H απόφαση του Αμερικανού προέδρου να επιτρέψει στο Αφγανιστάν να καταρρεύσει στην αγκαλιά των Ταλιμπάν ανησυχεί τους Ευρωπαίους αξιωματούχους ότι έχει επιταχύνει άθελά του αυτό που ξεκίνησε ο προκάτοχός του Ντόναλντ Τραμπ: την υποβάθμιση της δυτικής συμμαχίας και όλα όσα υποτίθεται ότι αντιπροσωπεύουν στον κόσμο.
Μέχρι την Κυριακή, όπως αναφέρει το Politico, η Ευρώπη πίστευε ότι ο Τζο Μπάιντεν ήταν ειδικός στην εξωτερική πολιτική.
Σε όλη την Ευρώπη, οι αξιωματούχοι αντέδρασαν με ένα μίγμα δυσπιστίας και μια αίσθηση προδοσίας. Ακόμη και εκείνοι που επευφημούσαν τη νίκη του κ. Μπάιντεν στις εκλογές του Νοεμβρίου 2020 και πίστευαν ότι θα μπορούσε να χαλαρώσει τις πρόσφατες εντάσεις στη διατλαντική σχέση, είπαν ότι θεωρούν την αποχώρηση από το Αφγανιστάν ως ένα «λάθος ιστορικού μεγέθους».
«Το λέω με βαριά καρδιά και με τρόμο για αυτό που συμβαίνει, αλλά η πρόωρη απόσυρση ήταν ένας σοβαρός και εκτεταμένος λανθασμένος υπολογισμός από τη σημερινή κυβέρνηση», δήλωσε ο Νόρμπερτ Ρέτγκεν, πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών σχέσεων του γερμανικού κοινοβουλίου. «Αυτό προκαλεί θεμελιώδη ζημιά στην πολιτική και ηθική αξιοπιστία της Δύσης».
Ο κ. Νόρμπερτ Ρέτγκεν, ανώτερο στέλεχος των Χριστιανοδημοκρατών της Καγκελαρίου Μέρκελ, γνωρίζει τον κ. Μπάιντεν εδώ και δεκαετίες και ήταν αισιόδοξος για τις προοπτικές του.
Ενώ η κυρία Μέρκελ απέφυγε την άμεση κριτική στον Μπάιντεν, στα παρασκήνια κατέστησε σαφές ότι θεωρούσε λάθος την βιαστική απόσυρση.
«Για όσους πίστευαν στη δημοκρατία και την ελευθερία, ειδικά για τις γυναίκες, αυτά είναι πικρά γεγονότα», είπε σε συνάντηση με αξιωματούχους του κόμματός της αργά τη Δευτέρα, σύμφωνα με αναφορές γερμανικών μέσων ενημέρωσης.
Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το οποίο όπως και η Γερμανία υποστήριξε την εμπλοκή των ΗΠΑ στο Αφγανιστάν από την αρχή, το συναίσθημα ήταν παρόμοιο. «Το Αφγανιστάν αποτελεί τη μεγαλύτερη καταστροφή εξωτερικής πολιτικής από το Σουέζ. Πρέπει να σκεφτούμε ξανά πώς χειριζόμαστε τους φίλους, ποιος έχει σημασία και πώς υπερασπιζόμαστε τα συμφέροντά μας », έγραψε στο Twitter ο Τομ Τάγκεντατ, ο συντηρητικός πρόεδρος της επιτροπής εξωτερικών υποθέσεων του βρετανικού κοινοβουλίου.
Σε μια εποχή που ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες, συμπεριλαμβανομένου του Γάλλου προέδρου Εμανουέλ Μακρόν, πιέζουν το μπλοκ να ακολουθήσει μια πολιτική ασφάλειας λιγότερο εξαρτώμενη από την Αμερική, το Αφγανιστάν είναι βέβαιο ότι θα χρησιμοποιηθεί ως απόδειξη γιατί είναι απαραίτητη η «στρατηγική αυτονομία».
