Του Πέτρου Κοντραφούρη, enimerosi24.gr
Η τηλεόραση φίλοι μου, είναι ένα είδος πολυτελείας με ακριβό κόστος στην λειτουργία και την παραγωγή προγράμματος. Δύσκολα ένας επενδυτής επενδύει χωρίς να έχει κέρδος. Το ότι τα 5 από τα 6 πανελλαδικά κανάλια ανήκουν σε εφοπλιστές δεν είναι τυχαίο. Οι ιδιοκτήτες των ελληνικών ιδιωτικών καναλιών δεν περιμένουν να έχουν κέρδη από τέτοιου είδους επενδύσεις, στόχος τους είναι να κάνουν παιχνίδι, έχουν άλλους τρόπους πιο κερδοφόρους να βγάζουν χρήματα.
Όποιος όμως έχει τη δύναμη να ασχοληθεί με τηλεόραση και ΜΜΕ, αποκτά δύναμη, δόξα, πολιτική επιρροή, λάμψη, και γοητεία. Απολαύσεις και αναγνωρισιμότητα που δεν θα είχε κάτω από άλλες συνθήκες. Ο Ρούμπερτ Μερντόχ, ο βασιλιάς των ΜΜΕ δεν είναι τυχαίο ότι στα 93 του χρόνια έκανε τον πέμπτο γάμο! Άλλωστε η εξουσία και το χρήμα έχουν αυτές τις ιδιότητες.
Ενημέρωση, ψυχαγωγία και πολιτισμός, μαζί με πολιτική επιρροή είναι τα κύρια στοιχεία μιας τηλεοπτικής κοινωνίας σήμερα, που μέσα από την εικόνα που βλέπει ο τηλεθεατής στη μικρή οθόνη ή τον υπολογιστή, πλασματική, εικονική, ψεύτικη, φυσιολογική η κατασκευασμένη, τον επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό στη ζωή του, σύμφωνα με τις εσωτερικές και ψυχολογικές αντιστάσεις που διαθέτει.
Η τηλεόραση, γεννημένη από τρεις γονείς σύμφωνα με τους ειδικούς (θέατρο, ραδιόφωνο, κινηματογράφο), έγινε ένα «πυρηνικό» όπλο στα χέρια πολιτικών και επιχειρηματιών.
Από το θέατρο πήρε το πλατό, το ραδιόφωνο τον ήχο και τον κινηματογράφο την εικόνα και έκανε το τηλεοπτικό μίγμα!
Οι εμπνευστές της δεν θα μπορούσαν να φανταστούν τη σημερινή εξέλιξη της και επιρροή μαζί με το διαδίκτυο μετά από έναν αιώνα, όταν το 1924 ο Σκωτσέζος μηχανικός John logie Baird κατάφερε να μεταδώσει την πρώτη τηλεοπτική εικόνα με φώς και κάποιες σκιές. Δίκαια θεωρείται και ο πατέρας της τηλεόρασης.
Πριν από τον Baird, ο Αλεξάντερ Ποπόφ το 1895 είχε κατορθώσει να μεταδώσει ηχητικά σήματα Μόρς μέσω ερτζιανών κυμάτων που αξιοποίησε ο Γουλιέλμο Μαρκόνι ο οποίος θεωρείται και ο πατέρας των Ραδιοκυμάτων. Το 1909 μοιράστηκε και το βραβείο Νόμπελ φυσικής μαζί με τον Κάρλ Φερντινάνλ Μπράουν.
Ο John logie Baird συνέχισε την έρευνα για μετάδοση τηλεοπτικής εικόνας, παρά τις επιφυλάξεις του Βρετανικού Τύπου.
Το 1926 το όνειρο του έγινε πραγματικότητα για παραγωγή και μετάδοση τηλεοπτικής εικόνας. Το 1928 γίνεται η πρώτη υπερατλαντική τηλεοπτική μετάδοση μεταξύ Λονδίνου και Νέας Υόρκης ανοίγοντας νέους ορίζοντες στην παγκόσμια επικοινωνία, ενώ συνδέεται και με το πλοίο S.S Berengaria που βρίσκεται στον Ατλαντικό Ωκεανό. Μια επανάσταση για την ανθρωπότητα που, φέρνει ανθρώπους και κοινωνίες πιο κοντά.
