Μεγάλες είναι οι αλλαγές που περιλαμβάνει η σύνθεση της νέας κυβέρνησης που ανακοίνωσε ο Ερντογάν. Θέτοντας εκτός κυβέρνησης τον Μεβλούτ Τσαβούσογλου, Χουλουσί Ακάρ και τον Σοϊλού, ο Τούρκος πρόεδρος δείχνει πως θέλει να αλλάξει, τόσο την εξωτερική πολιτική, όσο και την αμυντική στρατηγική της χώρας.
Με βάση αυτό το σκεπτικό, το υπουργείο Εξωτερικών ανέλαβε ο μέχρι πρότινος επικεφαλής των μυστικών υπηρεσιών Χακάν Φιντάν, ενώ στο υπουργείο Άμυνας διορίστηκε ο Γιασάρ Γκιουλέρ, που ήταν αρχηγός του στρατού. Ο 69χρονος Γκιουλέρ, ο οποίος υπηρετεί στις ένοπλες δυνάμεις επί 49 χρόνια, διορίστηκε στη θέση του αφού ο προκάτοχός του, Χουλουσί Ακάρ, έγινε υπουργός Άμυνας.
Το who is who του νέου υπουργού Εξωτερικών
Στην θέση του υπουργού Εξωτερικών, ο Ερντογάν επέλεξε να τοποθετήσει τον Τούρκο διπλωμάτη, Χακάν Φιντάν, ο οποίος ήταν επικεφαλής της Υπηρεσίας Πληροφοριών της Τουρκίας από το 2010 μέχρι και σήμερα. Έγινε γνωστός για την συνεισφορά του στην τουρκική εθνική ασφάλεια και τη συμμετοχή του σε νευραλγικής σημασίας διπλωματικές υπηρεσίες.
Ο Χακάν Φιντάν γεννήθηκε το 1968 στην Άγκυρα της Τουρκίας. Απέκτησε πτυχίο στη διαχείριση και στις πολιτικές επιστήμες από το Πανεπιστήμιο του Maryland Global Campus. Στη συνέχεια, πήρε το μεταπτυχιακό και το διδακτορικό του από το Πανεπιστήμιο Bilkent. Εργάστηκε ως υπαξιωματικός στον τουρκικό στρατό από το 1986 έως το 2001. Σε διεθνές επίπεδο, ο Φιντάν έχει θητεύσει σε δύο εξειδικευμένους οργανισμούς των Ηνωμένων Εθνών, τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ) και τον Οργανισμό Βιομηχανικής Ανάπτυξης (UNIDO).
Ο Φιντάν ήταν επικεφαλής της Τουρκικής Υπηρεσίας Πληροφοριών από τις 25 Μαΐου 2010 έως τις 7 Φεβρουαρίου 2015, όταν παραιτήθηκε από τη θέση του για να θέσει υποψηφιότητα ως μέλος του κοινοβουλίου, με στόχο να εκπροσωπήσει το κόμμα του Ερντογάν. Ωστόσο, στις 9 Μαρτίου 2015, ακριβώς 30 ημέρες αργότερα, απέσυρε την υποψηφιότητά του. Διορίστηκε πίσω στη θέση του μέσα σε λίγες ώρες, στην οποία παρέμεινε μέχρι και σήμερα, που ορίστηκε νέος υπουργός Εξωτερικών της Τουρκίας.
Ο διάδοχος του Ακάρ στο υπουργείο Άμυνας
Η επιλογή του Αρχηγού του Γενικού Επιτελείου, Στρατηγού Γιασάρ Γκιουλέρ, για την θέση του υπουργού Άμυνας σηματοδοτεί αλλαγή στρατηγικής για τον Ερντογάν. Ο Στρατηγός είναι ένα από τα κοντινότερα πρόσωπα του προέδρου και στο παρελθόν είχε ασχοληθεί με το συριακό ζήτημα.
