Η κυβέρνηση θέλει δικό της άνθρωπο για τον έλεγχο της ροής των κονδυλίων. Ο περιφερειάρχης είναι σχεδόν υφυπουργός του πρωθυπουργού και τα κριτήρια επιλογής στη νέα φιλελεύθερη εποχή είναι πάρα πολύ σκληρά και κυνικά
Του Μανώλη Κοττάκη
Ποτέ ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν συμπάθησε τον Γιώργο Πατούλη. Η επιλογή του για το αξίωμα του περιφερειάρχη στις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019 ήταν αποτέλεσμα μιας εσωτερικής οικογενειακής διευθέτησης μετά τις πιέσεις που είχε ασκήσει τότε στην Ντόρα Μπακογιάννη ο δήμαρχος Αμαρουσίου διαδίδοντας ότι θα είναι υποψήφιος δήμαρχος Αθηναίων. Οι μετρήσεις τού έδιναν από 10% έως 15%.
Για να μην προκληθούν προβλήματα στην υποψηφιότητα του Κώστα Μπακογιάννη. το κόμμα εγκατέλειψε τη σκέψη για τη στήριξη της υποψηφιότητας του δημάρχου Περιστερίου Ανδρέα Παχατουρίδη για την Περιφέρεια Αττικής και ανακοίνωσε τη στήριξή του στην υποψηφιότητα Πατούλη. Για να συμβεί αυτό, μάλιστα, διαπράχτηκε και μία ατιμία: κάποιοι άφησαν να διαρρεύσει στον Τύπο το «πόθεν έσχες» του κυρίου Παχατουρίδη προκειμένου να πλήξουν ηθικά το κύρος του. Δεν τα κατάφεραν, αλλά πέτυχαν την απόσυρση του ενδιαφέροντός του. Ο δήμαρχος Περιστερίου ακόμα και σήμερα είναι αηδιασμένος από τους χειρισμούς εκείνης της εποχής και αποφεύγει να αναφερθεί. Τον πέτυχα σε μια συγκέντρωση νεοδημοκρατών στο Κρυονέρι προς τιμήν του Μάκη Βορίδη παραμονές των εκλογών του Μαΐου και, μόλις έθιξα αυτό το θέμα, με αγκάλιασε και άλλαξε αμέσως κουβέντα.
Σαν τον Τραμπ
Το βράδυ των αυτοδιοικητικών εκλογών του 2019 ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ευτυχής για το αποτέλεσμα, καθώς του άνοιγε τον δρόμο προς την πρωθυπουργία. Ωστόσο παρατηρούσε μάλλον με απαρέσκεια τους πανηγυρισμούς του ζεύγους Πατούλη, το οποίο είχε επιβιβαστεί σε μία λιμουζίνα και έκανε τον γύρο του θριάμβου σε ζωντανή τηλεοπτική μετάδοση στη λεωφόρο Συγγρού. Λες και ήταν ο Τραμπ. Λίγες μέρες μετά τις αυτοδιοικητικές εκλογές επισκέφτηκα την οδό Πειραιώς και συναντήθηκα με τον πρόεδρο της Νέας Δημοκρατίας. Οταν του ανέφερα το συγκεκριμένο γεγονός με τη λιμουζίνα, στο πρόσωπό του διεγράφη μία γκριμάτσα απαρέσκειας. Είχε το νόημα «στον δρόμο προς την εξουσία κάνουμε και συμβιβασμούς».
