Ενδιαφέρον προκαλεί και για τον αραβικό κόσμο η αναζωπύρωση της έντασης Ελλάδας και Τουρκίας, με την Arab News που θεωρείται ότι αντανακλά την επίσημη θέση της κυβέρνησης της Σαουδικής Αραβίας, να έχει εκτενές άρθρο για την νέα ελληνοτουρκική κρίση.
Όπως σημειώνει η Arab News, μετά την ομιλία του Έλληνα πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη στο Κογκρέσο των ΗΠΑ τον περασμένο μήνα, οι μακροχρόνιες εντάσεις μεταξύ Τουρκίας και Ελλάδας αναζωπυρώνονται και πάλι.
Η σαουδαραβική εφημερίδα τονίζει ότι καθώς και οι δύο χώρες αντιμετωπίζουν ταυτόχρονα οικονομική ύφεση με έντονο πληθωρισμό και καθώς πλησιάζουν στις εκλογικές τους αναμετρήσεις το 2023, οι ειδικοί λένε ότι η ένταση μεταξύ τους χρησιμοποιείται όλο και περισσότερο για εσωτερικούς σκοπούς.
Κάνοντας αναφορά στις τελευταίες εξελίξεις με τις απειλές Ερντογάν προς την Ελλάδα και το κάλεσμα για εθνική ενότητα από την ελληνική κυβέρνηση, η Arab News απευθύνθηκε στο Σονέρ Τσαγκαπτάι, ανώτερο συνεργάτη του Washington Institute, ο οποίο σημειώνει ότι η πρόσφατη ένταση είναι πρωτοφανής.
«Ο Ερντογάν απευθύνει προειδοποίηση στην Ελλάδα για τις διαφορές στο Αιγαίο, απειλώντας με επανάληψη της Μικρασιατικής Καταστροφής του 1922, κατά την οποία η Ελλάδα ηττήθηκε βάναυσα από την Τουρκία. Πρόκειται για την πιο σοβαρή κλιμάκωση της έντασης μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας στην πρόσφατη μνήμη», δήλωσε.
Αφού εξέδωσε αρκετές δηλώσεις τις τελευταίες εβδομάδες, με τις οποίες προέτρεπε να επικρατήσει η κοινή λογική στη διένεξη Τουρκίας-Ελλάδας και έριχνε το βάρος του στην Αθήνα, ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς επισκέφθηκε την Παρασκευή τη Θεσσαλονίκης στο πλαίσιο της Διαδικασίας Συνεργασίας Νοτιοανατολικής Ευρώπης.
«Οι τελευταίες εντάσεις στην Ανατολική Μεσόγειο μεταξύ της Τουρκίας και της Ελλάδας αποτελούν μέρος ενός αλληλένδετου και μακροχρόνιου συνόλου κρίσεων που καθορίζονται από τις αντικρουόμενες απόψεις σχετικά με το τι ορίζει κάθε χώρα ως εθνικά συμφέροντα και εθνική κυριαρχία», δήλωσε στο Arab News η Μανταλίνα Σίσου-Βικάρι, εμπειρογνώμονας σε θέματα ενέργειας και γεωπολιτικής στο Eurasian Energy Chamber.
Ο Σελίμ Κορού, αναλυτής στο think tank TEPAV με έδρα την Άγκυρα, λέει ότι μια τεχνική λύση μέσω πολυμερών οργανισμών όπως η ΕΕ και το ΝΑΤΟ θα μπορούσε να επιβραδύνει την κρίση, αλλά δεν θα τη σταματήσει.
«Αυτή η κρίση είναι η εκδήλωση μιας βαθιάς πολιτικής διαδικασίας που εκτυλίσσεται εδώ και δεκαετίες. Έχει τη δική της λογική και δεν θα σταματήσει μέχρι να ολοκληρώσει τον κύκλο της», δήλωσε στο Arab News.
Όπως αναφέρει η σαουδαραβική εφημερίδα για την Άγκυρα, τα νησιά στο Αιγαίο παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα βάσει της Συνθήκης της Λωζάνης το 1923 και της Συνθήκης των Παρισίων το 1947, οι οποίες εγγυώνται το αποστρατικοποιημένο καθεστώς των νησιών.
Όμως η Ελλάδα θεωρεί κυρίαρχο δικαίωμά της να διατηρεί εκεί τον στρατό της για να αμύνεται από τυχόν εχθρικές ενέργειες του τουρκικού στρατού κατά μήκος των ίδιων ακτών.
