Παγκόσμιος συναγερμός έχει σημάνει για τη μεγάλη διασπορά του μύκητα Candida Auris μέσα στα νοσοκομεία. Στην Ελλάδα η διασπορά δεν έχει πάρει ανησυχητικές διαστάσεις, ωστόσο δεν είναι λίγοι οι ασθενείς που έχουν προσβληθεί από τον συγκεκριμένα μύκητα.
Σε Ευρώπη και Αμερική έχει σημάνει συναγερμός, ενώ και στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας στην Ελλάδα – κυρίως στα Νοσοκομεία της Αττικής – ο πολυανθεκτικός μύκητας Candida Auris έχει προσβάλλει πολλούς ασθενείς, και κάποιους από αυτούς, τους έχει οδηγήσει στον θάνατο.
Ωστόσο, το στέλεχος που κυκλοφορεί στην Ελλάδα φαίνεται να είναι πιο ήπιο και να ανταποκρίνεται στα αντιβιοτικά, ενώ σημαντική είναι και η συμβολή των υγειονομικών υπηρεσιών με τα μέτρα που έχουν στα νοσοκομεία για να περιοριστεί το φαινόμενο.
Ν. Σύψας: “Οι 6 στους 10 ασθενείς καταλήγουν”
Σύμφωνα με επιδημιολογικά στοιχεία, οι 6 στους 10 ασθενείς που θα προσβληθούν από Candida Auris θα καταλήξουν, όμως, στην Ελλάδα δεν υπάρχει λεπτομερής καταγραφή, όπως λέει με δηλώσεις του στο iatropedia.gr, ο Καθηγητής Παθολογίας Λοιμωξιολογίας ΕΚΠΑ, Νικόλαος Σύψας.
“Έχουν καταλήξει ασθενείς σε Μονάδες οι οποίοι είχαν μυκηταιμία από τον μύκητα. Ασφαλώς υπάρχουν θύματα. Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει μια πολύ σαφής καταγραφή για να σας πω ποσοστά ή νούμερα, αλλά ασφαλώς υπάρχουν θύματα, εννοείται”, τονίζει.
Ο καθηγητής, ο οποίος ήταν ο πρώτος που μίλησε στην Ελλάδα πριν από ένα χρόνο για τον κίνδυνο από τον μύκητα Candida Auris, αναφέρει πως μέσα από ομάδα εργασίας στην οποία συμμετέχει, και η οποία καταγράφει τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις στα Νοσοκομεία της 1ης Υγειονομικής Περιφέρειας (συμπεριλαμβάνονται όλα τα νοσοκομεία της Αττικής, εκτός Πειραιά) έχει αποδειχθεί ότι υπάρχει μεγάλη διασπορά Candida Auris.
“Εμείς αυτή τη στιγμή έχουμε πρόβλημα στην Αττική. Έχουμε πολύ μεγάλη διασπορά στα Νοσοκομεία και είναι ένα πρόβλημα το οποίο ήδη το αντιμετωπίζουμε. Και βέβαια γίνονται πολλές προσπάθειες από τις Επιτροπές Νοσοκομειακών Λοιμώξεων στο κάθε Νοσοκομείο, που αφορούν κυρίως την απομόνωση αυτών των ασθενών, τη σωστή απολύμανση του περιβάλλοντος, την εκπαίδευση του προσωπικού”, τονίζει.
Βέβαια, τα πράγματα δεν είναι τόσο ανησυχητικά στην Ελλάδα, καθώς κυκλοφορεί ένα στέλεχος του μύκητα, το οποίο καταπολεμάται από τουλάχιστον δύο αντιβιοτικά. Ενώ παράλληλα και οι Επιτροπές Λοιμώξεων των Νοσοκομείων λαμβάνουν τα απαιτούμενα μέτρα:
“Ήδη έχουν σταλεί οδηγίες σε όλες τις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας, όλες οι Επιτροπές Νοσοκομειακών Λοιμώξεων, επίσης, έχουν ενημερωθεί για το θέμα και λαμβάνουν τοπικά μέτρα σε όλα τα Νοσοκομεία και το προσωπικό ξέρει τι ακριβώς πρέπει να κάνει. Ξέρει, δηλαδή, ότι πρέπει να απομονώνει τους ασθενείς, να απολυμαίνει το περιβάλλον, ξέρει με ποιους τρόπους γίνεται η απολύμανση. Και ειδοποιείται ο ΕΟΔΥ για τα κρούσματα. Άρα υπάρχει ένα σύστημα αντίδρασης αυτή τη στιγμή. Ασφαλώς κάνουμε τα πάντα, απλώς όμως παραμένει ένα σοβαρό πρόβλημα δημόσιας Υγείας”, σημειώνει ο καθηγητής Σύψας.