Την ίδια περίοδο το 1930 ο Αμερικανός Charles Jenkins κάνει τις δικές του έρευνες με αναπαραγωγή εικόνων, μια πατέντα την οποία και κατοχυρώνει. Όλες αυτές οι εικόνες βοήθησαν στην εξέλιξη της, όπως και πολλοί άλλοι ερευνητές και εφευρέτες.
Το 1931 στις 21 Αυγούστου σε έκθεση ραδιοφώνου στο Βερολίνο ο Μανφρεντ Φον Αρντένε παρουσιάζει την πρώτη τηλεοπτική συσκευή που λειτουργούσε πλήρως μηχανικά. Η ασπρόμαυρη εικόνα που μέχρι τότε ήταν προνόμιο του κινηματογράφου κάνει το γύρου του κόσμου.
Το 1956 έρευνες για την μετάδοση έγχρωμης εικόνας φέρνουν αποτέλεσμα, και λίγο αργότερα η Αμερική γίνεται η πρώτη χώρα που αποκτά έγχρωμη τηλεοπτική εικόνα.
Σήμερα η τηλεόραση είναι μια παγκόσμια δύναμη που μαζί με το διαδίκτυο μπορεί, όχι μόνο να ενημερώνει και να ψυχαγωγεί αλλά και να διαμορφώνει συνειδήσεις, αλλάζοντας και την νοοτροπία των ανθρώπων, στο σπίτι το γραφείο, το δρόμο την εξοχή, προβληματίζοντας ψυχολόγους και κοινωνιολόγους που προσπαθούν να σκιαγραφήσουν τις επιπτώσεις στην ψυχοσύνθεση των ανθρώπων αυτών μπροστά στον τηλεοπτικό δέκτη ή την οθόνη του διαδικτύου και τις επιπτώσεις των ανθρώπων.
Στην Ελλάδα σήμερα σε πανελλαδική εμβέλεια λειτουργούν 6 ιδιωτικά, 4 κρατικά κανάλια το κανάλι της Βουλής και δυο συνδρομητικά κανάλια. Μαζί τους, δεκάδες περιφερειακά και τοπικά. Σε όλη την Ελλάδα αριθμούν μερικές εκατοντάδες, όπως και ραδιοφωνικούς σταθμούς. Η λειτουργία και αδειοδότηση τηλεοπτικών σταθμών έγινε με περιπετειώδη τρόπο 1985-1989.
Μετά την νίκη του ΠΑΣΟΚ το 1981-1989 και την άρνησή του να επιτρέψει τη λειτουργία ραδιοτηλεοπτικών σταθμών με πρωτεργάτη τον Δημήτρη Μαρούδα, που απειλούσε ότι θα ρίξει τους δορυφόρους εάν μέσω αυτών, θα μετέδιδαν ιδιώτες τηλεοπτική εικόνα, άρχισε το κυνηγητό στα Βουνά για τις κεραίες που έστηναν οι επίδοξοι καναλάρχες. Γνωστές είναι οι επιδρομές των ΜΑΤ με επικεφαλής τον Νίκωνα Αρκουδέα.
Τη λύση έδωσε η ΝΔ μετά τις εκλογές τον Ιούνιο του 1989, με τη συγκυβέρνηση ΚΚΕ-Συνασπισμός, ψηφίζοντας τον ν.1866/89 με 20 άρθρα, στη μια τα μεσάνυχτα της 26ης Σεπτεμβρίου 1989 ημέρα δολοφονίας του Παύλου Μπακογιάννη, που είχε επεξεργαστεί το νομοθέτημα. Θυμάμαι πολύ καλά τη συνεργασία μου με τον Παύλο Μπακογιάννη και τα σημεία αδυναμίας του νόμου που είχαμε επισημάνει τόσο στο γραφείο του στην Ομήρου όσο και στην Ρηγίλλης, για την μη προστασία της ΕΡΤ.
Στα τέλη του 1989 πολύ σύντομα με προσωρινές άδειες, οργανώθηκαν και ξεκίνησαν να μεταδίδουν τηλεοπτικό πρόγραμμα MEGA και ANT1, ενώ ακολούθησαν και τα άλλα κανάλια. Όπως το New Channel, αργότερα άλλαξε ιδιοκτησία και έγινε TEMPO το 2000, για να κλείσει 2 χρόνια αργότερα λόγω οικονομικών προβλημάτων, το SEVEN-X της εφοπλιστικής οικογένειας Κουλουκουντή. Την ίδια περίοδο 89-90 το καναλι-29, αργότερα άλλαξε ιδιοκτησία και έγινε STAR με τη σημερινή του μορφή. Το κανάλι-5, που έγινε ΑLTER με άλλη ιδιοκτησία.
