Εφιάλτη για τους υγειονομικούς χαρακτηρίζει την έλευση του επερχόμενου πέμπτου κύματος ο Καπραβέλος μιλώντας στην ΑΥΓΗ της Κυριακής
Μαζί με τη νέα χρονιά το πέμπτο κύμα της πανδημίας ορθώνεται απειλητικά στη χώρα. Μάλιστα όχι μόνο θα έρθει χέρι – χέρι με την υπερμεταδοτική παραλλαγή Όμικρον, αλλά θα πατήσει στο τέταρτο κύμα, το οποίο δεν έχει κοπάσει.
Ο διευθυντής της Β’ ΜΕΘ του νοσοκομείου «Παπανικολάου» στη Θεσσαλονίκη Νίκος Καπραβέλος τονίζει στην ΑΥΓΗ ότι δεν έχουμε ξεμπερδέψει με το τσουνάμι του τέταρτου κύματος, δηλαδή με αυτό που έβλεπαν οι υγειονομικοί το προηγούμενο διάστημα και πλέον αποτυπώνεται και με επιστημονικό τρόπο, μέσα από τη μελέτη παρατήρησης.
«Επί μεγάλο χρονικό διάστημα εγώ και οι συνάδελφοί μου λέγαμε το πώς καταρρέουν τα νοσοκομεία. Η σφοδρότητα του κύματος είναι τέτοια που οι υγειονομικές ανάγκες συμπαρασέρνουν τα πάντα στο πέρασμά τους» εξηγεί και προσθέτει ότι είναι ακόμα πιο τραγικά τα πράγματα, υπό την έννοια ότι δεν επαρκούν οι διαθέσιμες κλίνες, οι ασθενείς διασωληνώνονται εκτός ΜΕΘ, ενώ υπάρχουν και οι άλλες παθήσεις που μένουν πίσω.
Σύμφωνα με τον Νίκο Καπραβέλο υπάρχει μια γενικότερη αναστάτωση, την οποία δυστυχώς βιώνουν για τρίτη φορά οι υγειονομικοί. «Εμείς το λέμε ως εφιάλτη» υπογραμμίζει ο διευθυντής της ΜΕΘ και συμπληρώνει πως, όταν δεν είναι εφικτό να αντιμετωπιστούν οι καταστάσεις, είναι πολύ ψυχοφθόρα διαδικασία για τους εντατικολόγους.
Μάλιστα αυτή η σφοδρότητα των τελευταίων μηνών δεν λέει να κοπάσει ακόμα. Υπάρχει μεν μία μικρή αναμενόμενη ύφεση -για παράδειγμα στο νοσοκομείο «Παπανικολάου» από τις 50 εισαγωγές έφτασαν στις 30 την ημέρα. Ωστόσο μετά τις γιορτές οι γιατροί περιμένουν ξανά ανοδική τάση στα δεδομένα.
Αν συνυπολογιστεί δε και η μετάλλαξη Όμικρον, δηλαδή η ενίσχυση της πανδημίας με το υπερμεταδοτικό στέλεχος, θα έχουμε πολύ χειρότερα αποτελέσματα, προβλέπει στην ΑΥΓΗ ο Νίκος Καπραβέλος. Η διαφορά με τα προηγούμενα κύματα είναι το γεγονός ότι ανάμεσα στο δεύτερο και το τρίτο υπήρχε μια περίοδος ύφεσης, η οποία βοηθούσε το νοσοκομείο να επανέλθει σε ελεγχόμενη κατάσταση. Τώρα όμως θα χτυπήσει αλλεπάλληλα ένα επόμενο κύμα -που θα έχει και την Όμικρον. «Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι δεν ελέγχεται η πανδημία» διευκρινίζει ο γιατρός.
Συγκεκριμένες οι δυνατότητες του συστήματος
Από εκεί και πέρα οι δυνατότητας του Εθνικού Συστήματος Υγείας είναι συγκεκριμένες. «Είναι τόσο δυνατό το κύμα ώστε ένα σύστημα υποβαθμισμένο και υποστελεχωμένο, με εξουθενωμένο προσωπικό και χωρίς ουσιαστικές μεταρρυθμίσεις, θα καταρρεύσει σαν χάρτινος πύργος. Δεν μπορεί να αντέξει, παρά την ηρωική προσπάθεια των συναδέλφων» τονίζει ο Ν. Καπραβέλος και συμπληρώνει ότι οι υγειονομικοί δεν είναι αρκετοί για τις ανάγκες της πανδημίας.
