Του Μιχάλη Ψύλου
Παραμονή Χριστουγέννων, οι Λίβυοι πρόκειται να προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν τον νέο πρόεδρο της χώρας. Αν και είναι πολλές οι πιέσεις για την αναβολή των εκλογών, υπάρχει μια υποψηφιότητα που δεν αφήνει αδιάφορους ούτε τους Λίβυους, αλλά ούτε και τη διεθνή κοινότητα. Ο 49χρονος, δευτερότοκος γιος του πρώην ηγέτη της χώρας, Μουαμάρ Καντάφι -ο Σαίφ αλ -Ισλάμ, θα είναι τελικά μεταξύ των υποψηφίων.
Αν και η υποψηφιότητά του είχε απορριφθεί αρχικά από την Ανώτατη Εκλογική Επιτροπή, καθώς είχε καταδικαστεί σε θάνατο το 2011 για την καταστολή της εξέγερσης κατά του πατέρα του, ο Σαίφ -αλ Ισλάμ Καντάφι, κατάφερε να χριστεί υποψήφιος από τη Δικαιοσύνη.Παρά το γεγονός ότι εξακολουθεί να διώκεται από το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο για εγκλήματα κατά της ανθρωπότητας.
Ο Χάσνι Αμπίντι, διευθυντής του Κέντρου Μελετών και Έρευνας για τον Αραβικό και Μεσογειακό Κόσμο, θεωρεί μάλιστα ότι ο γιος του Καντάφι έχει «σοβαρές πιθανότητες γιατί έχει εξασφαλίσει σημαντική υποστήριξη από πολλές φυλές αλλά απολαμβάνει και κάποια διεθνή υποστήριξη».
Ο δρ Αμπίντι υποστηρίζει επίσης ότι «η Ρωσία δεν έκρυψε ποτέ την επιθυμία της να δει τον Σαΐφ αλ-Ισλάμ Καντάφι να παίζει σημαντικό ρόλο. Το ίδιο και η Αίγυπτος», προσθέτει. Αν ο γιός του Καντάφι κατορθώσει να εκλεγεί θα μπορούσε να αποκτήσει πρόσβαση σε έναν αμύθητο θησαυρό, που είναι κρυμμένος σε διάφορες χώρες στο εξωτερικό. Πρόκειται για δισεκατομμύρια δολάρια σε μετρητά, σε μεγάλες ποσότητες χρυσού και πολυτίμων λίθων ,που ο συνταγματάρχης Καντάφι είχε μεταφέρει στο εξωτερικό πριν χάσει τη ζωή του, εκτελεσμένος από Λίβυους αντάρτες κοντά στη γενέτειρά του, τη Σύρτη, στις 20 Οκτωβρίου 2011.
Ο «τραπεζίτης» του Καντάφι
Λίγο πριν πεθάνει, ο Καντάφι είχε πουλήσει το ένα πέμπτο των αποθεμάτων χρυσού της Λιβύης. Κεντρικό πρόσωπο στην αναζήτηση του θησαυρού είναι ένας άνθρωπος που ονομάζεται Μπασίρ Σάλεχ Μπασίρ, ο οποίος ήταν κάποτε ο αρχηγός του επιτελείου του Λίβυου ηγέτη και δεξί του χέρι. Στη Λιβύη, είναι ακόμα γνωστός ως «ο τραπεζίτης του Καντάφι». Ο Μπασίρ φέρεται να έχει επενδύσει και κρύψει τον ιδιωτικό πλούτο του Καντάφι. Επιπλέον, συνήθιζε να διαχειρίζεται το «Libya Africa Investment Portfolio», επενδύοντας τα έσοδα από το πετρέλαιο σε άλλα αφρικανικά κράτη.
Ο Μπασίρ συνελήφθη αρχικά, αλλά με κάποιο τρόπο αφέθηκε ελεύθερος μέσα στην αναταραχή του εμφυλίου που ακολούθησε. Φωτοτυπία του διαβατηρίου του Μπασίρ βρέθηκε και στα Panama Papers αποκαλύπτει η Süddeutsche Zeitung. Τα περιουσιακά στοιχεία που ανήκαν στον τραπεζίτη του Καντάφι, δεσμεύτηκαν από την Ευρωπαϊκή Ένωση και την Ελβετία. Σύμφωνα με φήμες, ο Μπασίρ ζει στο Εσουατίνι. Λέγεται ότι είναι το μόνο άτομο που γνωρίζει όλα τα μυστικά των λιβυκών επενδύσεων στην Αφρική.
Ιχνη και στην Ελλάδα
Τα Ηνωμένα Έθνη ενέκριναν ψήφισμα στις αρχές του 2011 σύμφωνα με το οποίο τα ξένα περιουσιακά στοιχεία της Λιβύης πρέπει να παγώσουν παγκοσμίως. Εκείνη την εποχή γινόταν λόγος για περισσότερα από 60 δισεκατομμύρια δολάρια, που ήταν ένα μόνο ένα μέρος της περιουσίας του Καντάφι. Τα ίχνη του θησαυρού δεν βρέθηκαν ποτέ. Παρά το γεγονός ότι πολλοί «κυνηγοί» τον ψάχνουν από το 2012.
