Του Μιχάλη Ψύλου
Οι τιμές της βενζίνη και του ντίζελ στα πρατήρια καυσίμων γνωρίζουν μόνο μια κατεύθυνση: κινούνται ανοδικά. Η αύξηση των τιμών θα γίνεται όλο και πιο αισθητή στα πρατήρια γιατί η Ρωσία απαγόρευσε τις εξαγωγές βενζίνης και ντίζελ με άμεση ισχύ. Η ήδη πιεσμένη παγκόσμια αγορά πετρελαίου είναι πιθανό να δεχθεί περαιτέρω πίεση και να ανεβάσει τις τιμές.
Η ρωσική κυβέρνηση λέει πώς θέλει να σταθεροποιήσει την εγχώρια αγορά με την απαγόρευση των εξαγωγών. Τους τελευταίους μήνες, η χώρα υπέφερε από έλλειψη βενζίνης και ντίζελ, η οποία έχει οδηγήσει σε άνοδο των τιμών χονδρικής. «Οι προσωρινοί περιορισμοί θα συμβάλουν στη βελτίωση της αγοράς καυσίμων, η οποία με τη σειρά της θα μειώσει τις τιμές για τους καταναλωτές», ανέφερε με ανακοίνωσή της η ρωσική κυβέρνηση.
Δεν είναι σαφές πότε θα απελευθερωθούν ξανά οι εξαγωγές από τη Ρωσία, καθώς δεν έχει δοθεί ημερομηνία. «Υποθέτουμε ότι η αγορά θα νιώσει τον αντίκτυπο αρκετά γρήγορα», δήλωσε ο Ρώσος αναπληρωτής υπουργός Ενέργειας Πάβελ Σορόκιν.
«Το καλάθι του ψωμιού»
Τους τελευταίους μήνες υπήρξαν προβλήματα με τις προμήθειες ντίζελ, ιδιαίτερα σε ορισμένες περιοχές της νότιας Ρωσίας, που θεωρούνται το «καλάθι του ψωμιού» της χώρας. Τα καύσιμα είναι καθοριστικά για τη συγκομιδή εκεί. Εν όψει των προεδρικών εκλογών του Μαρτίου, το Κρεμλίνο θέλει να αποφύγει μια κρίση.
Το αδύναμο ρούβλι είχε κάνει ελκυστικές τις εξαγωγές ντίζελ και βενζίνης. Όλα αυτά άσκησαν πίεση στην αγορά καυσίμων.
Μόνο τα κράτη που ανήκουν στην Ευρασιατική Οικονομική Ένωση εξαιρούνται από την απαγόρευση. Η Λευκορωσία, το Καζακστάν, η Αρμενία και το Κιργιστάν θα συνεχίσουν να προμηθεύονται ρωσικά καύσιμα. Αλλά το μέλλον είναι αβέβαιο.
Η Ρωσία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς αργού και διυλισμένων προϊόντων πετρελαίου στον κόσμο. Παρά τις κυρώσεις που επιβλήθηκαν από τις δυτικές χώρες, η χώρα κατάφερε να συνεχίσει να εξάγει βενζίνη και ντίζελ. Χώρες όπως η Σαουδική Αραβία και η Ινδία, έχουν αυξήσει τις εισαγωγές τους από τη Ρωσία και με τη σειρά τους εξάγουν περισσότερα καύσιμα στην Ευρώπη. «Αυτές οι ποσότητες δεν είναι πλέον διαθέσιμες και δεν μπορούν να αντισταθμιστούν από άλλες πηγές», αναφέρει η γερμανική Handelsblatt, επικαλούμενη την τρέχουσα έκθεση για την αγορά πετρελαίου από τον Διεθνή Οργανισμό Ενέργειας (IEA). Απλώς δεν υπάρχει αρκετή ικανότητα διύλισης εκτός Ρωσίας, επομένως οι τιμές του ντίζελ αυξάνονται ταχύτερα από τις τιμές του αργού πετρελαίου.
Το στοίχημα των hedge funds
Η ρωσική απαγόρευση εξαγωγής καυσίμων δεν είναι ο μόνος παράγοντας που αυξάνει τις τιμές στα πρατήρια.
