Μια ωρολογιακή βόμβα χρέους αντιμετωπίζει η Ελλάδα, καθώς το συνολικό χρέος της χώρας φτάνει τα 607 δισ. ευρώ ή αλλιώς περίπου 3,4 φορές το ελληνικό ΑΕΠ. Οι πολίτες καλούνται να αντιμετωπίσουν μια πολυεπίπεδη κρίση τιμών χωρίς τη στήριξη της κυβέρνησης, κάτι το οποίο δυσχεραίνει τα πράγματα, τόσο για τους ίδιους όσο… και για την οικονομία γενικότερα.
Όσο περνάει ο καιρός βαθαίνουν οι φόβοι για στάση πληρωμών από τους πολίτες εξαιτίας της συνεχιζόμενης ακρίβειας, με το ιδιωτικό χρέος να φτάνει τα 252,4 δισ. ευρώ.
Τον βραχνά του ιδιωτικού χρέους συνθέτουν τα κόκκινα δάνεια που έχουν περάσει στα funds (και όσα παραμένουν στις τράπεζες) αλλά και οι οφειλές πολιτών και επιχειρήσεων προς την εφορία και προς τα ασφαλιστικά ταμεία. Μέσα στην πανδημία τα χρέη αυτά εκτινάχθηκαν σε ακόμη υψηλότερα επίπεδα και η διαχείρισή τους καθίσταται ακόμη πιο δύσκολη από τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις υπό την πίεση της ενεργειακής ακρίβειας και των άλλων ανατιμήσεων.
Για να γίνει κατανοητό το μέγεθος του προβλήματος, αξίζει να αναφέρουμε ότι τα χρέη των πολιτών και των επιχειρήσεων στην εφορία και στα ασφαλιστικά ταμεία ξεπερνούν το 80% του ΑΕΠ της χώρας, που υπολογίζεται στα 180 δισ. ευρώ. Αν δε προστεθούν και τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια προς τις τράπεζες, τότε το ιδιωτικό χρέος ξεπερνά κατά πολύ το ελληνικό ΑΕΠ, φτάνοντας το 140%
Οφειλές σε ασφαλιστικά ταμεία
Οι συνολικές ληξιπρόθεσμες οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία υπολογίζονται σε περίπου 42,85 δισ. εκατομμύρια ευρώ. Πρόκειται για βεβαιωμένες απλήρωτες εισφορές, οι οποίες αποτελούν αντανάκλαση της λειτουργίας μιας μεγάλης, αλλά σκιώδους αγοράς, δηλαδή επαγγελματιών οι οποίοι εργάζονται πλέον εκτός φορολογικού και ασφαλιστικού συστήματος. Μέσα στις οφειλές προς τα ασφαλιστικά ταμεία περιλαμβάνονται και χιλιάδες επιχειρήσεις που, υπό το βάρος της κρίσης, λύγισαν και τα ασφαλιστικά ταμεία περιμένουν από αυτές να εισπράξουν.
Κόκκινα δάνεια
Το συνολικό ποσό των μη εξυπηρετούμενων δανείων προς στις εγχώριες τράπεζες και τις Εταιρείες Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις (funds) ανέρχεται σε 106,7 δισ. ευρώ. Πρόκειται για οφειλές προς τις τράπεζες των επιχειρήσεων και των νοικοκυριών οι οποίες έχουν συσσωρευτεί κατά κύριο λόγο στα χρόνια της κρίσης.
Χρέη 113 δισ. στις εφορίες
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Ανεξάρτητης Αρχής Δημοσίων Εσόδων, το συνολικό ληξιπρόθεσμο χρέος προς τις εφορίες φτάνει τα 112,85 δισ. ευρώ και φαίνεται να «φουσκώνει» μήνα με τον μήνα, καθώς μόνο κατά το πρώτο τρίμηνο του 2022 έχει προστεθεί νέο χρέος, ύψους 3,4 δισ. ευρώ.
Εκπρόσωποι των εμπόρων και της εστίασης θεωρούν ως επιτακτική εκ των πραγμάτων την ανάγκη ρύθμισης των οφειλών σε 120 δόσεις (όπως είχε συμβεί επί κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ) προκειμένου να μετριαστεί το ταμειακό βάρος. Ωστόσο, η κυβέρνηση έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν υπάρχει καμία σκέψη για ενεργοποίηση πρόσθετων μέτρων διευκόλυνσης των οφειλετών.
Το αγκάθι του δημόσιου χρέους
Από κει και πέρα, τίθεται το ζήτημα του δημόσιου χρέους της χώρας, το οποίο αναμένεται να φτάσει στα 355 δισ. ευρώ στο τέλος του 2022 ως απόλυτο μέγεθος και εφόσον δεν υπάρξουν ακόμη πιο σημαντικές αναταράξεις στην οικονομία.
Αξίζει δε να σημειωθεί ότι επικρατεί έντονη ανησυχία στις Βρυξέλλες για τις χώρες με μεγάλο χρέος και ιδιαίτερα για την Ελλάδα, που έχει το μεγαλύτερο στην Ευρώπη και κατέγραψε πολύ μεγάλη αύξηση στη διάρκεια της πανδημίας, κάτι το οποίο ενδέχεται να οδηγήσει σε κάποιο καθεστώς εποπτείας, κάτι που αναμένεται να συζητηθεί την ερχόμενη Δευτέρα εντός της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
