Οι εκκλήσεις για μποϊκοτάζ στις ρωσικές προμήθειες πετρελαίου γίνονται όλο και πιο έντονες στο πλαίσιο της ΕΕ, ωστόσο, σε ένα τέτοιο σενάριο, μια ύφεση στα κράτη μέλη θα ήταν πιθανώς αναπόφευκτη, καθώς η Ρωσία θα μπορούσε να απαντήσει διακόπτοντας τις προμήθειες φυσικού αερίου, σύμφωνα με όσα αναφέρει η Commerzbank.
Μέχρι τώρα, λέει η γερμανική τράπεζα, υπολογίζουμε χωρίς τον ξενοδόχο – γιατί κάθε ενέργεια θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και την αντίδραση της άλλης πλευράς.
Ωστόσο, ένα μποϊκοτάζ στις ρωσικές προμήθειες πετρελαίου πιθανότατα θα θεωρηθεί από τη Ρωσία ως κλιμάκωση του οικονομικού πολέμου που έχει εξαπολύσει η Δύση.
Η πίεση για μποϊκοτάρισμα αυξάνεται
Οι δυτικές χώρες αντέδρασαν στον πόλεμο της Ρωσίας με αυστηρές κυρώσεις.
Παρά όμως τις οικονομικές ζημιές, ακόμη δεν έχουν υπάρξει αλλαγές στη ρωσική πολιτική.
Ως εκ τούτου, εξετάζεται η επιβολή απαγόρευσης στις εισαγωγές ρωσικού πετρελαίου.
Αυτό -υποτίθεται- θα έπληττε ακόμη περισσότερο τη Μόσχα, καθώς οι εξαγωγές του μαύρου χρυσού είναι μακράν η σημαντικότερη πηγή εσόδων της.
Χθες και σήμερα (24-25 Μαρτίου) πραγματοποιήθηκε Σύνοδος Κορυφής των χωρών της ΕΕ και του ΝΑΤΟ.
Εκεί δεν ήταν ακόμη δυνατό να συμφωνηθεί εμπάργκο – δεν ήταν στο τραπέζι.
Ωστόσο, εάν η κατάσταση στην Ουκρανία επιδεινωθεί, οι «φωνές» για… πάγωμα των εισαγωγών πετρελαίου είναι πιθανό να ενταθούν ξανά
Αλλά τι θα συνέβαινε εάν η ΕΕ επέβαλε ένα τέτοιο εμπάργκο;
Η απώλεια του ρωσικού πετρελαίου μπορεί να αντισταθμιστεί μόνο για…
Η ρωσική παραγωγή αργού πετρελαίου ανέρχεται σε περίπου 10 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα (mb/d), που είναι περίπου το ένα όγδοο της παγκόσμιας άντλησης.
Η Ρωσία εξάγει σχεδόν 5 εκατομμύρια βαρέλια αργού την ημέρα, τα περισσότερα από τα οποία, στη συνέχεια, θα πρέπει να αντικατασταθούν.
Είναι ακόμη δυνατό αυτό στο άμεσο μέλλον;
Μεσοπρόθεσμα, δηλαδή σε μια περίοδο περίπου ενός έτους, η αγορά θα μπορούσε πιθανώς να αντιμετωπίσει τις ρωσικές ελλείψεις:
Πρώτον, η αύξηση παραγωγής στις ΗΠΑ υπόσχεται ανακούφιση.
Η αμερικανική αρχή ενέργειας αναμένει ότι η παραγωγή θα αυξηθεί κατά 1 mb/d μέχρι το τέλος του έτους.
Δεύτερον, η άρση των κυρώσεων κατά του Ιράν και της Βενεζουέλας θα βοηθούσε: Θα μπορούσε να φέρει επιπλέον 2,5 mb/d.
Τέλος, η Κίνα ή η Ινδία είναι πιθανό να αγοράσουν ρωσικό πετρέλαιο, το οποίο δεν είναι πλέον αποδεκτό στη Δύση.
Ωστόσο, για μια βραχυπρόθεσμη ανακούφιση καθοριστικές είναι οι ελεύθερες παραγωγικές δυνατότητες εκτός Ρωσίας.
Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας IEA ανέφερε πως τα αποθέματα που μπορούν να ενεργοποιηθούν άμεσα ανέρχονται σε 2,1 mb/d.
Ακόμη και 4,9 mb/d θα μπορούσαν να κινητοποιηθούν εντός 90 ημερών.
Ωστόσο, τα περισσότερα από αυτά προέρχονται από τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα.
Επιπλέον, είναι δύσκολο να εκτραπούν οι ρωσικές εξαγωγές προς την Κίνα, καθώς οι αγωγοί μεταξύ Ρωσίας και Κίνας είναι ήδη σε μεγάλο βαθμό γεμάτοι.
Υπάρχει δε έλλειψη δεξαμενοπλοίων, και πολλές ναυτιλιακές εταιρείες αποφεύγουν τις παραγγελίες μεταφοράς από τη Ρωσία, λόγω υφιστάμενων ή επικείμενων κυρώσεων.
