Του Κώστα Βαξεβάνη
Όταν στην Ελλάδα αποφασίζουν να μιλήσουν οι πρώην πρωθυπουργοί, συνήθως είναι για δύο λόγους. Είτε θέλουν να στείλουν μηνύματα, είτε βλέπουν τον εαυτό τους ως Νέστωρα της πολιτικής απέναντι στον οποίο οφείλουν να είναι στραμμένα τα μάτια όλων. Σπάνια οι ομιλίες αυτές ικανοποιούν τις προσδοκίες όσων περιμένουν να γίνουν σοφότεροι, αλλά έχουν τη σημασία τους. Σε τελευταία ανάλυση, τουλάχιστον στην Ελλάδα οι πρώην πρωθυπουργοί μιλούν για να ικανοποιήσουν την ανάγκη και την υστεροφημία τους και όχι για να μπει ένα ποσό στον τραπεζικό τους λογαριασμό, όπως γίνεται στο εξωτερικό.
Ο Αλέξης Τσίπρας, πραγματοποίησε την πρώτη θορυβώδη δημόσια παρέμβασή του ως πρώην πρωθυπουργός, στο Συνέδριο της Καθημερινής για τα 50 χρόνια Δημοκρατίας. Παρότι είπε πολλά και ενδιαφέροντα πράγματα (θα μπορούσα να τα χαρακτηρίσω αποτέλεσμα ωριμότητας) τίποτα από αυτά δεν αναπαράχθηκε, γιατί μονοπώλησε το ενδιαφέρον των Μέσων Ενημέρωσης η «μεταμέλεια» που επέδειξε για δύο θέματα της διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ: τις τηλεοπτικές άδειες και το σκάνδαλο Novartis.
Πριν προλάβει να απομακρυνθεί από το πάνελ, τα site είχαν γεμίσει με τίτλους που διαβεβαίωναν ότι «ο Τσίπρας άδειασε Νίκο Παππά για τις τηλεοπτικές άδειες» και «ζήτησε συγνώμη για τη σκευωρία της Novartis».
Αν ο σκοπός του Αλέξη Τσίπρα ήταν να εμφανιστεί ως μεταμελημένος, μιλώντας μάλιστα ενώπιον ενός κοινού το οποίο τον συκοφάντησε και τον ισοπέδωσε στο παρελθόν, τότε πέτυχε το σκοπό του. Αν ο σκοπός του ήταν άλλος, τότε αυτός παρέμεινε άγνωστος και αδιόρατος, πράγμα για το οποίο ο ίδιος φέρει την ευθύνη.
Παρακολουθώντας την ομιλία του πρώην πρωθυπουργού, θυμήθηκα τον πατέρα μου, ο οποίος περιγράφοντας ιστορίες από τα Πέτρινα Χρόνια της ζωής των Αριστερών, έλεγε πως όταν κάποιος Αριστερός ήθελε να μεταναστεύσει στο εξωτερικό, έπρεπε να προμηθευτεί πιστοποιητικό κοινωνικών φρονημάτων. Και επειδή τέτοιο χαρτί δεν μπορούσε να πάρει λόγω των πολιτικών του απόψεων, έπρεπε να προγκήξει δημόσια κάποιον Αριστερό για να του δοθεί η πιστοποίηση. Ο Αλέξης Τσίπρας, αισθάνθηκε την ανάγκη να προγκήξει τον εαυτό του, να αυτομαστιγωθεί για να πείσει αυτούς που τον συκοφαντούσαν ότι είναι κάτι άλλο; Μα αν κάποιος γνωρίζει καλά ποιος είναι ο Τσίπρας είναι πρωτίστως αυτοί που επέλεξαν να δολοφονήσουν τον χαρακτήρα του, η πλειοψηφία των οποίων ήταν στο ακροατήριο του Συνεδρίου.
Το πρόβλημα δεν είναι μόνο τι είπε ο πρώην πρωθυπουργός , αλλά και οι συμβολισμοί που παρήγαγαν όσα είπε. Εμφανίστηκε στο Συνέδριο της Καθημερινής, λίγο αφότου απουσίασε από το Συνέδριο του Κόμματός του. Υπέμενε την τεχνητή χαριτωμενιά της δημοσιογράφου η οποία τον συνεχάρη που δεν πήγε στο κομματικό συνέδριο γιατί «το κανονικό ήταν αυτό της Καθημερινής» και φάνηκε να διασκεδάζει όλες τις αναφορές που με το πρόσχημα της αποδοχής του («έχουμε μπροστά μας το Μέσι»), υποβάθμιζε την πολιτική του δράση και ιστορία.
