Αλλαγές-σοκ στα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση στην Ελλάδα

Η επικείμενη αλλαγή στα όρια ηλικίας για τη συνταξιοδότηση στην Ελλάδα, η οποία συνδέεται με την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, προβλέπεται να φέρει σημαντικές επιπτώσεις για τους μελλοντικούς συνταξιούχους από το 2027. Ο εργατολόγος Αλέξης Μητρόπουλος επισημαίνει ότι αυτή η “ρήτρα προσδόκιμου”, η οποία εισήχθη με τον νόμο 3863/2010 και ενισχύθηκε με τον νόμο 4336/2015, θα οδηγήσει σε αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης πέραν των 67 ετών.

Σύμφωνα με τον Μητρόπουλο, μετά την 1η Ιανουαρίου 2027, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, τα οποία ήδη ανήκουν στα υψηλότερα στην Ευρώπη και στα πέντε υψηλότερα παγκοσμίως, αναμένεται να αυξηθούν ακόμη περισσότερο, με την πίεση από διεθνείς οργανισμούς όπως ο ΟΟΣΑ. Η ΕΝΥΠΕΚΚ, μέσω ανακοίνωσής της, εκφράζει την ανάγκη για άμεση κατάργηση αυτών των διατάξεων, τις οποίες χαρακτηρίζει ως “κοινωνιοκτόνες”.

Διαβάστε οπωσδήποτε: Σύνταξη στα 70: Νέο «συμβόλαιο μεταξύ των γενεών»;

Ολόκληρη η ανάλυση για τις δραματικές εξελίξεις στο συνταξιοδοτικό:

Ι. Με τον ν. 3863/2010 θεσπίστηκε η «ρήτρα προσδόκιμου» με σημείο αναφοράς το 65^ο έτος ηλικίας

Με τη διάταξη του άρθρου 11 (παρ. 3) του πρωτομνημονιακού ν. 3863/2010 (ΦΕΚ Α 115), οι δανειστές της χώρας απαίτησαν και η τότε κυβέρνηση ΓΑΠ δέχτηκε να αυξάνονται τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από 1-1-2021 και ανά τριετία μέχρι το 2060 με σημείο αναφοράς το 65^ο έτος ηλικίας και με βάση τη μεταβολή τού προσδόκιμου ζωής τού πληθυσμού ολόκληρης της χώρας.

Η ισχύς αυτής της διάταξης θα άρχιζε την 1-1-2021 με βάση τη μεταβολή τού προσδόκιμου της δεκαετίας 2010-2020, όπως ρητά όριζε η ανωτέρω ρύθμιση (σελ. 2782 ΦΕΚ Α 115), που είχε ως εξής: «3.Τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης των ασφαλισμένων των οργανισμών κοινωνικής ασφάλισης και του Δημοσίου, ανεξαρτήτως χρόνου υπαγωγής στην ασφάλιση, τα οποία προβλέπονται στο άρθρο 10 του παρόντος νόμου και σε καταστατικές ή γενικές διατάξεις νόμων, ανακαθορίζονται κατά τη μεταβολή του προσδόκιμου ζωής του πληθυσμού της χώρας, με σημείο αναφοράς την ηλικία των 65 ετών. Η ισχύς της παραγράφου αυτής αρχίζει από 1.1.2021 και κατά την πρώτη εφαρμογή της, λαμβάνεται υπόψη η μεταβολή της δεκαετίας 2010 έως και 2020. Από 1.1.2024 τα ανωτέρω όρια ανακαθορίζονται ανά τριετία. Η αναπροσαρμογή των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, γίνεται με κοινή απόφαση των Υπουργών Οικονομικών και Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης, που εκδίδεται κατά το τελευταίο έτος κάθε περιόδου με βάση τους σχετικούς δείκτες που προσδιορίζονται από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και την Eurostat και αφορούν στην επόμενη περίοδο.».

