Σοκαριστική ανάλυση από το the editorial board των Financial Times:
Δύο δηλώσεις από Κινέζους ηγέτες αυτή την εβδομάδα θα πρέπει να δώσουν τροφή για σκέψη, αν όχι να αποτελέσουν πηγή ανησυχίας. Ο Σι Τζινπίνγκ, ηγέτης της Κίνας που ξεκινά μια άνευ προηγουμένου τρίτη θητεία ως πρόεδρος, ονομάτισε τις ΗΠΑ ως τη δύναμη πίσω από τον «περιορισμό», την «περικύκλωση» και την «καταπίεση» της Κίνας.
Ο υπουργός Εξωτερικών Κιν Γκανγκ πήγε παραπέρα. «Αν οι ΗΠΑ δεν πατήσουν φρένο και συνεχίσουν να κινούνται με ταχύτητα στον λάθος δρόμο, κανένα προστατευτικό κιγκλίδωμα δεν θα μπορέσει να αποτρέψει τον εκτροχιασμό και τη σύγκρουση της άμαξας, και οπωσδήποτε θα υπάρξει σύρραξη και αντιπαράθεση», είπε.
Αν αυτά ήταν αυτοσχέδια σχόλια, ίσως να είχαν μικρότερη βαρύτητα. Αλλά ως προετοιμασμένες δηλώσεις γύρω από την ετήσια συνεδρίαση του Εθνικού Λαϊκού Κογκρέσου στο Πεκίνο, δεν αφήνουν πολλά περιθώρια για αμφιβολίες. Είναι συνεπείς με πολλές άλλες ενδείξεις ότι η Κίνα προετοιμάζεται για μια πιθανή σύγκρουση.
Αυτό δεν σημαίνει ότι το Πεκίνο επιθυμεί σύγκρουση, πόσο μάλλον πόλεμο μεταξύ υπερδυνάμεων. Υπογραμμίζει όμως το γεγονός ότι η εθνική ασφάλεια έχει γίνει προτεραιότητα σχεδόν σε κάθε πτυχή της κινεζικής διακυβέρνησης. Τουλάχιστον 16 πτυχές του έργου της κεντρικής κυβέρνησης έχουν πλέον χαρακτηριστεί επίσημα ως θέματα εθνικής ασφάλειας, συμπεριλαμβανομένης της πολιτικής, της οικονομίας, του κυβερνοχώρου, της οικολογίας και άλλων.
Ίσως ήρθε η ώρα να ορίσουμε μια νέα κινεζική εποχή. Περισσότερες από τέσσερις δεκαετίες «μεταρρυθμίσεων και ανοίγματος» συνέβαλαν στην αύξηση του μεριδίου της Κίνας στο παγκόσμιο ακαθάριστο εγχώριο προϊόν από 1,8% το 1978 σε 18% το 2022 σε ονομαστικούς όρους. Αλλά τώρα έχει ανατείλει μια περίοδος «ασφάλειας και ελέγχου». Η κύρια εστίαση του Πεκίνου δεν είναι πλέον η οικονομική επέκταση, αλλά μάλλον η προώθηση της αυτοδυναμίας και της ανθεκτικότητας σε ένα περιβάλλον πιο μέτριας ανάπτυξης.
Υπογραμμίζοντας αυτή τη διάθεση, ο Σι ζήτησε αυτή την εβδομάδα «ταχύτερη ανύψωση των ενόπλων δυνάμεων σε πρότυπα παγκόσμιας κλάσης». Πρόσθεσε ότι η Κίνα πρέπει να μεγιστοποιήσει τις «εθνικές στρατηγικές της ικανότητες» για να αντιμετωπίσει «στρατηγικούς κινδύνους, να διαφυλάξει τα στρατηγικά συμφέροντα και να υλοποιήσει στρατηγικούς στόχους».
Η προτροπή του έρχεται μετά την κατάρριψη από τις ΗΠΑ τον περασμένο μήνα ενός κινεζικού αερόστατου μεγάλου ύψους που είχε εισβάλει στον εναέριο χώρο τους, ανατρέποντας την προγραμματισμένη επίσκεψη του υπουργού Εξωτερικών των ΗΠΑ Άντονι Μπλίνκεν στην Κίνα. Τα συμφέροντα των ΗΠΑ και της Κίνας συγκρούονται σε ένα ευρύ φάσμα θεμάτων, όπως η Ταϊβάν, η επίθεση της Ρωσίας στην Ουκρανία και η παγκόσμια τεχνολογική ηγεσία.
Ο κίνδυνος είναι ότι η αμοιβαία εχθρότητα και καχυποψία παρακινεί έναν κύκλο κλιμάκωσης. Οι ΗΠΑ έχουν εύλογες ανησυχίες για την ανάδειξη της Κίνας ως στρατηγικού αντιπάλου, αλλά πρέπει επίσης να λάβουν υπόψη τους πως οι κινήσεις τους για τον περιορισμό της Κίνας -όπως οι περιορισμοί που επιβάλλονται σε εκατοντάδες κινεζικές εταιρείες που μπαίνουν στη «λίστα οντοτήτων»- απλώς βαθαίνουν τη δυσπιστία στο Πεκίνο.
Υπάρχουν ήδη αρκετές ενδείξεις ότι το Πεκίνο έχει αρχίσει να σκύβει το κεφάλι. Στον οικονομικό τομέα, έθεσε στόχο ανάπτυξης για φέτος «περίπου 5%», τον χαμηλότερο των τελευταίων τριών δεκαετιών. Ο Λι Κεκιάνγκ, ο απερχόμενος πρωθυπουργός, δήλωσε ότι αυτός ο μετριοπαθής στόχος αποτελεί μέρος ενός σχεδίου για την «προτεραιότητα της οικονομικής σταθερότητας».
Ένα σχέδιο αναδιάρθρωσης του υπουργείου Επιστήμης και Τεχνολογίας έχει παρόμοια κίνητρα από τις ανησυχίες για την ασφάλεια. Η βασική προτεραιότητά του είναι η ενίσχυση της τεχνολογικής αυτοδυναμίας για την αντιμετώπιση του «εξωτερικού περιορισμού». Το Πεκίνο ανακοίνωσε επίσης σχέδια για τη δημιουργία μιας νέας χρηματοπιστωτικής εποπτικής αρχής για να κλείσει τα πολλαπλά κενά που δημιουργούν αδυναμίες στη χρηματοπιστωτική βιομηχανία του, ύψους 57 εκατ. δολαρίων.
Όλα αυτά συνιστούν μια κρίσιμη στιγμή. Οι ΗΠΑ και η Κίνα, μαζί με τους εταίρους τους, θα πρέπει να αναγνωρίσουν τους κινδύνους που ελλοχεύουν. Η προφητεία συγκρούσεων, η προετοιμασία για διαμάχες και η κατονομασία δυνητικών εχθρών είναι ένας ολισθηρός δρόμος προς μια αδιανόητη εχθρότητα. Το Πεκίνο και η Ουάσινγκτον θα πρέπει να σταματήσουν, να προβληματιστούν και να καταβάλουν πραγματική προσπάθεια για να επαναφέρουν τις «προστατευτικές μπάρες» ενάντια σε μια μελλοντική καταστροφή.
