Ζωή που ν’ αξίζει να ζεις
Του Μιχάλη Ψύλου
Η Τζούντιθ Μπάτλερ είναι καθηγήτρια Φιλοσοφίας στο περίφημο Πανεπιστήμιο Μπέρκλεϊ στην Καλιφόρνια. Κατέχει επίσης την Έδρα Χάνα Αρεντ στο πανεπιστήμιο EGSchool, που εδρεύει στην Ελβετία. Είναι Εβραία και μέλος του Συμβουλίου της Jewish Voice for Peace.
Η Μπάτλερ, μαζί με δεκάδες Εβραίους συγγραφείς και καλλιτέχνες, υπέγραψαν πρόσφατα μια ανοιχτή επιστολή προς τον Αμερικανό πρόεδρο Τζο Μπάιντεν ζητώντας την άμεση κατάπαυση του πυρός στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς. Οπως λέει η Μπάτλερ «στη Λωρίδα της Γάζας δεν ζουν μόνο φανατικοί, υπάρχουν άνθρωποι που ζουν εκεί»
Και όμως οι Παλαιστίνιοι δεν θεωρούνται για πολλούς Ισραηλινούς και Δυτικούς ως μια ομάδα ανθρώπων που η ζωή τους θεωρείται πολύτιμη για να επιβιώσει και να ευδοκιμήσει σε αυτόν τον κόσμο. «Ακόμη κι αν εξαφανιστούν, δεν θα θεωρηθεί ως πραγματική απώλεια, γιατί για κάποιους είναι υποδεέστεροι από ανθρώπινα όντα, αλλά και απειλή για την ιδέα του ανθρώπου», τονίζει η Εβραία καθηγήτρια.
Δεν διστάζει μάλιστα να μιλήσει ακόμη και για γενοκτονία των Παλαιστινίων. «Πολλοί Οργανισμοί έχουν εξετάσει το διεθνές δίκαιο και έχουν δείξει ότι η έννοια της γενοκτονίας δεν είναι ίδια με το ναζιστικό καθεστώς, αλλά μπορεί να είναι η συστηματική υπονόμευση των μέσων διαβίωσης, της υγείας, της ευημερίας και της ικανότητας επιβίωσης. Αυτό ακριβώς συμβαίνει τώρα».
Περισσότερο από το 80% αυτού του πληθυσμού ζει στη φτώχεια και πάνω από το 45% ήταν άνεργοι πέρυσι – ένα θλιβερό ρεκόρ. Εκατοντάδες χιλιάδες άνθρωποι εξαρτώνται από δωρεές τροφίμων, οι συνθήκες διαβίωσης ήταν σε ορισμένες περιπτώσεις καταστροφικές ακόμη και πριν από τους σημερινούς βομβαρδισμούς.
Οι αξίες του Ιουδαϊσμού
Ο Νατάν Σνάιντερ, διάσημος Ισραηλινός καθηγητής Κοινωνιολογίας στο Academic College of Tel Aviv-Yaffo, θεωρεί μάλιστα ότι η κυβέρνηση Νετανιάχου υπονομεύει τις ίδιες τις διακηρυγμένες αξίες του «Ιουδαϊσμού. «Οι νέοι κύριοι της χώρας προσπαθούν επίσης να φιμώσουν τις παλιές προφητικές φωνές. Αναπτύσσοντας μια νέα μορφή τοπικού Ιουδαϊσμού που αρνείται να αναγνωρίσει περιορισμούς στην κυριαρχία, ασκούν ειδωλολατρεία με το κράτος και απομακρύνονται από τις δικές μας εβραϊκές παραδόσεις», υποστηρίζει ο καθηγητής Σνάιντερ.
Δυστυχώς, έχουμε φτάσει στο σημείο η ισραηλινή ηγεσία να ακολουθεί την αρχή του Νικολό Μακιαβέλι, διαχωρίζοντας την πολιτική από τις ηθικές και θρησκευτικές αρχές, λέει ο Σνάιντερ. Για τον Μακιαβέλι, ο Πρίγκιπας (Il Principe) πρέπει να είναι μισός ζώο, μισός άνθρωπος, η βία και η πονηριά ως λόγος ύπαρξης είναι απαραίτητες έννοιες ως μέσον άσκησης πολιτικής. Ο απώτερος στόχος του σύγχρονου πρίγκιπα είναι: η διατήρηση και η σταθερότητα του κράτους. Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπενιαμίν Νετανιάχου δείχνει ότι είναι κα` εξοχήν μακιαβελιστής.
«Αυτά τα πρότυπα επικρατούν δυστυχώς στον δημόσιο λόγο – όλοι οι Παλαιστίνιοι είναι Χαμάς, η ισραηλινή βία είναι ηθικά δικαιολογημένη και η παλαιστινιακή βία είναι βάρβαρη . Αλλά γιατί να μην είναι σωστά το αντίστροφο;» διερωτάται η Τζούντιθ Μπάτλερ. «Η βία που παρακολουθούμε είναι μέρος μιας μακροχρόνιας βίας, μιας βίας 75 ετών που χαρακτηρίζεται από συστηματικό εκτοπισμό, φόνους, φυλακίσεις, συλλήψεις, αρπαγή γης και κατεστραμμένες ζωές. Χρειαζόμαστε μια πολύ πιο ολοκληρωμένη πολιτική λύση σε αυτήν την κατάσταση.
Όσο η Παλαιστίνη δεν είναι ελεύθερη και ο λαός της Παλαιστίνης δεν μπορεί να ζήσει ως πολίτης σε έναν κόσμο που μπορεί να αυτοκυβερνηθεί και στον οποίο μπορεί να απολαμβάνει δημοκρατικά δικαιώματα – θα συνεχίσουμε να βλέπουμε βία», λέει η καθηγήτρια στο Μπέρκλεϊ. Διαφωνεί κανείς;
