Στο στόχαστρο της ευρωπαϊκής Εισαγγελίας βρίσκεται για ακόμα μια φορά η πρόεδρος της Κομισιόν Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την «σκοτεινή» σύμβαση με τη Pfizer για την προμήθεια εμβολίων κατά της Covid-19.
Σύμφωνα με νομικά έγγραφα που είδε το POLITICO και με όσα είπε εκπρόσωπος της εισαγγελίας της Λιέγης στο μέσο, κορυφαίοι Ευρωπαίοι εισαγγελείς ερευνούν καταγγελίες για ποινικές αδικίες αναφορικά με τις διαπραγματεύσεις για το εμβόλιο μεταξύ της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και του διευθύνοντος συμβούλου της Pfizer, Αλμπέρτ Μπουρλά.
Όπως γράφει το Mέσο, ερευνητές από την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO) ανέθεσαν του τελευταίους μήνες σε Βέλγους εισαγγελείς να ερευνήσουν τη VDL για «παρέμβαση σε δημόσιες συμβάσεις, καταστροφή SMS, διαφθορά και σύγκρουση συμφερόντων».
Σημειώνεται ωστόσο ότι, κανείς δεν έχει κατηγορηθεί ακόμη σε σχέση με την υπόθεση.
Η έρευνα ξεκίνησε αρχικά από τις βελγικές δικαστικές αρχές στην πόλη της Λιέγης στις αρχές του 2023 μετά από ποινική καταγγελία που υπέβαλε o λομπίστας Frédéric Baldan. Αργότερα προστέθηκαν οι κυβερνήσεις της Ουγγαρίας και της Πολωνίας — αν και η τελευταία βρίσκεται στη διαδικασία απόσυρσης της καταγγελίας της μετά την εκλογική νίκη μιας φιλοευρωπαϊκής κυβέρνησης υπό τον Ντόναλντ Τουσκ.
Η καταγγελία του λομπίστα
Η καταγγελία του Baldan επικεντρώθηκε σε μια σειρά μηνυμάτων SMS που φαίνεται ναι αντάλλαξαν η φον ν τερ Λάειν με τον Μπουρλά εν όψει της μεγαλύτερης συμφωνίας που έγινε για παράδοση εμβολίων στο απόγειο της πανδημίας Covid-19, σε μια υπόθεση που ονομάστηκε «Pfizergate».
Οι New York Times, οι οποίοι πρώτοι αποκάλυψαν πρώτοι την ανταλλαγή των μηνυμάτων υπέβαλαν αγωγή κατά της Κομισιόν αφού αρνήθηκε να αποκαλύψει το περιεχόμενο των μηνυμάτων μετά από αίτημα πρόσβασης σε έγγραφα.
Η είδηση ότι η EPPO διερευνά τώρα την υπόθεση κινδυνεύει να φέρει ακόμαι πιο αυστηρό έλεγχο στον ρόλο της προέδρου μπροστά σε αυτή τη «παραγγελία-μαμούθ», η οποία είχε εκτιμώμενη αξία άνω των 20 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Σύμφωνα με το Politico, η EPPO ηγείται πανευρωπαϊκών ερευνών για οικονομικά εγκλήματα και θεωρητικά θα μπορούσε να κατασχέσει τηλέφωνα και άλλο σχετικό υλικό από γραφεία της Επιτροπής ή σε άλλες χώρες της Ευρώπης, όπως η γενέτειρα της φον ντερ Λάιεν στη Γερμανία.
Η εξέλιξη έρχεται σε μια ευαίσθητη στιγμή για την επικεφαλής της ΕΕ, καθώς έχει θέσει υποψηφιότητα για μια δεύτερη θητεία στο Berlaymont.
Η Επιτροπή έχει μέχρι στιγμής αρνηθεί να αποκαλύψει το περιεχόμενο των γραπτών μηνυμάτων ή ακόμη και να επιβεβαιώσει την ύπαρξή τους.
