Ο Κάθετος Διάδρομος φυσικού αερίου τοποθετεί την Ελλάδα -και την Ευρώπη ευρύτερα, «σε ηγετική θέση», τόνισε ο βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, με αρμοδιότητα τους ενεργειακούς πόρους, Τζέφρι Πάιατ, μιλώντας στο Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων γι’ αυτό το έργο που στοχεύει στην ενίσχυση της ενεργειακής ασφάλειας και υποδομής της Νοτιοανατολικής και της Κεντρικής Ευρώπης.
Με αφορμή την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα, όπου συμμετείχε, μεταξύ άλλων, στο REPowerEU, ο κ. Πάιατ, στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ από την Ουάσιγκτον, χαρακτήρισε το συγκεκριμένο έργο ως «θεμελιώδες για τον στόχο της οικοδόμησης ενεργειακής ασφάλειας σε όλη την περιοχή των Δυτικών Βαλκανίων μέχρι την Ουκρανία» και συμπλήρωσε: «Βλέπουμε τον Κάθετο Διάδρομο (Vertical Corridor) ως ένα έργο που μπορεί να υλοποιηθεί με πολύ χαμηλές δαπάνες κεφαλαίου αλλά θα έχει σημαντική απόδοση η επένδυση σε ό,τι αφορά την οικοδόμηση ενεργειακής ασφάλειας για την ευρύτερη περιοχή».
Είπε ακόμα πως από τις συζητήσεις που είχε σε περιφερειακό επίπεδο για το συγκεκριμένο θέμα αναδύθηκε η σημασία της συνεργασίας των διαφόρων εταιρειών μεταφοράς αερίου ώστε να μην υπάρξουν εταιρείες που να θελήσουν να επωφεληθούν απ’ αυτόν τον Κάθετο Διάδρομο ή που θα πρέπει να πληρώνουν ξεχωριστά τιμολόγια σε κάθε στάδιο της διαδικασίας, γεγονός που την καθιστά αντιοικονομική (pancake tariff).
Ο Αμερικανός αξιωματούχος, ο οποίος είχε «εξαιρετικές συνομιλίες», όπως είπε, στην Αθήνα με τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρο Σκυλακάκη, την υφυπουργό Αλεξάνδρα Σδούκου, τον υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη, τον καθηγητή Θάνο Ντόκο, σύμβουλο Εθνικής Ασφαλείας του Πρωθυπουργού κ.ά., χαρακτήρισε πιο σημαντικό από ποτέ τον ρόλο της Ελλάδας στην ενεργειακή μετάβαση. «Ο ρόλος της Ελλάδας είναι πιο σημαντικός από ποτέ, τόσο όσον αφορά την ηγετική της θέση στην ενεργειακή μετάβαση -την τεράστια ανάπτυξη που παρατηρείται στην παραγωγή των Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας, την αιολική και ηλιακή ενέργεια, αλλά και σε νέους τομείς όπως το καθαρό υδρογόνο- όσο και τον πραγματικά πολύ σημαντικό περιφερειακό της ρόλο», υπογράμμισε.
Αναφερόμενος στα όσα αποκόμισε από τις συζητήσεις που είχε στην Αθήνα, εκτίμησε πως «υπάρχει ένα συνεπές μήνυμα σε όλους τους τομείς όσον αφορά την αποφασιστικότητα της Ελλάδας να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο». Διαπίστωσε, δε, τον σημαντικά ευρύ «μετασχηματισμό του ρόλου της Ελλάδας σε βασικό ενεργειακό κόμβο για την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη ΝΑ Ευρώπη και τη σύγκλιση του οράματος που προωθούν οι Ηνωμένες Πολιτείες, του οράματος του υπουργού Εξωτερικών κ. Μπλίνκεν, κι αυτού που προωθεί ο πρωθυπουργός κ. Μητσοτάκης».
