Η Fed και άλλες κεντρικές τράπεζες είναι αντιμέτωπες με μια δύσκολη επιλογή: Να διατηρήσουν τα επιτόκια σε υψηλά επίπεδα για να ελέγξουν τον πληθωρισμό ή να χαλαρώσουν τη νομισματική πολιτική για να σταθεροποιήσουν τις χρηματοπιστωτικές αγορές.
Οι αλλαγές στο status των χρηματοπιστωτικών αγορών συνήθως λαμβάνουν χώρα σταδιακά.
Η κατάρρευση των κρυπτονομισμάτων το 2022, για παράδειγμα, προκάλεσε ζημίες περίπου 2 τρισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ακολούθησαν η κατάρρευση του τεχνολογικού κλάδου με απώλειες περίπου 5 τρισεκατομμυρίων δολαρίων, η κρίση των κρατικών ομολόγων του Ηνωμένου Βασιλείου (500 δισεκατομμύρια δολάρια σε απώλειες), συν μια συνεχιζόμενη κρίση χρέους στις αναδυόμενες αγορές.
Αυτά τα προβλήματα έχουν «χτυπήσει» βάναυσα το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, με τις τράπεζες των ΗΠΑ, της Ευρώπης και της Ιαπωνίας να έχουν χάσει περίπου 460 δισεκατομμύρια δολάρια (κεφαλαιοποίηση) μέχρι στιγμής μόνο τον Μάρτιο.
Φαινομενικά αιτία είναι η ταχεία αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ και σε άλλες μεγάλες παγκόσμιες οικονομίες.
Ωστόσο, η πραγματική αιτία είναι το «ξετύλιγμα» μιας οικονομικής και χρηματοπιστωτικής δομής που βασίζεται σε ένα τεχνητά χαμηλό κόστος χρήματος, το οποίο, με τη σειρά του, οδήγησε στη δημιουργία μιας τεράστιας «φούσκας», με αποκλειστικό σκοπό την κερδοσκοπία.
Ως εκ τούτου, τα προβλήματα του τραπεζικού συστήματος μπορεί να μην έχουν τελειώσει.
Κίνδυνος επιτοκίου…
Η κατάρρευση της Silicon Valley Bank (SIVB) ανέδειξε τον κίνδυνο επιτοκίου στην αγορά μακροπρόθεσμων τίτλων που χρηματοδοτούνται με βραχυπρόθεσμες καταθέσεις και την ευαισθησία σε μια συγκεκριμένη ροή ρευστότητας.
Οι τράπεζες, παγκοσμίως, είναι αντιμέτωπες με πτώση στις καταθέσεις (προβλέπεται να μειωθούν στις ΗΠΑ έως και 6%) και ζημίες από την κατοχή τίτλων (μη πραγματοποιηθείσες απώλειες στις ασφαλισμένες από την FDIC τράπεζες των ΗΠΑ υπερβαίνουν τα 600 δισεκατομμύρια δολάρια στο τέλος του 2022).
Μια απώλεια 10% σε τραπεζικά ομόλογα θα μείωνε, εάν πραγματοποιούνταν, το μετοχικό κεφάλαιο των τραπεζών κατά περίπου 25%.
Εάν περιληφθούν άλλα περιουσιακά στοιχεία ευαίσθητα στους τόκους, μια εκτίμηση ανεβάζει τη ζημία μόνο για τις τράπεζες των ΗΠΑ στα 2 τρισεκατομμύρια δολάρια.
Σε παγκόσμιο επίπεδο, η συνολική μη πραγματοποιηθείσα απώλεια μπορεί να είναι δύο έως τρεις φορές μεγαλύτερη.
Γεγονός είναι ότι τα υψηλότερα επιτόκια και οι απώλειες στους τίτλους χρέους έχουν αποδυναμώσει σημαντικά το παγκόσμιο τραπεζικό σύστημα.
Αυτά ισχύουν πριν ακόμη αρχίσουν να κοκκινίζουν τα δάνεια.
Τα υψηλότερα επιτόκια θα επηρεάσουν τομείς ευαίσθητους στους τόκους, όπως τα ακίνητα, οι μη βασικές καταναλωτικές βιομηχανίες και οι εταιρείες με υψηλή μόχλευση.
Τα επιτόκια αθέτησης (default rates) αναμένεται να αυξηθούν παγκοσμίως, μειώνοντας περαιτέρω τα κέρδη και τα κεφαλαιακά αποθέματα ασφαλείας.
Υπάρχουν, όμως, και άλλοι τομείς ανησυχίας…
Τομείς ανησυχίας
Πρώτον, τα τελευταία χρόνια, οι επενδύσεις εισέρρεαν σε επιχειρηματικά κεφάλαια και νεοσύστατες επιχειρήσεις πρώιμου / τελικού σταδίου.
Το άφθονο, φθηνό κεφάλαιο ήταν από μόνο του μια στρατηγική.
Πολλές μη κερδοφόρες νεοφυείς επιχειρήσεις απαιτούσαν σχεδόν συνεχείς επενδύσεις.
Το πρόβλημα είναι ότι οι νέες εισροές σε ιδιωτικά κεφάλαια έχουν μειωθεί κατά περίπου δύο τρίτα από το επίπεδο του 2021, που ήταν περίπου 600 δισεκατομμύρια δολάρια.
Και ενώ ορισμένες από αυτές τις εταιρείες έχουν επαρκή κεφάλαια για να συνεχίσουν τη λειτουργία τους, πολλές θα αναγκαστούν να κλείσουν.