Η γερμανική εφημερίδα Taz, σε μεγάλη έρευνα που δημοσίευσε χθες αποκαλύπτει μάλιστα ότι δύο Γερμανοί, από τη Βαυαρία και τη Βάδη-Βυρτεμβέργη, διεξάγουν εδώ και χρόνια συστηματική έρευνα που οδηγεί «στην Σουηδία, την Ελλάδα, την Ουκρανία και τη Νότια Αφρική
Την άνοιξη του 2019, στη Νότια Αφρική ξεκίνησε ξαφνικά μια συζήτηση για πολλά χρήματα, χρυσό και διαμάντια από τον θησαυρό του Καντάφι. Περιουσιακά στοιχεία της Λιβύης εντοπίστηκαν σε τέσσερις τράπεζες και δύο αποθήκες στη Νότια Αφρική. Πολύτιμα αντικείμενα βρέθηκαν επίσης σε κρύπτες στο αεροδρόμιο στο αεροδρόμιο Ο.Ρ.Τάμπο, στο Γιοχάνεσμπουργκ. Πρόκειται για μετρητά, πολύτιμα μέταλλα και πολύτιμους λίθους, αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Το πώς έγινε η μεταφορά αναφέρεται σε επιστολή του γενικού εισαγγελέα της Νότιας Αφρικής που έλαβε η γερμανική εφημερίδα: Η επιχείρηση ξεκίνησε τον Ιανουάριο του 2009. Μεγάλες ποσότητες μετρητών και χρυσού μεταφέρθηκαν στη Ζιμπάμπουε με Boeing 747.
Στις 18 Ιανουαρίου 2009, ο Καντάφι ταξίδεψε προσωπικά εκεί για να συντονίσει την επιχείρηση. Εκεί συνάντησε τον έμπιστό του, Ζέικομπ Ζούμα, ο οποίος λίγους μήνες μετά εξελέγη πρόεδρος της Νότιας Αφρικής. Από τη Χαράρε η μεταφορά συνεχίστηκε με μεταγωγικά αεροπλάνα, βαμμένα λευκά, χωρίς σαφή αναγνώριση- 69 πτήσεις συνολικά.
Η Taz έχει στην κατοχή της έγγραφα από την Standard Bank της Νότιας Αφρικής, με ημερομηνία Μαίου 2013. Τα έγγραφα αναφέρουν ότι μεταφέρθηκαν συνολικά περιουσιακά στοιχεία της Λιβύης, αξίας 206 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Πρόκειται για εκατοντάδες τόνοι χρυσού και διαμάντια, τουλάχιστον έξι εκατομμυρίων καρατίων. Η εκτίμηση της Standard Bank είναι ότι ο θησαυρός του Καντάφι που κατέληξε στη Νότια Αφρική αποτιμάται σε 1,38… τρισεκατομμύρια δολάρια.
Κάπου 30 εκατομμύρια δολάρια σε μετρητά, αναφέρουν οι Sunday Times του Γιοχάνεσμπουργκ, αποθηκεύτηκαν μόνο στην κατοικία του πρώην προέδρου της Νότιας Αφρικής Τζέικομπ Ζούμα στην πόλη Ενκάντλα. Παλιός φίλος του Καντάφι, ο Ζούμα, ήταν φυσικό να του εμπιστευτεί ένα τμήμα του θησαυρού του, το 2011.
Ο Ζούμα, οποίος τώρα εκτίει ποινή φυλάκισης για διαφθορά και ξέπλυμα βρώμικου χρήματος, πιθανότατα φοβόταν ότι η νοτιοαφρικανική μυστική υπηρεσία θα ανακάλυπτε τον θησαυρό στο υπόγειο του σπιτιού του, τον μετέφερε στο γειτονικό Εσουατίνι (πρώην Ζουαζιλάνδη) ,πραγματοποιώντας πέντε καταθέσεις στην Κεντρική Τράπεζα. Μετά την απομάκρυνση του Ζούμα από την προεδρία της Νότιας Αφρικής, ο νέος πρόεδρος της χώρας Σιρίλ Ραμαφόζα έστειλε δύο υπουργούς του στο Εσουατίνι ,αλλά δεν μπόρεσαν να βρούν ίχνη του θησαυρού.
Κυνηγοί του θησαυρού και Νεοναζί
Η ομάδα εμπειρογνωμόνων του ΟΗΕ σημείωσε ότι σύμφωνα με τις αρχές της Νότιας Αφρικής, περιουσιακά στοιχεία της Λιβύης εντοπίστηκαν σε τέσσερις τράπεζες και δύο αποθήκες. Πολύτιμα αντικείμενα κατατέθηκαν επίσης στο αεροδρόμιο O. R. Tambo στο Γιοχάνεσμπουργκ. Πρόκειται για μετρητά, ράβδους χρυσού και πολύτιμους λίθους αξίας δεκάδων δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η γερμανική Taz γράφει ότι οι δύο Γερμανοί -κυνηγοί του θησαυρού του Καντάφι διατηρούν μάλιστα ύποπτες σχέσεις: με Σουηδούς νεοναζί που πολέμησαν ως μισθοφόροι στην ανατολική Ουκρανία και με ακροδεξιούς εξτρεμιστές στη Γερμανία. Εχουν επίσης καλές διασυνδέσεις με τη Λιβύη. Ο ένας είναι πρώην αστυνομικός από τη Βάδη-Βυρτεμβέργη, και έχει αναπτύξει σχέσεις με την οικογένεια Καντάφι. Ο άλλος είναι επιχειρηματίας στο Μόναχο, με επαφές με την άκρα δεξιά.
Το ερώτημα είναι για λογαριασμό ποιού οι δύο Γερμανοί αναζητούν τον θησαυρό του Καντάφι; Και αν βρεθεί τελικά, ποιος θα τον πάρει; Η κυβέρνηση της Λιβύης; Τα παιδιά του Καντάφι; Κάποιος άλλος; Σε κάθε περίπτωση, ένας τόσο μεγάλος θησαυρός που θα πέσει σε λάθος χέριαμπορεί να προκαλέσει τεράστια ζημιά. Πολύ πέρα από τη Βόρεια Αφρική…
