Δραματικές ώρες βιώνει η Τουρκία τις τελευταίες ώρες, μετά και τον φονικό σεισμό που έπληξε τη χώρα… με αποτέλεσμα πάνω από 2.000 άνθρωποι να έχουν χάσει τη ζωή τους, ενώ πολλοί ειδικοί κάνουν λόγο για εκατόμβες νεκρών τις επόμενες ώρες…
Σε αυτό το δυστοπικό περιβάλλον, ο «εμπρηστής» Τούρκος πρόεδρος Recep Tayyip Erdogan καλείται να διαχειριστεί άλλη μία μείζονα κρίση, μετά την οικονομική, και μάλιστα σε προεκλογική περίοδο, ενώ οι ΗΠΑ ετοιμάζονται να αναθεωρήσουν τις σχέσεις του μαζί του.
Οι επιλογές του θα δοκιμαστούν και οι συνέπειες των πολιτικών του αποφάσεων τώρα θα δρέψουν τους καρπούς τους.
Η απομάκρυνσή του από τη Δύση τον έχει καταστήσει ανάξιο εμπιστοσύνης, ενώ, εν μέσω του πολέμου στην Ουκρανία, ολοένα και περισσότερα think tanks και οpinion leaders τον «δένουν» στο άρμα του Putin…
Σύμφωνα με άρθρο του Robert Ellis, συμβούλου στο REAIS (Institute Research for European and American Studies) στην Αθήνα, «Ο Ελβετός συγγραφέας Max Fritsch αποκάλεσε το έργο του «Biedermann and the Fire Raisers» (1958) διδαχή άνευ μαθήματος.
Ο κύριος χαρακτήρας, ο Gottlieb Biedermann, είναι ευυπόληπτος πολίτης, έμπορος λοσιόν για τα μαλλιά.
Δύο αλήτες εισβάλλουν στο σπίτι του με σκοπό να το κάψουν, ενώ ο Biedermann, αφελώς, τους παρέχει ακόμη και σπίρτα.
Και παρότι έρχεται αντιμέτωπος με αδιάσειστα στοιχεία για τις προθέσεις των εμπρηστών, ο Biedermann βρίσκει κάθε είδους δικαιολογία για να μην αναλάβει δράση.
“Το μόνο που θέλω είναι λίγη γαλήνη και ησυχία, όχι περισσότερο”.
Υποστηρίζει, “αν αναφέρω αυτούς τους δύο τύπους στην αστυνομία, θα τους κάνω εχθρούς μου.
Τι καλό θα μου κάνει αυτό;
Από την άλλη, αν τους καλέσω για δείπνο, τότε θα γίνουμε φίλοι”.
Σε παρόμοιο μήκος κύματος, το γερμανικό περιοδικό Stern κατηγόρησε τον πρόεδρο της Τουρκίας, Recep Tayyip Erdogan, ότι είναι “εμπρηστής” και προκαλεί προβλήματα όχι μόνο στην Τουρκία, αλλά και στη Συρία και τη Γερμανία, σε μια προσπάθεια να παραμείνει στην εξουσία.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες αντιμετωπίζουν ένα δίλημμα παρόμοιο με αυτό του Biedermann όσον αφορά την Τουρκία, που εξακολουθεί να ζητά εξοπλισμούς αξίας 20 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Από τη μία πλευρά, οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να διατηρήσουν καλές σχέσεις με την Τουρκία λόγω της ένταξής της στο ΝΑΤΟ και της στρατηγικής της θέσης στη Μέση Ανατολή.
Από την άλλη, πόσο διατεθειμένες είναι οι ΗΠΑ να ανεχθούν τις αυξανόμενες παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και την εμπρηστική συμπεριφορά της Άγκυρας στη γειτονιά;
Στην πρόσφατη ακρόαση της Επιτροπής Εξωτερικών Σχέσεων της Γερουσίας για την αντιμετώπιση της ρωσικής επιθετικότητας στην Ουκρανία, η γερουσιαστής Jeanne Shaheen έθεσε το ζήτημα της άρνησης της Τουρκίας να άρουν το βέτο για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ.
Εξήγησε δε ότι η ίδια και ορισμένοι από τους συναδέλφους της ήταν αντίθετοι στη συμφωνία για τα F-16 εκτός εάν η Τουρκία επικυρώσει τη συμφωνία.
Η υφυπουργός Εξωτερικών Nuland συμφώνησε ότι το Κογκρέσο είναι πιο πιθανό να εξετάσει ευνοϊκά τη συμφωνία μετά την επικύρωση.
Οι δύο πυλώνες
Ο Τούρκος αρθρογράφος Burak Bekdil, ο οποίος είναι ανταποκριτής στην Τουρκία για το Defence News, έχει υπονομεύσει την ψευδαίσθηση ότι η Τουρκία υπό τον Εrdogan είναι αξιόπιστος σύμμαχος του ΝΑΤΟ στον αγώνα ενάντια στη Ρωσία.
Αντίθετα, καταλήγει: “Ο δεσμός Εrdogan – Putin έχει δύο βασικούς πυλώνες.
O ένας είναι ο πραγματισμός: ωφελούνται και στρατηγικά, πολιτικά και οικονομικά.
Ο άλλος είναι ιδεολογικός: Και οι δύο μισούν τη Δύση”.
Ο Clifford Smith από το Φόρουμ Μέσης Ανατολής πιστεύει ότι η απροθυμία του Εrdogan να υποστηρίξει την ένταξη της Φινλανδίας και της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ είναι μια άρνηση εσωτερικής πολιτικής – ειδικά μετά το κάψιμο του κορανίου κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων στους δρόμους της σουηδικής πρωτεύουσας.
