Για πολύ δύσκολους μήνες θα πρέπει να προετοιμάζονται οι καταναλωτές, καθώς το νέο κύμα της ακρίβειας έχει δείξει ήδη τα «δόντια» του. Η τιμή της βενζίνης είναι «κολλημένη» πάνω από τα 2 ευρώ το λίτρο, το πετρέλαιο θέρμανσης αναμένεται να αρχίσει να διατίθεται σε τιμή… αμόλυβδης, ενώ ήδη καταγράφονται τεράστιες ανατιμήσεις, που αγγίζουν ακόμα και το 100%, σε φρούτα και λαχανικά.
Σοκαριστικά είναι τα στοιχεία που παρέθεσε ο πρόεδρος της Ενωσης Εργαζόμενων Καταναλωτών Ελλάδας Απόστολος Ραυτόπουλος αναφορικά με την ακρίβεια που επικρατεί στα προϊόντα «εποχής». Για παράδειγμα, τα μήλα που προέρχονται, μάλιστα, από τον θεσσαλικό κάμπο πέρυσι πωλούνταν περίπου στο 1,1-1,5 ευρώ και φέτος έχουν αυξηθεί στα 2,3-2,7 ευρώ, ενώ σε πολλές περιπτώσεις αγγίζουν ακόμα και τα 3 ευρώ. Η τιμή των αχλαδιών φαίνεται να έχει αυξηθεί από το 1,5 ευρώ στα 3,3 ευρώ, με αντίστοιχες ανατιμήσεις άνω του 100% να καταγράφονται και σε άλλα φρούτα, όπως τα νεκταρίνια Νάουσας, που από τα 1,6 ευρώ έχουν φτάσει ως τα 3,3 ευρώ.
Αντίστοιχη είναι η κατάσταση στα οπωροκηπευτικά, με την τιμή της ντομάτας και του κολοκυθιού να έχει διπλασιαστεί, ενώ όσον αφορά το ντοματίνια βελανίδια φτάνουν έως και τα 9,9 ευρώ το κιλό.
Με τη διεθνή τιμή του πετρελαίου να πλησιάζει τα 100 δολάρια το βαρέλι και την κυβέρνηση να διατηρεί στα ίδια επίπεδα τον Ειδικό Φόρο Κατανάλωσης και τον ΦΠΑ στα καύσιμα, η τιμή εκκίνησης του πετρελαίου θέρμανσης αναμένεται (με βάση τις σημερινές τιμές) να διαμορφωθεί κοντά στο 1,50-1,55 ευρώ το λίτρο! Πρόκειται για επίπεδα τιμών τα οποία καμία μέση οικογένεια δεν θα μπορέσει να πληρώσει, οπότε θα αναγκαστεί φέτος να αλλάξει μέσο θέρμανσης και να στραφεί στα κλιματιστικά ή τις σόμπες, με αποτέλεσμα να αυξηθεί το ύψος της κατανάλωσης και να χάσουν και την όποια επιδότηση δίνει το κράτος!
Ιδια επιδότηση
Σημειώνεται πως το φετινό επίδομα θέρμανσης θα παραμείνει στα ίδια επίπεδα με πέρυσι, μια περίοδο που η τιμή του πετρελαίου άρχισε από χαμηλότερα επίπεδα, λόγω της επιδότησης απευθείας στην αντλία που είχε επιβάλει η κυβέρνηση. Μάλιστα, η ηγεσία του Yπουργείου Οικονομικών δηλώνει ευθαρσώς πως φέτος δεν θα υπάρξει αντίστοιχη επιδότηση, αφήνοντας τους καταναλωτές να παγώσουν τον φετινό χειμώνα.