Ο Γκιουλέρ κατατάχθηκε στις χερσαίες δυνάμεις το 1974, που ουσιαστικά ήταν η αρχή της στρατιωτικής του σταδιοδρομίας. Πέρασε δύο χρόνια πριν από την κατάταξή του σπουδάζοντας στην Τουρκική Στρατιωτική Ακαδημία. Στα 10 χρόνια από την ένταξή του στις χερσαίες δυνάμεις, υπηρέτησε σε διάφορους λόχους πεζικού και σηματοδοτών, ενεργώντας ως διοικητής ενός από αυτούς. Το 1986 αποφοίτησε από την Τουρκική Ακαδημία Πολέμου με άριστα και αποφοίτησε με το βαθμό του επιτελή. Προήχθη σε ταξίαρχο το 2001 και ανέλαβε την ευθύνη της Διοίκησης της 10ης Ταξιαρχίας Πεζικού και του Τμήματος Οργάνωσης και Συντονισμού του Γενικού Επιτελείου.
Τέσσερα χρόνια αργότερα προήχθη σε υποστράτηγο και ανέλαβε καθήκοντα Γενικού Επιτελείου και στη Σχολή Επικοινωνιών και Ηλεκτρονικών Πληροφοριακών Συστημάτων του TAF στην Άγκυρα. Το 2009 διορίστηκε σε θέση στη Γενική Διοίκηση του Δ’ Σώματος Στρατού υπηρετώντας για περισσότερα από 2 χρόνια, αυτή τη φορά ως αντιστράτηγος. Από το 2011 έως το 2013 διετέλεσε αρχηγός πληροφοριών των ενόπλων δυνάμεων, θέση όπου εκτέλεσε τα καθήκοντά του πριν γίνει Υπαρχηγός Επιτελείου το 2013, όπου προήχθη επίσης σε στρατηγό και έγινε διοικητής της Γενικής Διοίκησης Χωροφυλακής το 2016–2017, και έγινε Διοικητής Χερσαίων Δυνάμεων το 2017–2018, υπηρετώντας σε αυτές τις θέσεις συνολικά για 5 χρόνια.
Ποιες προκλήσεις θα αντιμετωπίσουν
Μία σειρά από σοβαρές προκλήσεις πρόκειται να αντιμετωπίσει ο Ταγίπ Ερντογάν, κατά την έναρξη της τρίτης θητείας του, στον προεδρικό θώκο. Βέβαια αντιμέτωποι με σοβαρά ζητήματα εξωτερικής και αμυντικής πολιτικής αναμένεται να βρεθούν και οι νέοι υπουργοί.
Προσφυγική κρίση
Η παρουσία 3,7 εκατομμυρίων Σύρων προσφύγων στην Τουρκία έχει καταστεί μείζον ζήτημα, το οποίο τονίζεται ιδιαίτερα από την αντιπολίτευση. Η εχθρότητα απέναντι στους Σύρους αυξάνεται από το 2020, όταν οι οικονομικές δυσκολίες της Τουρκίας άρχισαν να γίνονται αισθητές από την κοινή γνώμη, η οποία στράφηκε εναντίον των προσφύγων που έχουν καταφύγει στη χώρα την τελευταία δεκαετία.
Ο Ερντογάν έχει δηλώσει πολλές φορές τις τελευταίες δύο εβδομάδες ότι δεν σκοπεύει να απελάσει μαζικά Σύρους στη Συρία, θεωρώντας κάτι τέτοιο «απάνθρωπο» και «αντιισλαμικό». Ωστόσο, η πολιτική κατά των προσφύγων έχει αποκτήσει σημαντική υποστήριξη, αναγκάζοντας τον Ερντογάν να συμμαχήσει με τον υπερεθνικιστή Σινάν Ογάν, ο οποίος τάχθηκε υπέρ της απέλασης των Σύρων κατά τη διάρκεια των εκλογών.
Η Σουηδία και το ΝΑΤΟ
Πολλές φορές έχει εκφράσει ο Ερντογάν την απροθυμία του να επικυρώσει την ένταξη της Σουηδίας στο ΝΑΤΟ, παραπονούμενος ότι η σκανδιναβική χώρα δεν κάνει αρκετά για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, εννοώντας ότι φιλοξενεί καταζητούμενους Κούρδους. Ο Ερντογάν υιοθετεί συχνά μια σκληρή στάση όταν υπάρχει η ευκαιρία να επιτευχθεί μια συμφωνία. Επιδιώκοντας την ένταξη της Σουηδίας στη Συμμαχία, το αμερικανικό Κογκρέσο πρότεινε την ένταξη ως προϋπόθεση για την πώληση μαχητικών αεροσκαφών F-16 στην Τουρκία.