Αργότερα έκλεισε λόγω οικονομικών προβλημάτων, για να γίνει EPSILON και να καταλήξει στη σημερινή του μορφή ως OPEN-TV. Στην Θεσσαλονίκη βγαίνει η TV-100 ακόμη το TV-Μακεδονία, σημερινό ΜΑΚ-TV.
Ο όμιλος Αλαφούζου δημιουργεί και αυτός το 1993 τη δική του τηλεόραση τον ΣΚΑΪ-TV, ενώ προηγουμένως έχει έρθει σε σύγκρουση με την κυβέρνηση Μητσοτάκη. Τα χρέη τον πνίγουν και περνάει στα χέρια άλλης ιδιοκτησίας αργότερα και γίνεται ALPHA με τη σημερινή του μορφή μετά από οικονομικά προβλήματα και καταιγίδες. Το 2005-6 ο Γιάννης Αλαφούζος επανέρχεται και αγοράζει με τη βοήθεια της τότε κυβέρνησης της ΝΔ (Ρουσόπουλου) το SEVEN-X και δημιουργεί τον ΣΚΑΪ-TV μέσα σε μια νύχτα.
Τα οικονομικά προβλήματα και οι διαφωνίες των ιδιοκτητών στην τηλεόραση του MEGA που θεωρείται η ναυαρχίδα της ελληνικής τηλεόρασης δεν το αφήνουν εκτός, και βάζει λουκέτο το 2016.
Ο ΣΥΡΙΖΑ που έχει κερδίσει τις εκλογές από το 2015, θέλει να χειραγωγήσει την ενημέρωση και προκηρύσσει διαγωνισμό για αδειοδότηση το 2016, 4 τηλεοπτικών σταθμών και φέρνει τα πάνω κάτω με τις άδειες να ακυρώνονται. Το συγκρότημα ΔΟΛ και το MEGA βγαίνουν στον πλειστηριασμό. Νικητής ο εφοπλιστής Βαγγέλης Μαρινάκης, ο οποίος αρχίζει να χτίζει μια αυτοκρατορία των ΜΜΕ. Αυτή είναι με λίγα λόγια η ιστορία της ελληνικής ιδιωτικής τηλεόρασης μέχρι σήμερα.
Είναι μια εποχή, που επιχειρηματίες-εκδότες και φιλόδοξοι καναλάρχες είδαν σαν ευκαιρία μια τηλεοπτική επένδυση που ενέπνεε, δύναμη, λάμψη, κοινωνική και πολιτική επιρροή και πλούτο! Χωρίς να υπάρχει προηγούμενη εμπειρία, επένδυσαν στον ενθουσιασμό και το πάθος ανθρώπων που διψούσαν για δημιουργία έμπνευση και φαντασία.
Πρόσωπα από την κρατική τηλεόραση-ΕΡΤ, του θεάτρου κινηματογράφου, ραδιόφωνο, Τύπου και καλλιτέχνες επάνδρωσαν τα κανάλια με ανορθόδοξο τρόπο και έδωσαν στην ελληνική κοινωνία πλούσια, αμάσητη και αφιλτράριστη τροφή, την οποία άρχισε να καταναλώνει. Ο κόσμος είδε μια όαση μέσα στο σκοτάδι και εγκατέλειψε την ΕΡΤ.
Τα κανάλια έδωσαν πλούσιο ψυχαγωγικό πρόγραμμα και ενημέρωση κάτι που η κρατική τηλεόραση είχε απολέσει. Ατέλειωτες ώρες ψυχαγωγίας, ακριβά μουσικά σόου, πρωινές εκπομπές, σειρές μυθοπλασίας, τηλεπαιχνίδια, Realities, με ένα εύπεπτο λαϊκό πρόγραμμα που τον συγκινούσε.
Μοναδικό έσοδο των καναλιών οι διαφημίσεις. Με αυτές πλήρωνε προσωπικό και ελάχιστους φόρους. Παράλληλα έκανε και το δικό της πολιτικό παιχνίδι, την ώρα που η κρατική τηλεόραση αδυνατούσε να την ανταγωνιστή. Τα ποσά που ξόδευαν ήταν απίστευτα υψηλά μπροστά στον ανταγωνισμό σε πρόσωπα που πολλές φορές άγγιζαν χολιγουντιανά συμβόλαια και πήγαιναν από το ένα κανάλι στο άλλο, με αποτέλεσμα μετά το 2000 και στα τέλη του 2010 να κλονίζονται τα ιδιωτικά κανάλια οικονομικά.
