Του Νικ. Σταυρουλάκι
Αποφασισμένη να συγκρουστεί ακόμα και με τον ΟΗΕ για την Κύπρο είναι η Τουρκία… Ήδη συγκρούεται για το περιεχόμενο της δήλωσης του Σ.Α. για την Πύλα, το οποίο καταδίκασε τις επιθέσεις συγκροτημένου τουρκοκυπριακού όχλου εναντίον των ειρηνευτικών δυνάμεων του διεθνούς οργανισμού στη «γραμμή αντιπαράταξης».
Το Συμβούλιο Ασφαλείας, με ανακοίνωσή του τη Δευτέρα (21/8), καταδίκασε τις «επιθέσεις εναντίον των ειρηνευτικών δυνάμεων του ΟΗΕ», καταγγέλλοντας την ουσία που προκάλεσε τη βάρβαρη συμπεριφορά των Τουρκοκυπρίων εναντίον των κυανοκράνων: την κατασκευή παράνομων έργων στη νεκρή Ζώνη, στην οποία έχουν δικαίωμα να ενεργούν μόνο οι δυνάμεις του ΟΗΕ. Τα γεγονότα έλαβαν χώρα στις 18 Αυγούστου, όταν δύναμη κυανοκράνων προσπάθησε να εμποδίσει την εξέλιξη σε έργο διάνοιξης δρόμου από το κατοχικό καθεστώς, με το οποίο θα καταλάμβανε έδαφος της νεκρής ζώνης, αποκτώντας στρατηγικό πλεονέκτημα επί του εδάφους. Για πολλούς λόγους.
Σημειώνει σχετικά το Σ.Α.: Τα κ-μ εξέφρασαν «μεγάλη ανησυχία» για την έναρξη έργων χωρίς άδεια από την τουρκοκυπριακή πλευρά μέσα στην ουδέτερη ζώνη κοντά στην Πύλα. «Η ενέργεια αυτή αντίκειται προς αποφάσεις του Συμβουλίου Ασφαλείας και αποτελεί παραβίαση του status quo εντός της ουδέτερης ζώνης του ΟΗΕ» υπογραμμίζεται περαιτέρω στη γραπτή δήλωση.
Σημειώνεται ότι, πριν, το Σ.Α. του ΟΗΕ, η Ευρωπαϊκή Ένωση και όλες οι μεγάλες δυνάμεις, εκτός από τη Ρωσία, καταδίκασαν την Τουρκία και την κάλεσαν να σεβαστεί τη διεθνή νομιμότητα.
Να σταθούμε, όμως, σε τέσσερα σημεία:
- Στη «δημόσια δήλωση», η οποία δόθηκε στη δημοσιότητα έπειτα από τη συνεδρίαση των 15 κ-μ του Σ.Α. του ΟΗΕ κεκλεισμένων των θυρών. Το διεθνές όργανο υπογράμμισε πως «οι επιθέσεις εναντίον κυανοκράνων μπορεί να αποτελούν έγκλημα, με βάση το Διεθνές Δίκαιο». Ως προς ποιον παράγοντα η εγκληματική δράση διατυπώνεται σε «δυνητική» μορφή;
- Το γεγονός ότι το Σ.Α. δεν εξέδωσε ψήφισμα αλλά δήλωση, όπως και η «χλιαρή» διατύπωση («μπορεί να αποτελούν έγκλημα…») είναι το κυρίαρχο ζήτημα για την Αθήνα και τη Λευκωσία.
- Η δήλωση ήρθε λίγα 24ωρα μετά την εκδήλωση της επίθεσης εναντίον των κυανοκράνων. Το γεγονός έδωσε τη δυνατότητα στο κατοχικό καθεστώς και στην Τουρκία να ανασυνταχθούν διπλωματικά. Ετσι, το Σ.Α. εξέφρασε στη δήλωση «την ικανοποίηση για τη διακοπή του αμφιλεγόμενου έργου οδοποιίας και την απόσυρση του εξοπλισμού και του προσωπικού».
- Το Συμβούλιο Ασφαλείας κάλεσε επίσης όλα τα μέρη να «αποφύγουν οποιαδήποτε μονομερή ενέργεια ή κλιμάκωση (…) που θα μπορούσε να αυξήσει τις εντάσεις στη νήσο και να θέσει σε κίνδυνο τις πιθανότητες συμφωνίας» για την επίλυση του Κυπριακού. Ποιο είναι το «δεύτερο μέρος», το οποίο εγκαλεί το Σ.Α.; Οι κυανόκρανοι;
Παρά τους «δυνητικούς» παράγοντες («μπορεί…»), που χαρακτηρίζουν τη δήλωση, η Λευκωσία διά του Προέδρου Ν. Χριστοδουλίδη, αλλά και η Αθήνα εξέφρασαν ικανοποίηση. Πάλι καλά που δεν… χαιρέτισαν. Την ίδια στιγμή, ωστόσο, η Άγκυρα, που γνωρίζει καλά να χειρίζεται τη «διπλωματία του παραλόγου», αντέδρασε με οργή. Σε γραπτή ανακοίνωση σχετικά με την πρόσφατη δήλωση του Σ.Α. του ΟΗΕ, που εξέδωσε (μεσημέρι Τρίτης) το τουρκικό ΥΠΕΞ, εκφράζει δυσαρέσκεια για το περιεχόμενο της δήλωσης.