Ο κ. Πάιατ εξέφρασε επίσης την ικανοποίησή του για τις δηλώσεις της Επιτρόπου Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, αναφορικά με την ανάγκη πλήρους αποσύνδεσης από τον ρωσικό ενεργειακό εφοδιασμό, αλλά και για τη στάση της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, σχετικά με τη σημασία της εξάλειψης κάθε περαιτέρω εξάρτησης από τη ρωσική ενέργεια σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Υπό αυτό το πρίσμα σημείωσε πως ο Κάθετος Διάδρομος «είναι ένα ουσιαστικό στοιχείο», σε σχέση με τις χώρες της Νοτιοανατολικής Ευρώπης, τη Βουλγαρία, τη Ρουμανία, μέχρι την Ουγγαρία και την Ουκρανία, επισημαίνοντας τη σημασία αξιοποίησης της σημαντικής χωρητικότητας αποθήκευσης αερίου της Ουκρανίας για τη δημιουργία μιας εναλλακτικής αρχιτεκτονικής προμήθειας αερίου σε αυτή την περιοχή της ΝΑ Ευρώπης.
Επισήμανε, δε, πως ήταν σημαντική η παρουσία αρκετών αμερικανικών εξαγωγικών εταιρειών LNG στο RePowerEU και τόνισε πως το γεγονός ότι επελέγη από την ΕΕ η Αθήνα για τη διεξαγωγή αυτής της συνάντησης αντικατοπτρίζει το πώς οι Βρυξέλλες αντιμετωπίζουν την Ελλάδα ως ηγέτιδα σε ό,τι αφορά την οικοδόμηση της ενεργειακής ποικιλομορφίας και της ενεργειακής ασφάλειας στη ΝΑ Ευρώπη.
Η Ελλάδα είναι πλέον ένα ευρωπαϊκό success story
Ο κ. Πάιατ ήταν παρών και στην εκδήλωση του Atlantic Council, όπου ο κ. Μητσοτάκης παρέλαβε το βραβείο του Παγκόσμιου Πολίτη (Global Citizen Award) από τον διευθύνοντα σύμβουλο της Pfizer, δρα Άλμπερτ Μπουρλά, και είχε την ευκαιρία να συνομιλήσει και με τους δύο. Ευχαρίστησα (τον κ. Μητσοτάκη) για την ηγεσία του και για τον ρόλο της Ελλάδας στην Ουκρανία, σημείωσε και αναφέρθηκε στον «μετασχηματισμό της φήμης της Ελλάδας», που πλέον θεωρείται μια «ευρωπαϊκή ιστορία επιτυχίας (success story)». Είναι, μάλιστα, ο μετασχηματισμός της φήμης της χώρας, αυτός που φέρνει οφέλη και στον τομέα των επενδύσεων, σύμφωνα με τον ίδιο.
«Ο Άλμπερτ (Μπουρλά) ήταν εξαιρετικά θετικός για την εμπειρία της Pfizer στη Θεσσαλονίκη -προφανώς πολύ περήφανος προσωπικά για το πώς αυτό (σ.σ. αυτή η επένδυση) συνέχισε να εξελίσσεται καθώς και τη μεταμόρφωση του ρόλου της Θεσσαλονίκης σε σχέση με τις αμερικανικές επιχειρήσεις», σημείωσε ο κ. Πάιατ, επισημαίνοντας πως θετικά αφηγήματα, όπως η εμπειρία του Άλμπερτ Μπουρλά με τη Pfizer, βοηθούν στην προσέλκυση της προσοχής και του ενδιαφέροντος των επενδυτών.
«Βοηθάει επίσης», συμπλήρωσε, «το ότι η Ελλάδα πραγματικά διαφοροποιείται με την παγκόσμια ηγετική της θέση στη καθαρή ενέργεια και στην ηγεσία της εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης σε αυτό τον τομέα, κάτι που και ο αναπληρωτής επικεφαλής της Γενικής Διεύθυνσης Ενέργειας (DG Energy) κατέστησε σαφές στις τοποθετήσεις του, όταν ήμασταν μαζί στην Αθήνα».