Επίσης απούσα είναι η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας, η οποία έχει την ευθύνη να πείσει τον πολίτη να εμβολιαστεί. Εν ολίγοις, όλο το σύστημα πάσχει. Ωστόσο, όπως σημειώνει ο διευθυντής της ΜΕΘ του «Παπανικολάου», δύο χρόνια μετά την έναρξη της πανδημίας δεν γίνεται να μην έχουν γίνει αυτές οι θεσμικές αλλαγές που θα βοηθήσουν στο σύστημα τη δυνατότητα να αντεπεξέλθει.
«Δεν εννοώ την προκήρυξη θέσεων. Δεν είναι μόνο αυτό το θέμα. Το σύστημα πρέπει να βγάλει καινούργιους γιατρούς και καινούργιες εξειδικεύσεις, να προσαρμοστεί στις νέες ανάγκες. Να δοθούν κίνητρα στους γιατρούς. Είναι χαρακτηριστικό ότι στα δύο χρόνια της πανδημίας η μονάδα μου έβγαλε έναν εξειδικευμένο» αναφέρει ο Νίκος Καπραβέλος, εξηγώντας ότι δεν υπάρχει ενδιαφέρον με τέτοια κίνητρα και χαμηλούς μισθούς.
Επίσης, εκτός των κινήτρων, χρειάζεται και ξεκάθαρο τοπίο. Το μόνο σίγουρο είναι ότι μέσα σε δύο χρόνια έπρεπε να είναι γίνει κάτι για να ενισχυθεί το σύστημα και να μην βρισκόμαστε με την απορία για τους υψηλούς αριθμούς θνητότητας στη χώρα.
Αντιθέτως, τα τρία θανάσιμα λάθη που, σύμφωνα με τον Νίκο Καπραβέλο, έκανε η κυβέρνηση ενίσχυσαν την αρνητική κατάσταση. Και όταν αναφερόμαστε σε θανάσιμα λάθη, εννοούμε αυτά που εξαιτίας τους αυξάνονται οι θάνατοι.
Η Δέλτα βρήκε κενά
Είναι το σημαντικότερο όπλο που είχαμε στα χέρια μας. Δεν έχει σημασία αν είναι υποχρεωτικό ή αν είναι θέμα πειθούς ή της Πολιτείας ή της Πρωτοβάθμιας. Το θέμα είναι ότι στα νοσοκομεία πήγαιναν μη εμβολιασμένοι. «Το όπλο αυτό είναι πολύ χρήσιμο. Η Δέλτα βρήκε μεγάλα κενά για να προκαλέσει τη σφοδρότητα του τέταρτου κύματος» δήλωσε ο Νίκος Καπραβέλος.
Άλλο το εμβόλιο και άλλο ο εμβολιασμένος
Ο εμβολιασμένος δεν είναι άτρωτος. Αποδείχτηκε από τη στιγμή που κολλάει, μεταδίδει, υποφέρει και νοσηλεύεται. Βέβαια δεν είχαν τις τραγικές συνέπειες των ανεμβολίαστων, αλλά ήταν κι αυτοί ένα κομμάτι της αλυσίδας της διασποράς που δυνάμωσε το κύμα. «Ήταν λάθος στρατηγική να περάσουν την ιδέα ότι ξεμπερδέψαμε και οι εμβολιασμένοι είναι άτρωτοι» λέει ο γιατρός.
Έλλειψη μέτρων
Το τσουνάμι φαινόταν. Δεν κάθεσαι να το παρατηρείς από την παραλία, θα σε παρασύρει. Δεν θα αφήσει τίποτα όρθιο. Το βλέπαμε να έρχεται από τον Αύγουστο και δεν πάρθηκαν μέτρα, κατηγορεί ο Νίκος Καπράβέλος.
