Στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του πολιτικού Κώστα Καραμανλή, το σκεπτικό και τα κριτήρια των «δύσκολων» αποφάσεων που κλήθηκε να πάρει και πως αυτές επηρεάστηκαν και επηρέασαν τις σχέσεις με τις ΗΠΑ, τη Ρωσία και την Τουρκία αλλά και τη συμβολή της κυβέρνησης Καραμανλή στην ένταξη της Θράκης και της χώρας στο νέο ενεργειακό χάρτη, αναφέρθηκε ο βουλευτής Ροδόπης, Ευρυπίδης Στυλιανίδης κατά την εκδήλωση παρουσίασης του βιβλίου «Οι Απόρρητοι Φάκελοι Καραμανλή» του διευθυντή της εφημερίδας «Εστία», Μανώλη Κοττάκη που έγινε σήμερα στην Αλεξανδρούπολη.
«…ο Κώστας Καραμανλής και στις πιο δύσκολες στιγμές της μέχρι τώρα διαδρομής του αποφάσιζε με ένα και μόνο αποκλειστικό κριτήριο το συμφέρον της πατρίδας, όχι με κριτήριο το προσωπικό του συμφέρον, ούτε το μικροκομματικό συμφέρον. Το συμφέρον της πατρίδας έναντι οποιουδήποτε προσωπικού ή πολιτικού κόστους…», σημείωσε χαρακτηριστικά αναφερόμενος στο περιεχόμενο του βιβλίου ο συγγραφέας του οποίου όπως είπε αναδεικνύει μεταξύ άλλων ότι η Θράκη από το 2004 μέχρι σήμερα διαδραμάτισε έναν καθοριστικό ρόλο στις επιλογές της κυβέρνησης Καραμανλή αλλά και στην στρατηγική ενεργειακής και εθνικής ασφάλειας της χώρας όπως αυτή εξελίχθηκε.
Η στρατηγική ενεργειακής διπλωματίας της Τουρκίας
Περιγράφοντας τις επιδιώξεις και τις στοχεύσεις της Τουρκίας ο κ. Στυλιανίδης δήλωσε πως από πολύ νωρίς η κυβέρνηση του Κώστα Καραμανλή αντιλήφθηκε την προσπάθεια της νεοοθωμανικής αναθεωρητικής Τουρκίας με νοοτροπία μικρομέγαλου παίκτη να μυηθεί τη στρατηγική της Ρωσίας», η οποία «επιδίωξε επί δεκαετίες στη διπλωματία των αγωγών να καταστεί το μονοπώλιο τροφοδοσίας ενέργειας της Ε.Ε. ώστε με τον τρόπο αυτό αυξάνοντας την ενεργειακή εξάρτηση της ευρωπαϊκής αγοράς να ενισχύσει πάνω στην Ευρώπη την πολιτική της επιρροή. Κατά τον ίδιο τρόπο η Τουρκία τα τελευταία χρόνια επιδιώκει συστηματικά να καταστεί το μονοπώλιο διέλευσης ενέργειας από την Ασία προς την Ευρώπη και τον κόσμο. Αυτό τεκμαίρεται όχι μόνο από τους πολλούς αγωγούς πετρελαίου και φυσικού αερίου που διεκδίκησε, σχεδίασε και κατά καιρούς κατασκεύασε.. Η επιδίωξη του τουρκικού μονοπωλίου διέλευσης τεκμαίρεται και με την προετοιμασία της κατασκευής του καναλιού της Κωνσταντινούπολης που στοχεύει ουσιαστικά στην κατάργηση της Συνθήκης του Μοντρέ (σ.σ. για τον έλεγχο των Στενών του Βοσπόρου και των Δαρδανελίων) του 1936 και στη μετατροπή των διεθνών Στενών του Βοσπόρου σε τουρκικά στενά. Η στρατηγική ενεργειακής διπλωματίας του Ταγίπ Ερντογάν διαπνέεται αναμφισβήτητα από έναν μεγαλοϊδεατισμό που επιδιώκει να τον καταστήσει όχι απλά ισχυρό περιφερειακό παίκτη αλλά ισότιμο συνομιλητή των μεγάλων δυνάμεων ιδιαίτερα της Ρωσίας και των ΗΠΑ. Επιδίωξη του Ερντογάν στον Βόσπορο δεν είναι να ελέγξει μόνο τη διέλευση της ενέργειας αλλά και τη διέλευση βασικών προϊόντων όπως για παράδειγμα το σιτάρι της Ουκρανίας ή και στρατιωτικών πλοίων και μάλιστα μεγάλου μεγέθους». Την εν λόγω στρατηγική στόχευση της εξωτερικής πολιτικής της γείτονος «διαπίστωσε διορατικά πολύ νωρίς η κυβέρνηση Καραμανλή» η οποία επιδίωξε την ανάλυση του στρατηγικού ρόλου του λιμένα Αλεξανδρούπολης και τη γεωπολιτική σημασία της Θράκης ως παράκαμψη των «τουρκικών» Στενών.