Σε αυτή τη φάση, άρχισαν να μπαίνουν στον τηλεοπτικό χώρο και πρόσωπα άσχετα με την τηλεόραση διαφόρων ειδικοτήτων αποχρώσεων, επαγγελμάτων φιλόδοξοι επιχειρηματίες ακόμη και ταξιδιωτικοί πράκτορες. Ειδικά μετά το 2016 και το φιάσκο για αδειοδότηση 4 σταθμών από την τότε κυβέρνηση.
Σήμερα, 35 χρόνια μετά τη λειτουργία της, η ιδιωτική τηλεόραση σε πιο σημείο βρίσκεται; Έγινε καλύτερη χειρότερη έμαθε από τα λάθη της η εξακολουθεί να καρκινοβατεί; Έχει μέλλον;
Θα επιχειρήσουμε μια ακτινογραφία τόσο στην ιδιωτική όσο και κρατική τηλεόραση και θα συγκρίνουμε το ελληνικό τηλεοπτικό τοπίο με τηλεοπτικά κανάλια και προγράμματα άλλων χωρών. Στα χρόνια που πέρασαν έγινε καλύτερη η χειρότερη η ελληνική τηλεόραση σε λειτουργία και πρόγραμμα; Έχει πλέον ξεφουσκώσει και ο κόσμος, της γυρίζει την πλάτη;
Κάποιες επισημάνσεις σε σύγκριση με άλλα τηλεοπτικά δίκτυα εξωτερικού γενικού περιεχομένου, είναι αναγκαία για να κατανοήσουμε, τον τρόπο λειτουργίας, χρηματοδότησης και παραγωγής προγράμματος των καναλιών. Εκείνο που μπορούμε να καταγράψουμε στα αρνητικά είναι ότι παρά τα 35 χρόνια λειτουργίας αντί να θεραπεύσει ασθένειες που γεννήθηκαν στην πορεία της αυξήθηκαν και πολλαπλασιάστηκαν.
Πρόσωπα από την τηλεοπτική αγορά που είχαν μάθει σε κάποιο βαθμό τι σημαίνει τηλεόραση, δημιούργησαν γνωριμίες φιλίες και πήραν τον έλεγχο των καναλιών μέσα από μια ανακύκλωση προσώπων και μιμητισμό εκπομπών και προγραμμάτων λαϊκού και φθηνού προγράμματος.
Για τα ελληνικά δεδομένα, σε μια χώρα 10 εκατ. τα 6 ιδιωτικά πανελλαδικά κανάλια και τα 4 κρατικά εάν προσθέσουμε και τα δυο συνδρομητικά και όποια άλλα δημιουργηθούν στο μέλλον είναι πολυτέλεια.
Με μοναδικό έσοδο τη διαφήμιση με τα 300-350 εκατ. διαφήμισης της ελληνικής αγοράς που μοιράζονται το χρόνο όλα τα κανάλια είναι αδύνατον να επιβιώσουν. Άρα έχουν άλλους τρόπους επιβίωσης, όσα μπορούν να επιβιώνουν. Αυτό σημαίνει και χαμηλού επιπέδου πρόγραμμα η άλλες πηγές χρηματοδότησης…
Δεν είναι τυχαίο, ότι η τηλεοπτική εικόνα στο σπίτι κάθε οικογένειας, κατακλύζεται από διαφημίσεις χαμηλού επιπέδου, ενώ την τιμητική τους έχουν και τα διάφορα δώρα οικονομικού περιεχομένου με χιλιάδες ευρώ και προϊόντα προς «άγραν» τηλεθεατών. Στο κυνήγι του χρήματος μέσω της τηλεοπτικής οθόνης έχουν μπει και τα τυχερά παιχνίδια με συμμετοχή τηλεθεατών, αθλητικού η μη περιεχομένου που γίνεται κανονική πλύση εγκεφάλου μέσα από τηλεφωνικές γραμμές υψηλού κόστους.
