Του Δημήτρη Μπεκιάρη
Χθες ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη μία βαριά εκλογική ήττα. Από σήμερα οι Έλληνες θα διαβάσουν, θα ακούσουν και θα δουν πολλά: Τους Μητσοτάκηδες και την κλίκα τους να ετοιμάζονται για ολική επαναφορά στα πράγματα του τόπου, στην πολιτική, αλλά και τις Business. Τους ακροδεξιούς της ΝΔ να επιδίδονται σε ασκήσεις ρεβανσισμού εν όψει ενδεχόμενης επικράτησης της ΝΔ και στις εθνικές εκλογές σε περίπου ένα μήνα από τώρα. Το ολιγαρχικό σύστημα εξουσίας, που απέφυγε (προς το παρόν) το ξεδόντιασμα, να ετοιμάζεται για τη δική του ρεβάνς, για τη δική του ολική επαναφορά που θα είναι πιο δυναμική και ίσως πιο καταστροφική από ποτέ (και το χειρότερο με τη βούλα του ελληνικού λαού).
Οι Έλληνες, όμως, θα διαβάσουν, θα ακούσουν και θα δουν στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ και… προοδευτικούς δημοσιογράφους προσκείμενους στο κυβερνών κόμμα να αναρωτιούνται «γιατί χάσαμε;».
Γιατί έχασε ο ΣΥΡΙΖΑ:
1) Ο ΣΥΡΙΖΑ ακολούθησε μοιραία, σε συνθήκες πολιτικής νομοτέλειας, την πορεία οποιουδήποτε κόμματος εξουσίας υλοποίησε μέχρι σήμερα μνημονιακή στρατηγική ή μέρος αυτής. Ηττήθηκε. Ακόμη και αν ο ΣΥΡΙΖΑ δεν ευθύνεται για το γεγονός ότι η χώρα έφτασε ένα βήμα πριν από την κόλαση της χρεοκοπίας, ακόμη και αν ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε σκληρή διαπραγμάτευση κόντρα σε θεούς και δαίμονες, κόντρα σε πολιτικά και οικονομικά εξουσιαστικά ιερατεία του εσωτερικού και του εξωτερικού το 2015, ακόμη και αν ο ΣΥΡΙΖΑ έβγαλε τη χώρα από το μνημόνιο και ξεφορτώθηκε το ΔΝΤ, ακόμη και αν έθεσε ανοιχτά στον ελληνικό λαό το σχέδιο για την επόμενη ημέρα και «την Ελλάδα των πολλών», έχασε. Τα μνημόνια, λοιπόν, ρίχνουν κυβερνήσεις.
2) Ο Αλέξης Τσίπρας και ο ΣΥΡΙΖΑ είχαν να αντιμετωπίσουν σε δύο φάσεις, την περίοδο 2012-15 και στην παρούσα συγκυρία, το ενιαίο σύμπλεγμα εξουσίας που ορίζεται ως εξής: Δεξιά, ολιγαρχία, γραφειοκρατία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ντόπια παρασιτική ελίτ, μιντιοκρατία, τραπεζοκρατία και θύλακες των συντηρητικών δομών στο κράτος που έβαλαν εμπόδια στο ξεκαθάρισμα των λογαριασμών με εκείνους που επί δεκαετίες παρασιτούσαν σε βάρος των πολλών και στην οριστική συντριβή της διαπλοκής. Μοναδικός σύμμαχος, μοναδικό στήριγμα, όπως είπε και χθες ο πρωθυπουργός, του Αλέξη Τσίπρα και του ΣΥΡΙΖΑ στη μάχη με το παρασιτικό σύμπλεγμα εξουσίας υπήρξε ο ελληνικός λαός. Στις χθεσινές ευρωεκλογές η Δεξιά κέρδισε τον Αλέξη Τσίπρα και τον ΣΥΡΙΖΑ με την καθοριστική συμβολή της ολιγαρχίας, η οποία ενεργοποίησε όλη τη δύναμη πυρός του μιντιακού μηχανισμού που διαθέτει για να αποδομήσει στα μάτια των πολλών τη σημερινή κυβέρνηση. Το ίδιο είχε συμβεί το 2012, στις εκλογές του Ιούνη. Το παραπάνω σύμπλεγμα εξουσίας, τρομοκρατώντας τον ελληνικό λαό, είχε φέρει τον Σαμαρά στην εξουσία με τα γνωστά καταστροφικά αποτελέσματα. Το ίδιο σύμπλεγμα εξουσίας προετοιμάζει τώρα την Δεξιά παλινόρθωση και την έλευση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην εξουσία. Αποδείχθηκε, δυστυχώς, πως οι μεθοδεύσεις και η στρατηγική του έχουν μεγάλη επιρροή στο εκλογικό σώμα. Συνεπώς καθόρισε σε μεγάλο βαθμό την ήττα του ΣΥΡΙΖΑ. Η ολιγαρχία, η μιντοκρατία και η παρασιτική ελίτ ρίχνουν κυβερνήσεις.
3) Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας πλήρωσαν, όπως εξάλλου έδειξαν στη βόρεια Ελλάδα τα αποτελέσματα των ευρωεκλογών, τη Συμφωνία των Πρεσπών. Σε αυτή την περίπτωση χαλάλι. Ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε σκληρή μάχη κόντρα στον λαϊκισμό του Μητσοτάκη και την ακροδεξιά. Ο Αλέξης Τσίπρας έδωσε μία σκληρή μάχη απέναντι στην κλίκα της ΝΔ που διαδήλωνε πλάι σε νεοναζί και σκίνχεντς, απέναντι στα πιο εχθρικά για τα συμφέροντα της πατρίδας συστήματα. Η ιστορία θα δικαιώσει τον Αλέξη Τσίπρα για την πιο τολμηρή απόφαση της θητείας του. Δεν είναι λίγα εξάλλου τα παραδείγματα που ηγέτες «πληρώνουν» το πολιτικό κόστος των τολμηρών αποφάσεων, οι οποίες μεσομακροπρόθεσμα αποδεικνύεται ότι ήταν απολύτως ορθές για την πορεία της χώρας. Ο λαϊκισμός, λοιπόν, καθορίζει εκλογικά αποτελέσματα.
4) Ο ΣΥΡΙΖΑ ηττήθηκε εξαιτίας των αγκυλώσεων μιας ορισμένης ομάδας στελεχών του που έβαλαν εμπόδια στον ουσιαστικό και δομικό μετασχηματισμό του από κόμμα διαμαρτυρίας σε κόμμα εξουσίας. Κακά τα ψέματα. Ο μεγάλος όγκος των δημοκρατικών ψηφοφόρων που είχαν καταστήσει το ΠΑΣΟΚ κυρίαρχη πολιτική δύναμη στην μεταπολιτευτική Ελλάδα αποτέλεσε και αποτελεί την ισχυρότατη εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ, τη ραχοκοκαλιά της εκλογικής του βάσης. Στην πραγματικότητα, όμως, από το 2012, αρχικά, και από το 2015 και ύστερα κυρίως, αυτός ο μεγάλος όγκος ψηφοφόρων δεν εκπροσωπήθηκε επαρκώς στις τάξεις του κόμματος. Ο ΣΥΡΙΖΑ έδειξε να φοβάται πιο πολύ από την εξουσία σε συνθήκες οικονομικού πολέμου, την έλευση των «πασόκων», ενώ την ίδια στιγμή κάποιοι έβαζαν «αριστερόμετρα» ανακόπτοντας την ενσωμάτωση της κοινωνικής δυναμικής που αποτυπωνόταν στα εκλογικά αποτελέσματα στην ανάπτυξη του κόμματος. Τη στιγμή που η εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ διευρυνόταν με ραγδαίο ρυθμό, σε εξαιρετικά πυκνό πολιτικό χρόνο, τη στιγμή που παρατηρείτο η μεγαλύτερη