Η ενεργειακή διπλωματία
Ο κ. Στυλιανίδης υπογράμμισε κατ’ επανάληψη ότι στόχος του Κ. Καραμανλή ήταν να μη μείνει η Ελλάδα εκτός του νέου ενεργειακού χάρτη της περιοχής με κίνδυνο την περιθωριοποίηση και την αποδυνάμωσή της ακόμη και ως προς την ασφάλεια ή την προστασία των εθνικών της δικαίων και αποκλειστικό κριτήριο της κάθε απόφασής του υπήρξε το συμφέρον της πατρίδας. Ειδικότερα σε συνάρτηση με τα όσα αναφέρονται στο βιβλίο του κ. Κοττάκη διευκρίνισε «Η απόφασή μας για την επιδίωξη κατασκευής του μικρού πετρελαιαγωγού Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη δεν είχε ούτε αντιαμερικανικό ούτε φιλορωσικό χαρακτήρα. Ήταν μια καθαρά εθνική επιλογή που στόχευε μετά την υπογραφή της σχετικής συμφωνίας να δημιουργήσει κατά μήκος του ποταμού Έβρου έναν άξονα συνάντησης και συνεργασίας των κοινών ευρωπαϊκών, ρωσικών και αμερικανικών συμφερόντων που θα θωρακίζουν αποτελεσματικά τη Θράκη από εξ ανατολών απειλές… Ο αγωγός Μπουργκάς Αλεξανδρούπολη που θα θωράκιζε τη Θράκη και θα έδινε απίστευτα αντισταθμιστικά οφέλη στην Περιφέρειά μας τα οποία μάλιστα εκ των προτέρων νομοθετήσαμε μαζί με τον αείμνηστο Δημήτρη Σιούφα διασφαλίζοντας άμεση χρηματοδότηση από τα τέλη διελεύσεως και στους τρεις Νομούς της Θράκης αναλογικά…».
Συμπληρώνει πως σε όλους τους ενεργειακούς σχεδιασμούς που είχαν προηγηθεί του South Stream η Ελλάδα ήταν παντελώς εκτός και πως από την αρχή η κυβέρνηση Καραμανλή δεν μπορούσε να αποδεχθεί παθητικά την ενεργειακή περιθωριοποίηση της Ελλάδας «ούτε βέβαια να παρακολουθήσουμε άπραγοι την απίστευτη ισχυροποίηση του τουρκικού μονοπωλίου διέλευσης ενέργειας που εν τέλει ταύτισε την Τουρκία με τη Ρωσία…». Μιλώντας για τον ηγέτη Κώστα Καραμανλή σημείωσε πως στις αποφάσεις του είχε απόλυτη συναίσθηση του πολιτικού και προσωπικού ρίσκου που αναλαμβάνει. «…Ο Κώστας Καραμανλής είχε απόλυτη συναίσθηση του πολιτικού και προσωπικού ρίσκου που αναλαμβάνει» και η ελληνική κυβέρνηση πήρε ένα μεγάλο ρίσκο και ο πρωθυπουργός πλήρωσε ακριβό τίμημα προσωπικά, στάση που, όπως είπε, βοήθησε τη χώρα διότι η ακύρωση των αγωγών Μπουργκάς-Αλεξανδρούπολη και κυρίως του South Stream έβαλε την Ελλάδα στον ενεργειακό χάρτη με ανταπόδοση τη διέλευση του Tap και του IGB από τη Θράκη χωρίς βέβαια αυτή τη φορά τέλη διελεύσεως για τη Θράκη…» .Επιχειρώντας την αξιολόγηση των γεγονότων από απόσταση έκανε λόγο για ενδεχόμενη λάθος εκτίμηση της ανοχής των συμμάχων και για κλονισμό της αμοιβαίας εμπιστοσύνης μετά και από τα δύο μεγάλα όχι του Κώστα Καραμανλή, στο Βουκουρέστι για το Μακεδονικό και στο Σχέδιο Ανάν. Χαρακτηρίζοντας ριψοκίνδυνη και παράτολμη την πολιτική του Κώστα Καραμανλή δήλωσε πως σε αυτήν βασίστηκε η σημερινή γεωπολιτική αναβάθμιση της Θράκης και της Ελλάδας. «Η αμερικανική στρατιωτική παρουσία στον Έβρο, η αναβάθμιση του λιμένα της Αλεξανδρούπολης με τις πλωτές εξέδρες υγροποιημένου αερίου, δικαιώνουν όλες εκείνες τις επιλογές… Η πολιτική αναβάθμισης και θωράκισης της Α.Μ.Θ. που ξετυλίγεται στην περιοχή από τη σημερινή κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη πατάει αναμφισβήτητα στο στέρεο θεμέλιο που έχτισε με κόστος προσωπικό και πολιτικό τότε η στρατηγική της διακυβέρνησης του Κώστα Καραμανλή».
Από την πλευρά του ο συγγραφέας Μανώλης Κοττάκης εξέφρασε την εκτίμηση ότι ο Κώστας Καραμανλής δεν έχει ανάγκη δικαίωσης, αναφέρθηκε στην πολιτική της Τουρκίας, τη σημασία για τη χώρα και την Ευρώπη των ενεργειακών αγωγών της Θράκης , τονίζοντας ότι τα όποια συμπεράσματα από όλα όσα αναφέρονται στο πόνημά του προκύπτουν από την παράθεση γεγονότων, μαρτυριών στοιχείων, ενώ έκανε ειδική αναφορά και στους δεσμούς από τα φοιτητικά του χρόνια με την περιοχή της Θράκης.
Σημειώνεται πως για το βιβλίο, τον πρώην πρωθυπουργό Κώστα Καραμανλή και τα όσα κλήθηκε να διαχειριστεί η κυβέρνησή του μίλησαν και η Δρ. Μαρίνα Σκορδέλη, σύμβουλος του πρώην πρωθυπουργού και ο καθηγητής Διεθνών Σχέσεων και Στρατηγικής Γιώργος Φίλης.