Η αύξηση των ορίων ηλικίας ανά τριετία και από 1-1-2021 μέχρι και το 2060, με τον ίδιο νόμο, συναρτήθηκε με τη διαδικασία μείωσης των συνταξιοδοτικών δαπανών μέχρι το 2060. Η συγκεκριμένη διάταξη (παρ. 2 άρθρου 11 ν. 3863/2010) που επέβαλε τη συνεχή μείωση των δαπανών για τις συντάξεις είχε ως εξής: «2.Από την 1.1.2011 και ανά διετία η Εθνική Αναλογιστική Αρχή εκπονεί αναλογιστικές μελέτες, οι οποίες επικυρώνονται από την Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αντικείμενο τη συνεχή παρακολούθηση της εξέλιξης της εθνικής συνταξιοδοτικής δαπάνης. Με ειδικό νόμο ανακαθορίζονται οι συντάξεις με στόχο τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος. Το ύψος των ανωτέρω δαπανών για τη βασική, την αναλογική και την επικουρική σύνταξη, προβαλλόμενο έως το έτος 2060, δεν πρέπει να υπερβαίνει το περιθώριο αύξησης των 2,5 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ, με έτος αναφοράς το 2009.».

Η «ρήτρα προσδόκιμου» και η «ρήτρα 2060» για τις συνταξιοδοτικές δαπάνες περιλαμβάνονται στα κείμενα και των τριών Μνημονίων (νόμοι 3845/2010, 4046/2012 και 4336/2015) καθώς και στη συμφωνία για το χρέος του 2018. Δυστυχώς είναι δύσκολο οι ρήτρες αυτές να αλλάξουν ή να καταργηθούν χωρίς προηγουμένη συμφωνία των δανειστών τής χώρας μας.

ΙΙ. Με το γ’ Μνημόνιο (ν. 4336/2015) αυξήθηκαν τα γενικά όρια ηλικίας στο 67^ο έτος, με διατήρηση της «ρήτρας προσδόκιμου» για αύξηση ανά τριετία άνω του 67^ου!!

Με το γ’ Μνημόνιο (ν. 4336/2015, ΦΕΚ Α 94) που ψήφισαν και τα πέντε τότε κόμματα των Μνημονίων (ΝΔ, ΣΥΡΙΖΑ, ΠΑΣΟΚ, ΑΝΕΛ, ΠΟΤΑΜΙ) και σε υλοποίηση της πιο πάνω διάταξης του ν. 3863/2010, αυξήθηκε το γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης στο 67^ο έτος, αλλά ταυτόχρονα επαναθεσπίστηκε η «ρήτρα προσδόκιμου» από 1-1-2024 για αύξηση των ορίων ηλικίας ανά τριετία, όμως αυτή τη φορά μετά το 67^ο έτος ηλικίας.

Ειδικότερα, η διάταξη του ν. 4336/2015 (υποπερ.Ε3. σελ. 982), που θέσπισε την ανά τριετία αύξηση των ορίων ηλικίας πάνω από το 67^ο έτος και με βάση το προσδόκιμο ζωής τού γενικού πληθυσμού, ανέφερε επί λέξει τα εξής: «1.α) Από 1.1.2022 τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος πλήρους σύνταξης λόγω γήρατος για κάθε κατηγορία ασφαλισμένων, των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, ορίζονται το 62ο έτος της ηλικίας (με 40 έτη ή 12.000 ημέρες ασφάλισης) και το 67ο έτος της ηλικίας (με 4.500 ημέρες ή 15 έτη ασφάλισης), με την επιφύλαξη των διατάξεων της παραγράφου 3 του άρθρου 11 του ν. 3863/2010 (Α΄115). β) Από 1.1.2022 ως όριο ηλικίας συνταξιοδότησης για θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος μειωμένης σύνταξης λόγω γήρατος, όπου αυτή προβλέπεται σύμφωνα με τις ισχύουσες γενικές, ειδικές ή καταστατικές διατάξεις των Οργανισμών Κοινωνικής Ασφάλισης, συμπεριλαμβανομένης της Τράπεζας της Ελλάδος, ορίζεται το 62ο έτος της ηλικίας με 4.500 ημέρες ή 15 χρόνια ασφάλισης.».