Την ίδια ώρα, οι μετακινήσεις έχουν γίνει απαγορευτικές, με τα περισσότερα πρατήρια της χώρας να πωλούν την απλή αμόλυβδη πάνω από τα 2 ευρώ το λίτρο. Πλέον, ένα μέσο αυτοκίνητο με ρεζερβουάρ 60 λίτρων χρειάζεται για ένα γέμισμα 120 ευρώ, θυμίζοντας την εφιαλτική κατάσταση που επικρατούσε πριν από σχεδόν δύο χρόνια. Τότε, μάλιστα, το οικονομικό επιτελείο ως μέτρο ανακούφισης είχε αναγκαστεί να φέρει το μέτρο του fuel pass, το οποίο δεν ξεπερνούσε τα 12 ευρώ τον μήνα σε βενζίνη. Ακόμα και αυτό το μέτρο, όμως, δεν πρόκειται να επαναληφθεί, παρά το γεγονός ότι οι τιμές της αμόλυβδης κινούνται στα ύψη…
Eurobank: Ο πληθωρισμός θα διαρκέσει περισσότερο από τους αρχικούς υπολογισμούς
Στην εκτίμηση ότι ο πληθωρισμός θα διαρκέσει περισσότερο από το αναμενόμενο, συμπιέζοντας έτι περαιτέρω τους οικογενειακούς προϋπολογισμούς, προχωρά η Eurobank. Οπως επισημαίνει, στο διεθνές επίπεδο το σκηνικό έχει μεταβληθεί σημαντικά σε σχέση με ένα έτος πριν: ο βασικός δείκτης του πληθωρισμού έχει μεν αποκλιμακωθεί, εξαιτίας της μείωσης στις τιμές των καυσίμων, όμως παραμένει σημαντικά ψηλότερα από το 2%, το οποίο έχει οριστεί από τις μεγάλες Κεντρικές Τράπεζες (Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα-ΕΚΤ και Fed) ως στόχος που σηματοδοτεί τη σταθερότητα των τιμών.
Στην αποκλιμάκωση συνετέλεσε μια πολύ επιθετική αύξηση επιτοκίων από τη Fed και την ΕΚΤ. Από την άλλη πλευρά, πολλές αναπτυγμένες οικονομίες έχουν περιέλθει σε κατάσταση οικονομικής στασιμότητας. Ενώ η οικονομία των ΗΠΑ έχει επιδείξει ανθεκτικότητα μεγαλύτερη του αναμενομένου, στην Ευρώπη κάποιες χώρες εισήλθαν σε τεχνική ύφεση.
Η ύφεση αυτή, όπου εμφανίστηκε, αναμένεται να είναι σχετικά ήπια και βραχύβια, δεδομένου ότι αφορά σε μεγάλο βαθμό τους τομείς των αγαθών, ενώ οι τομείς των υπηρεσιών ανθίστανται στις υφεσιακές πιέσεις. Ωστόσο, στην ευρωζώνη δεν αναμένεται δυναμική ανάκαμψη τα επόμενα τρίμηνα, καθόσον οι πρόδρομοι δείκτες οικονομικής δραστηριότητας παραμένουν σχετικά ασθενείς.
Αυτή η εικόνα οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο αποπληθωρισμός θα πάρει περισσότερο χρόνο από όσο αρχικώς είχαν εκτιμήσει οι Κεντρικές Τράπεζες, με την επιστροφή σε ρυθμό πληθωρισμού 2% να μην αναμένεται πριν από το 2025 το νωρίτερο. Επομένως, εφόσον αποφευχθεί μια βαθιά ύφεση, η αγορά δεν αναμένει μειώσεις επιτοκίων πριν από το δεύτερο εξάμηνο του 2023.
Επιπλέον, οι οικονομικοί παράγοντες αρχίζουν σταδιακά να συνειδητοποιούν ότι κάποιες από τις τάσεις οι οποίες έκαναν την εμφάνισή τους αυτή την περίοδο δεν εξαντλούν τη δυναμική τους στην τρέχουσα συγκυρία, αλλά αναμένεται να εξακολουθήσουν να ασκούν επίδραση σε μεσομακροχρόνιο ορίζοντα. Οι σημαντικότερες εξ αυτών αφορούν:
(α) την αναδιάρθρωση των διεθνών αλυσίδων αξίας, ώστε οι χώρες να μειώσουν την έκθεσή τους σε απομακρυσμένες και γεωστρατηγικά μη φιλικές χώρες,
(β) τη μετάβαση σε ένα ενεργειακό μείγμα που θα εξαρτάται ολοένα λιγότερο από τα ορυκτά καύσιμα για τον περιορισμό των αερίων του θερμοκηπίου.