Ο Αλέξης Τσίπρας θέλησε να δηλώσει ότι ήταν «ατυχής η διαχείριση των τηλεοπτικών αδειών. Πρόθεσή μας ήταν να δημιουργήσουμε ένα ευνομούμενο τηλεοπτικό τοπίο, αλλά καταλήξαμε να έχουμε τα ίδια και χειρότερα».
Υπάρχουν πολλοί που μπορεί να συμφωνήσουν σε αυτό (μαζί και ο γράφων). Για ποιο λόγο όμως; Ήταν λάθος ο διαγωνισμός που ζητούσε για πρώτη φορά να πληρώσουν οι καναλάρχες; Όχι, αλλά ήταν λάθος η απαίτηση για παράδειγμα να έχει το κάθε κανάλι, μια επιχείρηση δηλαδή στη ελεύθερη Οικονομία, 400 εργαζόμενους; Ποιος υπερεγκέφαλος σκέφτηκε τέτοιο όρο στο όνομα «της διασφάλισης των εργαζόμενων»;
Για το χάλι σήμερα στην Ενημέρωση φταίνε οι τηλεοπτικές άδειες ή η λειτουργία «107» στη δημοσιογραφία, το μονοπώλιο της Ενημέρωσης το οποίο δολοφόνησε ως χαρακτήρα και τον ίδιο και τον παρουσίασε ως δράκο; Μήπως ο Αλέξης Τσίπρας εννοεί πως αν δεν προχωρούσε στο διαγωνισμό αλλά είχε συνάψει συμμαχίες με κάποιους από τους λύκους θα τον σέβονταν ως πρόβατο; Έπρεπε να το διευκρινίσει για τον κόσμο ο οποίος τον πιστεύει και όχι για τους αντιπάλους του που χρησιμοποίησαν τη δήλωσή του με τον τρόπο που αυτοί ξέρουν.
Οι δηλώσεις του για το σκάνδαλο Novartis είναι ακόμη πιο διφορούμενες και παρεξηγήσιμες. «”Στην υπόθεση Novartis” είπε ο Αλέξης Τσίπρας “είχαμε ένα μεγάλο σκάνδαλο, η πρόθεση μας να μην παρέμβουμε σε αυτό το σκάνδαλο, έδινε την εντύπωση ότι βάζαμε στο ίδιο τσουβάλι ανθρώπους που ενδεχομένως είχαν εμπλοκή, με ανθρώπους που δεν είχαν”».
Είναι ατυχές και μόνο το γεγονός αναφοράς στη Novartis πέρα από το πλαίσιο ύπαρξης δύο σκανδάλων: το ένα είναι το οικονομικό και το άλλο της συγκάλυψης. Πόσο μάλλον σήμερα που σύμφωνα με πληροφορίες οι προστατευόμενοι μάρτυρες , μόλις εισέπραξαν τις αμοιβές τους για τις ακριβείς καταθέσεις τους οι οποίες οδήγησαν την φαρμακοβιομηχανία να πληρώσει τα πρόστιμα.
Όταν ένα σκάνδαλο που ορθώς ανέδειξε και κυνήγησε η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, έχει αποκαλύψει πώς λειτουργεί το βαθύ κράτος, χρέος είναι να μιλήσεις για αυτό (σε ένα Συνέδριο για τη Δημοκρατία) και όχι να πιάσεις εγκυκλοπαιδικά «όλες τις πλευρές».
Για το σκάνδαλο Novartis, εισαγγελείς οδηγήθηκαν με στημένες κατηγορίες στο Ειδικό Δικαστήριο ενώ είχε δρομολογηθεί να μπουν φυλακή δημοσιογράφοι. Δεν μπορεί και δεν πρέπει κανένας από αυτούς που γνώριζαν τι συμβαίνει, να κάνει συμψηφισμούς στο όνομα μιας καλής εικόνας. Αναμφίβολα ο Γιάννης Στουρνάρας παρακολουθώντας τον Αλέξη Τσίπρα στο συνέδριο που παραβρέθηκαν και οι δύο, είναι ικανοποιημένος από τη δήλωση του πρώην πρωθυπουργού, αφού εμφανίζει την εμπλοκή του ίδιου στη Novartis ως στιγμιαίο ατύχημα. Μόνο που ο Στουρνάρας όπως και όλοι οι όμοιοι, δεν θα εκτιμήσουν την δημοκρατική του ευαισθησία αλλά θα χρησιμοποιήσουν την δήλωσή του για να τον διασύρουν.