Όλες οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις, σε εφαρμογή τής παραπάνω διάταξης του ν. 4336/2015, τελικά καταργήθηκαν από 1-1-2022 και κατά παράταση από 1-1-2023 με το άρθρο 20 του ν. 4997/2023, όπως αναλύουμε παρακάτω

ΙΙΙ.Ο νόμος Κατρούγκαλου δεν αναφέρεται στα όρια ηλικίας και στη «ρήτρα προσδόκιμου». Επαναθέσπισε όμως τη «ρήτρα 2060» για τις συνταξιοδοτικές δαπάνες

Ο ασφαλιστικός νόμος 4387/2016 («νόμος Κατρούγκαλου», ΦΕΚ Α 85) δεν ασχολήθηκε ευθέως με τα όρια ηλικίας, όπως λανθασμένα αναφέρουν αυτές τις μέρες –εν αγνοία τους μάλλον-  αρκετοί κυβερνητικοί παράγοντες, αλλά μόνο εμμέσως αφού επαναθέσπισε τη «ρήτρα 2060» για τις συνταξιοδοτικές δαπάνες που παραπέμπουν ευθέως στην αύξηση των ηλικιακών ορίων συνταξιοδότησης.

Συγκεκριμένα η διάταξη του άρθρου 14 παρ. 4 του ν. 4387/2016 αναφέρει τα εξής: «4.Από την 1.1.2017 και ανά τριετία, η Εθνική Αναλογιστική Αρχή εκπονεί υποχρεωτικά αναλογιστικές μελέτες, οι οποίες επικυρώνονται από την Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αντικείμενο τη συνεχή παρακολούθηση της εξέλιξης της εθνικής συνταξιοδοτικής δαπάνης. Με ειδικό νόμο ανακαθορίζονται οι συντάξεις με στόχο τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος. Το ύψος των ανωτέρω δαπανών για την εθνική, την ανταποδοτική και την επικουρική σύνταξη, προβαλλόμενο έως το έτος 2060, δεν πρέπει να υπερβαίνει το περιθώριο αύξησης των 2,5 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ, με έτος αναφοράς το 2009.».

Η έμμεση αναφορά τού ν. 4387/2016 στα όρια ηλικίας είναι προφανής αφού επαναλαμβάνει την ανάγκη για μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών μέχρι το 2060 η οποία επηρεάζει, όμως, άμεσα το ύψος των συντάξεων και τα ηλικιακά όρια.

IV.Ο νόμος Βρούτση δεν περιλαμβάνει διάταξη για τα όρια ηλικίας. Επαναθεσπίζει όμως τη «ρήτρα 2060» για τη μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών

Ομοίως, ούτε ο νόμος Βρούτση 4670/2020 (ΦΕΚ Α 43) ασχολήθηκε ευθέως με τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, αλλά εμμέσως όπως και ο νόμος Κατρούγκαλου, αφού στο άρθρο 25 (παρ. 5) επανέλαβε τη διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου για τη συνεχή μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών μέχρι το 2060 («ρήτρα 2060»).

Η συγκεκριμένη διάταξη έχει ως εξής: «5.Από την 1.1.2017 και ανά τριετία, η Εθνική Αναλογιστική Αρχή εκπονεί υποχρεωτικά αναλογιστικές μελέτες, οι οποίες επικυρώνονται από την Επιτροπή Οικονομικής Πολιτικής της Ευρωπαϊκής Ένωσης, με αντικείμενο τη συνεχή παρακολούθηση της εξέλιξης της εθνικής συνταξιοδοτικής δαπάνης. Με ειδικό νόμο ανακαθορίζονται οι συντάξεις με στόχο τη διασφάλιση της μακροπρόθεσμης βιωσιμότητας του ασφαλιστικού συστήματος. Το ύψος των ανωτέρω δαπανών για την εθνική, την ανταποδοτική και την επικουρική σύνταξη, προβαλλόμενο έως το έτος 2060, δεν πρέπει να υπερβαίνει το περιθώριο αύξησης των 2,5 ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ, με έτος αναφοράς το 2009.».

Η επαναθέσπιση της «ρήτρας προσδόκιμου» με το γ’ Μνημόνιο (ν. 4336/2015), κατά ρητό και απόλυτο μάλιστα τρόπο, δεν κρίθηκε σκόπιμο να επαναληφθεί στους βασικούς εφαρμοστικούς του νόμους 4387/2016 και 4670/2020.

V.Η Έκθεση Πισσαρίδη για τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης

Ένα από τα πιο αυστηρά νεοφιλελεύθερα κείμενα που έχουν γραφεί ποτέ είναι και η Έκθεση Πισσαρίδη («Σχέδιο ανάπτυξης για την ελληνική  οικονομία», 14-11-2020) που εισηγήθηκε ευθέως την κατάργηση όλων ανεξαιρέτως των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και εμμέσως την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης με τη μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών.

