Η θεσμοθέτηση της επιστολικής ψήφου στις εκλογές της Ελλάδας το 2024 αποτελεί σημαντική αλλαγή στον τρόπο διεξαγωγής των εκλογικών διαδικασιών. Αυτό το μέτρο έχει ως στόχο να δώσει τη δυνατότητα σε ευαίσθητες ομάδες πολιτών, όπως ηλικιωμένους, ΑμεΑ, εποχικούς εργαζόμενους, φοιτητές, και άλλους, να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα χωρίς την ανάγκη να προσέλθουν στο εκλογικό τμήμα.
Ορισμένα σημεία του σχεδίου νόμου περιλαμβάνουν:
- Εφαρμογή: Η επιστολική ψήφος θα εφαρμόζεται στις ευρωεκλογές και τα εθνικά δημοψηφίσματα.
- Συστηματική Υποβολή Αιτήσεων: Οι εκλογείς που επιθυμούν να ψηφίσουν με επιστολική ψήφο θα υποβάλλουν αίτηση προς εγγραφή στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους εκλογέων επιστολικής ψήφου μέσω ηλεκτρονικής εφαρμογής που θα δημιουργηθεί από το Υπουργείο Εσωτερικών. Η ταυτοποίηση του εκλογέα θα γίνεται με τη χρήση των κωδικών taxisnet ή εναλλακτικά με τη χρήση συνδυασμού των στοιχείων του διαβατηρίου και του δελτίου αστυνομικής ταυτότητας.
- Δημιουργία Εκλογικών Τμημάτων Διαλογής: Συστήνονται εκλογικά τμήματα διαλογής ψηφοδελτίων επιστολικής ψήφου και ορίζονται προϋποθέσεις για τη λειτουργία τους, συμπεριλαμβανομένης της παρακολούθησης από κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης.
- Ειδικοί Εκλογικοί Φάκελοι: Οι ειδικοί φάκελοι ψηφοφορίας περιλαμβάνουν τον φάκελο επιστροφής επιστολικής ψήφου, τον φάκελο της ψηφοφορίας, το ψηφοδέλτιο, ένα έντυπο με οδηγίες και κατάλογο υποψηφίων.
- Απαγόρευση Διακίνησης: Απαγορεύεται η διακίνηση του ειδικού φακέλου ψηφοφορίας από τρίτους.
Αυτά τα μέτρα έχουν σχεδιαστεί για να εξασφαλίσουν την ασφάλεια και την ακεραιότητα της ψηφοφορίας, ενώ ταυτόχρονα παρέχουν την ευκολία στους πολίτες να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα.
Διαβάστε οπωσδήποτε: Η τελευταία δημοσκόπηση για το 2023
Η διαδικασία βήμα – βήμα
Η διαδικασία άσκησης από τον εκλογέα του εκλογικού δικαιώματος δι’ επιστολής είναι η εξής:
Βήμα 1: Συμπληρώνει το έντυπο – υπεύθυνη δήλωση για άσκηση του εκλογικού του δικαιώματος με επιστολική ψήφο και την τοποθετεί στον φάκελο επιστροφής, εκτός αν επιλέξει να τη συμπληρώσει ηλεκτρονικά. Με την υπεύθυνη δήλωση ο εκλογέας δηλώνει μεταξύ άλλων ότι έχει εγγραφεί στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους της επιστολικής ψήφου και δεν θα ψηφίσει με φυσική παρουσία στις επικείμενες εκλογές, καθώς και ότι η συμπλήρωση του ψηφοδελτίου έγινε αποκλειστικά από τον ίδιο δίχως την επιρροή άλλου προσώπου.