«Φυσικά, αυτό έχει βλάψει την αμερικανική αξιοπιστία, μαζί με τις υπηρεσίες πληροφοριών και του στρατού», δήλωσε οΡιούντιγκερ Λεντζ, πρώην επικεφαλής του Ινστιτούτου Aspen στο Βερολίνο.
«Μπορεί κανείς να ελπίζει ότι η ζημιά στην ηγεσία της αμερικανικής εξωτερικής πολιτικής μπορεί να περιοριστεί γρήγορα».
Μεγάλη η απογοήτευση για τους Γερμανούς
Ενώ η απογοήτευση για την πορεία των γεγονότων στο Αφγανιστάν ήταν διαδεδομένη σε όλη την Ευρώπη, είναι ιδιαίτερα έντονη στη Γερμανία. Για τους Γερμανούς, η αφγανική εκστρατεία δεν αφορούσε μόνο τη βοήθεια ενός συμμάχου ή την «οικοδόμηση έθνους», αλλά την απόδειξη, τόσο στον κόσμο όσο και στον εαυτό της, ότι η Γερμανία είχε αλλάξει.
Η αποστολή στο Αφγανιστάν ήταν η πρώτη μεγάλη ανάπτυξη γερμανικών στρατευμάτων μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Όταν ο τότε καγκελάριος Γκέρχαρντ Σρέντερ ζήτησε από το γερμανικό κοινοβούλιο να εγκρίνει την αποστολή το φθινόπωρο του 2001 μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου, αντιμετώπισε αντίσταση από τους δικούς του σοσιαλδημοκράτες και αποφάσισε να θέσει την πολιτική του επιβίωση σε κίνδυνο συνδέοντας την απόφαση με ψήφο εμπιστοσύνης. Μάλιστα ο Σρέντερ θα παραπονιόταν αργότερα στους συνεργάτες του ότι ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ Τζορτζ Μπους δεν εκτίμησε ποτέ το ρίσκο που είχε αναλάβει, κάτι που θα μπορούσε να εξηγήσει γιατί η καγκελάριος Μέρκελ αρνήθηκε να συμμετάσχει στον πόλεμο των ΗΠΑ στο Ιράκ ένα χρόνο αργότερα.
Μόλις τα στρατεύματα μετέβησαν στο Αφγανιστάν, ο τότε υπουργός Άμυνας Πίτερ Στρουκ προέτρεψε τους Γερμανούς να σταθούν μακροπρόθεσμα πίσω από την αποστολή με αυτό που έχει γίνει ένα από τα πιο αξιομνημόνευτα αποσπάσματα σε μια κοινοβουλευτική ομιλία τις τελευταίες δεκαετίες: «Υπερασπιζόμαστε την ασφάλεια της Ομοσπονδιακής Δημοκρατίας της Γερμανίας μέχρι το Χίντου Κους (Ινδοκαύκασος)», είπε.
Με τα χρόνια, η Γερμανία βίωσε τις επιπτώσεις της αποστολής στο Αφγανιστάν με περισσότερους από έναν τρόπους. Αν και τα στρατεύματά της βρίσκονταν στο σχετικά ειρηνικό βόρειο τμήμα της χώρας, σχεδόν 60 Γερμανοί στρατιώτες έχασαν τη ζωή τους εκεί. Το μετάλλιο ανδρείας του γερμανικού στρατού, μια σπάνια τιμή, δόθηκε μόνο σε στρατιώτες που δραστηριοποιούνται στο Αφγανιστάν.
Η Γερμανία επένδυσε επίσης ανείπωτα δισεκατομμύρια στο Αφγανιστάν εκείνη την περίοδο και δέχθηκε χιλιάδες πρόσφυγες.
Αν και οι διαδοχικές γερμανικές κυβερνήσεις παρέμειναν αφοσιωμένες στην επιχείρηση στο Αφγανιστάν, η εμπλοκή ήταν πάντα αμφιλεγόμενη.