Το σχετικό απόσπασμα από το Μνημόνιο Πισσαρίδη αναφέρει κατά λέξη στη σελίδα 109: «Ένα θέμα το οποίο χρήζει ιδιαίτερης προσοχής όσον αφορά τις συνταξιοδοτικές δαπάνες είναι η πρόωρη συνταξιοδότηση. Αυτή επιβαρύνει όχι μόνο τις δαπάνες αλλά και την οικονομική δραστηριότητα καθώς αποθαρρύνει τη συμμετοχή στην αγορά εργασίας.

Το χαμηλό ποσοστό συμμετοχής γυναικών άνω των 55 ετών οφείλεται, μεταξύ άλλων παραγόντων, στην επιλογή, μέχρι πρόσφατα για μητέρες ανήλικων παιδιών, να συνταξιοδοτηθούν σε νεαρή ηλικία με λιγότερα από 20 έτη ασφάλισης. Ενώ αυτοί οι κανόνες έχουν αλλάξει σταδιακά από το 2010, είναι ακόμη δυνατό για τις γυναίκες να συνταξιοδοτηθούν νωρίς εάν το 2015 είχαν φτάσει την απαιτούμενη ηλικία συνταξιοδότησης και είχαν (περιορισμένα) έτη ασφάλισης.

Με βάση τις αλλαγές που έγιναν τα προηγούμενα χρόνια, αναμένεται ότι έως το 2022, οι επιλογές πρόωρης συνταξιοδότησης θα έχουν καταργηθεί και θα ισχύει μια γενική ηλικία συνταξιοδότησης των 67 ετών (ή των 62 ετών με εισφορές 40 ετών). Δεδομένων των δυσμενών δημογραφικών εξελίξεων για την Ελλάδα, δεν θα πρέπει να επανεισαχθούν εξαιρέσεις από αυτούς τους καθολικούς κανόνες.».

Ως κείμενο, η «Έκθεση» ή «Μνημόνιο Πισσαρίδη» συμπυκνώνει τις πιο σκληρές επιλογές των δανειστών, κυρίως του ΔΝΤ. Παρά το ότι στερείται παντελώς επιστημονικής τεκμηρίωσης, θεωρείται από τους πολιτικούς των Μνημονίων ως ένας σημαντικός Οδηγός των μεταρρυθμίσεων!!

VI.Ο ΟΟΣΑ για τα όρια ηλικίας

Ο Οργανισμός Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης (ΟΟΣΑ) πιέζει συνεχώς, όλο και πιο έντονα τα τελευταία χρόνια, μαζί με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (ΔΝΤ) και την Παγκόσμια Τράπεζα, για μείωση των δαπανών για τις συντάξεις και για την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. O ΟΟΣΑ απευθύνεται στις κυβερνήσεις των κρατών-μελών του απαιτώντας κατάργηση των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων και αύξηση των γενικών ορίων συνταξιοδότησης σε συνδυασμό με την ενεργοποίηση της «ρήτρας προσδόκιμου» που συνδέει την αύξηση ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης με την αύξηση του προσδόκιμου του γενικού πληθυσμού.

Τα ίδια υποστηρίζει -και μάλιστα σε πιο έντονο και απόλυτο ύφος- ο ΟΟΣΑ και στην πρόσφατη Έκθεσή του για τις συντάξεις στα κράτη-μέλη του με τίτλο «Pensions at a glance 2023». Ειδικότερα στην κοινωνικά ανάλγητη και επιστημονικά ατεκμηρίωτη για τη χώρα μας Έκθεσή του ο ΟΟΣΑ προτείνει:

1^ον)την αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης ανδρών και γυναικών πέραν του 67^ου έτους έως και το 71^ο, για όσους εξέλθουν στη σύνταξη μέχρι το 2070,

2^ον)την περαιτέρω μείωση των ποσοστών αναπλήρωσης,

3^ον)τη διαρκή μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών,

4^ον)την πιστή και σχολαστική εφαρμογή τής «ρήτρας προσδόκιμου» αφού, όπως αναφέρει στην Έκθεσή του, η χώρα μας είναι μεταξύ των κρατών-μελών που έχουν σε ισχύ νόμο για τη «ρήτρα προσδόκιμου» στα όρια συνταξιοδότησης και

5^ον)την περαιτέρω μείωση της σύνταξης των χαμηλοσυνταξιούχων με αιχμή την επιχορήγηση από τον κρατικό προϋπολογισμό τής εθνικής σύνταξης.