Στο κυνήγι της διαφήμισης, για έσοδα έχουν μπει μέσα από τις εκπομπές τους, δημοσιογράφοι, παρουσιαστές, παρουσιάστριες, με διάφορα προϊόντα και εταιρίες, αδυνατίσματος, ρούχων, προϊόντων ομορφιάς και κάθε είδους αναλώσιμο προϊόν, και μαγειρικής. Με απλά λόγια τα πλατό πολλών εκπομπών μετατρέπονται σε σούπερ μάρκετ, πολυκαταστήματα η έκθεση αυτοκινήτων, με πωλητές τους παρουσιαστές η συνεργάτες τους. Είναι αυτός ένας όρος όχι μόνο για να πληρώνονται, αλλά να φέρνουν και έσοδα στο κανάλι.
Το ενδιαφέρον των καναλιών επικεντρώνεται κυρίως στη μάχη της τηλεθέασης και όχι στο πρόγραμμα και το περιεχόμενο του με τα πρόσωπα που συμμετέχουν. Αν κάνουμε μια αποτίμηση των προσώπων που κατέχουν θέσεις εξουσίας η παρουσιάζουν προγράμματα θα έπρεπε το 30-40% των ατόμων να είναι εκτός τηλεόρασης λόγο συμπεριφοράς, με τα όσα λένε και πράττουν.
Επικεντρώνοντας την κριτική μας σε μερικά σημεία του περιεχομένου των καναλιών που οφείλεται στην έλλειψη προσώπων και φαντασίας στο πρόγραμμα και τον προγραμματισμό είναι αρκετά ενδιαφέροντα.
Καταρχάς πρέπει να πούμε ότι και τα 6 πανελλαδικά κανάλια είναι τα ίδια μεταξύ τους σε στρατηγική και περιεχόμενο χωρίς κανένα να έχει κάτι ξεχωριστό με τη δική του προσωπικότητα. Το ένα αντιγράφει ή μιμείται το άλλο, ενώ η κλωνοποίηση προσώπων έχει την τιμητική της. Αυτό δίνει τη δυνατότητα σε πρόσωπα που αποκτούν μια αναγνωρισιμότητα στην κοινωνία να καβαλάνε καλάμια και οι καλαμιώνες να αυξάνονται συνεχώς, απολαμβάνοντας δόξα και χρήμα που δεν δικαιούνται με την καθημερινή τους παρουσία, ενώ δημιουργούν και προσωπικές εταιρίες στα media για περισσότερο χρήμα… η απληστία στο έπακρο.
Τα ιδιωτικά κανάλια στην Ελλάδα – αλλά και η ΕΡΤ- είναι τα μόνα κανάλια στον κόσμο γενικού περιεχομένου (όχι ενημερωτικά), που από τις 5-6 το πρωί, μέχρι αργά την ίδια ώρα το απόγευμα, σχεδόν 12-15 ώρες, έχει ζωντανή ροή προγράμματος, με έναν «αρκταμά» περιεχομένου με εκπομπές 3-4 ωρών, απλωμένο τραχανά και πολύχρωμες πολιτικές και ψυχαγωγικές «κορδέλες» με δήθεν ψυχαγωγικό και ενημερωτικό περιεχόμενο, που κινείται στα όρια της ψυχανάλυσης.
Πολιτικοί και ψευτοδιανοούμενοι (τα ίδια πρόσωπα) καλούνται καθημερινά στα κανάλια να υβρίζονται να κανιβαλίζουν μια ανθρωποφαγία μεταξύ τους για λίγη τηλεθέαση, και από την άλλη, παρουσιάστριες και παρουσιαστές να επικρίνουν ή να σχολιάζουν άλλες εκπομπές η πρόσωπα που δήθεν βρίσκονται στην επικαιρότητα. Άλλωστε πως αλλιώς θα μπορούσαν να καλύψουν τόσες ώρες ζωντανό πρόγραμμα. Με απλά λόγια η μια εκπομπή σχολιάζει και επικρίνει πρόσωπα και εκπομπές. Αυτό είναι τηλεόραση;
Οι έρωτες τα κρεβάτια, κακοποιήσεις, βιασμοί, δολοφονίες έχουν τη μερίδα του λέοντος στην προβολή, και μονοπωλούν την επικαιρότητα. Οι τηλεδίκες, ερωτικά σκάνδαλα, χωρισμοί επωνύμων και ανωνύμων έχουν την τιμητική τους. Ιδιαίτερη προβολή έχουν και οι γάμοι-όταν γίνονται-ομοφυλοφίλων. Όταν μάλιστα είναι και γνωστά πρόσωπα που ζουν τον ερωτά τους έχουνε ιδιαίτερη προβολή, όπου γάμος και γιορτή η Βασίλω πρώτη!
