Ολοκληρώθηκε η κρίσιμη συνάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Ταγίπ Ερντογάν, στη Νέα Υόρκη, με την Αθήνα να επιμένει σε όλους τους τόνους πως παρότι οι διαφωνίες παραμένουν, καλό είναι να υπάρχουν ανοιχτοί δίαυλοι επικοινωνίας.
Τον Κυριάκο Μητσοτάκη πλαισιώνουν ο υπουργός Εξωτερικών Γιώργος Γεραπετρίτης και η επικεφαλής του διπλωματικού του γραφείου, Άννα Μαρία Μπούρα, ενώ τον Ταγίπ Ερντογάν ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν και ο διπλωματικός του σύμβουλος Τσαγατάι Κιλίτς.
Το μήνυμα Μητσοτάκη πριν τη συνάντηση
Ενδεικτικά είναι τα όσα δήλωσε στο CNN ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, που σημείωσε πως «έχουμε διαφορές με την Τουρκία αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να συνεργαστούμε σε άλλους τομείς».
«Είναι δυσκολίες που αντιμετωπίζουμε εδώ και πολλά χρόνια, έχουμε διαφορές εδώ και χρόνια με την Τουρκία για παράδειγμα τις θαλάσσιες ζώνες μας στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο. Δεν είναι εύκολο να επιλυθούν αυτά τα θέματα, αλλιώς θα είχαν επιλυθεί εδώ και καιρό»μ τ
Αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορούμε να συνεργαστούμε σε άλλα θέματα κοινού ενδιαφέροντος και ούτε χρειάζεται να είμαστε επιθετικοί ο ένας απέναντι στον άλλον και να σπρώχνουμε σε ένοπλη σύγκρουση… μπορούμε να συμφωνήσουμε ότι διαφωνούμε στα εδαφικά θέματα. Μπορούμε να συνεργαστούμε σε άλλους τομείς, αυτό θα ήθελα να πετύχω στη συνάντησή μου με τον Ερντογάν».
Τι περιμένει η ελληνική πλευρά
Όπως μετέδωσε η απεσταλμένη του OPEN στη Νέα Υόρκη, Έφη Κουτσοκώστα, η ελληνικά πλευρά βάζει τον πήχη των προσδοκιών χαμηλά. Παρόλα αυτά πρόκειται για μία πολύ σημαντική συνάντηση και για την Ελλάδα, όχι μόνο σε επίπεδο συμβολισμού, αλλά και για την ουσία του πολιτικού διαλόγου που θα ξεκινήσει τον Οκτώβριο.
Σημειώνεται ότι στην αίθουσα της συνάντησης, εκτός από τους δύο ηγέτες θα βρίσκονται και οι υπουργοί Εξωτερικών, καθώς και οι διπλωματικοί σύμβουλοι των δύο ηγετών.
Προκλήσεις Ερντογάν για Κυπριακό και ανατολική Μεσόγειο
Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών συναντήθηκε και με τους ομολόγους του σε Κύπρο και Ισραήλ, στο πλαίσιο του τριμερούς σχήματος που έχει δημιουργηθεί, με θέματα ενέργειας, ασφάλειας και τουρισμού να μπαίνουν στο τραπέζι. Την ίδια ώρα ο Τούρκος πρόεδρος από το βήμα της Γενικής Συνέλευσης του ΟΗΕ δήλωνε με κυνικό τρόπο, ενώπιον και του Προέδρου της Κυπριακής Δημοκρατίας που ήταν στην αίθουσα ότι η διεθνής κοινότητα πρέπει να αναγνωρίσει το ψευδοκράτος του Αττίλα.
Η συγκεκριμένη αναφορά προκάλεσε ιδιαίτερη αίσθηση στην ελληνική πλευρά και αναμένεται να τεθεί και αυτό το θέμα στη συνάντηση Μητσοτάκη-Ερντογάν. Ωστόσο, υπάρχουν εκτιμήσεις ότι είναι συμφέρον της Τουρκίας να διατηρηθούν τα ήρεμα νερά ανάμεσα στους δύο ηγέτες διότι και οι σχέσεις της Τουρκίας με τις ΗΠΑ και οι ευρωτουρκικές σχέσεις περνούν μέσα από την Ελλάδα και την Κύπρο όπως αυτό εμφανίζεται και στις πρόσφατες αποφάσεις του ευρωπαϊκού συμβουλίου.
