Του Μιχάλη Ψύλου
Μπορεί η αγροτική πολιτεία της Αϊοβα να έχει περισσότερες αγελάδες-κάπου τέσσερα εκατομμύρια- από κατοίκους (τρία εκατομμύρια), ωστόσο αυτό δεν μειώνει τη θριαμβευτική νίκη του Ντόναλντ Τραμπ, στις προκριματικές εκλογές για το χρίσμα των Ρεπουμπλικάνων.
Η νίκη στην Aϊοβα δεν κάνει βέβαια αυτομάτως τον Τραμπ, πρόεδρο των Ηνωμένων Πολιτειών. Πριν από οκτώ χρόνια άλλωστε, η Αϊοβα τον είχε καταψηφίσει, αλλά αυτό δεν απέτρεψε τον Τραμπ να μπει για πρώτη φορά στον Λευκό Οίκο.
Για την ιστορία πάντως, η Αϊοβα είναι μια πολιτεία που ψήφισε Δημοκρατικούς υποψήφιους στις έξι από τις 10 τελευταίες προεδρικές εκλογές.
Όπως λένε πολλοί Αμερικανοί αναλυτές, οι αγρότες στην πλειονότητά τους, πολίτες της Αϊοβα επέλεξαν τον Τραμπ όχι επειδή είναι εξτρεμιστής, αλλά επειδή είχαν την ευκαιρία να ψηφίσουν κατά του Τζο Μπάιντεν και των Δημοκρατικών, χωρίς να χρειαστεί να περιμένουν τον προσεχή Νοέμβριο.
Ο λόγος δεν είναι η προχωρημένη ηλικία του Μπάιντεν: οι περισσότεροι από τους ανθρώπους που ψήφισαν στην Αϊόβα δεν ήταν νέοι και αρκετοί ήταν ηλικιωμένοι.
Αυξάνεται η συντηρητικοποίηση
Απλά, οι πολίτες συντηρητικοποιούνται όλο και περισσότερο. Όχι μόνο στην Αμερική, αλλά σε όλον τον δυτικό κόσμο. Οι προτάσεις της συστημικής άλλωστε κεντρο-αριστεράς, δεν φαίνεται να συγκινούν. Ή δεν φαίνονται ρεαλιστικές.
«Δεν είσαι φτωχός, απλά νιώθεις ότι είσαι», είναι η κυρίαρχη γραμμή που προωθείται και διαδίδεται στην κοινωνία. «Αλλά απλώς φορτώστε τον εαυτό σας με χρέη σε κάρτες και μπορείτε να επιστρέψετε αμέσως στην κατανάλωση. Όπως τις παλιές, καλές εποχές. Απλώς, ζήστε σε αυτόν τον κόσμο, που είναι ο καλύτερος από όλους τους δυνατούς κόσμους. Όπου υπάρχει ευελιξία και επαγγελματική κινητικότητα. «Ευέλικτες» και όχι μόνιμες, θέσεις εργασίας. Να είστε προσεκτικοί όταν μιλάτε, γιατί η τεχνητή νοημοσύνη σας παρακολουθεί. Και εν ριπή οφθαλμού θα μπορούσατε επίσης να χάσετε και τα λίγα,για τα οποία παραπονιέστε.
Στην Αϊοβα μέτρησαν επίσης δύο παράγοντες, εξηγούν οι περισσότεροι Αμερικανοί αναλυτές. Οι πολίτες χρεώνουν στον πρόεδρο Μπάιντεν ότι δεν έκανε κάτι για να αποτρέψει την παράνομη είσοδο παράτυπων μεταναστών από το Μεξικό (κάπου 2,5 εκατομμύρια το 2023) και η επιμονή του Δημοκρατικού προέδρου για την (ακριβή) πράσινη μετάβαση και την ηλεκτροκίνηση. Ακούγεται ίσως περίεργο, αλλά οι Αμερικανοί εξακολουθούν να απορρίπτουν τα ηλεκτρικά αυτοκίνητα (η Herz μάλιστα τα απέκλεισε από το στόλο της).
Μέχρι στιγμής, ούτε οι ηθικές ούτε οι νομικές καταγγελίες εναντίον του πρώην προέδρου έχουν αλλάξει τη διάθεση μεταξύ των υποστηρικτών του. Αντίθετα, όσο συνεχίζονται οι διώξεις εναντίον του, ο Τραμπ γίνεται «μάρτυρας» στα μάτια πολλών Αμερικανών. Που αντιδρούν στις «προσπάθειες των μισητών πολιτικών ελίτ» της Ουάσιγκτον.
Διχασμός
Η Αμερική είναι βαθιά διχασμένη και «αυτοί που βρίσκονται στην κορυφή» έχουν εξαιρετικά κακή φήμη μεταξύ μεγάλων τμημάτων του εκλογικού σώματος.
Οι ψηφοφόροι δεν διστάζουν λοιπόν να επιλέξουν ως ηγέτη τους έναν απερίσκεπτο επιχειρηματία που «γουστάρει» το χρέος. Απλώς, αποφεύγει να πουλήσει παράλληλες οικονομικές πραγματικότητες και στηρίζεται στο παλιό σλόγκαν, «Πρώτα η Αμερική».
Για αυτόν τον λόγο, ακόμη και αν οι δικαστικές αποφάσεις- δικάζεται με 91 κατηγορίες- θα αποτρέψουν τελικά την υποψηφιότητα του Τραμπ τον Νοέμβριο, αυτό δεν θα σημαίνει ότι το πρόβλημα λύθηκε.
Πάνω απ’ όλα, τα ζητήματα που απασχολούν τους ψηφοφόρους του Τραμπ δεν θα εξαφανιστούν: η δυσαρέσκεια των αποκηρυγμένων λευκών εργατών, η οργή κατά των φιλελεύθερων της Ανατολικής και Δυτικής Ακτής και η επιθυμία να επικεντρωθεί ξανά η Αμερική στον εαυτό της, μετά από δεκαετίες νεοφιλελεύθερης παγκοσμιοποίησης και νεοσυντηρητικής παγκόσμιας πολιτικής δύναμης.
Οι λέξεις κλειδιά για αυτό είναι η επανα-βιομηχάνιση, ο έλεγχος των συνόρων και της μετανάστευσης, η τάση προς τον απομονωτισμό. Οποια και αν είναι η τύχη του Ντόναλντ Τραμπ ως ατόμου, το τζίνι είναι έξω από το μπουκάλι. Όχι μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες, αλλά και στην Ευρώπη, όπως δείχνει η συνεχής άνοδος της άκρας δεξιάς. Καμία απαγόρευση δεν θα την σταματήσει. Μόνο εναλλακτικές, ρεαλιστικές προτάσεις, που θα πείθουν τους απλούς πολίτες…
