Καθώς η θητεία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πλησιάζει στο τέλος της, τα σενάρια στις Βρυξέλλες «φουντώνουν» αναφορικά με τον «διάδοχό» της στον προεδρικό θώκο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το Politico παρουσιάζει τους πιθανούς υποψήφιους/υποψήφιες και το γιατί ο/η καθένας/καθεμιά τους, στοχεύει σε μια πενταετία στην καρέκλα της Κομισιόν (ή και το γιατί όχι):
Μάριο Ντράγκι
Γιατί;
Ο 76χρονος ηγήθηκε ενός ιταλικού συνασπισμού ευρείας βάσης έως ότου διαλύθηκε το 2022, και το όνομά του εμφανίζεται συχνά όταν οι διεθνείς ηγετικοί ρόλοι μένουν κενοί. Μέχρι στιγμής, ο πρώην Ιταλός πρωθυπουργός και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έχει συνδεθεί κυρίως με τη θέση του προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου (όταν αποχωρήσει ο Σαρλ Μισέλ).
Ο Ντράγκι είναι ήδη πίσω στην πολιτική σκηνή της ΕΕ, δουλεύοντας σε ένα επίσημο σχέδιο των Βρυξελλών για να καταστήσει το μπλοκ πιο ανταγωνιστικό, το οποίο θα παρουσιάσει αμέσως μετά τις εκλογές στην ΕΕ. Επιπλέον, είναι κοντά στον Γάλλο Πρόεδρο Εμανουέλ Μακρόν.
Γιατί όχι;
Ο Ιταλός δεν έχει ξεκάθαρη πολιτική πεποίθηση και είναι δύσκολο να καταλάβει κανείς γιατί το ΕΛΚ θα παρέδιδε την ισχυρή θέση του προέδρου της Επιτροπής, σε κάποιον χωρίς ξεκάθαρη πολιτική αφοσίωση.
Ρομπέρτα Μετσόλα
Γιατί;
Όπως προανέφερε το Politico, το ΕΛΚ είναι απίθανο να παραιτηθεί από την ηγεσία της Κομισιόν στην επόμενη θητεία. Ωστόσο, εάν η φον ντερ Λάιεν δεν λάβει την υποστήριξη που χρειάζεται, η άλλη κορυφαία γυναίκα υποψήφια του ΕΛΚ, θα μπορούσε να «αναδυθεί».
Καθώς η πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρομπερτα Μετσόλα, κατάφερε να μείνει μακριά από την πολιτική διαμάχη, ήταν τακτική που την βοήθησε στο παρελθόν να εξασφαλίσει την τρέχουσα θέση της. Ταυτόχρονα, έχει επιδείξει ηγετική θέση στην εξωτερική πολιτική και ήταν η πρώτη ηγέτης της ΕΕ που επισκέφτηκε το Κίεβο μετά την εισβολή της Ρωσίας τον Φεβρουάριο του 2022. Με καταγωγή από τη Μάλτα, η Μετσόλα θα μπορούσε να είναι μια νίκη για τη νότια Ευρώπη. Σε μια ανάρτηση στο Instagram την περασμένη εβδομάδα, η Μέτσολα εθεάθη με τον Έλληνα Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον Πρωθυπουργό της Πολωνίας Ντόναλντ Τουσκ – ένας υπαινιγμός ότι όποια κι αν είναι η δουλειά που θα αναλάβει, έχει υποστήριξη.
Γιατί όχι;
Η Μάλτα είναι η μικρότερη χώρα της ΕΕ, τόσο σε μέγεθος όσο και σε πληθυσμό. Ούτε η Μέτσολα έχει εκτελεστική εμπειρία, ακόμη και στην πατρίδα της. Το συντηρητικό της ιστορικό σχετικά με τις αμβλώσεις χρησιμοποιήθηκε εναντίον της κατά την έναρξη της προεδρίας της στο κοινοτικό σώμα της ΕΕ.
Κριστίν Λαγκάρντ
Γιατί;
Επειδή είναι Γαλλίδα.
Η απροθυμία του Μακρόν να υποστηρίξει τη φον ντερ Λάιεν για την ανώτατη θέση θέτει ένα προφανές ερώτημα: Μετά από πέντε χρόνια γερμανικής κυριαρχίας και ακόμη μεγαλύτερη περίοδο Γερμανών ή Αυστριακών που κατέχουν τη βασική θέση του επικεφαλής του προσωπικού του προέδρου της Επιτροπής, θέλει ο Μακρόν έναν Γάλλο εγγενής για να διευθύνει την Κομισιόν; Ως πρώην υπουργός Οικονομικών και νυν πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, η Λαγκάρντ θα ταίριαζε στο θέμα της εμπειρίας σε θέση ανώτερων στελεχών και έχει το πρόσθετο πλεονέκτημα, ότι είναι γυναίκα.
