υψηλότερα για μεγαλύτερο χρονικό διάστημα.
«Αν και τα πράγματα πάνε προς τη σωστή κατεύθυνση, πρέπει να είναι σε επιφυλακή για οτιδήποτε θα μπορούσε να αρχίσει να αυξάνει τις προσδοκίες για τον πληθωρισμό», δήλωσε ο Πίτερ Χούπερ, βετεράνος της Fed που βρίσκεται τώρα στη Deutsche Bank.
«Αναγνωρίζουν πλήρως ότι για να ολοκληρώσουν τη δουλειά πρέπει να μείνουν πιστοί στο μήνυμα μέχρι να έρθουν κάπως πιο κοντά».