Yπενθυμίζεται πως όταν η Τουρκία εισέβαλε και κατέλαβε τον κουρδικό θύλακα Αφρίν στη βορειοδυτική Συρία το 2018, το 90% των Τούρκων πολιτών υποστήριξε την εισβολή.
Ο Francesco Sicardi της Carnegie Europe, σε μια μελέτη για το πώς η Συρία μετέβαλε την εξωτερική πολιτική της Τουρκίας, απέδειξε πώς τέσσερις στρατιωτικές επιχειρήσεις στη Συρία έχουν βελτιώσει τα ποσοστά αποδοχής του Ερντογάν.
Ο Ρώσος οικονομολόγος Sergei Gurlev έγραψε για ένα παρόμοιο μοτίβο στη Ρωσία του Putin. Όταν η ανάπτυξη του ΑΕΠ της Ρωσίας επιβραδύνθηκε στο μηδέν, τα ποσοστά αποδοχής του έπεσαν.
Σύμφωνα με τον Gurlev, ο Putin τότε αποφάσισε να αντιμετωπίσει ένα οικονομικό πρόβλημα με μια μη οικονομική λύση, την προσάρτηση της Κριμαίας, η οποία ενίσχυσε τη δημοτικότητά του.
Για τον λόγο αυτό, ο Erdogan ζητά την άδεια της Ρωσίας για μια νέα διασυνοριακή επιχείρηση εναντίον της κουρδικής πολιτοφυλακής YPG στη Συρία, που υποστηρίζεται από τις ΗΠΑ.
Έχει επίσης προγραμματίσει μια προσέγγιση με τον Μπασάρ αλ Άσαντ της Συρίας.
Ομοίως, η αντίρρηση του Erdogan για την ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ ήταν ότι στέγαζαν τρομοκρατικές οργανώσεις, κάτι που γρήγορα αναδείχθηκε από τον σύμβουλο εξωτερικής πολιτικής και εκπρόσωπό του, Ibrahim Kalin, σε «θέμα εθνικής ασφάλειας».
Τώρα, ο Εrdogan βρήκε ένα νέο χαρτί για να παίξει, το θρησκευτικό χαρτί, το οποίο είναι εγγυημένο ότι θα έχει λαϊκή απήχηση.
Ως νεαρός, ο Εrdogan ήταν πρόεδρος της ομάδας νεολαίας της Κωνσταντινούπολης του Κόμματος Εθνικής Σωτηρίας, που ιδρύθηκε από τον Necmettin Erbakan, τον πατέρα του πολιτικού Ισλάμ στην Τουρκία, το οποίο έκλεισε με το στρατιωτικό πραξικόπημα του 1980.
Όταν ο Erbakan ίδρυσε το Κόμμα Ευημερίας (RP), το οποίο έγινε το μεγαλύτερο του τουρκικού κοινοβουλίου, ο Εrdogan ήταν δήμαρχος Κωνσταντινούπολης…
Τότε διεκήρυττε πως «Η δημοκρατία δεν είναι ο στόχος μας. Είναι το όχημα.»
Το επόμενο έτος το RP διαλύθηκε από το Συνταγματικό Δικαστήριο επειδή ήταν «κέντρο δραστηριοτήτων αντίθετων με τις αρχές της κοσμικότητας».
Ο Εrdogan στάλθηκε επίσης στη φυλακή για τέσσερις μήνες «για υποκίνηση μίσους μέσω της θρησκείας» αφού παρέθεσε ένα εθνικιστικό ποίημα του 1912 («Τα τζαμιά είναι οι στρατώνες μας, οι θόλοι τα κράνη μας, οι μιναρέδες οι ξιφολόγχες μας και οι πιστοί οι στρατιώτες μας»).
Ο Τούρκος πρόεδρος έχει καταστήσει σαφές στη Σουηδία: “Εάν δεν δείξετε σεβασμό στις θρησκευτικές πεποιθήσεις της Δημοκρατίας της Τουρκίας ή στους μουσουλμάνους, δεν θα λάβετε καμία υποστήριξη για [μέλος] στο ΝΑΤΟ από εμάς”.
Κατά συνέπεια, η Φινλανδία μπορεί να χρειαστεί να προχωρήσει μόνη της εάν η Τουρκία μπλοκάρει την ένταξη της Σουηδίας.
Η οργή που προκλήθηκε από το το περιστατικό στη Στοκχόλμη έχει προκαλέσει την κυβέρνηση των ΗΠΑ να εκδώσει ταξιδιωτική προειδοποίηση για πιθανές επιθέσεις από τρομοκράτες στην Τουρκία.
Σε απάντηση, το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών έχει προειδοποιήσει τους πολίτες του για πιθανές ισλαμοφοβικές, ξενοφοβικές και ρατσιστικές επιθέσεις στις Ηνωμένες Πολιτείες και την Ευρώπη.
Στο έργο του Max Fritsch υπάρχει μια ελληνική χορωδία πυροσβεστών που προειδοποιεί: “Σοφός και ικανός είναι ο άνθρωπος που μπορεί να αποκρούσει τους περισσότερους κινδύνους αν, οξυδερκής και σε εγρήγορση, προσέξει τα σημάδια της επερχόμενης καταστροφής εγκαίρως”»
Και τώρα ενέσκηψε και ο σεισμός.