Και οι δύο χώρες κοινοποίησαν επίσης στον ΟΗΕ τις θέσεις τους για τα νησιά, με ορισμένους ιστορικούς, όπως ο Ράιαν Τζίντζερας, να λένε ότι «ένας πόλεμος στο Αιγαίο δεν είναι μόνο πιθανός αλλά ίσως, κάποια στιγμή, και πιθανός».
Σύμφωνα με την Σίσου-Βικάρι, αυτές οι θαλάσσιες κρίσεις μεταφράζονται σε πολλές γεωπολιτικές αντιπαραθέσεις και μάχες εξουσίας μεταξύ Άγκυρας και Αθήνας, οι οποίες αναζωπυρώνονται ή ενισχύονται τακτικά από σημαντικές εξελίξεις, τόσο στο εσωτερικό όσο και στο εξωτερικό.
«Εσωτερικοί παράγοντες, όπως οι οικονομικές δυσκολίες και οι εκλογές του επόμενου έτους, σε συνδυασμό με τον αναλογισμό της Τουρκίας σχετικά με τον γεωπολιτικό της ρόλο και την επιρροή της στο πλαίσιο του πολέμου στην Ουκρανία, ήταν πιθανότατα μεταξύ των κύριων αφορμών της τελευταίας ρητορικής της Άγκυρας», είπε.
Ωστόσο, εκτός από τους εγχώριους παράγοντες, η Σίσου-Βικάρι εκτιμά ότι η μείωση της γεωπολιτικής επιρροής των ΗΠΑ στην Ανατολική Μεσόγειο -που τώρα ενισχύεται ακόμη περισσότερο από τον πόλεμο στην Ουκρανία- έχει επηρεάσει την ελληνοτουρκική κρίση.
«Από τη μία πλευρά, η προοπτική ένταξης της Τουρκίας στην ΕΕ έχει παγώσει και οι ΗΠΑ έχουν μειώσει τη γεωπολιτική τους παρουσία στην Ανατολική Μεσόγειο, και από την άλλη, το ενδιαφέρον άλλων ευρωπαϊκών παραγόντων απορροφάτε κυρίως από τον πόλεμο στην Ουκρανία», είπε.
Αν και θα μπορούσε να βοηθήσουν στην άμβλυνση ορισμένων εντάσεων μέσω των αποφάσεων για τη δημιουργία εντός του ΝΑΤΟ ενός μηχανισμού εκτόνωσης τα έντασης για την αποφυγή «ατυχήματος» και η έναρξη των διερευνητικών, η Σίσου-Βικάρι πιστεύει ότι είναι δύσκολο να δούμε αυτές τις μακροχρόνιες κρίσεις να επιλύονται χωρίς μια «μεγάλη συμφωνία» στην Ανατολική Μεσόγειο, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει ένα οραματικό σχέδιο για την περιοχή και πολιτικές παραχωρήσεις – ίσως επώδυνες – που θα συμφωνηθούν από τους κυρίως ενδιαφερόμενους φορείς, την Τουρκία και την Ελλάδα.
«Ελλείψει μιας τέτοιας διαπραγμάτευσης, εσωτερικοί ή γεωπολιτικοί παράγοντες θα συνεχίσουν να αναζωπυρώνουν και να ενισχύουν τις εντάσεις», πρόσθεσε η εμπειρογνώμονας σε θέματα ενέργειας και γεωπολιτικής στο Eurasian Energy Chamber.
Το Στέιτ Ντιπάρτμεντ των ΗΠΑ κάλεσε τους δύο συμμάχους να «αποφύγουν ρητορική που θα μπορούσε να αυξήσει περαιτέρω τις εντάσεις» αναφέρει η Arab News.
«Η Ελλάδα και η Τουρκία είναι και οι δύο ισχυροί εταίροι και βασικοί σύμμαχοι των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ και η κυριαρχία και η εδαφική ακεραιότητα όλων των χωρών πρέπει να γίνονται σεβαστές και να προστατεύονται», ανέφερε σε ανακοίνωσή του.
Καταλήγοντας η σαουδαραβική εφημερίδα στο άρθρο της που υπογράφει η Μενεκσέ Τοκυάυ αναφέρει ότι η μεγαλύτερη στρατιωτική άσκηση της Τουρκίας, η EFES-2022, η οποία ξεκίνησε στις 20 Μαΐου και ολοκληρώθηκε στις 10 Ιουνίου με τη συμμετοχή περισσότερων από 10.000 στρατιωτικών από 37 κράτη, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου, της Γαλλίας, του Κατάρ και του Πακιστάν – μια κίνηση που θεωρείται επίκαιρη και σημαντική εν μέσω αυξανόμενων περιφερειακών εντάσεων.
