Σε 110 εκατ. ανέρχονται οι άνθρωποι οι οποίοι έχουν εξαναγκαστεί να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους σε παγκόσμια κλίμακα, σύμφωνα με τον Οργανισμό Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ).
Ο πόλεμος που ξέσπασε τον Απρίλιο στο Σουδάν επιδείνωσε ακόμη περισσότερο την κατάσταση που χαρακτηριζόταν ήδη φοβερή το 2022, εξαιτίας της εισβολής της Ρωσίας στην Ουκρανία και της ανθρωπιστικής κρίσης στο Αφγανιστάν, μεταξύ άλλων.
Ποτέ πριν ο συνολικός αριθμός των προσφύγων και των εσωτερικά εκτοπισμένων δεν είχε φθάσει σε τέτοιο επίπεδο, υπογραμμίζει η Ύπατη Αρμοστεία των Ηνωμένων Εθνών για τους Πρόσφυγες (UNHCR) στην ετήσια έκθεσή της που δίνει στη δημοσιότητα σήμερα.
Στο τέλος της περασμένης χρονιάς, 108,4 εκατ. άνθρωποι είχαν εκτοπιστεί στο εσωτερικό της πατρίδας τους ή είχαν μετατραπεί σε πρόσφυγες στο εξωτερικό, σύμφωνα με την Ύπατη Αρμοστεία.
Ο αριθμός αυτός αυξήθηκε κατά 19,1 εκατομμύρια ανθρώπους σε σύγκριση με τα τέλη του 2021. Πρόκειται για αύξηση άνευ προηγουμένου.
Και ο πόλεμος που ξέσπασε ανάμεσα στον στρατό και στους παραστρατιωτικούς στο Σουδάν εκτόξευσε τον αριθμό των προσφύγων και των εκτοπισμένων πάνω από τα 110 εκατ. ανθρώπους τον Μάιο φέτος.
Έτσι «φθάσαμε εδώ όπου βρισκόμαστε σήμερα», διαπίστωσε ο επικεφαλής της UNHCR, ο Φιλίπο Γκράντι, κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στη Γενεύη.
«Έχουμε 110 εκατομμύρια ανθρώπους που αναγκάστηκαν να φύγουν εξαιτίας πολέμου, διωγμών, διακρίσεων και βίας, [αιτίων] συχνά αναμεμιγμένων με άλλα, ιδίως τις συνέπειες της κλιματικής αλλαγής», τόνισε, στηλιτεύοντας την τρομακτική αύξηση. «Πρόκειται για κατηγορώ όσον αφορά την κατάσταση του κόσμου μας», έκρινε ο κ. Γκράντι.
Το 2022, καταγράφτηκαν 35,3 εκατομμύρια πρόσφυγες και 62,5 εκατομμύρια εσωτερικά εκτοπισμένοι. Καταμετρήθηκαν επίσης 5,4 εκατ. αιτούντες άσυλο και 5,2 εκατ. άλλοι που είχαν ανάγκη διεθνή προστασία.
Όλοι αυτοί οι άνθρωποι συναντούν «πιο εχθρικό περιβάλλον, ιδιαίτερα σε ό,τι αφορά τους πρόσφυγες, σχεδόν παντού», διαπιστώνει ο Ύπατος Αρμοστής.
«Αληθινός ηγέτης είναι αυτός που πείθει την κοινή γνώμη της χώρας του πως υπάρχουν άνθρωποι που αξίζουν διεθνή προστασία», είπε δηκτικά ο κ. Γκράντι.
Τα τρία τέταρτα των προσφύγων έχουν καταλήξει σε χώρες οι οποίες έχουν από χαμηλά ως μεσαία εισοδήματα.
Ανοικτές πόρτες
Ο κ. Γκράντι εξέφρασε ικανοποίηση για τις πρόσφατες προόδους στην Ευρωπαϊκή Ένωση όσον αφορά τη μεταρρύθμιση των κανόνων για το άσυλο και της πολιτικής για τη μετανάστευση, βλέποντας σε αυτές καλή προσπάθεια να αποκλιμακωθούν οι εντάσεις και χαρακτηρίζοντάς τη «σχετικά δίκαιη».
Η μεταρρύθμιση προβλέπει σύστημα αλληλεγγύης των 27 στην υποδοχή των προσφύγων και ταχύτερη διαδικασία εξέτασης των αιτήσεων ασύλου που υποβάλλονται από κάποιους μετανάστες στα σύνορα. Μένει ακόμα να εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. Σε κάθε περίπτωση «είμαστε χαρούμενοι που οι Ευρωπαίοι συμφωνούν σε κάτι» είπε.
Για τον Ύπατο Αρμοστή, πρέπει να αρχίσει προσπάθεια να αντιμετωπιστούν οι ροές μεταναστών που προσπαθούν να φθάσουν στην Ευρώπη πολύ προτού αρχίσουν τη μακρά διαδρομή τους.
Πάντως στην Ευρώπη, στη Βρετανία και στις ΗΠΑ, «η πόρτα πρέπει να μείνει ανοικτή» στους αιτούντες άσυλο.
«Οι αιτούντες άσυλο δεν πρέπει να οδηγούνται στη φυλακή. Το να ζητάς άσυλο δεν είναι έγκλημα», επέμεινε ο Φιλίπο Γκράντι, επικρίνοντας –ονομαστικά– το σχέδιο του Λονδίνου να μεταφέρει πρόσφυγες στη Ρουάντα. Εξέφρασε επίσης ανησυχία για την πολιτική της κυβέρνησης των ΗΠΑ ως προς το ζήτημα αυτό.
Έλλειψη χρημάτων
Ο κ. Γκράντι παραδέχεται πως ο οργανισμός που διοικεί «δεν βρίσκεται σε καλή οικονομική κατάσταση αυτή τη χρονιά», κάτι αληθές και για άλλες ανθρωπιστικές οργανώσεις, όπως ιδίως η Διεθνής Επιτροπή του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου (ΔΕΕΣ).
Η παγκόσμια οικονομική κατάσταση και ο πληθωρισμός έχουν πολύ βαριές συνέπειες στα κεφάλαια που απευθύνει έκκληση να δωριστούν από τη διεθνή κοινότητα η Αρμοστεία.
Έτσι, για το Σουδάν, η UNHCR δεν διαθέτει παρά το 16% των κεφαλαίων που υπολογίζει πως θα χρειαστεί, ενώ το ποσοστό πέφτει στο 13% σε ό,τι αφορά τη βοήθεια στους πρόσφυγες, που αναγκάστηκαν να φύγουν για να σωθούν από τον πόλεμο που μαίνεται, σε γειτονικά κράτη.
Την περασμένη χρονιά πάνω από 339.000 πρόσφυγες από 38 χώρες επέστρεψαν στις πατρίδες τους, ενώ κάπου 5,7 εκατ. εκτοπισμένοι μπόρεσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους.
Οι χώρες που φιλοξενούν τους περισσότερους πρόσφυγες είναι η Τουρκία (3,6 εκατομμύρια), το Ιράν (3,4 εκατ.), η Κολομβία (2,5 εκατ.), η Γερμανία (2,1 εκατ.) και το Πακιστάν (1,7 εκατ.).