μετακίνηση ψηφοφόρων που έγινε ποτέ στην Ελλάδα κάποιοι αρνούνταν και εξακολουθούν να αρνούνται να δουν την πραγματικότητα και επέμεναν να παίζουν το χαρτί, όχι της ιδεολογικής, αλλά, ακόμα χειρότερα, της «κομματικής καθαρότητας». Το αποτέλεσμα; Δεν επιτεύχθηκε ποτέ μέσα στην τελευταία επταετία η αντιστοίχιση του κόμματος με την εκλογική βάση, η αντιστοίχιση του κομματικού ΣΥΡΙΖΑ με τον κοινωνικό ΣΥΡΙΖΑ. Ενώ ο ΣΥΡΙΖΑ, με βάση τα εκλογικά αποτελέσματα των τελευταίων ετών, έχει παγιώσει την θέση του ως κόμμα εξουσίας και ως αντίθετος πόλος στην Δεξιά, την ίδια στιγμή το κόμμα, το οποίο υπέστη μάλιστα διάσπαση το 2015, παρέμεινε στις διαστάσεις του πολιτικού φορέα που πάλευε, πριν από το 2012, να μπει στη Βουλή. Οι τοπικές οργανώσεις δεν «άνοιξαν» και δεν λειτούργησαν ποτέ ως πολλαπλασιαστές της εκλογικής δύναμης, κάτι που αποδείχθηκε πανηγυρικά στις ευρωεκλογές. Επίσης ο ΣΥΡΙΖΑ παρέμεινε ανύπαρκτος στο συνδικαλιστικό κίνημα και στην τοπική αυτοδιοίκηση. Η φυσιογνωμία του ΣΥΡΙΖΑ δεν επανακαθορίστηκε ποτέ με τολμηρό τρόπο. Ακόμη και ο τολμηρός Αλέξης Τσίπρας, ο άνθρωπος που συγκρούστηκε με το Βερολίνο, τους γραφειοκράτες των Βρυξελλών, τους ντόπιους ολιγάρχες, τους «μόνιμους ενοικιαστές» της εξουσίας, δεν τόλμησε να συγκρουστεί με νοοτροπίες και δυνάμεις στο εσωτερικό του δικού του κόμματος. Την ίδια στιγμή ο ΣΥΡΙΖΑ δεχόταν σφοδρή κριτική από τα δεξιά ότι είναι «αρχηγοκεντρικό» κόμμα που δήθεν λειτουργεί στο πλαίσιο κάποιας ιδιότυπης κάθετης ιεραρχικής δομής. Αυτοί που έβαζαν και βάζουν τα αριστερόμετρα «τσίμπησαν» και ενίοτε, σε συνεννόηση με – όπως τελικά αποδείχτηκε – τσιράκια γνωστών εφοπλιστών και επαγγελματιών “αριστερών” έκαναν ότι πέρασε από το χέρι τους, ως… χρήσιμοι να διαδραματίσουν αυτόν τον ρόλο, για να ρίξουν νερό στο μύλο της εσωστρέφειας και να ανακόψουν την είσοδο δεκάδων χιλιάδων δημοκρατών στις τάξεις του ΣΥΡΙΖΑ. Η εσωστρέφεια, λοιπόν, και η ανυπαρξία κόμματος φέρνει ήττες.
