Η αιφνιδιαστική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ που ανάγκασε το Τελ Αβίβ να κηρύξει επισήμως τη χώρα σε κατάσταση πολέμου έφερε ανάφλεξη και στην αγορά πετρελαίου. Τι και αν ο OPEC διαμηνύει πως οι εξελίξεις δεν επηρεάζουν τις δικές του αποφάσεις ή οι αναλυτές εξηγούν πως δεν μπορούμε να δούμε επανάληψη της κρίσης του 1973, η αγορά είναι εμφανώς ανάστατη και οι τιμές επιδίδονται σε ράλι.
Το πρωί της Δευτέρας τα συμβόλαια αναφοράς τόσο του μπρεντ όσο και του αμερικανικού αργού κάνουν άλμα 4%, με το πρώτο να προσεγγίζει τα 88 δολάρια το βαρέλι και το δεύτερο να υπερβαίνει τα 86 δολάρια.
Το Ισραήλ και τα παλαιστινιακά εδάφη δεν παράγουν πετρέλαιο. Ωστόσο η σφοδρή σύγκρουση – που φαίνεται ότι θα έχει διάρκεια – πυροδοτεί φόβους για ανάφλεξη σε όλη τη Μέση Ανατολή. Και η περιοχή ως σύνολο είναι υπεύθυνη για το 1/3 των παγκόσμιων προμηθειών πετρελαίου. Το γεγονός λοιπόν ότι έχουμε σε πλήρη εξέλιξη την πλέον αιματηρή αραβο-ισραηλινή σύγκρουση των τελευταίων 50 ετών (δηλαδή από τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ και την πετρελαϊκή κρίση του 1973) δημιουργεί ανησυχία για ένα νέο ενεργειακό σοκ.
Η Δύση στο σύνολό της καταδικάζει τις επιθέσεις από την ισλαμιστική οργάνωση Χαμάς ως τρομοκρατικές και οι χώρες του Αραβικού Κόλπου τηρούν αποστάσεις, συστήνοντας “αυτοσυγκράτηση” σε όλες τις πλευρές. Το Ιράν επίσης αρνείται την όποια εμπλοκή, αλλά εκπρόσωπος της Χαμάς δήλωσε στο BBC πως η οργάνωση χαίρει ευθείας στήριξης από την Τεχεράνη.
Όπως εξηγεί στο BBC ο ενεργειακός αναλυτής Σαούλ Κάβονιτς, «η τιμή του πετρελαίου ανεβαίνει εξαιτίας της προοπτικής μίας ευρύτερης ανάφλεξης, που θα μπορούσε να διαχυθεί στο Ιράν και τη Σαουδική Αραβία». Ο ίδιος προειδοποίησε πως περίπου το 1/5 των παγκόσμιων προμηθειών πετρελαίου θα μπορούσαν να «γίνουν όμηροι», εάν υπάρξουν προβλήματα στα Στενά του Ορμούζ – μία ζωτικής σημασίας αρτηρία του παγκόσμιου εμπορίου.
Η αβεβαιότητα σχετικά με το πώς θα εξελιχθούν τα γεγονότα τις επόμενες ημέρες μπορεί επίσης να στρέψει τους επενδυτές σε καταφύγια, όπως τα ομόλογα του αμερικανικού δημοσίου και το δολάριο, εκτιμά σε σημείωμά του, ο Τζέιμς Τσίο της HSBC.
«Σε αυτό το στάδιο, υπάρχει λίγη νευρικότητα. [Οι επενδυτές] θέλουν να δουν λίγη περισσότερη σαφήνεια, ιδιαίτερα σχετικά με τα οικονομικά δεδομένα και τις εξελίξεις που σχετίζονται με τη γεωπολιτική αβεβαιότητα».
Το roller coaster των τιμών και η στάση του OPEC
Μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022, οι τιμές του πετρελαίου εκτινάχθηκαν στα ύψη. Τον Ιούνιο εκείνου του έτους έσπασαν μάλιστα το φράγμα των 120 δολαρίων το βαρέλι.
Υποχώρησαν λίγο πάνω από τα 70 δολάρια το βαρέλι τον Μάιο του τρέχοντος έτους, αλλά έκτοτε βαίνουν σταθερά αυξανόμενες, καθώς οι παραγωγοί προσπάθησαν να περιορίσουν την προσφορά για να στηρίξουν την αγορά.
Η Σαουδική Αραβία, de facto ηγέτης της συμμαχίας OPEC+, δήλωσε ότι θα κάνει περικοπές εκατομμυρίων βαρελιών την ημέρα τον Ιούλιο. Άλλα μέλη του καρτέλ συμφώνησαν επίσης να συνεχίσουν τις περικοπές στην παραγωγή σε μια προσπάθεια να στηρίξουν τις τιμές. Με τη στάση αυτή στηρίζουν εμμέσως και τη Ρωσία, που χρειάζεται τα πετροδολάρια για να χρηματοδοτήσει την πολεμική μηχανή της στην Ουκρανία.
Ο OPEC+ αντιπροσωπεύει περίπου το 40% του παγκόσμιου αργού πετρελαίου και οι αποφάσεις του έχουν πάντα σημαντικό αντίκτυπο στις τιμές του πετρελαίου.
