Με την πρώτη ματιά, η Ευρώπη μπορεί επιτέλους να αναπνεύσει: Φαίνεται να έχουμε αφήσει πίσω μας το «πικ» της ενεργειακής κρίσης , μετά την ιστορική άνοδο των τιμών του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας καθ’ όλη τη διάρκεια του 2022.
Σήμερα και από τις αρχές του 2023, οι τιμές της ενέργειας στη Γηραιά Ήπειρο έχουν μειωθεί αισθητά , χάρη στα υψηλά επίπεδα αποθήκευσης φυσικού αερίου, αλλά και τη μείωση της ζήτησης. «Αυτή η τάση θα διαρκέσει, αλλά μόνο μέχρι το τέλος του χειμώνα 2023-2024.Οι τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας θα παραμείνουν σε υψηλά επίπεδα στην Ευρώπη, τουλάχιστον μέχρι το 2027», σύμφωνα με τον γαλλικό ενεργειακό κολοσσό Engie. «Αν και τις τελευταίες εβδομάδες, παρατηρείται μια ηρεμία στις αγορές μετά την ιστορική κρίση του 2022, αυτή θα είναι βραχύβια», προειδοποιεί ο Γαλλικός όμιλος.
Χρησιμοποιώντας το εργαλείο ανάλυσης δεδομένων «EnergyScan», η γαλλική εταιρεία εκτιμά ότι οι τιμές του φυσικού αερίου και της ηλεκτρικής ενέργειας δεν θα συνεχίσουν να πέφτουν μετά τον χειμώνα και θα παραμείνουν «σε υψηλά επίπεδα», μέχρι το 2027.
Με βάση τους υπολογισμούς της Engie ,το φυσικό αέριο θα διαπραγματεύεται μεταξύ 50 και 60 ευρώ τη μεγαβατώρα (MWh) μέχρι το 2026-2027. Όταν η τιμή του στην αγορά TTF του Αμστερνταμ, ήταν κάτω από 20 ευρώ κατά μέσο όρο ,πριν από το 2020.
Όσον αφορά την ηλεκτρική ενέργεια, η MWh δεν θα πρέπει να πέσει κάτω από το όριο των 100 ευρώ έως το 2027 στα χρηματιστήρια ενέργειας. Πρόκειται για ένα ποσό σαφώς μικρότερο από το ρεκόρ του 2022, όταν η μέση χονδρεμπορική τιμή ρεύματος στην Ελλάδα ήταν στα 279,39 ευρώ/MWh, από τα 116,02 ευρώ/MWh το 2021. Την προηγούμενη χρονιά μάλιστα , η χώρα μας ήταν η τρίτη ακριβότερη αγορά της Ευρώπης.
Βουτιά στο LNG
Για το φυσικό αέριο, οι πιθανές εντάσεις που θα επέλθουν μπορούν να εξηγηθούν ιδίως από τα μόνιμα πλέον , διαρθρωτικά προβλήματα στην αγορά, που παραμένει ασταθής. Για να αντικαταστήσει η ΕΕ τα δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα φυσικού αερίου που εισήγαγε με αγωγούς από τη Ρωσία πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία, «όρμησε» στο υγροποιημένο φυσικό αέριο (LNG), που μεταφέρεται με πλοία από όλο τον κόσμο. «Δεν έχουμε εισαγάγει ποτέ τόσο LNG στην Ευρώπη όσο το 2022», αναφέρει στην Engie. Αναλυτικά, οι εισαγωγές LNG από τους 27 αυξήθηκαν από περίπου 100 τεραβατώρες (TWh) τον Ιούνιο του 2021, σε σχεδόν 150 TWh τον Ιούνιο του 2022 και τον Ιούνιο του 2023.
Ωστόσο, αυτή η αγορά που είναι «παγκόσμια», αναγκαστικά παραμένει «εκτεθειμένη σε μεγαλύτερη αστάθεια όσον αφορά τις τιμές προσφοράς» από αυτή μέσω των αγωγών, προσθέτει η γαλλική εταιρεία . Ως αποτέλεσμα, η Ευρώπη θα μπορούσε να μπει σε ανταγωνισμό με άλλες περιοχές για να εξασφαλίσει τις διαθέσιμες ποσότητες, οι οποίες παραμένουν περιορισμένες, οδηγώντας έτσι σε αύξηση των τιμών. Αυτό συνέβη το 2022, εις βάρος χωρών που μέχρι στιγμής ήταν καταναλωτές LNG αλλά δεν μπορούσαν να συναγωνιστούν τη Γηραιά Ήπειρο, όπως το Πακιστάν.