Βεβαίως όλοι έχουμε τα ίδια δικαιώματα, αλλά να μην προκαλούμε. Η διακριτικότητα στη δημοσιότητα δεν βλάπτει. Κάποια στιγμή θα έχουμε αναφορές και αφηγήσεις για επιδόσεις από την πρώτη νύχτα του γάμου των «νεόνυμφων». Λίγο σεβασμός παιδιά. Άρτων και θέαμα δεν είναι πάντα ο κανόνας για υψηλή τηλεθέαση. Αστρολόγοι, μελλοντολόγοι, μάγισσες, καφετζούδες και οδηγίες μαγειρικής έχουν το δικό τους χρώμα, ανάλογα με τα πρόσωπα τις γνωριμίες και τις φιλίες.
Στην διάρκεια όλων αυτών των εκπομπών, ακούγονται, τόσες ηλιθιότητες, βλακείες, ανακρίβειες και μπουρδολογίες που σου φεύγουν τα μαλλιά, ενώ υπάρχουν πρόσωπα, τα οποία γυρίζουν όλα τα κανάλια την ίδια μέρα, κάτι που ένας γυρολόγος η πραματευτής θα ήταν αδύνατον να προφθάσει. Πολιτικοί, καλλιτέχνες, διαφόρων αποχρώσεων. Αναρωτιέται κανείς αυτοί δεν εργάζονται;
Πολλά πρόσωπα από αυτά που εμφανίζονται, παίζουν σημαντικό ρόλο μέσα από την ενημέρωση και την ψυχαγωγία, και έχουν δημόσιο λόγο, είναι όμως περισσότερο υπερτιμημένα σε αξία, χρήμα και προβολή που δεν το αξίζουν. Εμφανιζόμενοι ως υπερασπιστές των αδυνάτων παίζοντας μέσα από τη δύναμη της εικόνας το ρόλο του προστάτη υπερασπιστή, της τεθλιμμένης Μαρίας Μαγδαληνής ή του «Καραμουρτζούνη».
Αντιγράφοντας το ένα κανάλι το άλλο σε περιεχόμενο χωρίς καμία στρατηγική και σχεδιασμό, γέμισαν την οθόνη με δεκάδες σειρές μυθοπλασίας που ξεπέρασαν ακόμη σε παραγωγές όχι μόνο το Χόλυγουντ, αλλά, και μεγάλα ξένα δίκτυα με ζεστό χρήμα του ΕΚΟΜΕ. Την ώρα που τα κανάλια και οι εταιρίες παραγωγής πνίγονταν στα χρέη και τα δάνεια, το ΕΚΟΜΕ τους έδωσε το φιλί της ζωής, με λάθος τρόπο.
Έτσι άνοιξε η όρεξη εταιριών, παραγωγών και καναλιών και το έριξαν όλοι στη μυθοπλασία, παρασύροντας και την ΕΡΤ, αλλά με χρήματα των ελλήνων φορολογουμένων.
Για την ενημέρωση και τα δελτία ειδήσεων ο τηλεθεατής έχει κρίση και βλέπει, βγάζοντας τα δικά του συμπεράσματα. Όσοι παρακολουθούν ενημερωτικά κανάλια και ειδήσεις ξένων καναλιών ή έχουν ταξιδέψει στο εξωτερικό βλέποντας κανάλια γενικού περιεχομένου μπορούν να κρίνουν και τα ρεπορτάζ και το περιεχόμενο. Η διεθνής ρήση και επιγραφή στην είσοδο του BBC, «Comment is free, facts are sacred»(η είδηση είναι ιερή και το σχόλιο ελεύθερο) δεν υπάρχει στα ελληνικά ΜΜΕ.
Ο Έλληνας τηλεθεατής βλέπει συνήθως ρεπορτάζ και ειδήσεις, με δραματοποιημένη εικόνα και, μουσική υπόκρουση, αφηγήσεις η σπηκάζ, με κραυγές κλάμα αίμα και σπέρμα για να κεντρίζει το ενδιαφέρον αρρωστημένων αντιλήψεων με μια υπερβολή που δεν συνάδει πολλές φορές με την είδηση και την εικόνα.