Δεύτερον, από την παγκόσμια χρηματοπιστωτική κρίση το 2008, οι ρυθμιστικοί περιορισμοί στις παραδοσιακές τράπεζες έχουν προκαλέσει μεταφορά του κινδύνου στο σκιώδες τραπεζικό σύστημα – σε μη τραπεζικά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα συμπεριλαμβανομένων ασφαλιστικών εταιρειών, συνταξιοδοτικών ταμείων, αμοιβαίων κεφαλαίων, hedge funds, family offices.
Η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών εκτιμά ότι 227 τρισεκατομμύρια δολάρια διατηρούνταν σε τέτοιου είδους λογαριασμούς το 2021 – σχεδόν το μισό μέγεθος του παγκόσμιου χρηματοπιστωτικού τομέα και μια αύξηση από 42% το 2008.
Το πρόβλημα είναι ότι οι πληροφορίες και η ρύθμιση αυτών των οντοτήτων είναι περιορισμένες.
Η κρίση του Σεπτεμβρίου 2022 στα κρατικά ομόλογα του Ηνωμένου Βασιλείου, που προκλήθηκε από επενδυτικές στρατηγικές που βασίζονταν στην ευθύνη του συνταξιοδοτικού προγράμματος καθορισμένων παροχών στη Βρετανία, υπογραμμίζει τον κίνδυνο.
Οι ταχέως αναπτυσσόμενες ιδιωτικές αγορές, μέρος του σκιώδους τραπεζικού συγκροτήματος, επενδύουν σε μη εισηγμένα μετοχές και χρέη, υποδομές και ακίνητα.
Υπάρχει πλέον σημαντικό χάσμα μεταξύ της αξίας των ιδιωτικών επενδύσεων και των ισοδύναμων δημόσιων επενδύσεων.
Ονομάζεται «ξέπλυμα αστάθειας» και επιτυγχάνεται με γενναιόδωρες υποθέσεις, εσωτερικές πωλήσεις ή χρηματοδότηση (εγείροντας ανησυχίες για σύγκρουση συμφερόντων), αλλά και με εξάρτηση από αδιαφανή μοντέλα.
Τα δυσάρεστα σοκ ανατίμησης δεν είναι απίθανα.
Τρίτον, τα δομημένα προϊόντα αντιπροσωπεύουν έναν άλλο τομέα κινδύνου.
Τα CLOs, για παράδειγμα, είναι ευάλωτα σε αθέτηση εφόσον σχετίζονται με τίτλους χρέους χαμηλής διαβάθμισης που χρησιμοποιούνται σε ιδιωτικά κεφάλαια.
Οι τίτλοι που δεν υποστηρίζονται από στεγαστικά δάνεια, καθώς και οι τιτλοποιήσεις εμπορικών ακινήτων και δανείων αυτοκινήτων, θα επηρεαστούν από τις μειώσεις στις αξίες των περιουσιακών στοιχείων και τις αθετήσεις υποχρεώσεων.
Παρότι οι δόσεις τιτλοποίησης υψηλότερης διαβάθμισης ενδέχεται να μην υποστούν ζημίες, είναι πιθανές υποβαθμίσεις και ζημίες από την αγορά.
Όταν χρησιμοποιούνται ως εξασφάλιση για δανεισμό, η αγωνία να καλυφθούν τα margin calls ενδέχεται να φέρει πωλήσεις με ζημίες.
Οι επενδυτές κατέχουν μεγάλους όγκους τραπεζικών υβριδικών τίτλων, που οι ρυθμιστικές αρχές μπορεί να αναγκαστούν να διαγραψούν ή να επιλέξουν να μετατραπούν σε ίδια κεφάλαια.
Η εξαγορά του Ομίλου Credit Suisse από τη UBS προκάλεσε ζημίες 17 δισεκατομμυρίων δολαρίων σε αυτούς τους τύπους ομολόγων που εκδόθηκαν από την Credit Suisse.
Τέλος, τα παράγωγα μπορεί να αποδειχθούν μια άλλη γνωστή πηγή αστάθειας.
Αυτά τα μέσα παρέχουν έκθεση σε μόχλευση (ειδικά μέσω του πανταχού παρόντος carry trade).
Η υψηλή αστάθεια μεταξύ των μετοχών, των νομισμάτων και των επιτοκίων θα δημιουργήσει υψηλότερες απαιτήσεις περιθωρίου, φέροντας στην επιφάνεια την ανάγκη για μετρητά.
Ο κίνδυνος απροσδόκητων ζημιών και άτακτων και ανεξέλεγκτων ρευστοποιήσεων δεν μπορεί να προεξοφληθεί.
Οι οικονομικές αδυναμίες αναπόφευκτα θα έχουν αντίκτυπο στην πραγματική οικονομία.
Οι χρεοκοπίες, η έλλειψη επενδύσεων και η επιβράδυνση της προσφοράς πιστώσεων θα οδηγήσουν σε οικονομική επιβράδυνση, η οποία θα οδηγήσει σε νέα σκέλη αυτής της επαναφοράς της χρηματοπιστωτικής αγοράς.
Όλα αυτά αφήνουν την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ και άλλες κεντρικές τράπεζες παγιδευμένες μεταξύ της ανάγκης διατήρησης των επιτοκίων σε υψηλά επίπεδα για τον έλεγχο του πληθωρισμού και της πίεσης για χαλάρωση της νομισματικής πολιτικής για την πρόληψη της χρηματοπιστωτικής αστάθειας.