Βήμα 2: Μέσα στον φάκελο επιστροφής, τοποθετεί τον σφραγισμένο φάκελο ψηφοφορίας, ο οποίος περιέχει το ψηφοδέλτιο, συμπληρώνει ηλεκτρονικά την υπεύθυνη δήλωση και επιβεβαιώνει την αποστολή του φακέλου, κάνοντας χρήση των κωδικών ταυτοποίησης στο κινητό τηλέφωνο και στη διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου που έχει δηλωθεί. Εναλλακτικά, αντί της χρήσης της ειδικής εφαρμογής του ο εκλογέας έχει τη δυνατότητα να τοποθετήσει στον σφραγισμένο φάκελο ψηφοφορίας, εκτός του ψηφοδελτίου, και α) την υπογεγραμμένη αίτηση – υπεύθυνη δήλωση επιστολικής ψήφου, και β) φωτοτυπία της αστυνομικής του ταυτότητας. Τα παραπάνω απαιτούνται για να επιβεβαιωθεί η ταυτότητα του εκλογέα και να αποτραπεί περίπτωση κακόβουλης άσκησης τουεκλογικού δικαιώματος από τρίτο πρόσωπο. Συμπληρώνει, επίσης, τα στοιχεία του ως αποστολέα και απαραιτήτως τον ειδικό εκλογικό του αριθμό.
Βήμα 3: Επιλέγει τον συνδυασμό που επιθυμεί, τοποθετώντας σταυρό προτίμησης στο ειδικό τετράγωνο.
Βήμα 4: Επιλέγει τους υποψηφίους ευρωβουλευτές στους οποίους θέλει να εκφράσει την προτίμησή του. Για τον σκοπό αυτό ανατρέχει στο φυλλάδιο των οδηγιών, όπου αμέσως μετά τις οδηγίες υπάρχει πλήρης κατάλογος των συνδυασμών που μετέχουν στις εκλογές και των υποψηφίων αυτών. Εκεί εντοπίζει τον αύξοντα αριθμό του υποψηφίου και κυκλώνει ή σημειώνει τον αντίστοιχο αριθμό στο τμήμα αυτού του ψηφοδελτίου. Όταν ολοκληρώσει τις επιλογές του, κλείνει μέσα στον φάκελο ψηφοφορίας το ψηφοδέλτιο.
Βήμα 5: Τέλος αποστέλλει τον φάκελο μέσω ταχυδρομικών ή ταχυμεταφορικών εταιρειών, σύμφωνα με τις οδηγίες που έχουν παρασχεθεί.
Οι φάκελοι πρέπει να φτάσουν στο σημείο συλλογής επιστολικών ψήφων έως τις 5 το
απόγευμα της παραμονής των εκλογών και παραλαμβάνεται από ειδική τριμελή επιτροπή.
Όσοι δήλωσαν ότι θα ψηφίσουν με επιστολική ψήφο αλλά δεν το έπραξαν ή απέστειλαν τον φάκελο εκπρόθεσμα μπορούν να ασκήσουν το εκλογικό τους δικαίωμα, την ημέρα της
διενέργειας των εκλογών, μετά τις 10 το πρωί στο εκλογικό τμήμα που είναι εγγεγραμμένοι.
Για τη συνολική εποπτεία της όλης διαδικασίας, ο Πρόεδρος του Αρείου Πάγου ορίζει έναν από τους Αντιπροέδρους ή από τα μέλη του Δικαστηρίου ως Γενικό Έφορο.
Η τριμελής Επιτροπή Συλλογής Επιστολικής Ψήφου που συστήνεται με πρόσωπα κύρους αναλαμβάνει την παραλαβή των φακέλων ψηφοφορίας και την κατανομή τους ανά εκλογικό τμήμα όπου ανήκει ο εκλογέας που απέστειλε επιστολική ψήφο. Οι φάκελοι επιστολικής ψήφου φυλάσσονται σε ειδικές κάλπες, οι οποίες σφραγίζονται καθημερινά, παρουσία και των εκπροσώπων των κομμάτων. Οι κάλπες αυτές παραδίδονται στις 7 το πρωί της ημέρας διενέργειας των εκλογών σε κάθε μια ειδική εφορευτική επιτροπή, προκειμένου να προχωρήσει εγκαίρως η αποσφράγιση των φακέλων και η τοποθέτηση των ψηφοδελτίων στην κάλπη. Μετά την ολοκλήρωση της εκλογικής διαδικασίας αρχίζει η διαλογή των ψηφοδελτίων, ενώ μόλις συγκεντρωθούν τα αποτελέσματα όλων των ειδικών εκλογικών τμημάτων, ο Γενικός Έφορος συντάσσει τον πίνακα αποτελεσμάτων τον οποίο αποστέλλει άμεσα σε έντυπη και ηλεκτρονική μορφή στο υπουργείο Εσωτερικών.