Για την παρουσίαση των ειδήσεων και των κεντρικών δελτίων δεν θα έλεγα ότι κάνουν την καλύτερη ενημέρωση. Αν μπορούσα να ξεχωρίσω κάποια πρόσωπα θα ήταν ο Νίκος Χατζηνικολάου και ο Γιάννης Πρετεντέρης. Ακόμη και μια Σαλονικιά της ΕΡΤ-3 Σίνθια Σάπικα, έχει τσαγανό!
Χατζηνικολάου-Πρετεντέρης, οι δύο θα μπορούσαν να κάνουν καριέρα και στο εξωτερικό. Ο Γιάννης Πρετεντέρης αδικείται και χαραμίζεται κάθε βράδυ με τις ελάχιστες παρεμβάσεις που μένει αρκετή ώρα σιωπηλός σαν «γλάστρα»! Έχουμε παλιούς και νέους πολύ καλούς δημοσιογράφους, και παρουσιαστές, αλλά δυστυχώς οι ηγεσίες των καναλιών και στελέχη τρέμουν την άνοδο τους για να μην χάσουν θέσεις και προνόμια και επιμένουν σε παλιά φθαρμένα υλικά και στην «προστασία» προσώπων τα οποία τους ενδιαφέρουν.
Η ανανέωση σε πρόσωπα υπηρεσίες και εκπομπές, προσαρμοσμένες στην εποχή μας είναι ένα αναζωογονητικό κύτταρο που δίνει τη δύναμη να συνεχίσει να αναπτύσσεται το δένδρο και να μεγαλώνει με νέες σύγχρονες ιδέες μιας νέας εποχής. Δεν είναι δυνατόν για 15-20-30 χρόνια να βλέπεις τα ίδια πρόσωπα στους ίδιους ρόλους. Μπορείς κάθε μέρα να τρως το ίδιο φαγητό για τόσα χρόνια;
Το ίδιο πόστο δημιουργεί ίντριγκες και φατρίες άκρως επικίνδυνες. Ένας παλιός και έμπειρος στον τομέα του, δεν είναι κακό να αλλάζει θέση και να διοχετεύει την εμπειρία του σε νέα πρόσωπα και περιεχόμενο. Από τη θέση του συμβούλου θα μπορούσαν να προσφέρουν πολύ περισσότερα.
Δεν μπορεί ένα πρόσωπο για 20-30 χρόνια να παρουσιάζει καθημερινά ένα δελτίο ειδήσεων η μια καθημερινή εκπομπή. Οι κυρίες των κεντρικών δελτίων ειδήσεων, ας προσέξουν λίγο την εμφάνιση τους. Ακόμη και οι εξωτερικοί ρεπόρτερς, που κάποιοι εμφανίζονται με πλούσια χέτι-γένια και ενδυμασίες που θυμίζουν «αγωγιάτες» μιας άλλης εποχής.
Το πλατό των ειδήσεων δεν είναι πασαρέλα να κάνουμε βόλτες με πανάκριβες τουαλέτες τακούνια 10-15 πόντους και έντονο μακιγιάζ, που πολλές φορές τα χείλη μοιάζουν με της μαϊμούς το…
Όσο για την παρουσίαση και αξιολόγηση των ειδήσεων και το περιεχόμενο που προβάλλεται, θέλει πολύ μελέτη και επεξεργασία ανάλογα με τον ιδιοκτήτη και τις εντολές που έχει δώσει στον διευθυντή, τουλάχιστον σε ειδήσεις πολιτικού περιεχομένου.
Η κορυφαία Αμερικανίδα δημοσιογράφος Barbara Walters, ξεκίνησε να παρουσιάζει το κεντρικό δελτίο ειδήσεων του NBC το 1962 για 15 χρόνια και ήταν κορυφαία των κορυφαίων. Αμέσως μετά σταμάτησε και ξεκίνησε να κάνει διάφορες εκπομπές πολιτικού και ερευνητικού περιεχομένου, με πολλά βραβεία στο ενεργητικό της. Έφυγε από τη ζωή το 2022 σε ηλικία 93 ετών και μέχρι τελευταία προσέφερε τις υπηρεσίες της. Ο Λάρυ Κίνγκ με το σόου στο CNN, σταμάτησε να το παρουσιάζει μετά από 20 χρόνια. Έχει φύγει και αυτός από τη ζωή.