Μια ανάλυση που συμφωνεί με τα συμπεράσματα της Rystad Energy: παρά την τρέχουσα χαλάρωση, η νορβηγική εταιρεία πιστεύει επίσης ότι η υπερβάλλουσα προσφορά έναντι της ζήτησης θα μπορούσε γρήγορα να αντιστραφεί, ειδικά σε περίπτωση ενός πιο ψυχρού χειμώνα.
Περίσσευμα LNG
Τις τελευταίες εβδομάδες, το LNG έχει γίνει πάντως πολύ άφθονο, λόγω της σημαντικής μείωσης της ζήτησης για LNG τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία. Οι τιμές του LNG έχουν πέσει στη Γηραιά Ήπειρο: Διαπραγματεύονται γύρω στα 35 ευρώ τη MWh- σχεδόν στο ένα δέκατο της τιμής αγοράς που καταγράφηκε τον Αύγουστο του 2022, όταν είχε κορυφωθεί στα 340 ευρώ. Εν προκειμένω, σημαντική μείωση της ζήτησης για LNG τόσο στην Ευρώπη όσο και στην Ασία.
Στην πραγματικότητα, ο πολύ ήπιος χειμώνας επέτρεψε στην Ευρώπη να μην εξαντλήσει τα αποθέματά της σεLNG, που συσσωρεύτηκαν επειγόντως το καλοκαίρι του 2022. Τα υπόγεια αποθέματα είναι πλέον γεμάτα 68%, «δηλαδή 27 δισεκατομμύρια κυβικά μέτρα περισσότερα από την ίδια περίοδο πέρυσι», σημειώνει η νορβηγική Rystad Energy, σε πρόσφατο σημείωμα. Και αυτό, παρόλο που οι παραδόσεις ρωσικού φυσικού αερίου δεν έχουν ξαναρχίσει, γεγονός που στερεί από τη Γηραιά Ήπειρο τον κύριο ιστορικό προμηθευτή της.
«Περπατάμε πάνω σε αυγά»
Ωστόσο, σύμφωνα με την Engie, η κατάσταση θα παραμείνει τεταμένη, λόγω μιας πιθανής παγκόσμιας οικονομικής ανάκαμψης και της έλλειψης νέας εξαγωγικής ικανότητας LNG. «Εάν υπάρξει πολύ ισχυρή αύξηση στις εισαγωγές LNG, θα εισέλθουμε και πάλι σε μια φάση αρκετά τεταμένου ανταγωνισμού μεταξύ Ευρώπης και Ασίας», προειδοποίησε ο Λοράν Νερί, διευθυντής ανάλυσης αγοράς στην Engie.
Με δεδομένο ότι η ασιατική ήπειρος αντιπροσωπεύει περίπου τα δύο τρίτα της αγοράς LNG, μια διακύμανση, έστω και μικρή, αυτού του μεριδίου αγοράς «θα είχε αναπόφευκτα σημαντικό αντίκτυπο στην Ευρώπη. Συνολικά, οι μεγάλες αβεβαιότητες παραμένουν στη ζήτηση. «Δεν ξέρουμε αν η πτώση που παρατηρήθηκε τους τελευταίους μήνες θα συνεχιστεί . Ουσιαστικά ,περπατάμε πάνω σε …αυγά» ,λέει ο Νερί. «Δεν έχουμε κρυστάλλινη μπάλα για να δούμε πώς μπορούν να εξελιχθεί η κατανάλωση»
Το μόνο σίγουρο είναι ότι το 2027, η αναμενόμενη αύξηση της παραγωγής LNG, ιδιαίτερα στο Κατάρ και τις Ηνωμένες Πολιτείες, θα επιτρέψουν στην αγορά να εξισορροπήσει εκ νέου και να ξεκινήσει ξανά μια πτωτική τάση τιμών», εκτιμά η Engie.