Γιατί όχι;
Επειδή είναι Γαλλίδα. (Επίσης: Δεν είναι τρομερά δημοφιλής μεταξύ του προσωπικού της).
Δεν υπάρχει καμία ένδειξη ότι η Λαγκάρντ θα ήταν πρόθυμη να αποχωρήσει από την ΕΚΤ πριν από το τέλος της οκταετούς θητείας της, ή ακόμη ότι τo Élysée εξετάζει σοβαρά το ενδεχόμενο να προωθήσει το όνομά της. Από τότε που έφυγε από το ΔΝΤ, το όνομα της Λαγκάρντ εμφανίστηκε σχεδόν σε κάθε ανασχηματισμό της γαλλικής κυβέρνησης ως πιθανής υπουργού. Όσο αλλάζει…
Κλάους Γιοχάνις
Γιατί;
Ο πρόεδρος της Ρουμανίας θεωρείται σταθερή αξία και είναι αγαπημένος των Ευρωπαίων ηγετών, ιδιαίτερα μεταξύ των συντηρητικών. Τόσο ο Μακρόν όσο και ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς τον επαίνεσαν γιατί κράτησε τη χώρα του «αγκυροβολημένη» στο φιλοδυτικό και φιλοευρωπαϊκό στρατόπεδο, μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία – κάτι που δεν μπορεί να ειπωθεί για την Ουγγαρία, τη Σλοβακία ή τη Βουλγαρία. Σε αντίθεση με την Πολωνία, η Ρουμανία τήρησε επίσης αυστηρά τους κανόνες της ενιαίας αγοράς της ΕΕ και δεν επέβαλε μονομερώς περιορισμούς στα ουκρανικά σιτηρά — ενισχύοντας τη φήμη του Γιοχάνις ως φιλοευρωπαϊκού παίκτη.
Πολλοί υποστηρίζουν ότι είναι καιρός ένας Ανατολικοευρωπαίος να ηγηθεί της ΕΕ. Αν ναι, ο γερμανόφωνος Γιοχάνις είναι σε καλή θέση, προερχόμενος από την ίδια πολιτική οικογένεια του ΕΛΚ με τη φον ντερ Λάιεν. Η απόφαση του ΕΛΚ να πραγματοποιήσει το εκλογικό του συνέδριο στο Βουκουρέστι, μαρτυρεί επίσης τη θέση του μεταξύ των συντηρητικών ηγετών της ομάδας.
Με τη δεύτερη θητεία του να ολοκληρώνεται τον Δεκέμβριο, ο Γιοχάνις αναζητά κορυφαία διεθνή δουλειά. Τον περασμένο μήνα συμφώνησε να είναι υποψήφιος για επόμενος ηγέτης του ΝΑΤΟ — αλλά αυτή θα είναι μια δύσκολη μάχη, δεδομένης της ευρείας υποστήριξης που έχει ο Ολλανδός πρωθυπουργός Μαρκ Ρούτε.
Γιατί όχι;
Η προσπάθεια της τελευταίας στιγμής του Γιοχάνος να κλέψει τον ηγετικό ρόλο του ΝΑΤΟ από τον Ρούτε, ενόχλησε ορισμένες χώρες της Δυτικής Ευρώπης.
Αντρέι Πλένκοβιτς
Γιατί;
Ο Πρωθυπουργός της Κροατίας Αντρέι Πλένκοβιτς προέρχεται επίσης από το ΕΛΚ, και όπως και με τον Γιοχάνις, η εκλογή του θα απαντούσε στις αυξανόμενες εκκλήσεις για την Ανατολική Ευρώπη να αποκτήσει κορυφαία θέση. Η επιλογή ενός Κροάτη ως προέδρου της Κομισιόν, θα έστελνε επίσης ένα θετικό μήνυμα στα επίδοξα μέλη της ΕΕ (η Κροατία είναι η νεότερη είσοδος στην ΕΕ). Η αιφνιδιαστική ανακοίνωση του Πλένκοβιτς ότι θα ηγηθεί της λίστας υποψηφίων Ευρωβουλευτών του κυβερνώντος κόμματος HDZ της Κροατίας, εγείρει κάποιες υποψίες ότι θέλει να εγκαταλείψει την εσωτερική πολιτική. Η εμπειρία του ως πρωθυπουργός από το 2016, σίγουρα του έχει προσφέρει εξουσία και ευκαιρίες δικτύωσης με τους συναδέλφους του Ευρωπαίους ηγέτες.
Γιατί όχι;
Ο Πλένκοβιτς απέρριψε τις φήμες ότι θα μπορούσε να αντικαταστήσει τον φον ντερ Λάιεν, κάτι που φυσικά θα μπορούσε να θεωρηθεί ως καλή ένδειξη ότι ενδιαφέρεται για τη δουλειά.