«Καλλιεργήθηκε η άποψη ότι όλα είναι καλά, ότι δεν πρόκειται να ληφθούν επιπλέον μέτρα, τα σχολεία ανοίξανε χωρίς αυστηρά υγειονομικά πρωτόκολλα, τα μέσα μαζικής μεταφοράς λειτούργησαν χωρίς πρωτόκολλα. Εκκλησίες, θέατρα, γήπεδα, όλες αυτές οι συγκεντρώσεις ήταν ανεξέλεγκτες. Όλα αυτά συνέβαλαν στο τέταρτο κύμα με ολέθριες συνέπειες στα νοσοκομεία».
Lockdown και μέτρα για να ελέγξουμε την Όμικρον
Τα ειδικά χαρακτηριστικά της μεταδοτικότητας της Όμικρον εξηγεί στην ΑΥΓΗ της Κυριακής ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης, που προειδοποιεί ότι μια καθυστέρηση στη λήψη μέτρων θα προκαλέσει προβλήματα
Τόσο η χώρα μας όσο και ο πλανήτης ολόκληρος κινούνται στον ρυθμό της παραλλαγής Όμικρον, η οποία έχει προκαλέσει αναστάτωση. Προς το παρόν, πάντως, δεν ξέρουμε πολλά πράγματα. Ο καθηγητής Περιβαλλοντικής Μηχανικής του ΑΠΘ Δημοσθένης Σαρηγιάννης επιχειρεί στην ΑΥΓΗ να σκιαγραφήσει το νέο στέλεχος, αλλά και τις μεθόδους αντιμετώπισης.
Αυτό που ξέρουμε για την Όμικρον έως τώρα είναι ότι μεταδίδεται πιο γρήγορα, ίσως τρεις – τέσσερις φορές περισσότερο από το αρχικό στέλεχος της Ουχάν. Ωστόσο σίγουρα δεν είναι πιο παθογόνος από τη Δέλτα.
«Παρά τις αρχικές εκτιμήσεις που έλεγαν για πιο ήπια νόσηση, εγώ έχω ακόμα σημαντικές επιφυλάξεις, γιατί τα δεδομένα προέρχονται από πληθυσμούς που δεν συγκρίνονται ακριβώς με εμάς. Ο πληθυσμός της Νότιας Αφρικής είναι πιο νέος, δεν έχει εμβολιαστεί τόσο, αλλά έχει νοσήσει παραπάνω. Έχοντας συζητήσει με γιατρούς και ιολόγους που έχουν μελετήσει την κρυσταλλική δομή της πρωτεΐνης, φαίνεται ότι έχει παρόμοιες μεταλλάξεις, παρόμοια δομή με τον ιό της Ουχάν ή τη Δέλτα. Αυτό ευνοεί τη σοβαρότερη νόσηση».
Επομένως, από βιοχημικής άποψης, δεν υφίσταται λόγος που θα έπρεπε να είναι πιο ήπια η νόσος. Αν στην αντίδραση με τον οργανισμό δίνει πιο ήπια νόσηση, θα φανεί σε μεγαλύτερους αριθμούς και σε πληθυσμούς που μοιάζουν με τους ελληνικούς.
Παράλληλα διευκρινίζει ότι στα μοντέλα που αναπτύσσει -έχοντας την επικαιροποίηση και της Όμικρον- η χειρότερη παραδοχή περιλαμβάνει ότι η νόσηση δεν είναι περισσότερο ήπια από τις άλλες. Άρα το χειρότερο σενάριο περιέχει την περίπτωση να είναι το ίδιο παθογόνος και τρεις – τέσσερις φορές μεταδοτικότερη από την Ουχάν και μιάμιση – δύο φορές από τη Δέλτα.
Πώς ανακόπτεται η Όμικρον
Με τα παραπάνω χαρακτηριστικά και με βάση τα μέτρα που εφαρμόζονται, προβλέπεται ότι από το τέλος του χρόνου θα αρχίσει να κυριαρχεί η Όμικρον στην Ελλάδα, θα αναπτύσσεται πολύ πιο γρήγορα, θα φτάσει από τα 2.300 κρούσματα στα 6.000 στις 14 Ιανουαρίου και το τελευταίο δεκαήμερο του Ιανουαρίου θα παρουσιάσει εκθετική αύξηση. Όλα αυτά χωρίς επιπλέον μέτρα.