Αυτό σημαίνει μια τεράστια επενδυτική προσπάθεια σε ΑΠΕ, δίκτυα και αποθήκευση ενέργειας, με το σχετικό κόστος να μεταφέρεται στους καταναλωτές ενέργειας, με μακροπρόθεσμο όφελος όμως μείωσης των τιμών όταν ολοκληρωθεί η μετάβαση.
Στην Ελλάδα, ο πληθωρισμός έχει αποκλιμακωθεί, και δη ταχύτερα από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ωστόσο αυτό προέρχεται σε μεγάλο βαθμό από τις τιμές της ενέργειας, ενώ ο πυρήνας παραμένει υψηλά. Επιπροσθέτως, τους τελευταίους δύο μήνες έχει καταγραφεί αύξηση στον βασικό δείκτη του πληθωρισμού λόγω και της αποδρομής των ευνοϊκών επιδράσεων βάσης των προηγούμενων μηνών.
Η τάση αυτή πιθανώς να ενισχυθεί από την επίδραση των φυσικών καταστροφών από πυρκαγιές και -κυρίως- πλημμύρες στις τιμές βασικών προϊόντων. Η πίεση που νιώθουν τα νοικοκυριά στους προϋπολογισμούς τους, όμως, μετριάζεται από την αναπτυξιακή πορεία της οικονομίας.
Στουρνάρας: Κορυφώθηκε η αύξηση των επιτοκίων
Κορύφωση στη διαδικασία αύξησης των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα βλέπει ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος Γιάννης Στουρνάρας. Αυτή η δήλωση του κεντρικού τραπεζίτη της χώρας μας στη γερμανική εφημερίδα «Börsen-Zeitung» έρχεται σε αντίθεση με τις απόψεις που έχουν εκφράσει το τελευταίο διάστημα Ευρωπαίοι κεντρικοί τραπεζίτες, που θεωρούν ότι θα πρέπει να συνεχιστούν οι αυξήσεις των επιτοκίων, καθώς ο πληθωρισμός στην ευρωζώνη παραμένει σε υψηλά επίπεδα, συγκεκριμένα πολύ πάνω από τον στόχο του 2% που έχει θέσει η Φρανκφούρτη. Υπενθυμίζεται πως η ΕΚΤ αύξησε τα επιτόκια για 10η συνεχή φορά την περασμένη εβδομάδα.
«Πιστεύω ότι έχουμε φτάσει στην κορυφή των επιτοκίων» ανέφερε στην «Börsen-Zeitung», ενώ συνέχισε: «Οπως έχουν τα πράγματα, υποθέτω ότι το επόμενο βήμα μας θα είναι η μείωση των επιτοκίων». Ο Ελληνας κεντρικός τραπεζίτης πρόσθεσε ότι είναι πρόωρο να συζητείται η χαλάρωση της πολιτικής, καθώς τα επιτόκια θα πρέπει να παραμείνουν στο σημερινό τους, υψηλό επίπεδο για διάστημα αρκετών μηνών.
Ωστόσο, οι αγορές πιθανολογούν πως η διαδικασία μείωσης των επιτοκίων θα αργήσει να αρχίσει και τοποθετούν μια τέτοια απόφαση από την ΕΚΤ τον Ιούνιο ή τον Ιούλιο του 2024, δηλαδή δύο χρόνια μετά την πρώτη αύξηση των επιτοκίων. Αυτές οι εκτιμήσεις έρχονται έπειτα από την αναθεώρηση των μακροοικονομικών προβλέψεων της ΕΚΤ για τη ζώνη του ευρώ, σύμφωνα με τις οποίες ο μέσος πληθωρισμός θα διαμορφωθεί στο 5,6% το 2023, στο 3,2% το 2024 και στο 2,1% το 2025.
Αυξήσεις και στο ρεύμα
Αύξηση κατά 6% κατέγραψαν οι τιμές των προμηθευτών ρεύματος για τον Οκτώβριο, υπό την αίρεση ότι το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας θα διατηρεί στο ίδιο ύψος τις επιδοτήσεις, με τις ανακοινώσεις να αναμένονται την επόμενη εβδομάδα.
