Του Μιχάλη Ψύλου από την naftemporiki.gr
Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν είχε προγραμματίσει επανειλημμένα να επισκεφθεί επισήμως την Τουρκία εφέτος, αλλά τελικά αυτό δεν επιτεύχθηκε μέχρι σήμερα.
Κατ’ αρχήν, ο Πούτιν δεν χρειάζεται να φοβάται ότι η Αγκυρα θα εκτελέσει το ένταλμα σύλληψης από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο, αφού η Τουρκία, όπως και η Ρωσία, δεν αναγνωρίζουν το δικαστήριο.
Ο λόγος είναι άλλος. Ενας περίεργος όρος που λέγεται ότι έθεσε ο Πούτιν στον Τούρκο ομόλογό του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν: να επιτρέψει σε ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη να συνοδεύσουν το προεδρικό αεροσκάφος του Πούτιν στην Τουρκία, όπως υποστηρίζει το περιοδικό Middle East Eye.
Το αραβικό περιοδικό με έδρα το Λονδίνο, επικαλείται «πηγές εξοικειωμένες με τον ρωσικό τρόπο σκέψης», σύμφωνα με τις οποίες ο Ρώσος πρόεδρος μπορεί να φοβάται ότι το αεροπλάνο του θα μπορούσε να καταρριφθεί στη διαδρομή.
Αλλά να πετάξουν ρωσικά μαχητικά αεροσκάφη στον τουρκικό εναέριο χώρο και πιθανώς να προσγειωθούν στην Άγκυρα θα ήταν μια απόλυτη καινοτομία και δύσκολο να φανταστεί κανείς.
Τι θα έκανε το ΝΑΤΟ;
Η Τουρκία είναι μέλος του ΝΑΤΟ και τα συστήματα αεράμυνας της συμμαχίας θα μπορούσαν να δουν τα ρωσικά αεροσκάφη ως εχθρικούς στόχους. Θα ήταν «απίθανο» η συμμαχία να συμμορφωθεί με το αίτημα και να κλείσει τα συστήματα του ΝΑΤΟ.
Δύο Τούρκοι,πρώην πρεσβευτές που γνώριζαν στενά το διπλωματικό πρωτόκολλο σχετικά με τις επισκέψεις αρχηγών ξένων κρατών, μίλησαν για ένα «πολύ ασυνήθιστο» αίτημα από τη Ρωσία. Ένας από αυτούς είπε ότι δεν υπήρχε συγκεκριμένο πρωτόκολλο για ένα τέτοιο αίτημα. Δεν είναι γνωστή ούτε παρόμοια περίπτωση.
«Η τουρκική κυβέρνηση θα μπορούσε να στείλει μαχητικά αεροσκάφη για να συνοδεύσουν ξένους αρχηγούς κρατών», είπε ένας από τους πρώην πρεσβευτές.
Ο Ρώσος πρόεδρος επισκέφθηκε την Τουρκία για τελευταία φορά το 2014.
Τον Ιούνιο του περασμένου έτους, ο Τούρκος πρόεδρος Ερντογάν προσκάλεσε ξανά τον Πούτιν στην Άγκυρα. Ο Ρώσος πρόεδρος ήθελε να δεχτεί την πρόσκληση, ειπώθηκε τότε. Αλλά από τότε, η Ρωσία έχει επανειλημμένα αναβάλει την επίσκεψη.
Διπλωματικές πηγές ανέφεραν ότι ο Πούτιν θα μπορούσε να επισκεφθεί την Τουρκία στις αρχές Οκτωβρίου, αλλά αυτή η χρονική στιγμή μπορεί να μην είναι και η κατάλληλη.
Επιπλέον, ο Πούτιν θεωρεί ότι τα τρία μεγαλύτερα ξενοδοχεία στην Άγκυρα -που είναι αλυσίδες Αμερικανικών ξενοδοχείων – δεν είναι ασφαλή.
Οι Τάταροι της Κριμαίας
Σε αντίθεση με πολλούς αρχηγούς κρατών, ο Ερντογάν δεν είναι εχθρικός προς τον Ρώσο ομόλογό του. Οι δυο ηγέτες διατηρούν μια σχετικά καλή σχέση, παρόλο που ο Ερντογάν υποστηρίζει το Κίεβο στον πόλεμο της Ουκρανίας. Ο Ερντογάν προσφέρθηκε πρόσφατα να ενεργήσει ως μεσολαβητής μεταξύ Ουκρανίας και Ρωσίας, κάτι που ο Πούτιν απέρριψε.
