Του Μιχάλη Ψύλου
Η Αμερικανίδα ανθρωπολόγος Σαλίνι Ραντέρια ,είναι γνωστή στο ελληνικό κοινό, καθώς έχει μετάσχει στο Φόρουμ των Δελφών. Εχει μάλιστα προκαλέσει ποικίλες αντιδράσεις με ένα άρθρο της στη γερμανική εφημερίδα Die Zeit : Το θέμα; Ο αυταρχισμός που επιδεικνύουν το τελευταίο ειδικά, διάστημα, διάφορες κυβερνήσεις ,ανά τον κόσμο, εκμεταλλευόμενες την πανδημία. «Σχεδόν ανεπαίσθητα, μια νέα μορφή διακυβέρνησης εμφανίζεται σε πολλά τυπικά δημοκρατικά κράτη σε όλο τον κόσμο: ο «ήπιος αυταρχισμός», γράφει η Σαλίνι Ραντέρια και προσθέτει: «Πολλές κυβερνήσεις ,που εκλέγονται δημοκρατικά, μόλις βρεθούν στην εξουσία ,υπονομεύουν τους φιλελεύθερους θεσμούς».
Πρύτανης στο Ινστιτούτο Ανθρωπιστικών Επιστημών της Βιέννη, η Ραντέρια εξελέγη μάλιστα και πρόεδρος του Πανεπιστημίου Κεντρικής Ευρώπης (CEU), διδάσκει Κοινωνική Ανθρωπολογία στο Διεθνές Ινστιτούτο Αναπτυξιακών Σπουδών (IHEID) στη Γενεύη και διευθύνει το Κέντρο Albert Hirschman για τη Δημοκρατία στο IHEID. Το «βαρύ» βιογραφικό της και μόνο ,καθιστά σαφές ότι η γνώμη της δεν μπορεί να αγνοηθεί . «Η τρέχουσα κρίση της δημοκρατίας δεν έγκειται στην αδυναμία της να διεξάγει τακτικές ελεύθερες εκλογές, αλλά στην υφέρπουσα αλλά συστηματική στρέβλωση των τρόπων και των μηχανισμών πολιτικής εκπροσώπησης, από διάφορες κυβερνήσεις», τονίζει η ινδικής καταγωγής ανθρωπολόγος. Χωρίς υπερβολή, θα λέγαμε ότι η Σαλίνι Ραντέρια , «φωτογραφίζει» και τους πραγματικούς στόχους της ελληνικής κυβέρνησης ,με τα τελευταία , τιμωρητικά μέτρα ,κατά των μη εμβολιασμένων. Μέτρα, που ομολογούν φυσικά την αποτυχία της κυβέρνησης στη διαχείριση της πανδημίας του κορονοϊού.
Η κυβέρνηση επέλεξε για άλλη μία φορά να ρίξει την ευθύνη στους πολίτες για τις δικές της παλινωδίες στη διαχείριση της πανδημίας , για την παταγώδη αποτυχία της να πείσει για την πραγματική ανάγκη των εμβολιασμών, καταφεύγοντας στην αυταρχική τακτική αποκλεισμού μιας σημαντικής μερίδας πολιτών. «Ξεχνώντας» ,επίσης, να ανακοινώσει μέτρα τη θωράκιση της δημόσιας υγείας και την καλύτερη προστασία των πολιτών σε χώρους εργασίας, σχολεία και μέσα μεταφοράς.
Αντιγραφή της αυταρχικής πολιτικής Μακρόν
Για άλλη μία φορά η κυβέρνηση, «συνελήφθη» πάντως να αντιγράφει κατά γράμμα τις αυταρχικές και αντι-κοινωνικές αποφάσεις του νέο-φιλελεύθερου Γάλλου προέδρου Εμμανουέλ Μακρόν, που φαίνεται ότι έχει εξελιχθεί σε μέντορα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη.