5) Ο ΣΥΡΙΖΑ ηττήθηκε διότι στην Ελλάδα, όπως και στην Ευρώπη παρατηρείται δεξιά και ακροδεξιά στροφή. Ας μην πάμε μακριά. Στον ΣΥΡΙΖΑ περίμεναν πως θα έπαιρναν την ψήφο των νέων ψηφοφόρων ηλικίας 17 έως 24 ετών. Σε αυτή την ηλικιακή κατηγορία παρατηρήθηκε το πλέον ανησυχητικό φαινόμενο το οποίο πρέπει να αναλυθεί. Η Χρυσή Αυγή, η οποία ηττήθηκε και κατέγραψε μειωμένο ποσοστό σε σχέση με τις προηγούμενες εκλογές, πέτυχε μία μεγάλη νίκη. Ποια είναι αυτή; Στους νέους έφτασε το 13%! Αν νομίζουν κάποιοι ότι έχουμε ξεμπερδέψει με το νεοναζιστικό μόρφωμα πλανώνται πλάνην οικτρά. Η Χρυσή Αυγή «κάνει δουλειά» στις τάξεις της νεολαίας έχοντας θέσει ως αντικειμενικό σκοπό την δημιουργία συμπαγούς εκλογικού σώματος στο μέλλον. Όποιος παρακολούθησε τη συμμετοχή των μαθητών σε συλλαλητήρια και εκδηλώσεις αντίθεσης στη Συμφωνία των Πρεσπών, όποιος είδε την επιρροή της Χρυσής Αυγής στο μαθητικό κίνημα έχει αντιληφθεί τι συντελείται. Ο ιστορικός του μέλλοντος θα καταγράψει την εγκληματική, λαϊκιστική συμπεριφορά του Μητσοτάκη στο Σκοπιανό, αλλά και την αδυναμία του σημερινού ΣΥΡΙΖΑ να πείσει και να προσελκύσει τους νέους. Οι πρόσφατες εξάλλου φοιτητικές εκλογές είναι χαρακτηριστικές. Ούτε στο φοιτητικό κίνημα διευρύνθηκε η εκλογική βάση του ΣΥΡΙΖΑ.
6) Τέλος, ο ΣΥΡΙΖΑ ηττήθηκε εξαιτίας της ατολμίας ορισμένων προσώπων μέσα στην κυβέρνηση να συγκρουστούν ολοκληρωτικά με τη διαπλοκή, με τους ολιγάρχες και με τους θύλακες της συντήρησης στους θεσμούς και το κράτος. Όταν ο Αλέξης Τσίπρας και συγκεκριμένοι υπουργοί της κυβέρνησης βρέθηκαν στο στόχαστρο της διαπλοκής και της μιντιοκρατίας, σε μία προσπάθεια να πληγεί το ηθικό πλεονέκτημα της Αριστεράς, όταν οι αντίπαλοι έπαιζαν τα ρέστα τους ενεργοποιώντας τον προπαγανδιστικό μηχανισμό και τα fake news, όταν κάποιοι συσκότιζαν την φιλολαϊκή πολιτική της κυβέρνησης Τσίπρα με δήθεν σκάνδαλα, κάποιοι μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ και την κυβέρνηση, είτε κρύβονταν, είτε ζούσαν το όνειρο της εξουσίας, είτε έκαναν κριτική στους στόχους της διαπλοκής, δηλαδή σε κορυφαίους υπουργούς του Αλέξη Τσίπρα, είτε πρότειναν η Αριστερά να πάει στον πόλεμο… με λουλούδια και με… αριστερίστικη ατζέντα. Απέναντι στον βρώμικο πόλεμο της ολιγαρχίας, της ελίτ και του παρασιτισμού, που έβαλε την κυβέρνηση Τσίπρα στη θέση του απολογούμενου, κάποιοι μέσα στον ΣΥΡΙΖΑ και στην κυβέρνηση προέκριναν ως μορφή αντίδρασης την «πολιτική ορθότητα», την «φυσιογνωμία της Αριστεράς» και την υπομονή στα πάθη. Ας ελπίσουμε, αυτοί οι κάποιοι, να μάθουν. Η αδυναμία να πολεμήσει κάποιος με όπλα αντίστοιχης ισχύος τον αντίπαλο, φέρνει ήττες.
Τι πρέπει να κάνει ο Αλέξης Τσίπρας
Σε πρώτη φάση ο Αλέξης Τσίπρας δεν έχει να κάνει και πολλά πράγματα, πέραν του να επεξεργαστεί, μέσα στην εβδομάδα, το εκλογικό αποτέλεσμα και στη συνέχεια να δώσει όλες τους τις δυνάμεις για το καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα στις βουλευτικές εκλογές.