Για λόγους που είναι δύσκολο να κατανοήσει κάποιος που παρατηρεί επί χρόνια την πορεία του Αλέξη Τσίπρα, εμφανίζει την εικόνα του αφελούς εφήβου ο οποίος κλαίει για έναν εφηβικό έρωτα μιλώντας σε μια παρέα βιαστών.
Οι μισοί από αυτούς που βρίσκονταν στο ακροατήριο του Αλέξη Τσίπρα, ήταν παρακολουθούμενοι από το predator και δεν είχαν ούτε την ευπρέπεια, ούτε τη δημοκρατική ευαισθησία να ζητήσουν εξηγήσεις για την παρακολούθησή τους; Σε αυτούς πήγε να ομολογήσει τις δικές του ευαισθησίες και να επιδείξει πολιτική αβροφροσύνη; Έδωσε απλώς το σχοινί για να τον κρεμάσουν.
Η εμφάνιση του Τσίπρα, μεταφράζεται ήδη από κάποιους αναλυτές ως την πρόθεσή του να επανέλθει σύντομα στην πολιτική με ένα νέο πολιτικό φορέα. Ο Αλέξης Τσίπρας διαθέτει το πολιτικό κεφάλαιο και τις ικανότητες να προσφέρει στην πολιτική όπως επιλέξει. Η ανασύσταση του προοδευτικού χώρου είναι περισσότερο αναγκαία από ποτέ, αφού πίσω από το συντηρητικό και αντιδημοκρατικό φόντο του Μητσοτάκη, ακούγεται επικίνδυνα η βουή της ακροδεξιάς επέλασης.
Αν ο Αλέξης Τσίπρας έχει τέτοια πρόθεση, τότε πρέπει να δει κατάματα τα λάθη. Ούτε των τηλεοπτικών αδειών, ούτε της Novartis. Πρέπει να δει το λάθος, του να θεωρεί πολιτική συμμαχία το βεβιασμένο άθροισμα από Μπίστηδες και Τσακαλώτους και σύγκληση με το Κέντρο τους συμψηφισμούς και τους μέσους όρους. Άλλωστε ουδέποτε το Κέντρο αποδέχθηκε κάποιον ανίσχυρο πολιτικό ως ηγέτη, αντιθέτως παρέδωσε την «μετριοπάθειά» του, στον πολιτικά ισχυρό προφασιζόμενο ότι είναι αναγκαία λύση. Η ίδια η ιστορία του Τσίπρα είναι επιβεβαίωση αυτού του κανόνα.
Αν θέλει να τον παραβλέψει και να μετατραπεί σε ένα είδος Βαγγέλη Βενιζέλου ή Άννας Διαμαντοπούλου προκαλώντας το θαυμασμό και το ενδιαφέρον συγκεκριμένων ομάδων εσωτερικής πολιτικής καύσης, τότε είναι εύκολο.
Ο Αλέξης Τσίπρας είναι πολύ μεγάλος πολιτικός για να σκύβει στο ύψος τεχνητών αναγκών και περιστάσεων που παράγουν η βιασύνη, η ατολμία και οι τακτικισμοί. Πρέπει ο ίδιος να δημιουργήσει τις συνθήκες αντί να… ακούει φωνές. Πολιτική δεν είναι η ηχώ στο δωμάτιο, αλλά ο θόρυβος της κοινωνίας. Για να ξαναβρεί το δρόμο του στην πολιτική δεν πρέπει να αυτοκτονήσει δημόσια. Ίσως όμως πρέπει να σκοτώσει τους κόλακες. Η πολιτική και η ζωή είναι πάντα δίκοπη. Πρέπει να προσέχεις μην κοπείς.
ΥΓ: Η τραγική ειρωνεία είναι ότι ο Αλέξης Τσίπρας, παρήγαγε αφελώς και αδικαιολόγητα τους όρους του κανιβαλισμού του, την ώρα που η ίδια η Ντόρα Μπακογιάννη, τον δικαίωνε στο Συνέδριο της Καθημερινής για τις Πρέσπες.