Η Ρωσία είναι πάντως ένας από τους μεγαλύτερους προμηθευτές ενέργειας της Τουρκίας. Στις αρχές Ιουλίου, ο Ερντογάν ταξίδεψε στη Μόσχα πριν από τη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στην Ουάσιγκτον και συνάντησε τον Βλαντιμίρ Πούτιν. Ο Τούρκος πρόεδρος δήλωσε ότι θέλει να αυξήσει τον όγκο του διμερούς εμπορίου από τα 55 δισεκατομμύρια δολάρια που είναι σήμερα, στα 100 δισεκατομμύρια.
Ο Τούρκος πρόεδρος εκνεύρισε πάντως τις τελευταίες ημέρες τον Πούτιν, καθώς κάλεσε τη Ρωσία να επιστρέψει τη χερσόνησο της Κριμαίας στην Ουκρανία, τονίζοντας ότι είναι ζήτημα διεθνούς δικαίου.
Η Τουρκία έχει καταδικάσει στο παρελθόν την προσάρτηση της Κριμαίας από τη Ρωσία το 2014. Ο λόγος είναι ότι η Άγκυρα έχει αυτοανακηρυχθεί παραδοσιακά ως προστάτιδα δύναμη των Τατάρων της Κριμαίας, οι οποίοι αποτελούν περίπου το 10% του πληθυσμού της χερσονήσου. Σύμφωνα με τον Ερντογάν, θα πρέπει να μπορούν να ζουν «ελεύθερα, με ασφάλεια και ειρήνη στην πατρίδα τους». Οι Τάταροι της Κριμαίας ήταν νομαδικές φυλές που εγκαταστάθηκαν στη χερσόνησο από τον 13ο αιώνα και μετά και εξελίχθηκαν σε μια ξεχωριστή εθνοτική ομάδα. Διώχθηκαν επανειλημμένα και ο Στάλιν τους απέλασε μαζικά στην Κεντρική Ασία το 1944.
Ανάμεικτα μηνύματα για τους BRICS
Η Μόσχα στέλνει επίσης ανάμεικτα μηνύματα σχετικά με την προσπάθεια του Ερντογάν να ενταχθεί στους BRICS
«Η Τουρκία έχει υποβάλει αίτηση για πλήρη ένταξη και θα εξεταστεί», δήλωσε στους δημοσιογράφους νωρίτερα αυτό το μήνα ο Γιούρι Ουσάκοφ, βοηθός του Βλαντιμίρ Πούτιν.
Για περισσότερο από ένα χρόνο πριν υποβάλει αίτηση, ο Τούρκος Πρόεδρος Ερντογάν εξέφραζε επανειλημμένα ότι ήταν ανοιχτός για ένταξη στους BRICS . Η είδηση πάντως ότι ο Ερντογάν θα συμμετάσχει στη σύνοδο κορυφής στο Καζάν στις 22 Οκτωβρίου ,ανακοινώθηκε από το Κρεμλίνο.
Τον Ιούνιο, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Κίνα, ο υπουργός Εξωτερικών Χακάν Φιντάν αποκάλυψε ότι η Άγκυρα μπορεί να δοκιμάσει την τύχη της φέτος.
Αλλά ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών Σεργκέι Λαβρόφ απάντησε αμέσως στα σχόλια του Φιντάν λέγοντας ότι οι BRICS δεν ενδιαφέρονται να επεκταθούν κι άλλο. Οπως είπε ο Λαβρόφ, η σύνοδος κορυφής των BRICS στο Καζάν θα κάλυπτε το θέμα της επέκτασης, αλλά όχι με τον τρόπο που ήλπιζε η Άγκυρα.
Εξήγησε μάλιστα ότι θα δημιουργηθεί μια κατηγορία που θα ονομάζεται «κράτη-εταίροι», χωρία την πλήρη ιδιότητα του μέλους.
Ο Λαβρόφ συνέχισε υπονοώντας ότι οι κανόνες και οι αξίες των BRICS θα μπορούσαν να αποτρέψουν τα μέλη από το να είναι μέρος άλλων ενώσεων ή συμμαχιών, όπως το ΝΑΤΟ.