Όλα τα τιμωρητικά μέτρα που ανακοίνωσε η κυβέρνηση είναι παρόμοια «με τις αποφάσεις που επέβαλε με αυταρχικό τρόπο ο Μακρόν για τη θέσπιση κάρτας υγείας στις πράξεις της καθημερινής ζωής», όπως χαρακτηρίζει την πολιτική της γαλλικής κυβέρνησης ,η ιστοσελίδα Millavois. «Πρόκειται για μια άνευ προηγουμένου επίθεση στα θεμελιώδη δικαιώματα του πληθυσμού αυτής της χώρας», γράφει η γαλλική ιστοσελίδα , δίνοντας μια πολύ ευρύτερη διάσταση αυτής της πολιτικής: «Στόχος είναι η σταδιακή επιβολή μιας αστυνομοκρατούμενης κοινωνίας καθολικής επιτήρησης, η οποία θα εξυπηρετήσει πολύ καλά την αντικοινωνική πολιτική της κυβέρνησης. Ο αυταρχισμός και η κοινωνική κατάρρευση συμβαδίζουν και αυτές οι αποφάσεις ,εισάγουν διακρίσεις που πλήττουν και διχάζουν τον πληθυσμό, ανάμεσα σε εμβολιασμένους και μη . Πρόκειται για μια σοβαρή επίθεση στα κοινωνικά δικαιώματα».
Ο Γάλλος, αριστερός ευρωβουλευτής Μανουέλ Μπομπάρ ,καταγγέλλει
την αυταρχική στρατηγική αντιμετώπισης της πανδημίας. «Αυτά τα μέτρα δημιουργούν σταδιακά ένα είδος γενικευμένου ελέγχου στην κοινωνία, που δεν φαίνεται να είναι ουσιαστικά για την αντιμετώπιση της πανδημίας, αλλά αντίθετα δημιουργεί ρήγματα στην κοινωνία ».
Οι περισσότεροι εχέφρονες πολίτες τάσσονται φυσικά με την ανάγκη εμβολιασμού κατά του Covid-19 και των μεταλλάξεών του. «Αλλά ,σε αντίθεση με την αυταρχική μέθοδο που χρησιμοποιεί η κυβέρνηση, είμαστε υπέρ μιας μεγάλης δημοκρατικής συζήτησης γύρω από την πολιτική υγειονομικής περίθαλψης, για την ενίσχυση των δημόσιων νοσοκομείων με τους οικονομικούς και ανθρώπινους πόρους που απαιτούνται από τα συνδικάτα και τις ενώσεις υγείας. Για να ενισχυθεί η πρόσβαση στην υγειονομική περίθαλψη για τους πιο ευάλωτους πληθυσμούς», σημειώνει η γαλλική ιστοσελίδα, που κάλλιστα θα μπορούσε να μιλάει για την Ελλάδα.
Είμαστε επίσης πεπεισμένοι ότι για την εξάλειψη της πανδημίας σε παγκόσμιο επίπεδο, είναι αναγκαία η άρση των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας για τα εμβόλια- κάτι που η γαλλική κυβέρνηση ,αλλά και η ελληνική ουσιαστικά απορρίπτουν.
Ασκηση χειραγώγησης του πληθυσμού
Το γαλλικό περιοδικό Marianne εκτιμά μάλιστα ότι πίσω από τα αυταρχικά μέτρα που εφαρμόζονται δήθεν για την αντιμετώπιση της πανδημίας , κρύβεται μια «απλή στρατηγική»: Πρόκειται για «τη διαίρεση, τη δαιμονοποίηση , την επικράτηση μιας υστερίας , καλυμμένης μάλιστα με ταξική περιφρόνηση, για την χειραγώγηση του πληθυσμού». Σήμερα ο διχασμός αφορά τα εμβόλια, αύριο κάθε λογής επιδιώξεις της κυβέρνησης, με την ανάδειξη «ενός αποδιοπομπαίου τράγου και ενόψει των εκλογών. Αυτή η στρατηγική είναι τόσο παλιά όσο και ο κόσμος. Αλλά είναι επικίνδυνη, επειδή λειτουργεί σαν καύσιμο στη φωτιά ,με ανεξέλεγκτες συνέπειες», προειδοποιεί το γαλλικό περιοδικό . Γιατί η δράση προκαλεί αντίδραση! Σύμφωνα με μια πρόσφατη έρευνα , το 51% των Γάλλων «κατανοεί» τις απαιτήσεις των διαδηλωτών ,που κάθε Σαββατοκύριακο διοργανώνουν πορείες διαμαρτυρίας σε όλες τις πόλεις της χώρας ενάντια στα τιμωρητικά μέτρα. Το 40% των Γάλλων, «τους υποστηρίζει», μάλιστα.