Οι υποστηρικτές της διαφάνειας και ορισμένοι πολιτικοί αντίπαλοι προσπάθησαν να ασκήσουν πίεση στην Επιτροπή για να συζητήσει την υπόθεση, αλλά η φον ντερ Λάιεν έχει μέχρι στιγμής αποφύγει να την αντιμετωπίσει. Απαντώντας σε μια ευθεία ερώτηση που της έθεσε το POLITICO σχετικά με τα μηνύματα κειμένου που λείπουν, η φον ντερ Λάιεν είπε : «Ό,τι είναι απαραίτητο σχετικά με αυτό έχει ειπωθεί και απαντηθεί. Και θα περιμένουμε τα αποτελέσματα».
Το 2022 , η EPPO ανακοίνωσε ότι εξετάζει την προμήθεια εμβολίων της ΕΕ γενικότερα, αλλά αυτή είναι η πρώτη φορά που το γραφείο συνδέεται ρητά με το σκάνδαλο Pfizergate.
Η Pfizer πέρασε στην αντεπίθεση
Η υπόθεση που εξετάζεται τώρα από την EPPO συγκεντρώνει πολλά διαφορετικά νομικά, πολιτικά και οικονομικά σκέλη — και διασταυρώνεται με αγωγές που άσκησε ο φαρμακευτικός κολοσσός Pfizer κατά της Ουγγαρίας και της Πολωνίας – που έχουν μηνύσει την εταιρεία, όπως ήδη γράφτηκε.
Πέρυσι, ο Baldan, ένας 36χρονος Βέλγος λομπίστας με δεσμούς με την ομάδα σκεπτικιστών για τα εμβόλια Bon Sens, υπέβαλε μήνυση στο Βέλγιο σε σχέση με τον ρόλο της VDL στις διαπραγματεύσεις για το εμβόλιο με την Pfizer για πράξεις «παρέμβασης στην δημόσιες συμβάσεις, καταστροφή SMS, διαφθορά και σύγκρουση συμφερόντων», σύμφωνα με νομικές πληροφορίες που έδωσε ο δικηγόρος του.
Η Ουγγαρία, με επικεφαλής τον Βίκτορ Όρμπαν, σταθερό αντίπαλο της φον ντερ Λάιεν, υπέβαλε επίσης καταγγελία σχετικά με τον ρόλο της προέδρου της Επιτροπής στις διαπραγματεύσεις για το εμβόλιο με την Pfizer.
Οι λεπτομέρειες της υπόθεσης δεν είναι δημόσιες, αλλά οι μυημένοι στο ζήτημα είπαν ότι ενώ η καταγγελία που υπέβαλε η Ουγγαρία διαφέρει από αυτή του Baldan, επικεντρώνεται στην ίδια ανταλλαγή SMS. Η καταγγελία της Πολωνίας ήταν επίσης στην ίδια γραμμή, ανέφεραν άτομα με γνώση της υπόθεσης – αλλά όπως έγινε γνωστό η Πολωνία με τον Τουσκ αποσύρει τη μήνυση.
Τόσο η Ουγγαρία όσο και η Πολωνία διώκονται επίσης από την Pfizer για έλλειψη πληρωμών για δόσεις εμβολίων μετά τη διακοπή των παραδόσεων, επικαλούμενη την υπερπροσφορά και την οικονομική πίεση του πολέμου στην Ουκρανία.
Αξιωματούχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής είπε ότι η Επιτροπή δεν είχε καμία γνώση για επί των διαδικασιών παρά μόνο από άρθρα τα οποία έχουν γραφτεί σε διεθνή ΜΜΕ.
Η ουγγρική κυβέρνηση δεν απάντησε σε αίτημα του Politico για σχολιασμό. Η Pfizer και η EPPO αρνήθηκαν επίσης να σχολιάσουν.
