Του Μιχάλη Ψύλου
Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες τρόμαξαν πέρυσι τους Ευρωπαίους με το τεράστιο πρόγραμμα επιδοτήσεων 400 δισ. για πράσινες επενδύσεις στην Αμερική, η πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, θέλησε να αντιμετωπίσει την αμερικανική «κήρυξη επενδυτικού πολέμου».
Ανακοίνωσε λοιπόν ένα αντίστοιχο ευρωπαϊκό «ταμείο κυριαρχίας» που θα χρηματοδοτήσει τις βιομηχανίες της ΕΕ για μελλοντικές πράσινες επενδύσεις στην Ένωση.
Παραδόξως χθες, η φον ντερ Λάιεν πέταξε στον κάλαθο των αχρήστων αυτό το φιλόδοξο «ταμείο». Κατά την παρουσίαση του αναθεωρημένου μεσοπρόθεσμου δημοσιονομικού πλαισίου 2021 – 2027, δεν είπε κουβέντα για αυτό το χρηματοδοτικό πακέτο. Αντίθετα, μίλησε για ένα«STEP»- «Strategic Technologies for Europe Platform», για τη στήριξη της «ευρωπαϊκής ηγεσίας στις κρίσιμες τεχνολογίες».
Με το σχέδιο αυτό , η Κομισιόν καλεί τα κράτη μέλη να παράσχουν επιπλέον 10 δισεκατομμύρια ευρώ για την αύξηση των υφιστάμενων προγραμμάτων της ΕΕ όπως το ταμείο καινοτομίας, το InvestEU ή το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας. Με απλά λόγια; Μια καρικατούρα επενδυτικής στήριξης στην ευρωπαϊκή βιομηχανία, σε σχέση με το αμερικανικό πρόγραμμα των 400 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξήγησε επίσης ότι το πρόγραμμα θα εφαρμοστεί μόλις εγκριθεί από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο Κορυφής. Ως εκ τούτου, θα χρειαστούν ακόμη μήνες και, στην πραγματικότητα, η Επιτροπή δεν δεσμεύεται για ακριβείς ημερομηνίες.
Σχεδόν τίποτα δεν έχει απομείνει από τις υποσχέσεις της Κομισιόν για το «ταμείο κυριαρχίας» της Ε.Ε., το οποίο υποτίθεται ότι θα υποστήριζε τον πράσινο μετασχηματισμό του κλάδου με φρέσκο χρήμα. Ο λόγος; Τα κράτη μέλη του Βορρά δεν θέλουν να βάλουν περισσότερα χρήματα στον προϋπολογισμό της Ε.Ε.. Γιατί απλά «κοιτάνε την πάρτη τους», όπως θα έλεγε ο σοφός λαός.
Κατά μόνας
Την ώρα που η Κομισιόν ανακοινώνει το “Step”, η Γερμανία δίνει επιδότηση 10 δισ. στην αμερικανική Intel για να κατασκευάσει δύο εργοστάσια ημιαγωγών στο Μαγδεμβούργο. Η αμερικανική πολυεθνική συζητά επίσης για ένα νέο εργοστάσιο ημιαγωγών στην Ιταλία ή την Πολωνία ή την Ισπανία, βάζοντας τους ευρωπαίους εταίρους σε έναν ανταγωνισμό ποια χώρα θα πληρώσει περισσότερο ζεστό χρήμα στην Intel.
Σε έναν κόσμο όπου οι αλυσίδες εφοδιασμού έχουν σπάσει, όπου οι συμμαχίες και οι σχέσεις μεταξύ των κρατών επαναπροσδιορίζονται, όπου σπανίζουν οι πρώτες ύλες και οι πόροι που κάνουν τα βιομηχανικά συστήματα να λειτουργούν, τα κράτη είναι και πάλι οι πρωταγωνιστές. Αναδύονται όλες οι ανεπάρκειες της ευρωπαϊκής οικοδόμησης που δεν έχει στρατό, δεν έχει κοινή εξωτερική ή βιομηχανική πολιτική και στην οποία οι συζητήσεις για τη σύγκλιση πολύ διαφορετικών εθνικών συμφερόντων χρειάζονται μήνες και μήνες.
Καθημερινά πλέον, γίνεται όλο και πιο εμφανές ότι η Ε.Ε. προχωρά σε μια ρήξη με το πλαίσιο με το οποίο λειτουργούσε τις τελευταίες δεκαετίες.
Ο κόσμος που «τέλειωσε» επίσημα με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ήταν ένα μέρος όπου η Ευρωπαϊκή Ένωση μπορούσε να έχει ηγετικό ρόλο, παρά την πολιτική της αδυναμία. Ηταν ένας κόσμος όπου όλα όσα χρειαζόταν η ευρωπαϊκή βιομηχανία ήταν διαθέσιμα στις παγκόσμιες αγορές, χωρίς να χρειάζεται να πληρώσει η Ε.Ε. πολιτικό κόστος. Αυτός ο κόσμος αποσυντίθεται συνεχώς. Και όσο η Ευρώπη δεν βρει μια νέα συνταγή, ο κίνδυνος είναι να υποβιβαστεί σε μια δύναμη τρίτης κατηγορίας σε σύγκριση με τους «ανταγωνιστές». Κάτι που θα ενισχύσει όμως τις φυγόκεντρες δυνάμεις, αφού αντί η Ε.Ε. να είναι μια παγκόσμια γεωπολιτική δύναμη, θα αποτελεί μόνο ένα μέσο στην υπηρεσία των συμφερόντων κάποιων μεμονωμένων, ισχυρών κρατών μελών… Μια ακόμη περισσότερο «γερμανική» Ευρώπη», δηλαδή…