Η κατάσταση αυτή δημιουργεί ένα ολισθηρό έδαφος, διότι το Κογκρέσο δεν θα ψηφίσει απαραίτητα κάτι που έχει υποσχεθεί στον Ερντογάν. Ωστόσο, Τούρκοι αξιωματούχοι δήλωσαν ότι εξακολουθούν να υποστηρίζουν την ένταξη της Σουηδίας, αλλά θα ήθελαν να δουν τη Στοκχόλμη να λαμβάνει μέτρα κατά της παρουσίας ύποπτων μελών του PKK.
Συμφιλίωση με τη Συρία
Ο Ερντογάν έχει καταβάλει προσπάθειες για την αποκατάσταση των σχέσεων με τον πρόεδρο της Συρίας Μπασάρ αλ Άσαντ, με τη βοήθεια της Ρωσίας. Η Άγκυρα πιστεύει ότι η εγκαθίδρυση δεσμών με τη Δαμασκό είναι ζωτικής σημασίας, δεδομένης της στρατιωτικής παρουσίας της Τουρκίας στη βόρεια Συρία και της ανάγκης του Άσαντ για διεθνή αναγνώριση και μια εμπορική οδό.
Ο Ερντογάν επιδιώκει να πείσει τον Άσαντ να αναλάβει δράση κατά των ένοπλων κουρδικών οργανώσεων της Συρίας, τις οποίες η Άγκυρα θεωρεί τρομοκρατικές ομάδες. Τελικά, ο Τούρκος πρόεδρος στοχεύει στην επίτευξη μιας συμφωνίας με τον Άσαντ που θα διευκολύνει την επιστροφή των προσφύγων και θα οδηγήσει σε συνταγματική αλλαγή, επιτρέποντας την ενσωμάτωση της συριακής αντιπολίτευσης στο κράτος.
Η συμφιλίωση θεωρείται ζωτικής σημασίας για την τουρκική εσωτερική πολιτική, καθώς αυτό θα βοηθούσε στην άμβλυνση των αντισυριακών αισθημάτων στην κοινωνία και θα δημιουργούσε συνθήκες χρήσιμες για καλύτερη συμβίωση. Το ζήτημα αυτό αναμένεται να αναλάβει ο νέος υπουργός Άμυνας, ο οποίος έχει ασχοληθεί πολλά χρόνια με το συριακό.
Το νέο υπουργικό συμβούλιο
Αντιπρόεδρος: Τζεβντέτ Γιλμάζ
Υπουργός Δικαιοσύνης: Γιλμάζ Τουντς
Υπουργός Οικογένειας και Κοινωνικών Υπηρεσιών: Μαχινούρ Οζντεμίρ Γκιόκτας
Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης: Βεντάτ Ισικχάν
Υπουργός Περιβάλλοντος, Αστικοποίησης και Κλιματικής Αλλαγής: Μεχμέτ Οζχασέκι
Υπουργός Εξωτερικών: Χακάν Φιντάν
Υπουργός Ενέργειας και Φυσικών Πόρων: Αλπαρσλάν Μπαϊρακτάρ
Υπουργός Νεολαίας και Αθλητισμού: Οσμάν Ασκινμπάκ
Υπουργός Εσωτερικών: Αλί Γερλίκαγια
Υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού: Μεχμέτ Νουρί Ερσόι
Υπουργός Παιδείας: Γιουσούφ Τεκίν
Υπουργός Εθνικής Άμυνας: Γιασάρ Γκιουλέρ
Υπουργός Υγείας: Φαχρετίν Κοτζά
Υπουργός Βιομηχανίας και Τεχνολογίας: Μεχμέτ Φατίχ Κατσίρ
Υπουργός Γεωργίας και Δασών: Ιμπραχίμ Γιουμακλί
Υπουργός Εμπορίου: Ομέρ Μπολάτ