“Δεν έχει πάρει στην Ελλάδα τις εκρηκτικές διαστάσεις που έχει στο εξωτερικό”
Ο μύκητας Candida Auris έχει την τάση να διασπείρεται πολύ γρήγορα μέσα στα νοσοκομεία και κυρίως στις ΜΕΘ.
Επικάθεται στο άψυχο περιβάλλον, δηλαδή στα κομοδίνα, τις κουρτίνες, τα κρεβάτια κ.ο.κ, αλλά και στα χέρια των γιατρών. Στις επιφάνειες μάλιστα, όπως λένε οι ειδικοί και αναφέρει κι ο καθηγητής κ. Σύψας, μπορεί να μείνει για πάντα.
“Όσο και να το καθαρίσουμε και να το απολυμάνουμε το περιβάλλον, συνεχίζει να παραμένει και άρα μπορεί να μολύνει τον επόμενο ασθενή. Ο μύκητας προσβάλλει κυρίως ασθενείς που νοσηλεύονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) και συνήθως αυτό που κάνει είναι “αποικισμός”. Τι σημαίνει αποικισμός; Σημαίνει ότι πηγαίνει και επικάθεται στο δέρμα του ασθενούς, αλλά δεν του προκαλεί νόσο. Όμως, μερικές φορές περνάει μέσα στο αίμα, στον οργανισμό δηλαδή και τότε έχει πολύ μεγάλη θνητότητα, γύρω στο 60%, όταν μπει στο αίμα του ασθενούς. Κι αυτό είναι το μεγάλο πρόβλημα”, σημειώνει.
Από το 2019, όταν εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο αυτί ασθενούς και μέχρι σήμερα, η Candida Auris έχει την τάση να επεκτείνεται ραγδαία σε όλη την υφήλιο.
Μέσα σε έναν χρόνο μάλιστα (από το 2020 έως το 2021), τριπλασιάστηκε η παρουσία της λοίμωξης στα νοσοκομεία των ΗΠΑ, ενώ εξαπλώνεται και στην Ευρώπη και στον υπόλοιπο κόσμο.
Ωστόσο, στα νοσοκομεία του ΕΣΥ -σύμφωνα με επίσημα στοιχεία του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ)- η Candida Auris καταλαμβάνει μόλις το 4,4% των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων. Ενώ στο 40% κυριαρχούν η κλεμπσιέλλα και το Αcinetobacter, το οποίο ταξινομείται στα πανανθεκτικά παθογόνα που δεν υποχωρούν σε καμία θεραπεία και αντιβιοτικό.
“Δεν είναι το Νο1 πρόβλημά μας, αλλά είναι η Nο1 ανησυχία μας για το μέλλον”
Ο μύκητας Candida Auris δεν παύει να αποτελεί μια μεγάλη απειλή Υγείας, τονίζει ο Νικόλαος Σύψας:
“Προς το παρόν βλέπουμε ότι ναι μεν υπάρχει πολύ μεγάλη διασπορά στα Νοσοκομεία της Αττικής, αλλά είναι υπό σχετικό έλεγχο το φαινόμενο. Δεν είναι κάτι που έχει πάρει διαστάσεις εκρηκτικές. Αλλά παρ’ όλα αυτά παραμένει μια πολύ μεγάλη απειλή υγείας και γι’ αυτό και οι ΗΠΑ το έχουν χαρακτηρίσει ως μια από τις σημαντικότερες απειλές δημόσιας Υγείας”.
Παρά το γεγονός, πάντως, ότι αποτελεί τη μειοψηφία των ενδονοσοκομειακών λοιμώξεων στην Ελλάδα, η Candida Auris, παρουσιάζει γενικότερα εκρηκτική άνοδο.
“Πριν από 3 χρόνια δεν υπήρχε καν και τώρα είναι στο 4%. Φανταστείτε, μέσα σε 3-4 χρόνια. Είναι η μεγάλη της διασπορά και επέκταση του προβλήματος που μας απασχολεί. Δηλαδή από πέρυσι μέχρι φέτος έχει κάνει διασπορά σχεδόν σε όλα τα Νοσοκομεία της Αττικής και σε πολλά της επαρχίας. Είναι η μεγάλη της αυξητική τάση που μας ανησυχεί. Γι’ αυτό και δεν είναι το Νο1 πρόβλημά μας, αλλά είναι η Nο1 ανησυχία μας για το μέλλον”, λέει .
“Πιο ήπιο το στέλεχος που κυκλοφορεί στην Ελλάδα”
Στις ΗΠΑ και σε άλλες χώρες του εξωτερικού, η Candida Auris δεν υποχωρεί στις γνωστές φαρμακευτικές θεραπείες.