Στην πραγματικότητα, πολύ νωρίς έγινε αντιληπτό ότι μεταξύ των κυρίων Μητσοτάκη και Πατούλη υπήρχε πολιτισμικό χάος και η χημεία τους δεν επρόκειτο να είναι ποτέ ταιριαστή. Τι δουλειά είχε ο CEO από το Κολλέγιο με τον γιο της Κορδελιάστρας από τα Πετράλωνα που έτρεχε από τα οκτώ του για το μεροκάματο στην οδό Αθηνάς; Αυτό όμως δεν εμπόδισε τον πείσμονα από μικρό παιδί περιφερειάρχη να ριχτεί με τα μούτρα στη δουλειά και να προσπαθήσει να φανεί αντάξιος της τιμής που του έκανε το κόμμα του. Οχι λίγες φορές βγήκε μπροστά και εισέπραξε πολιτικό κόστος, το οποίο θα έπρεπε να εισπράττουν οι ίδιοι οι υπουργοί. Οχι λίγες φορές το Μαξίμου με διαρροές του επικοινωνιακού του μηχανισμού φρόντισε να επιρριφθούν ευθύνες του κράτους στην Περιφέρεια προκειμένου να γλιτώνει η κυβέρνηση την πολιτική φθορά. Αλλά ο Πατούλης αγόγγυστα τις αναλάμβανε χωρίς να διαμαρτύρεται.
Στο μέσον της θητείας του ήταν σαφές ότι το Μαξίμου δυσφορούσε όχι μόνο λόγω του πολιτιστικού χάους που διαχώριζε τον πρωθυπουργό από τον ίδιο, όχι μόνο γιατί πολλοί δήμαρχοι της Ν.Δ. του διαμαρτύρονταν ότι ο περιφερειάρχης ενδιαφερόταν πιο πολύ για την επανεκλογή του στην προεδρία του ιατρικού συλλόγου, παρά να τους χρηματοδοτήσει τα έργα, αλλά και από κάτι άλλο: για το γεγονός ότι στην Περιφέρεια Αττικής που διαχειρίζεται τεράστια κονδύλια εκατομμυρίων ευρώ από το ΕΣΠΑ το Μαξίμου δεν είχε έναν απόλυτα δικό του άνθρωπο. Και ας προστέθηκαν στο πρωινό επιτελείο του κυρίου Πατούλη πρόσωπα με απευθείας αναφορά στον πρωθυπουργό. Μιντιακά και άλλα. Και ας διορίστηκαν στην αναπτυξιακή εταιρία της Περιφέρειας, που κινείται πιο ευέλικτα, εκτός δημόσιου λογιστικού, φιλικά προς εκείνον στελέχη.
Οι διαρροές
Μια απλή ματιά να ρίξει κανείς σε συλλογή δημοσιευμάτων, ρεπορτάζ και παραπολιτικών του σαββατιάτικου Τύπου την περίοδο αυτή εναντίον του κυρίου Πατούλη για συγκεκριμένες υποθέσεις, όπως είναι τα απορρίμματα, θα αντιληφθεί περί τίνος ομιλούμε.
Αμέσως μετά τη μεγάλη περιπέτεια του χιονιά και τον εγκλωβισμό εκατοντάδων πολιτών στην Αττική Οδό επισκέφτηκα την Περιφέρεια και ρώτησα τον Γιώργο Πατούλη γιατί δεν βγήκε να μιλήσει όταν η κυβέρνηση του έριξε ευθύνες για τη διαχείριση της κακοκαιρίας. Είχα μάθει από πηγές μου στο συντονιστικό κέντρο του υπουργείου Πολιτικής Προστασίας ότι ο Πατούλης επέμεινε τότε να κλείσουν τα σχολεία και να προστατευτούν οι μαθητές, ενώ το υπουργείο Παιδείας επέμενε τα σχολεία να μείνουν ανοιχτά από φόβο μήπως με τις υπερβολές της Μετεωρολογίας πέσουν οι ευθύνες στο πρόσωπο της υπουργού.
Η επιμονή του Πατούλη να κλείσουν τα σχολεία, την οποία τελικώς αποδέχτηκε και ο υπουργός Χρήστος Στυλιανίδης, απέβη σωτήρια για εκατοντάδες παιδικές ψυχές. Η κυβέρνηση γλίτωσε από πρόωρα Τέμπη στο κέντρο της πρωτεύουσας το 2021 εξαιτίας του. Αλλά οι διαρροές από το Μαξίμου εις βάρος του, διαρροές. Ο ίδιος όμως αποδέχτηκε παθητικά το επικοινωνιακό «ξύλο» που έτρωγε από την κυβέρνηση. Δεν έχει σημασία τι μου απάντησε, νομίζω όμως ότι δεν ήθελε να ανοίξει μέτωπα με το γραφείο του πρωθυπουργού, ήταν γενικώς νομοταγής.