Τιερί Μπρετόν
Γιατί;
Είναι Γάλλος.
Ο Μπρετόν είπε στο POLITICO πέρυσι ότι ήταν ένας υποψήφιος «Σχέδιο Β» για να γίνει Ευρωπαίος Επίτροπος το 2019 (πήρε τη δουλειά μόνο αφού η πρώτη επιλογή, η Sylvie Goulard, τέθηκε νοκ άουτ κατά τη διάρκεια ακροάσεων επιβεβαίωσης στο Κοινοβούλιο). Ως πρώην υπουργός Οικονομικών της Γαλλίας, ο Μπρετόν έχει πείρα σε ανώτερες θέσεις και παρόλο που δεν είναι από το ΕΛΚ, είναι συντηρητικός. Το ιστορικό του ως πρώην διευθύνων σύμβουλος που επανέφερε τη βιομηχανική πολιτική στην ατζέντα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του επιτρέπει να υποστηρίξει ότι πρέπει να ηγηθεί ενός κομματιού της ΕΕ που θα επικεντρώνεται πολύ περισσότερο στην ανταγωνιστικότητα.
Ο Μπρετόν έχει επίσης αναδειχθεί ως ο υψηλόβαθμος επικριτής της φον ντερ Λάιεν στη φούσκα των Βρυξελλών. Σε ένα περιβόητο tweet μετά την υποψηφιότητά της ως επικεφαλής υποψήφιας του ΕΛΚ, ο Μπρετόν σημείωσε ότι η επικεφαλής της Κομισιόν δεν είχε ακριβώς ομόφωνη υποστήριξη εντός του ΕΛΚ για δεύτερη θητεία. Ήταν επίσης μέρος της ομάδας των επιτρόπων που επέκριναν την επιλογή του Μάρκους Πέπερ ως απεσταλμένου της Κομισιόν για τις ΜΜΕ (Μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις). Και ενώ ένας ανώτερος Γάλλος αξιωματούχος είπε στο POLITICO ότι ο Μακρόν ήταν «έξαλλος» με το tweet σχετικά με τη φον ντερ Λάιεν, άλλοι Γάλλοι αξιωματούχοι είπαν έκτοτε, ότι ο πρόεδρος δεν ήταν τελικά τόσο ταραγμένος.
Γιατί όχι;
Ο Μπρετόν έχει ίσως περισσότερους εχθρούς παρά φίλους στους κορυφαίους κύκλους της ΕΕ και εντός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και μεταξύ πολλών χωρών της ΕΕ, με πολλούς να αμφισβητούν το ιστορικό του. Η αναίσχυντη αυτοπροβολή του και η φήμη του ότι μιλάει πριν πράξει, έχει εξοργίσει τους συναδέλφους Επιτρόπους – ανάμεσά τους την επικεφαλής προϊσταμένη του Ανταγωνισμού Μαργκρέτε Βεστάγκερ, αλλά και πολλούς από το προσωπικό και τους δημόσιους υπαλλήλους με τους οποίους υποτίθεται ότι θα συνεργαζόταν.
Ένα μοχθηρό (και ανώνυμο!) άρθρο που δημοσιεύτηκε στη γαλλική εφημερίδα Atlantico περιέγραψε τον Μπρετόν ως «τον χειρότερο Γάλλο επίτροπο τα τελευταία 30 χρόνια», υποδηλώνοντας ότι έχει αντιπάλους αποφασισμένους να τον υπονομεύσουν. Επιπλέον, δεν είναι στο ΕΛΚ και η διαμάχη γύρω από τη θητεία του ως επικεφαλής της γαλλικής εταιρείας τεχνολογίας Atos, θεωρείται σημαντική υποχρέωση για οποιαδήποτε πιθανή επιβεβαίωση από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.
Μια έκπληξη
Γιατί;
Το παρατεταμένο πάρε-δώσε μεταξύ των πολιτικών ομάδων για ευρωπαϊκές κορυφαίες θέσεις μετά τις εκλογές της ΕΕ, είναι πάντα γεμάτο εκπλήξεις. Πίσω στο 2019, κανείς δεν θα είχε στοιχηματίσει στο να γίνει πρόεδρος της Επιτροπής η φον ντερ Λάιεν. Οι Βρυξέλλες θα μπορούσαν κάλλιστα να εκπλαγούν από έναν υποψήφιο που δεν έχουν ακούσει, ή συναντήσει ποτέ πριν.
Γιατί όχι;
Δεν έχουμε ιδέα ποιος μπορεί να είναι (ή αλλιώς δεν θα ήταν έκπληξη)!
