Μύδρους κατά του προέδρου της Τουρκίας, Recep Tayyip Erdogan, εξαπολύει με άρθρο του στις 19 Ιανουαρίου 2023 ο Economist…
Όπως επισημαίνει, η Τουρκία είναι δεύτερη μεγαλύτερη στρατιωτική δύναμη του ΝΑΤΟ, μετά τις ΗΠΑ.
Διαδραματίζει δε έναν κρίσιμο ρόλο σε μια ταραγμένη γειτονιά – ειδικά στην κατεστραμμένη από τον πόλεμο Συρία.
Παράλληλα, έχει αυξανόμενη επιρροή στα Δυτικά Βαλκάνια, την Ανατολική Μεσόγειο και πιο πρόσφατα στην Αφρική.
Πάνω από όλα, όμως, αποδείχθηκε κρίσιμος παράγοντας για την περιοχή του Εύξεινου Πόντου και στον πόλεμο της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Υπενθυμίζεται πως συνέβαλε στη σύναψη μιας σημαντικής συμφωνίας που επέτρεψε την αποστολή περισσότερων ουκρανικών σιτηρών σε έναν πεινασμένο κόσμο.
Ως εκ τούτου, οι ξένοι πρέπει να δώσουν προσοχή στις προεδρικές και κοινοβουλευτικές εκλογές στην Τουρκία, οι οποίες ο Recep Tayyip Erdogan έχει προτείνει να διεξαχθούν αυτή την εβδομάδα στις 14 Μαΐου.
Επιπλέον, ευρισκόμενη υπό τον ζυγός ενός ολοένα και πιο ασταθούς προέδρου, η χώρα βρίσκεται στο χείλος της καταστροφής.
Καθώς πλησιάζουν οι εκλογές, η συμπεριφορά του κ. Erdogan θα μπορούσε να βυθίσει τη σημερινή βαθιά ελαττωματική δημοκρατία σε μια πλήρη δικτατορία.
Όταν έγινε για πρώτη φορά πρωθυπουργός, τον Μάρτιο του 2003, ο κ. Erdogan έδωσε πολλές υποσχέσεις.
Οι κοσμικοί φοβούνταν ότι είχε μια υπερβολικά ισλαμιστική ατζέντα, αλλά ήταν μέλος της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης…
Στα πρώτα της χρόνια, η κυβέρνησή του έδωσε οικονομική και πολιτική σταθερότητα σε μια χώρα που ταλαιπωρούνταν επί δεκαετίες.
Παραμέρισε τους στρατηγούς που συχνά ανακατεύονταν στην πολιτική ζωή και έκαναν πραξικοπήματα.
Έκανε μεταρρυθμίσεις για να βελτιώσει την οικονομία.
Έτεινε «χείρα φιλίας» ακόμη και στους Κούρδους, τη μεγαλύτερη εθνική μειονότητα της Τουρκίας, οι οποίοι καταπιέζονταν από τον στρατό.
Το 2005, κέρδισε επάξια ένα βραβείο το οποίο δεν μπόρεσαν να πάρουν όλοι οι προκάτοχοί του του: την επίσημη έναρξη των διαπραγματεύσεων για την ένταξη της Τουρκίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση.
Η εξουσία φθείρει… και διαφθείρει
Ωστόσο, τα πολλά χρόνια του Erdogan στην εξουσία τον έκαναν αυταρχικό.
Μετά από 11 χρόνια ως πρωθυπουργός, εξελέγη πρόεδρος και άρχισε να μετατρέπει το προηγουμένως αδύναμο πόστο σε κυρίαρχο.
Μετά από μια απόπειρα πραξικοπήματος το 2016, απέλυσε ή φυλάκισε δεκάδες χιλιάδες ανθρώπους.
Όπως εξηγεί ο Economist, υπονομεύει τους ελέγχους και τις ισορροπίες.
Μετέτρεψε το μεγαλύτερο μέρος του Τύπου σε μέσο κρατικής προπαγάνδας.
Στην πραγματικότητα λογοκρίνει το διαδίκτυο.
Φυλάκισε πολλούς επικριτές, συμπεριλαμβανομένων των ηγετών της αντιπολίτευσης.
Εξάλειψε τους εσωτερικούς του αντιπάλους ΚΑΙ το κόμμα.
Έχει στηθεί το δικαστικό σύστημα για να καταστέλλει την αντιπολίτευση.
Πλησιάζοντας την τρίτη δεκαετία στην εξουσία, κάθεται σε ένα μεγάλο παλάτι και εκδίδει διατάγματα στους αυλικούς του, φοβούμενος πολύ να πει πότε κάνει λάθος.