Του εξέφρασα εκείνη τη μέρα ευθέως την εκτίμησή μου κοιτώντας τον στα μάτια. Καθόμασταν στο μακρόστενο τραπέζι που βρίσκεται αριστερά μόλις μπαίνει κανείς στο γραφείο του. Του είπα ωμά ότι απ’ όσα μαθαίνω η χρησιμότητά του για τη Νέα Δημοκρατία έκλεισε το βράδυ των εκλογών του 2019, όταν βάφτηκε ο χάρτης της Αττικής μπλε. Του εξήγησα ότι «δεν είναι ο άνθρωπός τους» με βάση τη λογική που κινείται το συγκεκριμένο σύστημα και ότι κατά πάσα πιθανότητα υποψήφιος της Ν.Δ. στις εκλογές του 2023, όπως είχε ήδη αρχίσει να ψιθυρίζεται, θα ήταν ο Νίκος Χαρδαλιάς, που σάρωνε τότε σε εθνικό δίκτυο λόγω του κορονοϊού. Με το που μπήκε το 2022, ο πρωθυπουργός είπε στον Νίκο Χαρδαλιά να έχει κατά νου ότι είναι σοβαρό το ενδεχόμενο να μετακινηθεί στην Περιφέρεια. Στοιχειωδώς να γνωρίζει κανείς τον τρόπο αντίληψης αυτής της διακυβέρνησης, θα κατέληγε σε αυτό το συμπέρασμα.
Ο Πατούλης δεν το πίστεψε όταν του το είπα. Θεώρησε ότι η έντιμος και φρόνιμος στάση του θα έχει αποτέλεσμα να είναι ξανά υποψήφιος. Ηταν άλλωστε και η εποχή που προσπαθούσε να περιορίσει τον θόρυβο από το διαζύγιό του. Αυτή ήταν τότε η πολιτική προτεραιότητά του. Ενώ είχε χάσει και την αγαπημένη του μητέρα, που μεγάλωσε αυτόν και τον αδερφό του με στερήσεις.
Λίγο καιρό μετά η κυβέρνηση έκανε τα εγκαίνια της νέας Εθνικής Πινακοθήκης, η οποία χρηματοδοτήθηκε κυρίως από κονδύλια του ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Αττικής και λιγότερο από το υπουργείο Πολιτισμού. Ο περιφερειάρχης δεν έλαβε καν πρόσκληση για να παραστεί εκεί όπου μίλησε ο πρωθυπουργός. Αλλά πάλι δεν διαμαρτυρήθηκε. Ενώ η υποτίμηση φώναζε από μακριά, εκείνος προσπαθούσε να κρατήσει χαμηλούς τόνους, για λόγους που καλύτερα από τον καθένα γνώριζε, για να φτάσει στο αποτέλεσμα: στο χρίσμα. Δυστυχώς γι’ αυτόν η πολιτική εκτίμηση που έκανα νωρίς, το 2021, επιβεβαιώθηκε. Η κυβέρνηση θέλει δικό της άνθρωπο για τον έλεγχο της ροής των κονδυλίων στην Περιφέρεια Αττικής.
Ο περιφερειάρχης είναι σχεδόν υφυπουργός του πρωθυπουργού και τα κριτήρια επιλογής για την κατάληψη αυτών των θέσεων στη νέα φιλελεύθερη εποχή είναι πάρα πολύ σκληρά και κυνικά. Πρόκειται για αυτό που γράφει στο τελευταίο του μυθιστόρημα «Ονειρεύτηκα τη Σανγκάη» ο Γιάννης Ξανθούλης: Πρόκειται για τις… αναθυμιάσεις του χρήματος.
