Σε θέσεις ετοιμότητας μάχης έχουν τεθεί οι σερβικές δυνάμεις στα σύνορα με το Κόσοβο, καθώς στην περιοχή επικρατεί ένταση παρά τις εκκλήσεις από την ΕΕ και το ΝΑΤΟ για αποφυγή ενεργειών που θα μπορούσαν να επιδεινώσουν την κατάσταση.
«Ο πρόεδρος της Σερβίας έδωσε εντολή στον σερβικό στρατό να βρίσκεται σε υψηλότερο επίπεδο ετοιμότητας μάχης, που σημαίνει στο επίπεδο για χρήση όπλων», δήλωσε ο υπουργός Άμυνας της χώρας, Μίλος Βούτσεβιτς και πρόσθεσε ότι ο πρόεδρος Βούτσιτς ζήτησε να αυξηθεί από τους 1500 στους 5000 ο αριθμός των ανδρών των ειδικών δυνάμεων στα σύνορα.
Σερβικές δυνάμεις σε ετοιμότητα μάχης
Ο υπουργός Εσωτερικών, Μπράτισλαβ Γκάσιτς έδωσε επίσης εντολή να τεθούν σε ύψιστη επιφυλακή οι δυνάμεις της αστυνομίας και των άλλων μονάδων ασφαλείας, υπό τις εντολές του αρχηγού του Γενικού Επιτελείου Στρατού, «σύμφωνα με το επιχειρησιακό πλάνο».
Σε ανακοίνωση του υπουργείου Εσωτερικών επισημαίνεται ότι η εντολή που έδωσε ο πρόεδρος Βούτσιτς είναι «να ληφθούν όλα τα μέτρα για την προστασία του σερβικού λαού στο Κόσοβο».
Από την Κυριακή βρίσκεται στα σύνορα Σερβίας-Κοσόβου ο Σέρβος στρατηγός Μίλαν Μοϊσίλοβιτς για να έχει υπό την επίβλεψή του την κατάσταση. Μάλιστα ο στρατηγός επιθεώρησε μονάδες που βρίσκονται στην περιοχή.
Τι έχει προηγηθεί
Η περιοχή του Κοσόβου βρίσκεται σε οριακή κατάσταση από τον Νοέμβριο, όταν εκατοντάδες Σέρβοι αστυνομικοί και δικαστικοί παραιτήθηκαν μαζικά διαμαρτυρόμενοι για την αμφιλεγόμενη απόφαση των τοπικών αρχών να απαγορεύσουν στους Σέρβους που ζουν στο Κόσοβο να χρησιμοποιούν σερβικές πινακίδες στα αυτοκίνητά τους.
Η Σερβία δεν αναγνωρίζει το Κόσοβο, που από το 2008 κήρυξε μονομερώς την ανεξαρτησία του και οι δυτικές μεσολαβητικές προσπάθειες έχουν αποβεί άκαρπες.
Η δύναμη του ΝΑΤΟ που βρίσκεται στην περιοχή ανακοίνωσε ότι «είναι σημαντικό για όλους τους εμπλεκόμενους να αποφύγουν τη ρητορική και τις ενέργειες που μπορούν να προκαλέσουν ένταση και να κλιμακώσουν την κατάσταση» και παρότρυνε όλες τις πλευρές «να αναζητήσουν την καλύτερη λύση για την ασφάλεια των κοινοτήτων».
Οι φόβοι για νέα έκρηξη βίας στην περιοχή έχουν αυξηθεί αφότου άρχισε ο πόλεμος στην Ουκρανία. Οι ΗΠΑ και οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες έχουν αναγνωρίσει την ανεξαρτησία του Κοσόβου, ενώ η Σερβία εξαρτάται από την Ρωσία και την Κίνα καθώς προσπαθεί να διατηρήσει τον έλεγχο στην περιοχή. Πιο συγκεκριμένα, την ανεξαρτησία του Κοσόβου έχουν αναγνωρίσει 99 από τις 193 χώρες-μέλη του ΟΗΕ, μεταξύ των οποίων οι ΗΠΑ και η Βρετανία και 22 από τις 27 χώρες-μέλη της ΕΕ.
Η KFOR σε ρόλο Πόντιου Πιλάτου
Ο διοικητής της δύναμης KFOR, που αναπτύχθηκε εκεί το 1999 μετά τον βομβαρδισμό της Σερβίας από το ΝΑΤΟ, και ο πρωθυπουργός του Κοσόβου, Άλμπιν Κούρτι συναντήθηκαν το περασμένο 24ωρο σε μία προσπάθεια να προλάβουν τα χειρότερα, αλλά μάλλον δεν παρουσίασαν καμία ουσιαστική πρόταση.
Από το πρωθυπουργικό γραφείο ανακοινώθηκε ότι «το συμπέρασμα ήταν ότι πρέπει να αποκατασταθεί η ελευθερία των μετακινήσεων και να μην υπάρχουν οδοφράγματα σε κανένα δρόμο»– μία αναφορά στα οδοφράγματα που έχουν στήσει οι Σέρβοι σε διάφορα σημεία. Άρα, η KFOR φαίνεται πως συντάσσεται ανοιχτά με την κυβέρνηση του Κοσόβου.
Η κυβέρνηση της Σερβίας έχει ζητήσει από την KFOR να αναπτύξει 1000 από τους 3.762 στρατιώτες της στις περιοχές που κατοικούνται από Σέρβους, στο βόρειο τμήμα του Κοσόβου και να αναλάβουν την διαφύλαξη της ασφάλειάς τους από πιθανές επιθέσεις Αλβανών. Αλλά μέχρι στιγμής η KFOR δεν έχει ανταποκριθεί στο αίτημα αυτό.
Ο παράγοντας Ρωσία
Στο θέμα του Κοσόβου η Σερβία έχει έναν σταθερό σύμμαχο – τη Ρωσία. Η εκπρόσωπος του ρωσικού υπουργείου Εξωτερικών, Μαρία Ζαχάροβα, επιρρίπτει την ευθύνη για την ένταση στο Κόσοβο στις τοπικές αρχές, επειδή επιβάλλουν «ανεδαφικούς κανόνες, που προκαλούν διαχωρισμό του πληθυσμού».
Η Σερβία δεν έχει ακολουθήσει τις παραινέσεις της ΕΕ για την επιβολή κυρώσεων κατά της Μόσχας, ενώ τον Μάιο ο πρόεδρος Βούτσιτς υπέγραψε με τον Βλάντιμιρ Πούτιν συμφωνία για την προμήθεια φυσικού αερίου με ευνοϊκούς όρους.
Βουλευτής του κόμματος του προέδρου Βούτσιτς δήλωσε ότι σύντομα η Σερβία θα υποχρεωθεί να αρχίσει την «από-ναζιστικοποίηση των Βαλκανίων», χρησιμοποιώντας την ίδια γλώσσα με εκείνη που χρησιμοποίησε ο Πούτιν για να αιτιολογήσει την εισβολή στην Ουκρανία. Αργότερα, ανακάλεσε τη δήλωση αυτή, αλλά η ουσία είναι πως στο Βελιγράδι επικρατεί έντονη ανησυχία για τις εξελίξεις, με δεδομένη μάλιστα την απροθυμία της KFOR να αναλάβει ευθύνες για την προστασία όλων των κοινοτήτων.
Έτσι 23 χρόνια μετά τον πόλεμο, που στοίχισε τη ζωή 13.000 ανθρώπων, εκφράζονται και πάλι φόβοι για μία νέα πολεμική σύγκρουση στην καρδιά των Βαλκανίων.