… Και αν όχι, η πετρελαϊκή κρίση του 1973 δείχνει τον δρόμο
Υπάρχουν μερικά παραδείγματα ξαφνικής διακοπής σημαντικών τμημάτων της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου – κυρίως η πετρελαϊκή κρίση του 1973.
Τον Οκτώβριο του 1973, μετά τον πόλεμο του Γιομ Κιπούρ, τα μέλη του ΟΠΕΚ επέβαλαν μερικό εμπάργκο.
Τους επόμενους έξι μήνες, η παγκόσμια προσφορά μειώθηκε περίπου κατά 4% κατά μέσο όρο (Διάγραμμα 1).
Μια μείωση αυτού του μεγέθους θα ήταν αντιληπτή σε περίπτωση εμπάργκο από τη Δύση το 2022.
Το 1973, η τιμή του πετρελαίου αυξήθηκε από μέσο όρο 3,29 $/βαρέλι σε 11,59 $/βαρέλι το 1974 – μια αύξηση 250%.
Αυτό ώθησε τον πληθωρισμό, ο οποίος ήταν ήδη υψηλός σε πολλές χώρες, σε διψήφιο ποσοστό.
Οι οικονομίες των δυτικών χωρών εισήλθαν σε ύφεση.
Και τότε η Ρωσία θα κλείσει και το φυσικό αέριο…
Ωστόσο, μέχρι τώρα, λέει η Commerzbank, υπολογίζουμε χωρίς τον ξενοδόχο – γιατί κάθε ενέργεια θα πρέπει να λαμβάνει υπόψη και την αντίδραση της άλλης πλευράς.
Ένα μποϊκοτάζ στις ρωσικές προμήθειες πετρελαίου πιθανότατα θα θεωρηθεί από τη Ρωσία ως οικονομική κλιμάκωση.
Το πιο αποτελεσματικό αντίδοτο που θα μπορούσε να ενεργοποιήσει η Ρωσία θα ήταν να σταματήσουν οι παραδόσεις φυσικού αερίου στην Ευρώπη – εξάλλου, κερδίζει περίπου τέσσερις φορές περισσότερα από τις εξαγωγές πετρελαίου από ό,τι από τις προμήθειες φυσικού αερίου.
Από την άλλη πλευρά, η ΕΕ προμηθεύεται περίπου το 45% των εισαγωγών φυσικού αερίου της από τη Ρωσία και η Γερμανία ακόμη λίγο περισσότερο από το ήμισυ.
Ως εκ τούτου, το Κρεμλίνο θα μπορούσε να υπολογίσει ότι θα προκαλέσει σημαντικό οικονομικό πόνο στα κράτη της ΕΕ, με λογικό κόστος για τον εαυτό του.
Η έκκληση του Προέδρου Putin να γίνουν οι πληρωμές σε ρούβλια στο εγγύς μέλλον έχει ήδη αυξήσει τον κίνδυνο διακοπής της παροχής αερίου.
Ενεργειακό μποϊκοτάζ ίσον ύφεση…
Όπως φαίνεται, απώλεια μόλις μερικών ποσοστιαίων μονάδων επί της παγκόσμιας προσφοράς πετρελαίου θα είχε σημαντικές οικονομικές συνέπειες.
Η πιθανή διακοπή των παραδόσεων φυσικού αερίου θα επιδεινώσει σημαντικά το πρόβλημα.
Επομένως, το μποϊκοτάζ στις ρωσικές εισαγωγές θα ισοδυναμούσε πιθανώς με κλείδωμα μεγάλων τμημάτων της ευρωπαϊκής οικονομίας.
Αυτό είναι πιθανό να οδηγήσει σε μια ύφεση που θα διαρκέσει αρκετά τρίμηνα.
Σε ένα τέτοιο μακροοικονομικό περιβάλλον, η ΕΚΤ πιθανότατα θα αναβάλει την αύξηση των επιτοκίων.
Ούτως ή άλλως έχει δώσει στον εαυτό της τα απαραίτητα περιθώρια.
Βραχυπρόθεσμα, θα μπορούσαν να ληφθούν πρόσθετα μέτρα – ειδικά εάν προκαλούνταν δονήσεις στη χρηματοπιστωτική αγορά.
Ένα παράδειγμα αυτού θα ήταν οι έντονα αποκλίνουσες διαφορές αποδόσεων σε ό,τι αφορά τα κρατικά ομόλογα των κρατών μελών της ΟΝΕ.
Η ΕΚΤ αρχικά θα περίμενε να δει τι θα συμβεί στη συνέχεια.
Εάν οι δευτερογενείς επιδράσεις γίνονται ολοένα και πιο εμφανείς στον πληθωρισμό, τα μέλη του Συμβουλίου της ΕΚΤ πιθανότατα θα ζητήσουν επίσης αντίμετρα και αυστηροποίηση της νομισματικής πολιτικής.
