Να εμβαθύνουν τους οικονομικούς δεσμούς μεταξύ των δύο χωρών, δεσμεύτηκαν ο πρόεδρος της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Τούρκος ομόλογός του, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, καθώς η Μόσχα προσπαθεί να αμβλύνει το πλήγμα των δυτικών κυρώσεων που της έχουν επιβληθεί εξαιτίας της εισβολής στην Ουκρανία.
Μετά από μια τετράωρη συνάντηση στην κατοικία του Πούτιν στο Σότσι την Παρασκευή, οι πρόεδροι της Ρωσίας και της Τουρκίας εξέδωσαν κοινή δήλωση σύμφωνα με την οποία δεσμεύονται να αυξήσουν τον όγκο του διμερούς εμπορίου τους και να εμβαθύνουν τους οικονομικούς και ενεργειακούς δεσμούς τους. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αλεξάντερ Νόβακ, κορυφαίος ενεργειακός αξιωματούχος της Μόσχας, δήλωσε στους δημοσιογράφους ότι η Τουρκία συμφώνησε να αρχίσει να πληρώνει για το ρωσικό φυσικό αέριο σε ρούβλια, σύμφωνα με το Interfax.
Ο Πούτιν και ο Ερντογάν συζήτησαν για περαιτέρω ανάπτυξη τραπεζικών δεσμών και διακανονισμών σε ρούβλια και λίρες, πρόσθεσε. Ο Νόβακ είπε ότι οι συμφωνίες «θα φέρουν τις εμπορικές και οικονομικές μας σχέσεις σε ένα νέο επίπεδο σε κάθε τομέα», συμπεριλαμβανομένων των μεταφορών, της βιομηχανίας, της γεωργίας, του τουρισμού και της πληροφορικής. Αν και και οι δύο ηγέτες έχουν αρκετές διαφωνίες μεταξύ τους, όπως η σύγκρουση στη Συρία, οι οικονομικές συνέπειες του πολέμου στην Ουκρανία δημιούργησαν λόγους για τη μεταξύ τους προσέγγιση.
Προβληματίζει τη Δύση η στάση του Ερντογάν
Οι δυτικές κυρώσεις έχουν αποκόψει σε μεγάλο βαθμό τη ρωσική οικονομία από το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα και την άφησαν να προσπαθεί να αντικαταστήσει τα απαγορευμένα εισαγόμενα αγαθά ή να βρει αγορές για τις εξαγωγές ενέργειας της. Η Τουρκία πάσχει από μια κενή εμπορική ανισορροπία που προκαλείται από την άνοδο των παγκόσμιων τιμών της ενέργειας -οι ίδιες που προκαλούνται σε μεγάλο βαθμό από το πώς η εισβολή της Ρωσίας έχει διαταράξει τις αγορές. Η Άγκυρα βρίσκεται σε αναζήτηση ξένου κεφαλαίου για να καλύψει το χάσμα. Οι ΗΠΑ και άλλοι δυτικοί σύμμαχοι ανησυχούν για την αμφίθυμη στάση του Ερντογάν για την εισβολή στην Ουκρανία. Ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομικών των ΗΠΑ συνάντησε Τούρκους αξιωματούχους και τραπεζίτες από την Κωνσταντινούπολη τον Ιούνιο για να τους προειδοποιήσει να μην γίνουν αγωγοί για την αποφυγή των ρωσικών κυρώσεων.
Η συνάντηση στο Σότσι πραγματοποιείται καθώς οι ουκρανικές υπηρεσίες πληροφοριών μοιράστηκαν πρόσφατα με τις χώρες του ΝΑΤΟ ένα έγγραφο που λένε ότι υπέστησαν υποκλοπή από τη Μόσχα, το οποίο περιείχε προτάσεις για τουρκο-ρωσική συνεργασία, σύμφωνα με έναν ουκρανικό αξιωματούχο πληροφοριών και έναν δυτικό διπλωμάτη. Ο τελευταίος είπε ότι πιστεύει ότι το έγγραφο ήταν γνήσιο. Οι προτάσεις περιλαμβάνουν τρόπους για να βοηθηθεί η Ρωσία να αποφύγει τις κυρώσεις με τη βοήθεια τουρκικών τραπεζών και συνεργασία σε άλλους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της ενέργειας και της βιομηχανίας, ανέφερε.
Θα ασκήσει κυρώσεις στη Ρωσία η Τουρκία;
Η Washington Post ήταν η πρώτη που ανέφερε ότι η Μόσχα ζητούσε τη βοήθεια της Άγκυρας για να παρακάμψει τις δυτικές κυρώσεις. Δεν είναι σαφές εάν η Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, θα αποδεχτεί αυτές τις προτάσεις. Ο Πούτιν και ο Ερντογάν είχαν προηγουμένως προτείνει ότι οι χώρες θα μπορούσαν να χρησιμοποιούν τα δικά τους νομίσματα σε εμπορικές συναλλαγές. Μια τέτοια κίνηση θα επέτρεπε στη Ρωσία να αποφύγει την παγκόσμια αγορά πετρελαίου, ενώ παράλληλα θα επέτρεπε στην Τουρκία να περιορίσει τη ζημιά στα φθίνοντα αποθέματα ξένου συναλλάγματος πληρώνοντας για ενέργεια σε τουρκικές λίρες.
Ο Ερντογάν προσπάθησε να διαδραματίσει τον ρόλο του μεσολαβητή μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας. Η Άγκυρα προμήθευσε το Κίεβο με οπλισμένα μη επανδρωμένα αεροσκάφη και συνέβαλε καθοριστικά στη διασφάλιση μιας συμφωνίας των Ηνωμένων Εθνών για άρση του ρωσικού ναυτικού αποκλεισμού και για να επιτραπεί στην Ουκρανία να ξαναρχίσει τις εξαγωγές σιτηρών από τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας.
Αλλά η Τουρκία αρνήθηκε επίσης να συμμετάσχει στις κυρώσεις της Δύσης κατά της Μόσχας, απείλησε να ασκήσει βέτο στην ένταξη της Σουηδίας και της Φινλανδίας στο ΝΑΤΟ και επέτρεψε σε πλοία που μεταφέρουν σιτάρι και καλαμπόκι από ρωσικά κατεχόμενα μέρη της Ουκρανίας να παραδώσουν τα φορτία τους σε τουρκικά λιμάνια. Οι ΗΠΑ και η ΕΕ δεν επέβαλαν ποτέ απευθείας κυρώσεις στη γεωργία της Ρωσίας, αλλά εξέδωσαν διευκρινίσεις που ουσιαστικά ανέτρεψαν τους περιορισμούς εναντίον της τον περασμένο μήνα παράλληλα με τη συμφωνία για τα λιμάνια της Μαύρης Θάλασσας της Ουκρανίας.
Σε κάθε περίπτωση, οι δυτικές κυβερνήσεις ανησυχούν όλο και περισσότερο για την εμβάθυνση των οικονομικών δεσμών μεταξύ Τουρκίας και Ρωσίας, προειδοποιώντας για τον αυξανόμενο κίνδυνο να πληγεί η Τουρκία από τιμωρητικά αντίποινα εάν βοηθήσει τη Ρωσία να αποφύγει τις κυρώσεις, όπως αναφέρεουν χαρακτηριστικά και οι Financial Times.