Σύμφωνα με το τουρκικό ΥΠΕΞ, «η ανακοίνωση που εκδόθηκε από το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στις 21 Αυγούστου 2023, σχετικά με τον δρόμο Πύλας – Αρσους που κατασκευάζεται στο έδαφος της τδβκ (σ.σ.: εννοεί τα κατεχόμενα εδάφη της Κύπρου, και μάλιστα τα εδάφη στη nεκρή zώνη, που δεν ανήκουν στο κατοχικό καθεστώς), είναι εντελώς αποκομμένη από την πραγματικότητα». Υποστηρίζει ότι «η δήλωση δεν επιφέρει καμία θετική συμβολή στο θέμα, αντίθετα περιπλέκει τη διαδικασία». «Θεωρούμε απαράδεκτη και καταδικάζουμε έντονα τη φυσική επέμβαση που πραγματοποίησαν οι στρατιώτες της Ειρηνευτικής Δύναμης των Ηνωμένων Εθνών για να αποκλείσουν τον δρόμο Πύλας – Αρσους, ο οποίος κατασκευάζεται στο κυρίαρχο έδαφος της “Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου (ΤΔΒΚ)”. Υποστηρίζουμε πλήρως τη δήλωση του “υπουργείου Εξωτερικών” της “ΤΔΒΚ” και τη δικαιολογημένη αντίδραση των αρχών της “ΤΔΒΚ”» ανέφερε η ανακοίνωση, χαρακτηρίζοντας «επιτιθέμενο» τον ΟΗΕ.
«Ο δρόμος μεταξύ Πύλας και Αρσους, ο οποίος κατασκευάζεται για να διευκολύνει την πρόσβαση των Τουρκοκυπρίων στα εδάφη τους στην Πύλα, έχει ανθρωπιστικό σκοπό. Τουναντίον, η στάση της Ειρηνευτικής Δύναμης του ΟΗΕ στην Κύπρο έναντι των έργων κατασκευής του δρόμου Πύλας – Αρσους είναι απαράδεκτη και εξαιρετικά λανθασμένη» τόνισε ο εκπρόσωπος του κυβερνώντος Κόμματος Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (ΑΚΡ) της Τουρκίας Ομέρ Τσελίκ.
Επίθεση στον ΟΗΕ και απόλυτη στήριξη στο ψευδοκράτος παρείχε και ο Τούρκος ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν. Πέραν των λοιπών αξιωματούχων, ο Τούρκος πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, εν όψει της ειδικής συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας, τα έβαλε επίσης με τον ΟΗΕ, χαρακτηρίζοντας τη χώρα του «εγγυήτρια δύναμη, που δεν θα επιτρέψει παράνομες ενέργειες» (sic).
Τα στρατηγικά έργα στα Κατεχόμενα και η «έκρηξη» Μενέντεζ
Η λεγόμενη και «γραμμή αντιπαράταξης» αποτελεί συνέχεια (επέκταση) της λεγόμενης «πράσινης γραμμής» της Λευκωσίας. Η «πράσινη γραμμή» ορίσθηκε στις 30 Δεκεμβρίου 1963, όταν η πρωτεύουσα της Κύπρου χωρίστηκε στη μέση, απομακρύνοντας τον ελληνοκυπριακό από τον τουρκοκυπριακό πληθυσμό, με τη χάραξη μιας «γραμμής επί χάρτου» από αξιωματούχο του ΟΗΕ. Η χάραξη έγινε μετά τις διακοινοτικές ταραχές εκείνης της περιόδου και ονομάστηκε «πράσινη γραμμή» από το μελάνι με το οποίο ο υπεύθυνος των Ηνωμένων Εθνών σημείωσε πάνω στον χάρτη τη γραμμή.
Αυτή η γραμμή χωρίζει μέχρι σήμερα τη Λευκωσία στα δύο…
Η γραμμή αυτή επεκτάθηκε σε όλο το πλάτος της Κύπρου, χωρίζοντας Βορρά από Νότο, μετά τη διπλή τουρκική εισβολή στη Μεγαλόνησο το 1974. Ονομάζεται επίσης «ουδέτερη ζώνη» ή και «νεκρή ζώνη».
Εννοείται ότι το παράνομο έργο διάνοιξης δρόμου ανάμεσα στους οικισμούς Αρσους και Πύλας, που βρίσκεται στη «νεκρή ζώνη», είναι στρατηγικής σημασίας και συνδέεται με μελλοντικές κινήσεις της Τουρκίας στην Κύπρο.
Αφενός συνδέεται με τη διάνοιξη σήραγγας στο όρος Πενταδάκτυλος, στην «πλάτη» της Λευκωσίας. Η σήραγγα θα επιτρέπει την ταχεία μετακίνηση στρατευμάτων από τον Βορρά σε παράταξη μπροστά στην «πράσινη γραμμή» της κυπριακής πρωτεύουσας. Παράλληλα, ο δρόμος Αρσους – Πύλας διευκολύνει την αργή αλλοίωση του μικτού πληθυσμού της κοινότητας της Πύλας – κίνηση για μελλοντική χρήση.
Είναι φανερό ότι η Τουρκία ετοιμάζεται (στο έδαφος) για στρατιωτική επιχείρηση…
Άλλωστε, ο Αμερικανός γερουσιαστής Ρόμπερτ Μενέντεζ υπογράμμισε πως σχέδιο της Τουρκίας είναι η προσάρτηση των Κατεχομένων.