Περαιτέρω ο ΟΟΣΑ κάνει σύσταση στο πολιτικό προσωπικό τής χώρας μας να μετακυλήσει το κόστος του δημογραφικού και της δημογραφικής γήρανσης στους συνταξιούχους-ασφαλισμένους με μείωση δαπανών, με περικοπή συντάξεων και αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης. Για να στηρίξει τη σύστασή του αυτή, ο ΟΟΣΑ παραθέτει δύο αναληθή και απαράδεκτα επιχειρήματα:

α)ότι δήθεν η χώρα μας πληρώνει για τις συντάξεις το 15,7% του ΑΕΠ, υπολογίζοντας όμως και τις δαπάνες από τις εισφορές των ίδιων των ασφαλισμένων που ανέρχονται στο 8% του ΑΕΠ και

β)ότι δήθεν η χώρα μας έχει από τα χαμηλότερα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, λαμβάνοντας υπόψη, όμως, μόνο τα μεταβατικά όρια της περιόδου 2015-2022 που χρησιμοποίησαν αρκετές χιλιάδες ασφαλισμένων (κυρίως γυναίκες) για να συνταξιοδοτηθούν ενόψει της μεγάλης αύξησης ορίων ηλικίας από 1-1-2022 και κατά παράταση από 1-1-2023. Ο ΟΟΣΑ παραβλέπει ότι η Ελλάδα έχει από τα υψηλότερα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης στην ΕΕ, αλλά και στον κόσμο ως προς τις γυναίκες, όπως αναφέρουμε παρακάτω.

Η Έκθεση του ΟΟΣΑ για τις συντάξεις του έτους 2023 πάσχει από έλλειψη επιστημονικής τεκμηρίωσης και είναι απαράδεκτη σε κοινωνική ευαισθησία προς έναν λαό που δεινοπάθησε από τα κοινωνιοκτόνα Μνημόνια από το 2010 μέχρι σήμερα. Φοβούμαστε όμως ότι θα αποτελέσει τον οδηγό για τις επόμενες παρεμβάσεις ή «μεταρρυθμίσεις» επί τα χείρω τής Συνταξιοδοτικής Νομοθεσίας στη χώρα μας και στις άλλες χώρες της ΕΕ.

VΙI.Η οριστική κατάργηση όλων των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων από 1-1-2023 (άρθρο 20, ν. 4997/2023)

Σε υλοποίηση της διάταξης του γ’ Μνημονίου για τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, αλλά και βάσει της Έκθεσης Πισσαρίδη, όλες οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις στην Ελλάδα καταργήθηκαν αμετάκλητα και επίσημα με το άρθρο 20 του ν. 4997/2023, το οποίο αναφέρει κατά λέξη τα εξής: «1.Από την έναρξη ισχύος του ν. 4336/2015 (Α’ 94) μέχρι και τις 31.12.2022, οι ασφαλισμένοι του πρώην Δημοσίου που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι και τις 31.12.2012 θεμελιώνουν δικαίωμα για άμεση καταβολή μειωμένης σύνταξης της περ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 56 του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων (π.δ. 169/2007, Α’ 210), με βάση τα όρια ηλικίας που προβλέπονταν μέχρι και τις 18.8.2015 και μπορούν να ασκήσουν το δικαίωμά τους οποτεδήποτε.

2. Από 1ης.1.2023 το όριο ηλικίας της περ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 56 του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων για τους ασφαλισμένους του πρώην Δημοσίου που: α) έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα μέχρι και τις 31.12.2012 και β) δεν έχουν θεμελιώσει μέχρι και τις 31.12.2022 δικαίωμα για άμεση καταβολή μειωμένης σύνταξης της περ. β’ της παρ. 2 του άρθρου 56 του Κώδικα Πολιτικών και Στρατιωτικών Συντάξεων, με βάση τα όρια ηλικίας που προβλέπονταν μέχρι και τις 18.8.2015, διαμορφώνεται στο εξηκοστό δεύτερο έτος.».