Δεν αποτιμήθηκαν, λοιπόν, ούτε το ζεϊμπέκικο Πατούλη στο Ζάππειο (για το οποίο κακώς η κυρία Στανίση έχει τύψεις και χάνει τον ύπνο της) ούτε η τετραετία Πατούλη στην Περιφέρεια. Δεν ξέρω αν ο περιφερειάρχης πέτυχε, πάντως δεν απέτυχε. Υπό την έννοια ότι δεν παρήγαγε φθορά στην κυβέρνηση. Άλλα πράγματα αποτιμήθηκαν και συνυπολογίστηκαν.
Ο χειρισμός
Αυτό που σηκώνει συζήτηση, εφόσον η Νέα Δημοκρατία δεν ήθελε να υποστηρίξει ξανά την υποψηφιότητα του κυρίου Πατούλη, είναι ο όλος χειρισμός. Ο κύριος Μητσοτάκης θα μπορούσε να είχε ανακοινώσει εξαρχής την απόφασή του αντί να περιμένει το στραβοπάτημα Πατούλη ή κάποια άλλη αφορμή για να το κάνει αυτό. Διότι, ό,τι και να λέμε τώρα, η γεύση που έμενε σε έναν κόσμο (ακόμα κι αυτόν που δεν συμπαθεί είτε με όρους πολιτικούς είτε με όρους πολιτισμικούς τον κύριο Πατούλη) είναι ότι διεπράχθη κατόπιν εορτής πολιτική ατιμία.
Αν δεν του έκανε, ας μην του έδινε το χρίσμα. Παντοδύναμος είναι, ό,τι θέλει κάνει. Και δυστυχώς ο χειρισμός επιβαρύνθηκε από κάτι που αφορά την ωμή παραβίαση του σεβασμού των θεμελιωδών ατομικών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Αμέσως μετά την ανακοίνωση της απόφασης από τον κύριο Μητσοτάκη διάφορα τρολ που βρίσκονται σε ανοικτή γραμμή με το κόμμα άρχισαν υπερηφάνως να ισχυρίζονται σε tweets ότι κύριος Πατούλης απέσυρε την υποψηφιότητά του επειδή απειλήθηκε με παραπομπή στη Δικαιοσύνη για τα έργα και τις ημέρες του, αλήθεια, τόσο δεδομένη τη θεωρούν (αναφέρθηκε μάλιστα σε ανάρτηση και το όνομα της νέας εισαγγελέως του Αρείου Πάγου) ή επειδή θα γίνονταν αποκαλύψεις με βίντεο για την προσωπική του ζωή. Αν συμβαίνουν αυτά, στο μέτρο που συμβαίνουν, να ρίχνονται έτσι με διαρροές άνθρωποι στα σκυλιά, έχουμε να κάνουμε με μία δυστοπία. Δεν ζούμε στη Σοβιετική Ενωση. Δώσαμε μάχη για να απαλλαγούμε από το κράτος των σοβιέτ. Δεν αξίζουν σε κανένα στέλεχος τέτοιες συμπεριφορές, ακόμη κι αν κάποιοι από μακριά τού κάνουν σινιάλο ότι στο μέλλον θα εκτιμηθεί η αξιοπρεπής στάση του και θα αποκατασταθεί με κάποιο κόκαλο Ευρωβουλής.
Κάτι τέτοια μου θυμίζουν μία φράση που είπε κάποτε για βουλευτή του και πρόεδρο Εμπορικού Επιμελητηρίου πριν από τρεις δεκαετίες κορυφαίος πολιτικός της συντηρητικής παράταξης, όταν του πρότειναν να τον υπουργοποιήσει. «Τον κρατάμε από πουθενά;» ρώτησε τους επιτελείς του, αν και ο βουλευτής ήταν προσωπικός φίλος του. Η απάντηση που έλαβε ήταν «όχι». «Τότε δεν θα γίνει υπουργός» ήταν η απάντησή του.