Η τιμή του αργού πετρελαίου επίσης αυξάνεται. Τα hedge funds στοιχηματίζουν εδώ και καιρό ότι οι τιμές θα ξεπεράσουν τα 100 δολάρια το βαρέλι, όπως έγραψαν οι Financial Times.
Η απόφαση της Ρωσίας και της Σαουδικής Αραβίας να παρατείνουν την πρόσθετη περικοπή παραγωγής τους κατά ένα εκατομμύριο βαρέλια ημερησίως μέχρι το τέλος του έτους οδηγεί σε άνοδο των τιμών. Αυτή η περικοπή είναι επιπλέον της περικοπής που αποφάσισαν οι χώρες του ΟΠΕΚ+.
«Αν λάβετε υπόψη τον αυξανόμενο πληθωρισμό και την ανάπτυξη των αναδυόμενων χωρών, οι τιμές του πετρελαίου θα κυμαίνονται από 200 έως 300 δολάρια σε λίγα χρόνια», γράφει ο Κλέμενς Τσέιμπερς, Διευθύνων Σύμβουλος της Online Blockchain PLC σε άρθρο του στο Seeking Alpha.
Με αυτή την πρόβλεψη ο Τσέιμπερ είναι σημαντικά πιο τολμηρός από τους αναλυτές της Morgan Stanley, που αναμένουν ότι η τιμή του πετρελαίου θα κυμανθεί μεταξύ 92 και 85 δολαρίων το 2024, αφού φθάσει ξανά το όριο των 95 δολαρίων το τέταρτο τρίμηνο του 2023. Οι αναλυτές της Commerzbank έχουν παρόμοια εκτίμηση. Βλέπουν την αποδυνάμωση των οικονομιών ορισμένων βιομηχανικών χωρών ως σημάδι ότι ένα βαρέλι πετρέλαιο δεν θα κοστίζει πολύ περισσότερο από 100 δολάρια στο άμεσο μέλλον.
Αλλά εδώ μπαίνει ξανά στο παιχνίδι η Fed: η επιτοκιακή πολιτική της επηρεάζει επίσης την οικονομία. Επιπλέον, το μέλλον της τιμής του πετρελαίου εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις χώρες παραγωγής. Εάν οι χώρες του ΟΠΕΚ συνεχίσουν να περιορίζουν τεχνητά την προσφορά, οι τιμές δεν θα πέσουν.
Αλλά η παραγωγή πετρελαίου θα συρρικνώνεται και στις ΗΠΑ, όπως προβλέπει η Υπηρεσία Ενέργειας των ΗΠΑ (EIA) για τον Οκτώβριο. «Αυτό θα σήμαινε ότι η αμερικανική παραγωγή θα έπεφτε για τρίτο συνεχόμενο μήνα», αναφέρει η Handelsblatt. Οι ειδικοί ανησυχούν, καθώς οι ΗΠΑ είναι ο κύριος μοχλός αύξησης της παραγωγής εκτός του ΟΠΕΚ.
Η εποχή της εκδίκησης
«Ο κόσμος μπαίνει με γοργούς ρυθμούς στην εποχή της εκδίκησης», γράφει η ισπανική El Pais. «Δύο μεγάλοι φορείς συγκλίνουν: από την Ανατολή, οι ασιατικές δυνάμεις – Κίνα, Ινδία, Ρωσία – αναζητούν η καθεμία μια νέα θέση ισχύος στην παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Ταυτόχρονα, από το Νότο, η ετερογενής ομάδα των αναπτυσσόμενων ή αναδυόμενων χωρών στο νότιο ημισφαίριο, απαιτεί νέους διεθνείς θεσμούς, με αυξανόμενο σθένος και ένωση. Οι ικανότητες και οι προσεγγίσεις είναι διαφορετικές, αλλά υπάρχει ένας κοινός παρονομαστής στη βούληση να ξεπεραστεί ένα μη ικανοποιητικό, μερικές φορές ταπεινωτικό, παρελθόν».
Δράση και αντίδραση, δηλαδή. Άρα, προσδεθείτε και μην αναμένετε να πέσουν οι τιμές της βενζίνης κάτω από τα 2 ευρώ το λίτρο!