Μετά τις εθνικές εκλογές, όμως, ο Αλέξης Τσίπρας έχει να κάνει πολλά και πρέπει να αλλάξει πολλά. Ο ΣΥΡΙΖΑ, με τον τρόπο που λειτουργεί δεν θα μπορέσει να πάει μακριά, έστω και αν αυτή τη στιγμή, στη μεγάλη ευρωπαϊκή εικόνα είναι το μεγαλύτερο και ισχυρότερο προοδευτικό κόμμα στην Ευρώπη.
Όπως γράφτηκε παραπάνω, η κατάσταση ενός συρρικνωμένου κόμματος που εκπροσωπεί μία πιο μεγάλη απο το μπόι του βάση ψηφοφόρων αποτελεί πρωτοφανή αναντιστοιχία. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν έγινε κυβέρνηση επειδή ξαφνικά ένα μεγάλο κομμάτι της ελληνικής κοινωνίας αποφάσισε, στην αρχή της επιβολής της νεοφιλελεύθερης μνημονιακής στρατηγικής, να ακολουθήσει το «ριζοσπαστικό πολιτικό πρόγραμμα του ΣΥΡΙΖΑ». Ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας ευνοήθηκαν από τη συγκυρία. Τους πήγε το ρεύμα και πήραν την εξουσία εισπράτοντας και αξιοποιώντας τη δυσαρέσκεια του ελληνικού λαού από τα κόμματα που χρεοκόπησαν την Ελλάδα.
Ο ΣΥΡΙΖΑ κατά την πρώτη φάση του μετασχηματισμού του από κόμμα διαμαρτυρίας σε κόμμα εξουσίας, έπαιξε το χαρτί της «ελπίδας που έρχεται» και κέρδισε. Όμως, δεν πρέπει να λέμε ψέματα: Τα ποσοστά του ΣΥΡΙΖΑ εκτοξεύτηκαν εξαιτίας της συγκυρίας που οδήγησε στη διάλυση του ΠΑΣΟΚ, από τη στιγμή που το πάλαι ποτέ κραταιό Κίνημα ακολούθησε τον δρόμο του ΔΝΤ και συνεργάστηκε με τη Δεξιά.
Στη συνέχεια ο ΣΥΡΙΖΑ, στη φάση της διαδικασίας της «βίαιης ωρίμανσής του» έπαιξε το αληθινά δυνατό του χαρτί, που είναι ο Αλέξης Τσιπρας ως φυσικός ηγέτης της Δημοκρατικής Παράταξης, και ξανακέρδισε. Οι Έλληνες, τον Σεπτέμβριο του 2015, ψήφισαν πρωθυπουργό. Το κόμμα, όμως, έμεινε καθηλωμένο στη λογική του ΣΥΡΙΖΑ του 4%. Η συντριπτική πλειοψηφία των δημοκρατικών ψηφοφόρων ψήφιζε Αλέξη Τσίπρα και όχι ΣΥΡΙΖΑ, αλλά κάποιοι είτε δεν καταλάβαιναν τι συνέβαινε, είτε έκαναν πως δεν καταλαβαίνουν, είτε δεν ήθελαν να καταλάβουν. Όσο και αν είναι πικρή για κάποιους, αυτή είναι η μοναδική αλήθεια.
Ο Αλέξης Τσίπρας έχει μία και μόνη επιλογή. Να μετασχηματίσει με γενναίες αποφάσεις και όσο πιο γρήγορα γίνεται τον ΣΥΡΙΖΑ σε ηγέτιδα δύναμη της Δημοκρατικής Παράταξης, σε ένα ευρύ πολυσυλλεκτικό αντιδεξιό κίνημα και στο νέο μεγάλο φορέα της Κεντροαριστεράς. Τα «κεντροαριστερά» μπαλώματα της τελευταίας περιόδου, όχι μόνο δεν ήταν αρκετά, αλλά έγιναν με τρόπο πρόχειρο και αντιεπιστημονικό, ο οποίος όχι μόνο δεν έπεισε, αλλά ίσως και να λειτούργησε αντιστρόφως ανάλογα με τις προσδοκίες του Μεγάρου Μαξίμου.
