Του Μιχάλη Ψύλου
Σκληρή, αν όχι πρωτοφανή, επίθεση εναντίον του πρωθυπουργού Μπενιαμίν Νετανιάχου εξαπολύει η Haaretz. Ούτε λίγο ούτε πολύ, η ισραηλινή εφημερίδα τον κατηγορεί ότι «φέρει την ευθύνη για την πιο φονική επιδρομή στο ισραηλινό έδαφος τα τελευταία 50 χρόνια». Σύμφωνα με τη Haaretz, η «πολύ δεξιά κυβέρνηση του Νετανιάχου, με τη μαζική επέκταση των οικισμών εποίκων, την αύξηση της εβραϊκής παρουσίας στο Όρος του Ναού κοντά στο τέμενος Αλ Άκσα, καθώς και με την ειρηνευτική συμφωνία με τη Σαουδική Αραβία, από την οποία οι Παλαιστίνιοι δεν παίρνουν τίποτα, έδωσε τη δυνατότητα στη Χαμάς να εκμεταλλευτεί την ευκαιρία για να εξαπολύσει την αιφνιδιαστική της επίθεση». Ήταν όμως όντως… αιφνιδιαστική; Αίσθηση έχει προκαλέσει δήλωση Αιγύπτιου αξιωματούχου στο Associated Press ότι το Κάιρο είχε προειδοποιήσει το Ισραήλ ότι η Χαμάς σχεδίαζε μεγάλη επίθεση, 10 ημέρες πριν από την εκδήλωσή της.
«Τους είχαμε προειδοποιήσει ότι η κατάσταση θα εκραγεί και μάλιστα πολύ σύντομα, και θα ήταν μεγάλη. Αλλά υποτίμησαν τις προειδοποιήσεις μας», δήλωσε ο Αιγύπτιος αξιωματούχος, ο οποίος μίλησε υπό τον όρο της ανωνυμίας. «Δεν είχε προειδοποιηθεί» Το γραφείο του Ισραηλινού πρωθυπουργού διέψευσε τις πληροφορίες ότι είχε προειδοποιηθεί από την Αίγυπτο για επικείμενη επίθεση από τη Λωρίδα της Γάζας. Ο Μάρτικ Ίντικ, πρώην απεσταλμένος στη Μέση Ανατολή και πρεσβευτής των ΗΠΑ στο Ισραήλ, λέει μάλιστα ότι «το ένστικτο του προέδρου Μπάιντεν είναι να βάλει το χέρι του γύρω από τον Νετανιάχου, να τον καθησυχάσει για την αμερικανική υποστήριξη και να προσπαθήσει να ενθαρρύνει κάποια αυτοσυγκράτηση, ακόμη κι αν κινδυνεύει να κτυπήσει την πόρτα ενός… κουφού».
Βαρβαρότητα
Ουδείς φυσικά επικροτεί την άνευ προηγουμένου βαρβαρότητα της Χαμάς. Αλλά από την άλλη πλευρά, το Ισραήλ δεν μπορεί να ισοπεδώσει τη Γάζα. Κι όμως υπάρχει κι άλλος δρόμος: Η προηγούμενη ισραηλινή κυβέρνηση, με επικεφαλής τους εκ περιτροπής πρωθυπουργούς Ναφτάλι Μπένετ και Γιάιρ Λάπιντ, είχε κάνει μικρά βήματα για να βελτιώσει την κατάσταση στη Δυτική Όχθη και τη Γάζα. Εκδίδοντας σχετικά μεγάλο αριθμό αδειών για εργάτες της Γάζας και ακυρώνοντας έναν προγραμματισμένο οικισμό εποίκων στην Ανατολική Ιερουσαλήμ. Ο πόλεμος είναι η συνέχιση της πολιτικής με άλλα μέσα, όπως έλεγε ο φον Κλαούζεβιτς.
Νέο είδος πολέμου
Αλλά αυτός ο νέος πόλεμος, που είδαμε με την επίθεση της Χαμάς, καταστρέφει όλα τα συνηθισμένα πρότυπα. Γιατί ουδείς είναι πραγματικά έτοιμος για αυτόν – ούτε οι στρατοί ούτε φυσικά οι απλοί πολίτες. Μέχρι τώρα, οι πιο ισχυροί στρατοί στον κόσμο ήταν σίγουρο ότι θα κερδίσουν. Η τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς έδειξε όμως και τα όρια της υψηλής τεχνολογίας.
Ο περίφημος Σιδηρούς Θόλος (Iron Dome) δεν λειτούργησε. Πρόκειται για το σύστημα αεράμυνας εδάφους-αέρος που έχει αναπτυχθεί σε διάφορες περιοχές του Ισραήλ για την αντιμετώπιση επιθέσεων με ρουκέτες, όλμους, βλήματα πυροβολικού και drones. Αλλά και η Μοσάντ δεν μπόρεσε επίσης να προειδοποιήσει την ηγεσία της χώρας για τον επικείμενο κίνδυνο.
Στον αντίποδα οι τρομοκράτες της Χαμάς, χωρίς την υψηλή τεχνολογία, αλλά με οπλικά συστήματα που είναι εύκολο να αποκτηθούν μέσα από κάθε είδους παράνομο κανάλι και κυρίως από το Ιράν. Δυστυχώς, αυτός ο νέος τύπος πολέμου θα παρατείνεται και θα επεκτείνεται, καθώς εκφράζονται φόβοι για επιθέσεις στην Ιερουσαλήμ και σε πυκνοκατοικημένες αστικές περιοχές στη Δυτική Όχθη. Σε κάθε περίπτωση βέβαια, η Χαμάς δεν θα μπορέσει ποτέ να νικήσει το Ισραήλ σε μια άμεση σύγκρουση ισχύος.
Αλλά η απρόκλητη επίθεσή της είναι μια τραγική υπενθύμιση ότι το Ισραήλ δεν είναι άτρωτο και ότι η παλαιστινιακή προσδοκία για αυτοδιάθεση δεν μπορεί να μείνει εκτός συζήτησης. Δείχνει επίσης ότι οι Συμφωνίες του Αβραάμ και οι πρόσφατες προσπάθειες εξομάλυνσης των σχέσεων μεταξύ Ισραήλ και Σαουδικής Αραβίας δεν αποτελούν εγγύηση για την ειρήνη. «Η κυβέρνηση Μπάιντεν -γράφει το Politico- προσπαθεί εδώ και πολύ καιρό να φέρει λίγη ηρεμία στη Μέση Ανατολή, σε μεγάλο βαθμό για να μπορέσουν οι Ηνωμένες Πολιτείες να επικεντρωθούν με μεγαλύτερη προσήλωση στη μεγαλύτερη μακροπρόθεσμη πρόκληση: την Κίνα.
Αλλά αυτή η στρατηγική απειλείται πλέον με κατάρρευση». Οι Los Angeles Times φοβούνται ότι οι εκκλήσεις του Τζο Μπάιντεν για αυτοσυγκράτηση θα παραμείνουν μάταιες. «Το Ισραήλ, που έχει δεσμευτεί να εκδικηθεί τη Χαμάς, δεν θα μπορέσει, πολιτικά ή ψυχολογικά, να υποχωρήσει… Και η στρατιωτική αντίδραση του εβραϊκού κράτους, που υπόσχεται να είναι μαζική, σίγουρα θα αναγκάσει τη Σαουδική Αραβία να εγκαταλείψει τη συμφωνία», σημειώνει η καλιφορνέζικη εφημερίδα.
