«Ο υψηλός πληθωρισμός, η κατάρρευση της λίρας και το αυξανόμενο δημόσιο έλλειμμα είναι πιθανό να επιδεινώσουν την οικονομική κρίση στην Τουρκία», ισχυρίζεται ο γερμανός οικονομολόγος Νόρμπερτ Τόφαλ μετά την επανεκλογή Ερντογάν. «Η αδύναμη λίρα κάνει τις εισαγωγές στην Τουρκία όλο και πιο ακριβές, τροφοδοτώντας περαιτέρω τον πληθωρισμό. Ούτε η εισαγωγή λιγότερων αγαθών θα πετύχει, η εξάρτηση της Τουρκίας από τις εισαγωγές είναι πολύ υψηλή», συμπληρώνει ο Τόφαλ σε συνέντευξη του στο περιοδικό Der Spiegel.
Ο Ερντογάν, συνεχίζει ο οικονομολόγος, «πιστεύει ότι μπορεί να παρακάμψει τους οικονομικούς νόμους. Αλλά ούτε αυτό θα τo καταφέρει. Το βλέπετε ήδη στην αντίδραση των χρηματαγορών μετά την επανεκλογή του. Η τουρκική λίρα έπεσε αμέσως σε ιστορικό χαμηλό.» Τα συναλλαγματικά αποθέματα έχουν συρρικνωθεί μαζικά. «Η αύξηση των εξαγωγών, για τα οποία εισέρχεται συνάλλαγμα ή ο τουρισμός δύσκολα θα μπορέσουν να την έλλειψη συναλλάγματος. Τα capital controls είναι πιθανό να επεκταθούν. Θα μπορούσε να προκληθεί κρίση ισοζυγίου πληρωμών», ισχυρίζεται ο Τόφαλ.
Μπορεί το χρέος της Τουρκίας να είναι περίπου 35 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος (ΑΕΠ) – χαμηλότερο από ό,τι στις περισσότερες χώρες του ευρώ, το ιδιωτικό χρέος στην Τουρκία ανέρχεται όμως στο 180 τοις εκατό του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, «ποστό τεράστιο”, σύμφωνα με τον Τόφαλ. «Οι οφειλέτες δεν έχουν σχεδόν καθόλου αποθέματα ή την ευκαιρία να δανειστούν χρήματα στο εξωτερικό, επειδή η εξυπηρέτηση του χρέους γίνεται ολοένα και πιο ακριβή όσο πέφτει η λίρα.»
«Ο ίδιος ο Ερντογάν λέει ότι τα κράτη του Κόλπου έχουν στηρίξει τη λίρα και υπάρχουν επίσης φήμες ότι μπορεί να αντλήσει κεφάλαια από τη Ρωσία», αναλύει ο οικονομολόγος. «Αλλά για πόσο καιρό και υπό ποιους όρους θα είναι αυτές οι χώρες διατεθειμένες να διευθετήσουν ένα τουρκικό έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών; Σίγουρα υπάρχει κίνδυνος χρεοκοπίας του τουρκικού κράτους. Ωστόσο, είναι δύσκολο να προβλέψουμε πότε θα συμβεί αυτό. Αλλά αν συμβεί, θα έχει ενδιαφέρον να δούμε πώς θα αντιδράσει ο Ερντογάν», καταλήγει ο οικονομολόγος.
Σκοτεινό το μέλλον της Ουκρανίας
Σε αδιέξοδο βρίσκεται, σύμφωνα με άρθρο γνώμης στην εφημερίδα Die Welt, ο πόλεμος στην Ουκρανία, γεγονός που θα μπορούσε να οδηγήσει τη Δύση και τη Ρωσία να πιστέψουν ότι η κατάπαυση του πυρός ίσως είναι η καλύτερη λύση. «Μπορεί η κυβέρνηση στο Κίεβο να σκέφτεται διαφορετικά και να θέλει να συνεχίσε να πολεμά. Ωστόσο, σε αντίθεση με τις επίσημες δηλώσεις της Δύσης, δεν είναι η Ουκρανία που αποφασίζει κυρίαρχα αν και πότε θα ξεκινήσουν οι συνομιλίες για κατάπαυση του πυρός, αλλά ο πρόεδρος των ΗΠΑ Μπάιντεν και οι αρχηγοί κυβερνήσεων από τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία και τη Γερμανία», σχολιάζει ο αρθρογράφος.
«Μέχρι να επιτευχθεί κατάπαυση του πυρός, η συντριπτική πλειοψηφία των χωρών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ δεν περιμένουν από τις ουκρανικές δυνάμεις να εκδιώξουν εντελώς τους Ρώσους κατακτητές από τη χώρα τους. Σχεδόν θεωρούν δεδομένη μια “ακρωτηριασμένη” Ουκρανία.»
Ο καθοριστικός παράγοντας, σύμφωνα με τη Welt, θα είναι το τίμημα που θα πρέπει τελικά να πληρώσουν το Κίεβο και η Δύση για μια κατάπαυση του πυρός ή ακόμα και για ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις. «Πρέπει να θεωρήσουμε ότι ούτε η ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ, ούτε στο ΝΑΤΟ τα επόμενα 15 με 20 χρόνια είναι ρεαλιστική – η Μόσχα μάλλον δεν θα δεχόταν τίποτα άλλο στις διαπραγματεύσεις.”
Οι υποστηρικτές του AfD
Το «τρομακτικό» σύμφωνα με την Frankfurter Allgemeine Zeitung υψηλό δημοσκόπησης της Εναλλακτικής για τη Γερμανία AfD στο 18 %, και έτσι στο ίδιο επίπεδο με το SPD, δεν οφείλεται μόνο στο μοντέλο του AfD «να μετατρέπει την απόρριψη σε έγκριση: ρίχνει νερό στο μύλο του φόβου, του θυμού και της άγνοιας και αντλεί δύναμη από αυτό.»
Ευθύνες επιρρίπτει η αρθρογράφος και στην αξιωματική αντιπολίτευση των Χριστιανοδημοκρατών. «Ο πρόεδρος του CDU Φρίντριχ Μερτς περιγράφει την κυβέρνηση συνασπισμού ως «αδίστακτη» και ισχυρίζεται ότι οι «κανονικοί» άνθρωποι αντιλαμβάνονται τη χώρα πολύ διαφορετικά. Αυτό υποτιμά εκατομμύρια ψηφοφόρους του SPD, του FDP και των Πρασίνων υποδηλώνοντας ότι στερούνται αντίληψης για την πραγματική ζωή.»
«Αυτός ο τόνος είναι που τροφοδοτεί τον φόβο, την άγνοια και τον θυμό, όχι μόνο στη Γερμανία αλλά σε πολλές χώρες όπου οι λαϊκιστές ενισχύονται. Η συζήτηση για τον διαχωρισμό των ανθρώπων σε κανονικούς και μη, σε γενναιόδωρους και εγωιστές, σε ειρηνιστές και πολεμοκάπηλους ηχεί στα αυτιά όλης της ανθρωπότητας», καταλήγει η FAZ.