«Η αυξανόμενη δημοτικότητα του πολύχρωμου αυτού κινήματος και τα συνθήματα που ακούγονται στις διαδηλώσεις δείχνουν ξεκάθαρα ότι δεν έχουμε να κάνουμε με μια απλή ομαδοποίηση διαφόρων συνωμοτών. Υπάρχει κάτι πολύ βαθύτερο και πολύ πιο θεμελιώδες εδώ. Το θέμα του εμβολίου είναι δευτερεύον. Προφανώς, το αντι-εμβόλιο είναι μέρος του παιχνιδιού και ορισμένοι διαδηλωτές εκφράζουν τις ανησυχίες τους για το εμβόλιο και τις παρενέργειες του, τη χρησιμοποιούμενη τεχνολογία και τις αντενδείξεις του. Ό, τι κι αν σκεφτεί κανείς για αυτές τις ανησυχίες , δεν θα έπρεπε πρώτα να προσπαθήσουμε να τις κατανοήσουμε και να τους πείσουμε όχι με περιφρόνηση ή μίσος αλλά με την επιστήμη και το διάλογο;», σημειώνει το Marianne.
«Τι λένε όλοι αυτοί οι διαδηλωτές, που ανήκουν τόσο στην αριστερά όσο και στη δεξιά, στην ακροδεξιά, στην άκρα αριστερά, σε όλες τις ηλικιακές ομάδες και τις πολιτικές απόψεις; Ότι δεν μπορούν να υπάρχουν πολίτες δεύτερης κατηγορίας .Αγανακτούν ότι οι εργαζόμενοι μπορεί να απολυθούν επειδή δεν πήγαν να εμβολιαστούν. Διαδηλώνουν ενάντια στην ιδέα ότι η κατάσταση έκτακτης ανάγκης μπορεί να γίνει η συνήθης κατάσταση από μια κυβέρνηση. Αντιτίθενται στην ιδέα ότι η κοινωνία του ελέγχου και της αυταρχικής επιβολής πειθαρχίας , θα είναι στο εξής ο αναπόφευκτος και αξεπέραστος πολιτικός μας ορίζοντας. Εκφράζουν την οργή τους εναντίον ενός ανθρώπου, του Εμμανουέλ Μακρόν, ο οποίος αποφασίζει μόνος του , από την αρχή της πανδημίας, για ανούσια και διαχωριστικά μέτρα, ο οποίος κατηγορεί τους εμβολιασμένους για εγωισμό και ανευθυνότητα και που αρνείται κάθε διάλογο και συμβιβασμό. Λες και η καραντίνα και τα μέτρα αποκλεισμού ,να μην ήταν από μόνα τους μια εντελώς αντισυνταγματική απόφαση και ως εκ τούτου απαράδεκτη σε ένα κράτος δικαίου», σχολιάζει το Marianne.
« Ο ιός αποφασίζει για τις ελευθερίες μας», επαναλαμβάνουν μονότονα οι κάθε λογής κυβερνητικοί παράγοντες για να κρύψουν τις δικές τους ευθύνες, αλλά και τα σκοτεινά σχέδιά τους. Λες και ο covid-19 ήταν ένα σκεπτόμενο ον που αποφάσισε το πολιτικό μας μοντέλο και τις δημόσιες ελευθερίες μας, λες και η απαγόρευση της κυκλοφορίας ή περιοριστικά μέτρα δεν ήταν αποφάσεις που ανήκαν αποκλειστικά στην πολιτική εξουσία!
Τα γεγονότα δείχνουν όμως ότι η κυβέρνηση, αλαζονικά, έχει υποτιμήσει τις αντιδράσεις και ο κόσμος θα σκύψει και πάλι το κεφάλι , όπως συνέβη και με την δεύτερη και εντελώς αναποτελεσματική , καραντίνα. Τα πράγματα αλλάζουν και ουδείς γνωρίζει πώς θα εξελιχθούν στην αρχή της νέας σχολικής και φοιτητικής χρονιάς. «Ο κόσμος γλιστρά σιωπηλά προς τον αυταρχισμό», προειδοποιεί ο διάσημος Ιταλός νομικός , Ρικάρντο Ροσότο . «Μόνο που εμείς», λέει , «δεν πρέπει να συνεχίζουμε να κλαίμε και να φωνάζουμε απλά, « λύκος, λύκος». Κάτι πρέπει να κάνουμε ,γιατί αλλιώς ,την κρίσιμη στιγμή, δεν θα έρθει κανείς να μας δώσει το χέρι…».