Η παράταση για έναν μόνο χρόνο (για το έτος 2022) στις πρόωρες συντάξεις του Δημοσίου δόθηκε λόγω της μεγάλης αναστάτωσης που είχε προκαλέσει σε χιλιάδες δημοσίους υπαλλήλους (κυρίως εκπαιδευτικούς) η υπ’αριθ. 70/2022 Γνωμοδότηση του ΣΤ’ Τμήματος του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους που, μετά από ερώτηση του Υπουργείου Εργασίας, είχε γνωμοδοτήσει υπέρ της κατάργησης των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων στο Δημόσιο από 1-1-2022.

Ειδικότερα το ΝΣΚ είχε αποφανθεί ότι οι δημόσιοι υπάλληλοι που είχαν υποβάλλει αίτηση συνταξιοδότησης το 2022 χωρίς να έχουν συμπληρώσει όλες τις προϋποθέσεις (ηλικία, έτη ασφάλισης) μέχρι 31-12-2021, δεν έχουν το δικαίωμα να εξέλθουν από την υπηρεσία με βάση τις διατάξεις του γ’ Μνημονίου (ν. 4336/2015) για μειωμένη σύνταξη.

Έτσι, μετά την ψήφιση της διάταξης tου άρθρου 20 του ν. 4997/2023 οι ασφαλισμένοι πρέπει να γνωρίζουν ότι:

α)από 1-1-2023 καταργήθηκαν όλες οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις πλην ελαχίστων εξαιρέσεων (βαρέα, μητέρες, πατέρες, χήροι ανίκανων προς βιοπορισμό τέκνων),

β)το 2022 ήταν το τελευταίο έτος για πρόωρη συνταξιοδότηση με τα λεγόμενα «μεταβατικά» (ευνοϊκά) όρια ηλικίας που ίσχυαν για τα έτη 2015-2021 (και για το 2022 κατά παράταση),

γ)από 1-1-2023 καταργήθηκαν όλες οι πρόωρες συνταξιοδοτήσεις και τέθηκε σε εφαρμογή ο γενικός υποχρεωτικός για όλους τους ασφαλισμένους κανόνας του γ’ Μνημονίου (ν. 4336/2015), σύμφωνα με τον οποίο, για πλήρη σύνταξη απαιτούνται εφεξής 40 χρόνια ασφάλισης (12.000 ΗΑ) στο 62^ο έτος ηλικίας ή στο 67^ο έτος ηλικίας και άνω με τουλάχιστον 15 έτη ασφάλιση (4.500 ΗΑ).

VΙII.Η Ελλάδα έχει τα μεγαλύτερα γενικά όρια συνταξιοδότησης στην ΕΕ!

Η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης με τον ν. 4336/2015 έως 7 έτη, είναι η μεγαλύτερη που έχει γίνει ποτέ στην Ευρώπη και ισχύει από 1-1-2023. Καμιά χώρα στην ΕΕ σήμερα δεν έχει σε ισχύ γενικό όριο ηλικίας συνταξιοδότησης το 67^ο έτος!!

Σύμφωνα με συγκριτικές δημοσιεύσεις, η ασφαλιστική «μεταρρύθμιση» του 2015 ανέβασε τη χώρα μας στην 1^η θέση κατάταξης των χωρών με τα υψηλότερα γενικά όρια ηλικίας συνταξιοδότησης από 1-1-2022. Επίσης η Ελλάδα συμπεριλαμβάνεται στις πρώτες πέντε χώρες στον κόσμο με τα μεγαλύτερα ηλικιακά όρια συνταξιοδότησης στις γυναίκες.

Τέλος, η κατάργηση όλων των πρόωρων συνταξιοδοτήσεων από 1-1-2023, που πλήττει κυρίως τις γυναίκες ασφαλισμένες ενόψει και της όξυνσης του δημογραφικού ζητήματος στη χώρα μας, είναι ακραία συντηρητική πρωτοβουλία που έλαβαν οι μνημονιακές κυβερνήσεις και υλοποίησαν όλα τα μνημονιακά κόμματα που ψήφισαν τους ηλικιακούς πίνακες του γ’ Μνημονίου (ν. 4336/2015).