Άλλοι κορυφαίοι δημοσιογράφοι παρουσιαστές, όπως ο Ντάν Ράδερ, CBS Τζων Σμιθ, ABC Νέϊβιντ Φρόστ BBC και πολλοί άλλοι μετά από 15-20 χρόνια παρουσία στα δελτία η καθημερινές εκπομπές τα εγκατέλειψαν και αφιερώθηκαν σε άλλου είδους τηλεοπτικές παραγωγές, και κοινωνικές έρευνες, δίνοντας τη σκυτάλη στους νέους.
Παράδειγμα και το 60 minutes, η εκπομπή του CBS που δημιούργησαν το 1968 οι: Don Hewitt και Bill Leonard, με επίκεντρο την έρευνα, το ρεπορτάζ και τον ρεπόρτερ. Σχεδόν 60 χρόνια μετά και η εκπομπή με εναλλαγή προσώπων στην παρουσίαση και έρευνα πέρα από τα βραβεία που έχει πάρει, θεωρείται και η κορυφαία όλων των εποχών, με τον τρόπο που ερευνούν και παρουσιάζουν οι δημοσιογράφοι.
Στην Ελλάδα μπορεί ακόμη να πηγαίνουμε στο σταθμό και με Π, αλλά δεν θέλουμε ανανέωση. Αθάνατη ΕΛΛΑΔΑ!
Όπως και οι «μαϊντανοί» που εμφανίζονται καθημερινά στους τηλεοπτικούς δέκτες, ανάλογα με το πόσο φωνάζουν βρίζουν και φέρνουν τηλεθέαση η συνδέονται φιλικά με παρουσιαστές έχουν καθημερινή προβολή! Ένα δήγμα σύγκρισης ήταν οι ευρωβουλευτές που εξελέγησαν.
Τα πρόσωπα που είχαν την μεγαλύτερη τηλεοπτική προβολή κέρδισαν με διαφορά. Έχουμε 300 βουλευτές, πόσοι εμφανίζονται τηλεοπτικά. Έχουμε 61 υπουργούς και υφυπουργούς, πόσους βλέπετε στην τηλεόραση; Έχουμε χιλιάδες δικηγόρους ηθοποιούς και καλλιτέχνες. Γιατί εσείς βλέπετε πάντα τα ίδια πρόσωπα;
Κάτω από αυτές τις συνθήκες, εάν τα κανάλια δεν αλλάξουν πορεία, τακτική και δεν κάνουν έναν ανασχεδιασμό σε περιεχόμενο στρατηγική και πρόσωπα θα αντιμετωπίσουν προβλήματα. Η ελληνική ιδιωτική τηλεόραση δεν είναι η χειρότερη στον κόσμο. Μπορεί όμως να γίνει καλύτερη και να βελτιωθεί σημαντικά, μετά από 35 χρόνια παρουσίας.
Όλες οι επιχειρήσεις μεγαλώνουν επενδύουν και πάνε μπροστά. Τα ιδιωτικά κανάλια έχουν ακόμα μια ευκαιρία να προχωρήσουν μπροστά, διότι τα σύννεφα έχουν αρχίσει να πυκνώνουν φέρνοντας θύελλες και καταιγίδες όπως και στο ραδιομέγαρο, που έχουν αρχίσει να εμφανίζονται, όπως θα αποκαλύψουμε.
*Ο Πέτρος Κοντραφούρης, είναι παραγωγός σκηνοθέτης, συνεργάτης ξένων ΜΜΕ και μέλος του διεθνούς κινηματογραφικού και τηλεοπτικού οργανισμού SMPTE με έδρα τις ΗΠΑ και σπουδές στα ραδιοτηλεοπτικά Μέσα στην Αμερική. Δημοσιογραφεί αρκετά χρόνια γράφοντας θέματα για την τηλεόραση και τον Τύπο. Έχει στο ενεργητικό του περισσότερες από 15 χιλιάδες ώρες παραγωγής και σκηνοθεσίας σε Ελλάδα και εξωτερικό και έχει συνεργαστεί με μεγάλα ελληνικά ονόματα ηθοποιών: όπως Δημήτρης Παπαμιχαήλ, Ρένα Βλαχοπούλου, Κώστας Ρηγόπουλος, Νίκος Ρίζος, Λυκούργος Καλλέργης Κοραλία Καράντη και πολλά άλλα. Δημιουργός του θρυλικού «ορκιστείτε παρακαλώ» με τον Γιάννη Μιχαλόπουλο και πολλών άλλων σειρών και εκπομπών. Έχει κάνει τρεις φορές το γύρω της γης με εμπορικό πλοίο.
