Ρωσοφοβία, κυβερνοεπιθέσεις, αίσθημα ασφάλειας και τεχνητή νοημοσύνη συνθέτουν τον προεκλογικό λόγο της Ούρσουλα Φον ντερ Λάιεν στη μάχη της για μια δεύτερη θητεία στο τιμόνι της Κομισιόν.
Με λιγότερο από έναν μήνα να απομένει για τις Ευρωεκλογές, η πρόεδρος της Κομισιόν μετατρέπει την απειλή της ξένης παρέμβασης σε βασικό ζήτημα της προεκλογικής της εκστρατείας.
Σε ομιλία της στη Δανία, η φον ντερ Λάιεν ζήτησε πιο δυναμική δράση για την αντιμετώπιση της ανάμειξης ξένων δυνάμεων – συμπεριλαμβανομένης και της παραπληροφόρησης μέσω διαδικτύου – και για την προστασία της ευρωπαϊκής δημοκρατίας.
Σύμφωνα με το Politico, το οποίο επικαλείται δύο αξιωματούχους της Κομισιόν, τα παραπάνω θα συζητηθούν στο Κολέγιο των Επιτρόπων που συνεδριάζει σήμερα.
Αξιωματούχοι στον τομέα της κυβερνοασφάλειας, ειδικοί και πολιτικοί προειδοποιούν για αύξηση των fake news και της παραπληροφόρησης στο διαδίκτυο λίγες μέρες πριν εκατομμύρια Ευρωπαίοι προσέλθουν στις κάλπες για να εκλέξουν το νέο Ευρωκοινοβούλιο στις 6-9 Ιουνίου.
Οι δηλώσεις της VDL έρχονται εν μέσω αυξημένου φόβου ότι η Ρωσία εντείνει την προσπάθεια επιρροής της για να σπείρει αμφιβολίες για την ακεραιότητα των εκλογών στη Δύση και να χειραγωγήσει την κοινή γνώμη υπέρ της.
Έως τωρα, οι Αρχές της Τσεχικής Δημοκρατίας, της Γαλλίας και της Γερμανίας έχουν καταγγείλει τη Μόσχα για προπαγανδιστικό μηχανισμό μέσω ιστοσελίδων παραπληροφόρησης κατά της Ε.Ε. και κατά της Ουκρανίας, έως πληρωμές σε Ευρωπαίους πολιτικούς προκειμένου να στηρίξουν τη γραμμή της Μόσχας.
Ορισμένα μέλη του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου ακροδεξιών ομάδων βρίσκονται επί του παρόντος υπό έρευνα για φερόμενη διαφθορά και κατασκοπεία υπέρ της Ρωσίας και της Κίνας.
«Θέλουμε μια ισχυρή Ευρώπη που παλεύει για τις αξίες και τη δημοκρατία μας; Ή, από την άλλη, μήπως αφήνουμε τις δημοκρατίες μας να καταπλακώνονται από μαριονέτες εξουσιαστών;». ρώτησε η φον ντερ Λάιεν στη Σύνοδο Κορυφής για τη Δημοκρατία που έγινε στην Κοπεγχάγη.
Η αντιμετώπιση της κρίσης
Σε ένα νέο βήμα που υπογραμμίζει τη σοβαρότητα της απειλής, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και τα κράτη μέλη άρχισαν επίσης να πραγματοποιούν τακτικές συναντήσεις προκειμένου να συζητηθούν τρόποι για την αντιμετώπιση της ξένης παρέμβασης στις εκλογές. Τέτοιες συναντήσεις ξεκίνησαν στα τέλη Απριλίου στο πλαίσιο ενός ευρωπαϊκού μηχανισμού αντίδρασης παρόμοιο με αυτόν που χρησιμοποιήθηκε στο παρελθόν για συντονισμό κατά τη διάρκεια της πανδημίας του Covid και των φυσικών καταστροφών.
Σύμφωνα με τη στήλη Brussels Playbook του Politico, η Αντιπρόεδρος της Κομισιόν Βέρα Γιούροβα προειδοποίησε ότι η παραπληροφόρηση αναμένεται να επιταχυνθεί 20 ημέρες πριν από τις εκλογές του Ιουνίου.
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η Ρωσία έχει προσπαθήσει στο παρελθόν να επηρεάσει σημαντικές εκλογές, συμπεριλαμβανομένων αυτές των Ηνωμένων Πολιτειών το 2016 και του 2020 αλλά και τις Ευρωεκλογές του 2019, σύμφωνα με αναλύσεις των υπηρεσιών πληροφοριών και των θεσμικών οργάνων της ΕΕ.
Ωστόσο, δύο χρόνια μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, η στρατιωτική επιθετικότητα της Μόσχας και οι πρόσφατες επιχειρήσεις δολιοφθοράς και κατασκοπείας ανησυχούν ακόμη περισσότερο την Ευρώπη. Η αυξανόμενη αυτοπεποίθηση της Κίνας προκαλεί επίσης ανησυχία. Μάλιστα, το Ηνωμένο Βασίλειο και το Βέλγιο έχουν κατηγορήσει το Πεκίνο τις τελευταίες εβδομάδες ότι στοχεύει εκλεγμένους αξιωματούχους.
Ένα ακόμα σημείο στο οποίο εστιάζει η VDL στην προεκλογική της εκστρατεία είναι η άμυνα, τομέας στον οποίο η Γερμανίδα πολιτικός προβάλει τον εαυτό της ως μια ασφαλή επιλογή με εμπειρία, αποφασισμένη να προστατεύεσι την ευρωπαϊκή δημοκρατία.