Παραποιώντας τα πραγματικά στοιχεία το εγχώριο πολιτικό προσωπικό και οι διανοούμενοι αλλά και διεθνείς Οργανισμοί, όπως ο ΟΟΣΑ, λαμβάνουν υπόψη τα μεταβατικά όρια ηλικίας τής περιόδου 2015-2022 συμπεραίνοντας αυθαίρετα ότι η Ελλάδα είναι μεταξύ των χωρών με τα μικρότερα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ενώ η αλήθεια είναι ότι έχει τα υψηλότερα ισχύοντα γενικά όρια συνταξιοδότησης στην Ευρώπη των 47 χωρών, αλλά και στον κόσμο.

Συμπερασματικά, μετά από όσα αναπτύχθηκαν παραπάνω, μπορούν να υποστηριχθούν και τα παρακάτω:

1.Ισχύει ακόμη και σήμερα ο ν. 3863/2010 (άρθρο 11.3) που προβλέπει την ανά τριετία αύξηση των ορίων ηλικίας μέχρι το 2060! Η σχετική διάταξη διατηρήθηκε σε ισχύ με τον ν. 4336/2015 (υποπερ. Ε.3, σελ. 982) είναι διαρκής και δύσκολα καταργήσιμη χωρίς την προηγούμενη συμφωνία των δανειστών.

2.Η αύξηση των ορίων ηλικίας έχει άμεσα και ευθέως εξαρτηθεί από την προϊούσα μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών από τα τρία Μνημόνια (νόμοι 3845/2010, 4046/2012 και 4336/2015) καθώς και τους νόμους Κατρούγκαλου και Βρούτση (ν. 4387/2016 και ν. 4470/2020 αντιστοίχως) μέχρι το 2060!

3.Μόνη προϋπόθεση για να αυξάνονται ανά τριετία τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, με όριο αναφοράς το 67^ο έτος και όχι το 65^ο, όπως λανθασμένα υποστηρίζουν ορισμένοι κυβερνητικοί παράγοντες και ειδικοί επιστήμονες, είναι η αύξηση του προσδόκιμου του γενικού πληθυσμού τής χώρας την τριετία που προηγείται του έτους αύξησης των ορίων συνταξιοδότησης, όπως ορίζεται σε όλους τους ανωτέρω νόμους.

Έτσι, την 1-1-2024 δεν μπορούν να αυξηθούν τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης (όπως παραδέχθηκαν και τα αρμόδια κυβερνητικά στελέχη) επειδή, σύμφωνα με τα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, κατά την προηγούμενη τριετία 2021-2023, δεν αυξήθηκε το προσδόκιμο του ελληνικού πληθυσμού, αλλ’αντιθέτως μειώθηκε λόγω των πολλών θανάτων ηλικιωμένων συνανθρώπων μας και της κατάρρευσης των γεννήσεων κατά την περίοδο 2010-2022, η οποία είναι πρωτοφανής στην ιστορία της νεώτερης Ελλάδας.

4.Για να αυξηθούν τα όρια ηλικίας από 1-1-2027, όπως προβλέπει ρητά ο ν. 4336/2015, πρέπει κατά την τριετία 2024-2026 να αυξηθεί το προσδόκιμο του γενικού πληθυσμού.

Επομένως, για να αποφευχθεί η αύξηση των συνταξιοδοτικών ορίων ηλικίας στην Ελλάδα (τα οποία είναι τα υψηλότερα στην Ευρώπη και μέσα στα πέντε υψηλότερα στον κόσμο, όπως προαναφέρθηκε), πρέπει να καταργηθεί άμεσα η ανωτέρω διάταξη του ν. 4336/2015 που προβλέπει την αύξηση των ορίων ηλικίας πέραν του ισχύοντος γενικού ορίου (67^ο) και τη συσχέτισή τους με τη μείωση των συνταξιοδοτικών δαπανών.

Αν αυτό δεν συμβεί, είναι σίγουρο ότι, μετά την 1-1-2027, αναλόγως και του προσδόκιμου ζωής, τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης  -μετά από πίεση και αρμοδίων διεθνών οργανισμών (ΟΟΣΑ)-  θα αυξηθούν δυστυχώς κατά πολύ πάνω από το 67^ο έτος. Γι’αυτό η κυβέρνηση οφείλει να καταργήσει άμεσα τις ανωτέρω κοινωνιοκτόνες διατάξεις.