Για να επιτευχθεί ο δομικός μετασχηματισμός πρέπει ο ΣΥΡΙΖΑ να γίνει ανοιχτό κόμμα και να σεβαστεί τους ψηφοφόρους του, να τους αντιμετωπίσει ως συντρόφους.. Όπως έγραψε κάποιος «στον ΣΥΡΙΖΑ αντιμετώπισαν τα Κεντροαριστερά στελέχη ως ψηφοκουβαλητές. Κάποιοι ήθελαν τα κορόιδα οι κεντροαριστεροί ψηφοφόροι να τους ψηφίζουν για να κυβερνούν ως ‘γνήσιοι Αριστεροί’».
Η διεύρυνση που ουσιαστικά δεν έγινε ποτέ στο κόμμα, παρά συντελέστηκε από τη συγκυρία αποκλειστικά σε επίπεδο εκλογικής βάσης δεν είναι ζήτημα προσώπων. Ο ΣΥΡΙΖΑ πρέπει να ορίσει και να καταστήσει δηλωτική τη νέα ιδεολογική και πολιτική του ταυτότητα και να τροποποιήσει τη λειτουργία του κομματικού μηχανισμού, ο οποίος πρέπει να ανοίξει σε όλη τη δημοκρατική βάση της κοινωνίας. Αλλιώς, στο τέλος η πλατιά δημοκρατική εκλογική βάση, ο κοινωνικός ΣΥΡΙΖΑ, θα αποδειχθεί ότι ήταν δανεική με αποτέλεσμα οι ψηφοφόροι να επιστρέψουν στο ΚΙΝΑΛ. Αυτή θα είναι η πραγματική ήττα της Αριστεράς και θα ευθύνεται η ίδια και κανένας άλλος.
Λοιπόν για να τελειώνουμε: Ο Αλέξης Τσίπρας με ή χωρίς τον ΣΥΡΙΖΑ είναι το μεγάλο πολιτικό κεφάλαιο της χώρας. Ο Αλέξης Τσίπρας θα είναι πρωταγωνιστής των πολιτικών εξελίξεων για τα επόμενα 10 χρόνια ή και για περισσότερο. Πιθανότατα ο ελληνικός λαός, στις εθνικές εκλογές που θα διεξαχθούν σε ένα μήνα, να θελήσει να δοκιμάσει το νεοφιλελεύθερο πείραμα του Μητσοτάκη, να ζήσει την επιστροφή στη λιτότητα, τις απολύσεις στο δημόσιο, την επιστροφή σε θέσεις εξουσίας εκείνων που λήστεψαν τον ελληνικό λαό. Ο ελληνικός λαός, ίσως, θελήσει να παίξει τον ρόλο του πειραματόζωου στο πείραμα μεταδημοκρατίας, όπως το όρισε ο πρωθυπουργός. Αν συμβεί αυτό, ο Αλέξης Τσίπρας θα έχει όλο το χρόνο να συγκροτήσει από το μηδέν τη Δημοκρατική Παράταξη. Αν το πράξει, θα είναι θέμα χρόνου η επιστροφή του ΣΥΡΙΖΑ ως κυρίαρχου φορέα στα πολιτικά πράγματα. Αυτό είναι το μεγάλο χρέος του Αλέξη Τσίπρα απέναντι στη δημοκρατική παράταξη. Αντίπαλός του θα είναι πάλι ο Μητσοτάκης. Οι Μητσοτάκηδες ξέρουν να παίρνουν την εξουσία έχοντας πολύτιμους χορηγούς την ολιγαρχία και τη διαπλοκή, αλλά ξέρουν και από συντριβές, στι οποίες τους οδηγεί ο λαός, όταν κυβερνούν για λίγο και φανερώνουν τον εφιάλτη των πολιτικών τους προγραμμάτων. Και η δημοκρατική παράταξη ξέρει μόνο από νίκες.