«Διανύουμε την 60ή επέτειο από την εμφάνιση του Κυπριακού ζητήματος. Η τουρκοκυπριακή πλευρά καταβάλλει πάντοτε ειλικρινείς προσπάθειες για την εξεύρεση μίας δίκαιης, μόνιμης και βιώσιμης λύσης στο Κυπριακό. Είναι γεγονός ότι όλοι αποδέχονται ότι λύση δεν μπορεί πλέον να υπάρξει στη βάση του μοντέλου της ομοσπονδίας. Καλούμε τη διεθνή κοινότητα να αναγνωρίσει την ανεξαρτησία της Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου και να δημιουργήσει διπλωματικούς, πολιτικούς και οικονομικούς δεσμούς με τη χώρα αυτή», δήλωσε ο Τούρκος πρόεδρος.
Σε κοινή γραμμή Αθήνα και Λευκωσία
Αθήνα και Λευκωσία σε κοινή γραμμή απορρίπτουν κάθε συζήτηση για σχέδια λύσης δύο κρατών, όπως είπε μιλώντας σε εκδήλωση της ομογένειας ο Γιώργος Γεραπετρίτης. «Είστε πλήρως ευθυγραμμισμένοι με την Κυπριακή Κυβέρνηση όσον αφορά την προώθηση της ιδέας μίας ενωμένης Κύπρου στη βάση των ψηφισμάτων του συμβουλίου ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών. Στηρίζουμε αναφανδόν την λύση ενός ενιαίου κράτους που θα βασίζεται σε μία διζωνική ομοσπονδία. Σχέδια για λύση δύο κρατών είναι εκτός συζήτησης», είπε χαρακτηριστικά.
Από τα βέλη του Ερντογάν δεν γλίτωσε ούτε ο ΟΗΕ, τον οποίο ο Τούρκος Πρόεδρος χαρακτήρισε κενή θεσμική δομή που δεν εμπνέει, όπως είπε, καμία εμπιστοσύνη. Από την ομιλία του Τούρκου Προέδρου δεν έλειψαν οι αναφορές στην Ανατολική Μεσόγειο με τον Ταγίπ Ερντογάν να βάζει τις κόκκινες γραμμές του.
Oι προσδοκίες της Άγκυρας από τη συνάντηση
Το κλίμα είναι στην Τουρκία θετικό και θεωρείται πως θα κυριαρχήσει η καλή διάθεση. Κανείς δεν περιμένει βέβαια να συζητηθούν τα θέματα εις βάθος, απλά αναμένεται να επιβεβαιωθεί ο οδικός χάρτης της εξομάλυνσης, κάτι που χρειάζεται κυρίως ο πρόεδρος Ερντογάν, για να δείξει στην Ουάσιγκτον ότι πλέον συζητά με τους γείτονες και δεν υπάρχει ένταση.
Ο Τούρκος πρόεδρος ουσιαστικά χαϊδεύει το Κογκρέσο, πλην του Μενέντεζ και αυτό φάνηκε και από τις δηλώσεις του μέχρι στιγμής, όπου λέει ότι Ελλάδα και Τουρκία είναι φίλες εδώ και δεκαετίες. Στον Μενέντεζ όμως δεν χαρίστηκε. Για την ακρίβεια, είπε ότι παίζει κάποιο παιχνίδι εις βάρος της Τουρκίας και ότι επιδιώκει να σαμποτάρει τη «φιλία» της Τουρκίας με την Ελλάδα.
Και ο ενδεχόμενος κίνδυνος
Πάντως, η πολιτική ανάλυση λέει ότι ο μόνος κίνδυνος να «παραστρατήσει» η ελληνοτουρκική εξομάλυνση που έχει ξεκινήσει, είναι οι εξελίξεις γύρω από την προμήθεια των τουρκικών F-16 και η σχέση Ερντογάν – Μπάιντεν, όπως θα διαμορφωθεί πλέον μετά από αυτή τη γενική συνέλευση και μετά από τη νέα άρνηση του Αμερικανού προέδρου να τον δει στη Νέα Υόρκη.
Ο Τούρκος πρόεδρος ήδη έφυγε «αγριεμένος» από την Τουρκία όσον αφορά τις ΗΠΑ και την ΕΕ, γιατί θεωρεί ότι υπάρχουν εσκεμμένες καθυστερήσεις και κωλυσιεργίες και υπάρχει πια έντονη δυσπιστία στην Άγκυρα για τον Μπάιντεν και ίσως αυτό να επηρεάσει και τις σχέσεις του με ηγέτες – χωρών, που θεωρούνται στενοί σύμμαχοι της Αμερικής. Πάντως, το μόνο σίγουρο που διαφαίνεται είναι ότι μετά από αυτή τη διεθνή συνάντηση το θέμα Σουηδία – NATO – F-16 κολλάει και πάλι.