Ψηφιακός μετασχηματισμός και ΑΠΕ προσελκύουν επενδύσεις
Μιλώντας ευρύτερα για τις προοπτικές ενίσχυσης της αμερικανικής επενδυτικής παρουσίας στην Ελλάδα, ο κ. Πάιατ αναφέρθηκε στη συνεχιζόμενη ανάπτυξη του ψηφιακού οικοσυστήματος της χώρας και στις επενδύσεις από εταιρείες όπως η Microsoft και η AWS. Στο πλαίσιο αυτό υπογράμμισε τη σημασία του δεσμού ανάμεσα στην αυξανόμενη δυναμικότητα στις ανανεώσιμες πηγές της Ελλάδας, που είναι, όπως τόνισε, αξιοσημείωτη, και της επιθυμίας της χώρας να αναπτύξει τον ρόλο της ως ψηφιακού κόμβου στη ΝΑ Ευρώπη. Όπως επίσης την οικοδόμηση συνδεσιμότητας με την περιοχή του Κόλπου, μέσω έργων με την Κύπρο, έργων όπως ο διάδρομος IMEC, που έχει μια φυσική σχέση και με την Ελλάδα, όπως επισήμανε.
«Νομίζω ότι η συνέργεια μεταξύ της ψηφιακής ατζέντας του Πρωθυπουργού (κ. Μητσοτάκη) και της ατζέντας του για την ενεργειακή μετάβαση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας είναι πολύ ισχυρή. Υπάρχει πολλή συζήτηση εδώ, στις Ηνωμένες Πολιτείες, για την αποθήκευση ενέργειας και το συζήτησα αυτό λίγο με την ομάδα του Πρωθυπουργού. Ελπίζω πως θα δούμε συνεχιζόμενη ανάπτυξη με αμερικανικές εταιρείες που εργάζονται στους τομείς της αποθήκευσης καθαρής ενέργειας στην Ελλάδα, γιατί καθώς η Ελλάδα ενισχύσει την αιολική και ηλιακή της δυναμικότητα, θα πρέπει επίσης να επενδύσει στην αποθήκευση (ενέργειας) σε μπαταρίες», ανέφερε ο κ. Πάιατ.
«Υπάρχουν αμερικανικές εταιρείες, όπως η Advent, για την οποία έχω μιλήσει στο παρελθόν, που δραστηριοποιείται σε αυτόν τον τομέα, εδώ (στην Ελλάδα), κι επίσης στις Ηνωμένες Πολιτείες. Είναι μια εταιρεία που διαπραγματεύεται στο NASDAQ. Αλλά έχετε επίσης τη Sunlight, μια εταιρεία παραγωγής μπαταριών που εδρεύει στη Θράκη, αλλά επενδύει επίσης στην παραγωγή μπαταριών στις Ηνωμένες Πολιτείες, αξιοποιώντας τις ευκαιρίες που προσφέρει η νομοθεσία για τη μείωση του πληθωρισμού», συμπλήρωσε.
Η Αλεξανδρούπολη με τον FSRU αλλάζει τη γεωγραφία της ενεργειακής ασφάλειας στην περιοχή
Ο βοηθός υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, ο οποίος ως πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα είχε επισκεφθεί πολλές φορές την Αλεξανδρούπολη, αναφέρθηκε και στις τελευταίες εξελίξεις στην περιοχή με την εμπορική λειτουργία του Τερματικού Σταθμού Υγροποιημένου Φυσικού Αερίου (FSRU), υπογραμμίζοντας την κομβική σημασία του πρότζεκτ. «Βλέπουμε την Αλεξανδρούπολη (σ.σ. τον FSRU) ως ένα μετασχηματιστικό έργο που αλλάζει ήδη τη γεωγραφία της ενεργειακής ασφάλειας στα Δυτικά Βαλκάνια και πέραν αυτών», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Πάιατ.