Σύμφωνα με τον Δημοσθένη Σαρηγιάννη, εξετάζονται διάφορα σενάρια μέτρων. «Υπάρχουν σενάρια που δίνουν πολύ καλή συγκράτηση της πανδημίας, για να φτάσουμε στο ξέσπασμα να έχουμε 1.400 κρούσματα την ημέρα και μετά να πέσει. Αυτό θα συμβεί με lockdown από τις 3 Ιανουαρίου και μετά. Αυτό ίσως είναι πολύ σκληρό, αλλά πρέπει να δούμε ένα μείγμα μέτρων -πέρα και από lockdown- ώστε να διατηρείται η κατάσταση διαχειρίσιμη».
Ωστόσο διευκρινίζει πως το κλασικό λάθος που γίνεται είναι ότι μιλάμε πάντα για ένα μέτρο, ενώ θα έπρεπε να βλέπουμε συνολικά την εικόνα. «Το lockdown το λέω επιπρόσθετα στα μέτρα που υπάρχουν τώρα. Να συνεχίσει το αυξημένο testing, να γίνουν απολυμάνσεις του αέρα στο μετρό, τηλεκπαίδευση, τηλεργασία κ.λπ. Υπάρχουν συνδυασμοί που επηρεάζουν τον συντελεστή ελέγχου της πανδημίας».
Πάντως, σύμφωνα με τον καθηγητή, δεν υπάρχουν πάρα πολλά περιθώρια, δεδομένης της μεγάλης ταχύτητας της μετάλλαξης Όμικρον. «Ή πρέπει να δράσεις αποφασιστικά ή έχεις πρόβλημα».
Ο ρόλος του εμβολίου
Όλα αυτά, όπως αποσαφηνίζει στην ΑΥΓΗ ο Δ. Σαρηγιάννης, πρέπει να συμβούν με την προϋπόθεση ότι η τρίτη δόση γίνεται από όλους τους πλήρως εμβολιασμένους. Ταυτόχρονα αυτοί που δεν έχουν κάνει το εμβόλιο ακολουθούν τον χαμηλό ρυθμό που γίνεται ο εμβολιασμός.
«Τα εμβόλια έχουν προστασία. Τα νούμερα από το εξωτερικό δείχνουν ότι ένα 9% όσων έχει κάνει αναμνηστική δόση διαφεύγει την ανοσία. Δηλαδή μπορεί να κολλήσει, αλλά είναι ένα ποσοστό διαχειρίσιμο. Το λαμβάνουμε όμως υπόψη. Και πάντα είναι διαφορετικό να κολλάς από το να μπεις σε νοσοκομείο και να πεθαίνεις».
Παράλληλα, η συζήτηση να επιβάλει η κυβέρνηση rapid test στους εμβολιασμένους δείχνει πόσο λάθος ήταν η απόφαση να λειτουργήσει η εστίαση χωρίς μέτρα. «Ήταν λάθος από την αρχή και βοήθησε στη διασπορά. Αν είχαμε ανοίξει την εστίαση με απολύμανση του αέρα ή με ένα self test, θα ήταν πολύ πιο εύκολα τα πράγματα».
Αυτή η πρόταση πάντως δεν αλλάζει τη δελεαστικότητα του εμβολίου. Όπως σχολιάζει ο καθηγητής, δεν κάνεις το εμβόλιο για να φας μπριζόλα. Εμβολιάζεσαι γιατί φοβάσαι για τη ζωή σου ή δεν θες να κολλήσεις τους γονείς σου. «Είναι πολύ ωραίο, ηθικό και ιερό. Κάνεις εμβόλιο γιατί συνειδητοποιείς το όφελος που έχει να κάνει με την υγεία καθαρά. Όλα τα υπόλοιπα περί κανονικότητας και παίρνουμε τη ζωή μας πίσω είναι λάθος μηνύματα».
Τέλος, προτείνει για όλους τους εμβολιασμένους πολίτες ένα self test την εβδομάδα με έξοδα από την Πολιτεία. «Οι ανεμβολίαστοι να πληρώνουν, δεν προσπάθησαν να βοηθήσουν το κοινωνικό σύνολο, επέλεξαν τον ατομικό δρόμο. Ο εμβολιασμένος όμως προσπάθησε. Γιατί να μην έχει ένα δωρεάν τεστ την εβδομάδα; Δεν θα πέσει τόσο έξω ο προϋπολογισμός της χώρας αν είναι για τη δημόσια υγεία» καταλήγει.
