Του Μιχάλη Ψύλου
Τι έπιασε ξαφνικά τους αγρότες και βγάζουν τα τρακτέρ στους δρόμους σε όλη την Ευρώπη; Από τη Γερμανία, τη Γαλλία, το Βέλγιο, ως την Ρουμανία, την Πολωνία, την Ιταλία και φυσικά την Ελλάδα;
Φυσικά και δεν τρελάθηκαν οι ευρωπαίοι αγρότες και αποφάσισαν να μπλοκάρουν τους αυτοκινητόδρομους στη Γηραιά ήπειρο. Πιστεύουν πως μόνο έτσι θα ακουστούν τα αιτήματά τους για τους υψηλούς φόρους στο αγροτικό πετρέλαιο, για κατώτερες εγγυημένες τιμές που να καλύπτουν το κόστος παραγωγής και να αφήνουν βιώσιμο εισόδημα και να καλύπτουν τα έξοδα καλλιέργειας.
Αν και στις διάφορες χώρες οι αγροτικές διαμαρτυρίες συνδέονται με συγκεκριμένα εθνικά προβλήματα- το τέλος των επιδοτήσεων για το αγροτικό ντίζελ στη Γερμανία ή ο ολλανδικός νόμος για τη μείωση των εκπομπών μεθανίου από την κτηνοτροφία- αυτό που ενώνει όλους τους αγρότες βρίσκεται στην αγροτική πολιτική της ΕΕ. Απηχεί μια ογκούμενη κοινωνική αναταραχή σε όλη την Ευρώπη γύρω από τα προβλήματα του αγροτικού κόσμου.
Οι εισαγωγές, για παράδειγμα προϊόντων κάτω του κόστους από την Ουκρανία, αλλά και οι διάφοροι κανονισμοί της ΕΕ, που αντιπαραθέτουν τη γεωργία ενάντια στο περιβάλλον, αποτελούν θέματα που ενώνουν τους αγρότες στη Γηραιά ήπειρο.
Οι ευρωπαϊκοί κανονισμοί για την οικολογική μετάβαση και την «πράσινη συμφωνία», που τέθηκαν σε ισχύ από τον περασμένο Ιούλιο στο πλαίσιο του νόμου για την αποκατάσταση της φύσης, μειώνουν τις εκτάσεις που προορίζονται για γεωργικές, δασοκομικές και κηπευτικές δραστηριότητες για την προστασία τουλάχιστον του 20% των επιφάνεια της γης και της θάλασσας της ΕΕ έως το 2030. Βάσει αυτού του νόμου, οι αγρότες πρέπει να μειώσουν τη γεωργική παραγωγή εφέτος και να αυξήσουν την ποσότητα της αγρανάπαυσης στο 4%.
Οι αγρότες πρέπει μάλιστα να εφαρμόσουν αυτούς τους κανονισμούς για να εξασφαλίσουν τις επιδοτήσεις ευρωπαϊκές επιδοτήσεις της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής, αλλά και να επωφεληθούν από τον προϋπολογισμό της ΕΕ για τη γεωργία που ανέρχονται στα 9 δισεκατομμύρια ευρώ, ετησίως.
Οι εκπρόσωποι των Ευρωπαίων αγροτών αμφισβητούν τους κανονισμούς αυτούς, υποστηρίζοντας ότι δεν βασίζονται σε σοβαρές μελέτες των παγκόσμιων επιπτώσεων και αγνοούν το γεωπολιτικό, κλιματικό και οικονομικό πλαίσιο.
Σε κάθε περίπτωση, οι αγροτικές διαμαρτυρίες και η άρνηση ικανοποίησης των όποιων δίκαιων αιτημάτων τους, αντανακλούν την άσχημη κατάσταση της οικονομίας της ευρωζώνης. Μια κατάσταση που θα επιδεινωθεί ακόμη περισσότερο με τη σύσφιξη της δημοσιονομικής πολιτικής, με βάση και τους αυστηρούς όρους του νέου Συμφώνου Σταθερότητας. Που θα αναγκάσει πολλές κυβερνήσεις να περικόψουν κοινωνικές δαπάνες, για να ανταποκριθούν στον «ζουρλομανδύα» του 3% στο έλλειμμα και του 60% στο χρέος, σε σχέση με το ΑΕΠ.
Αλλά και στην συνέχιση των υψηλών επιτοκίων της ΕΚΤ τουλάχιστον ως το καλοκαίρι, που καθιστούν πολύ ακριβό τον δανεισμό επιχειρήσεων και νοικοκυριών . Όπως προκύπτει μάλιστα από τα επίσημα στοιχεία, το τελευταίο τρίμηνο του 2023 υπήρξε περαιτέρω αυστηροποίηση των πιστωτικών κριτηρίων για τα δάνεια προς επιχειρήσεις και των κριτηρίων για τη χορήγηση πιστώσεων σε οικογένειες. Επιπλέον, οι τράπεζες της Ευρωζώνης που έχουν εξεταστεί από την ΕΚΤ αναμένουν νέα σύσφιξη το πρώτο τρίμηνο του 2024.
Όλα αυτά επιβραδύνουν την όποια προγραμματισμένη επενδυτική δραστηριότητα από επιχειρήσεις και νοικοκυριά και στον αγροτικό τομέα. Δεν κάνουν μόνο τους ανθρώπους να δυστυχούν, αλλά και τα νούμερα. Οι οικονομικοί δείκτες, αντί να είναι θετικοί, αρχίζουν να στρέφονται προς το μηδέν ή ακόμη πιο κάτω.
Και φυσικά, καραδοκεί η άκρα δεξιά για να εκμεταλλευτεί την κατάσταση. Όπως έδειξε η τελευταία ευρωπαϊκή έρευνα, στις ευρωεκλογές του Ιουνίου τα ακροδεξιά κόμματα θα είναι πρώτη δύναμη σε εννιά χώρες και δευτερότριτη σε άλλες εννιά!