Οι δηλώσεις της έρχονται στο σημείο μετά την απόφαση να δαπανηθεί κονδύλι για υιοθέτηση νέων νόμων τεχνολογίας για καλύτερη εποπτεία στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης απέναντι στην παραπληροφόρηση και την διάδοση fake news, oι οποίοι αναγκάζουν τις εταιρείες τεχνολογίας να χαρακτηρίζουν το δυνητικά παραπλανητικό περιεχόμενο που δημιουργείται από τεχνητή νοημοσύνη, όπως τα deepfakes.
Πρόκειται για τον νόμο για τις Ψηφιακές Υπηρεσίες (DSA). Σύμφωνα με το DSA, μεγάλες διαδικτυακές πλατφόρμες όπως το Meta, το X και το TikTok πρέπει να περιορίσουν την παραπληροφόρηση και τις συντονισμένες εκστρατείες χειραγώγησης, ειδικά κατά τη διάρκεια προεκλογικών εκστρατειών , αλλιώς αντιμετωπίζουν πρόστιμα έως και 6% των παγκόσμιων εσόδων τους.
Η Κομισιόν ζήτησε επίσης από τις μεγάλες εταιρείες να αναφέρουν λεπτομερώς πώς τα μέτρα τους για τον περιορισμό του περιεχομένου που δημιουργείται από την τεχνητή νοημοσύνη δείχνουν επαρκή σεβασμό προς το εγχειρίδιο κανόνων DSA. Πρόσφατα άνοιξε μια έρευνα για τον χειρισμό παραπληροφόρησης από τη Ρωσία και άλλες ξένες χώρες από το Facebook και το Instagram.
«Η Ευρώπη δεν ήταν επαρκώς προστατευμένη και οργανωμένη για να αντιμετωπίσει την ξένη ανάμειξη» επισήμανε η VDL η οποια δέχτηκε επίσης επίθεση στο φικό της εκλογικό ιστότοπο.
«Είναι πλέον καιρός να πάμε τη δράση μας στο επόμενο επίπεδο. Πρέπει να είμαστε ακόαμ πιο προσεκτικοί όσο η απειλή είναι σοβαρή», είπε.
«Εάν επανεκλεγώ πρόεδρος, η Επιτροπή θα προτείνει μια ευρωπαϊκή ασπίδα για τη δημοκρατία ως μία από τις βασικές προτεραιότητες του επόμενου Κολλεγίου Επιτρόπων», είπε. «Αυτό θα πρέπει να είναι ένα φιλόδοξο ευρωπαϊκό έργο που εστιάζει στις μεγαλύτερες απειλές από ξένες παρεμβάσεις και χειραγώγηση».
Το σχέδιο που παρουσίασε περιλαμβάνει τη δημιουργία μιας ευρωπαϊκής μονάδας παραπληροφόρησης για την ανίχνευση, τον συντονισμό και την κοινή χρήση αναλύσεων από άλλους εθνικούς φορείς, μαζί με δυνητικά νέους κανόνες για την αντιμετώπιση νέων τεχνολογιών, όπως τα βαθιά ψεύτικα τεχνητής νοημοσύνης.
Επι του παρόντος, υπέυθυνη για κανάλια παραπληροφόρησης και fake news είναι μια μονάδα στρατηγικής επικοινωνίας εντός των Υπηρεσιών Εξωτερικής Δράσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η διπλωματική υπηρεσία του μπλοκ. Οι χώρες της ΕΕ προετοιμάζουν επίσης μια ομάδα για να επικεντρωθεί σε υβριδικές απειλές, συμπεριλαμβανομένου του σαμποτάζ και της χειραγώγησης πληροφοριών.
Η απειλή των deepfakes
Σε άλλο σημείο της ομιλίας της, η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, ανέφερε πως ο νόμος DSA ίσως τελικά είναι ανεπαρκής για την αντιμετώπιση της απειλής που ονομάζεται deepfake.
«Η τεχνητή νοημοσύνη επιτρέπει τώρα τη δημιουργία απίστευτα ρεαλιστικών deepfakes – τα οποία μπορούν να έχουν αποσταθεροποιητικό ρόλο στις προεκλογικές εκστρατείες», είπε. «Καθώς κοιτάμε μπροστά, πρέπει να εξετάσουμε πώς να ενισχύσουμε την προσέγγισή μας στο περιεχόμενο τεχνητής νοημοσύνης και ειδικότερα στην αντιμετώπιση των deepfakes».
Η Επίτροπος Βέρα Γιούροβα από πλευράς της, αφού επισκέφτηκε σχεδόν όλες τις χώρες του μπλοκ τους τελευταίους μήνες και συναντήθηκε με τις εθνικές Αρχές, δήλωσε πως απομένουν ακόμα πολλά να γίνουν.
«Μπορώ να σας πω ότι η εικόνα είναι ανάμεικτη και όλοι έχουμε πολλή δουλειά να κάνουμε, σε όλα τα επίπεδα», είπε. «Βρισκόμαστε τώρα στο παράθυρο κινδύνου, δηλαδή στη σύντομη προεκλογική περίοδο, όπου πρέπει να είμαστε ιδιαίτερα προσεκτικοί καθώς θα ενταθούν οι εκστρατείες παραπληροφόρησης».