Αυτό, όπως είπε, αντικατοπτρίζεται στην παρουσία του υπουργού Ενέργειας της Βουλγαρίας στην Αθήνα (σ.σ. στο REPowerEU) και τη συμμετοχή της Βουλγαρίας στο έργο, αλλά και στο γεγονός ότι η σερβική κυβέρνηση, όπως είπε, προσπαθεί να μειώσει την εξάρτηση από μία μόνο χώρα σε ό,τι αφορά την ενέργεια και να οικοδομήσει συνθήκες ενεργειακής ανεξαρτησίας. Καθώς και στην παρουσία τόσο του ίδιου του προέδρου της Σερβίας, Αλεξάνταρ Βούτσιτς και των (τότε) πρωθυπουργών της Βουλγαρίας και της Βόρειας Μακεδονίας, μαζί με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη και τον πρόεδρο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ, στα εγκαίνια του έργου, το 2022, που ήταν και μία από τις δικές του τελευταίες ενέργειες ως πρέσβης των ΗΠΑ στην Ελλάδα. Αυτή η εικόνα «αποτυπώνει αυτό το περιφερειακό όραμα», σημείωσε ο κ. Πάιατ, εκφράζοντας τον ενθουσιασμό του για την προοπτική να γίνουν ακόμα περισσότερα στην περιοχή.
Η επόμενη μέρα στη Γάζα και ο ρόλος της Ελλάδας στην ανοικοδόμηση
Με αφορμή τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή, ο κ. Πάιατ αναφέρθηκε στις προσπάθειες της διοίκησης Μπάιντεν και ιδιαιτέρως του Αμερικανού υπουργού Εξωτερικών, Άντονι Μπλίνκεν, να κρατηθεί η διπλωματία στο προσκήνιο ώστε να τερματιστεί ο πόλεμος καθώς και στη σημασία της περιφερειακής συνεργασίας στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, μέσω πρωτοβουλιών όπως η 3+1 (μεταξύ Ελλάδας, Κύπρου, Ισραήλ και ΗΠΑ). Ειδικότερα για την πρωτοβουλία 3+1 είπε ότι μετέφερε στον κ. Γεραπετρίτη τη συνεχιζόμενη «ενθουσιώδη στήριξη» του κ. Μπλίνκεν στη διαδικασία αυτή και πρόσθεσε: Όλοι κατανοούν ότι η εφαρμογή αυτού του οράματος θα εξαρτηθεί από τον τερματισμό της βίας στο Ισραήλ, τον Λίβανο, τη Γάζα. Αλλά όταν συμβεί αυτό, η Ελλάδα θα διαδραματίσει έναν απολύτως κεντρικό ρόλο», τόνισε.
Αναφερόμενος, δε, εκτενέστερα στον σημαντικό ρόλο της Ελλάδας στην επόμενη μέρα στη Γάζα -μεταξύ άλλων- σημείωσε: «Σημαντικός επίσης είναι ο ελληνικός ρόλος στη διαδικασία σχεδιασμού για την επόμενη μέρα στη Γάζα, αναγνωρίζοντας και το γεγονός ότι τον κύριο σταθμό ηλεκτροπαραγωγής στη Γάζα, που δεν έχει λειτουργήσει για αρκετούς μήνες, διαχειρίζεται μια εταιρεία με έδρα την Αθήνα, η CCC. Όταν φτάσουμε στο έργο της ανοικοδόμησης, το επίκεντρο όλων, συμπεριλαμβανομένων -νομίζω- των Παλαιστινίων, θα είναι η οικοδόμηση ενός μελλοντικού ενεργειακού συστήματος που θα είναι πιο καθαρό και βιώσιμο. Δηλαδή, περισσότερο αέριο, περισσότερη ηλιακή και αιολική ενέργεια και περισσότερες ανανεώσιμες πηγές. Επομένως, υπάρχει ένας φυσικός ρόλος για την Ελλάδα και τις ελληνικές εταιρείες σε αυτό το πλαίσιο. Ο ΑΔΜΗΕ διαδραματίζει ήδη ηγετικό ρόλο στο Great Sea Interconnector».