Οι ολοένα και πιο εκκεντρικές πεποιθήσεις του γίνονται γρήγορα κρατική πολιτική.
Έτσι επέβαλε μια εντελώς τρελή νομισματική θεωρία σε μια προηγουμένως ανεξάρτητη κεντρική τράπεζα.
Πιστεύει ότι η θεραπεία για τον πληθωρισμό είναι να βγάλεις χρήματα φθηνότερα.
Αυτός είναι ο κύριος λόγος που ο πληθωρισμός είναι 64% στην Τουρκία.
Το βιοτικό επίπεδο πέφτει.
Του έχουν σπάσει τα νεύρα.
Οι ψηφοφόροι του τον εγκαταλείπουν, ειδικά στις πόλεις.
Πριν από τρία χρόνια, το κόμμα του κ. Erdogan έχασε στις δημαρχιακές εκλογές της Άγκυρας, της Κωνσταντινούπολης και της Σμύρνης.
Οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι μπορεί να χάσει την προεδρία εντός τεσσάρων μηνών εάν η αντιπολίτευση συνασπιστεί πίσω από έναν υποψήφιο του και οι εκλογές είναι έστω και λίγο καθαρές.
Αυτό είναι μεγάλη υπόθεση…
Ο Erdogan είναι αποφασισμένος να γείρει το ήδη ανισόπεδο πεδίο υπέρ του.
Ο δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης Ekrem İmamoğlu, ίσως ο πιο ισχυρός αντίπαλός του, φυλακίστηκε πρόσφατα και του επεβλήθη απαγόρευση ενασχόλησης με την πολιτική επειδή αποκάλεσε τους δικαστικούς υπαλλήλους που ανέτρεψαν την πρώτη του νίκη στις δημοτικές εκλογές ηλίθιους.
Η κυβέρνηση ζητά από το συνταγματικό δικαστήριο να κλείσει το Λαϊκό Δημοκρατικό Κόμμα (HDP), το μεγαλύτερο κουρδικό κόμμα με πολλούς από τους ηγέτες του στη φυλακή.
Οι λογαριασμοί του HDP είναι παγωμένοι.
Η αντιπολίτευση θα χρειαστεί την υποστήριξη των Κούρδων ψηφοφόρων για να ανατρέψει τον πρόεδρο.
Κάποτε ο Erdogan συνέκρινε τη δημοκρατία με μια βόλτα με το τραμ: κατεβαίνεις όταν φτάσεις στον προορισμό σου.
Οι εκλογές υπό τον ίδιο σπάνια ήταν δίκαιες, αλλά ήταν σε μεγάλο βαθμό ελεύθερες με μεγάλη συμμετοχή.
Η ανησυχία αυτή τη φορά είναι ότι ο κ. Εrdogan, φοβούμενος την ήττα, θα διασφαλίσει ότι οι εκλογές δεν θα είναι ούτε δίκαιες ούτε ελεύθερες.
Οι δυτικοί ηγέτες πρέπει να μιλήσουν.
Η Αμερική και η ΕΕ συχνά αποφεύγουν να επικρίνουν τον κ. Erdogan από φόβο μήπως φέρουν σε δύσκολη θέση τον βασικό του σύμμαχο.
Κανείς δεν θέλει μια χώρα τόσο σημαντική όσο η Τουρκία να καταρρεύσει.
Όλοι γνωρίζουν ότι ένας απεγνωσμένος, απομονωμένος Τούρκος πρόεδρος μπορεί να προκαλέσει μεγάλα προβλήματα.
Θα μπορούσε να προκαλέσει πόλεμο με την Ελλάδα και την Κύπρο.
Μπορεί να δημιουργήσει περισσότερη σύγχυση και διαμάχες στη Συρία.
Θα μπορούσε να επιτρέψει στα 5 εκατομμύρια μετανάστες και πρόσφυγες στην Τουρκία να πάνε στη νότια Ευρώπη.
Και θα μπορούσε να προχωρήσει να εμποδίσει τη Φινλανδία και τη Σουηδία να γίνουν μέλη του ΝΑΤΟ.
Από την άλλη, η Τουρκία χρειάζεται τη Δύση, κυρίως για να αποκαταστήσει τη σταθερότητα στην κατεστραμμένη οικονομία της.
Ενώ οι συνομιλίες για την ένταξη μπορεί να έχουν κολλήσει, εξακολουθεί να ελπίζει σε μια βελτιωμένη και διευρυμένη τελωνειακή ένωση με την ΕΕ.
Πρέπει να βρει έναν τρόπο να αναζωογονήσει τις άμεσες ξένες επενδύσεις, οι οποίες έχουν κατρακυλήσει ως απάντηση στην πολιτική και οικονομική αβεβαιότητα.