Ωστόσο, το στέλεχος της Ανατολικής Ασίας που έχει εντοπιστεί στην Ελλάδα -και το οποίο σύμφωνα με τον Νίκο Σύψα προέρχεται από την Ινδία και το Πακιστάν- δεν είναι θανατηφόρο και είναι ευαίσθητο σε τουλάχιστον δύο αντιμυκητιακά φάρμακα:
“Που σημαίνει πως αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα έχουμε φάρμακα για την καταπολέμησή του. Και ευτυχώς είναι ένα στέλεχος που έχει αντοχές μεν σε ένα φάρμακο, αλλά δεν έχει στα υπόλοιπα. Αυτό είναι καλό για την Ελλάδα, υπάρχουν όμως άλλα στελέχη του Candida Auris σε άλλες χώρες που είναι ανθεκτικά ακόμη και σε όλα τα αντιμυκητιακά φάρμακα κι αυτά είναι τα πολύ δύσκολα στελέχη. Ευτυχώς στην Ελλάδα δεν τα έχουμε δει ακόμη αυτά τα πολύ δύσκολα πολυανθεκτικά στελέχη”.
Ίδια εικόνα μετέφερε, μιλώντας στο iatropedia.gr την περασμένη Δευτέρα (3/4), και η Καθηγήτρια Εντατικής Θεραπείας και Δ/ντρια της Πανεπιστημιακής ΜΕΘ του “Σωτηρία”, Αντωνία Κουτσούκου.
Όπως είπε, περισσότεροι ασθενείς έχουν χαθεί στις ΜΕΘ στην Ελλάδα από άλλα πολυανθεκτικά μικρόβια -όπως η κλεμπσιέλλα και το Acinetobacter- παρά από την Candida Auris.
“Μέχρι τώρα δεν έχουμε δει το Candida Auris να είναι τόσο θανατηφόρο που να μας τρομάζει περισσότερο απ΄ότι μας τρομάζουν τα άλλα. Υπάρχουν πολλά και πολυανθεκτικά μικρόβια στο νοσοκομείο και κυρίως στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Η εμπειρία έχει δείξει ότι δεν είναι τόσο θανατηφόρος μύκητας, ώστε να συμμεριζόμαστε την ανησυχία του CDC”, σημειώνει η Καθηγήτρια κ. Κουτσούκου.
Σε μελέτη από το Νοσοκομείο “Αττικόν”, αποδείχθηκε ότι το 30% των ασθενών σε ΜΕΘ είχε προσβληθεί από τον μύκητα, αλλά δεν είχε οδηγηθεί στον θάνατο.
Στον Ευαγγελισμό, ωστόσο, από τον Μάρτιο του 2021 και μέσα σε ένα χρόνο, καταγράφηκαν 28 επεισόδια μυκηταιμίας (8 σε ασθενείς εκτός ΜΕΘ) σε άτομα με παρατεταμένη νοσηλεία.
Η έκβαση ήταν αρνητική στο 50% των ασθενών, ενώ κάποιοι από αυτούς είχαν προσβληθεί και από COVID-19.
Το πρόβλημα μάλιστα είχε επιδεινωθεί σημαντικά κατά το διάστημα της έξαρσης της πανδημίας του κορονοϊού στα Νοσοκομεία, με την εκτόξευση των νοσηλειών σε ΜΕΘ.
Ο κ. Σύψας διευκρινίζει περαιτέρω, υπάρχουν δύο κατηγορίες μολύνσεων από Candida Auris:
“Η μία κατηγορία είναι οι ασθενείς που έχουν απλό αποικισμό, δηλαδή βρίσκουμε το μικρόβιο στο δέρμα τους αλλά δεν τους κάνει νόσο και αυτοί όντως δεν κινδυνεύουν καθόλου. Δεν χρειάζεται να πάρουν καν φάρμακα. Και στη δεύτερη κατηγορία, είναι οι ασθενείς στους οποίους ο μύκητας είναι στο αίμα τους. Εκεί τα πράγματα είναι λίγο δύσκολα. Γιατί συνήθως αυτοί οι ασθενείς είναι στη Μονάδα και έχουν και υποκείμενα νοσήματα και επιβαρύνεται πολύ η κατάστασή τους. Υπό αυτήν την έννοια είναι ένα δύσκολο πρόβλημα υγείας, και θα συμφωνήσω ότι σε γενικές γραμμές, το στέλεχος που έχουμε στην Ελλάδα έχουμε όπλα να το καταπολεμήσουμε προς το παρόν”, καταλήγει ο Καθηγητής.
