Καθώς η Αθήνα αναμένει νέες θερμοκρασίες ρεκόρ, η μακροπρόθεσμη οικολογική καταστροφή εγκυμονεί κινδύνους ερημοποίησης για την ελληνική πρωτεύουσα.
Οι πρόσφατες πυρκαγιές στην ευρύτερη περιοχή της Αττικής κατέστρεψαν σπίτια και ανάγκασαν κατοίκους και τουρίστες να αναζητήσουν την ασφάλεια σε κοντινές παραλίες, σημειώνει το πρακτορείο Bloomberg.
«Αν ξεσπάσει μια νέα πυρκαγιά φέτος, ή του χρόνου, που θα κάψει για παράδειγμα το βουνό της Πάρνηθας, τότε θα οδηγηθούμε άμεσα στην ερημοποίηση», εκτιμά ο Ευθύμιος Λέκκας, καθηγητής φυσικών καταστροφών.
Η κλιματική κρίση, που υποδαυλίζεται από την καύση ορυκτών καυσίμων ενισχύει την ένταση και τη διάρκεια του καύσωνα στο βόρειο ημισφαίριο, πυροδοτώντας ανησυχίες ότι, σύντομα, ορισμένες περιοχές του πλανήτη ίσως καταστούν μη κατοικήσιμες. Ο καυτός αέρας από τη Σαχάρα προκαλεί εδώ και καιρό οικολογική καταστροφή σε χώρες όπως το Σουδάν και το Τσαντ, τώρα όμως απειλεί και την Ευρώπη.
Η Ελλάδα συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών της νοτιοανατολικής Ευρώπης – συμπεριλαμβανομένης της Ισπανίας, της Πορτογαλίας, της Ιταλίας, της Βουλγαρίας και της Ρουμανίας – που είναι ευάλωτες στην ερημοποίηση, καθώς οι θερμοκρασίες αυξάνονται και οι βροχοπτώσεις μειώνονται. Η τάση αυτή προβλέπεται να συνεχιστεί καθώς οι εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου επιτείνουν την υπερθέρμανση του πλανήτη.
Ο αντίκτυπος είναι πιο ακραίος στη Μεσόγειο, μια περιοχή που θερμαίνεται 20% ταχύτερα από τον παγκόσμιο μέσο όρο, σύμφωνα με τον ΟΗΕ. Η Ελλάδα είναι ιδιαίτερα ευάλωτη στην κλιματική αλλαγή, με τις βροχοπτώσεις να μειώνονται σε ολόκληρη τη χώρα και την άνοδο της θάλασσας να αυξάνει τα επίπεδα αλατιού στο έδαφός της, φαινόμενο που επιταχύνει την ερημοποίηση.
Δύο μεγάλες πυρκαγιές ξέσπασαν την περασμένη εβδομάδα νοτιοανατολικά και βορειοδυτικά της Αθήνας, ενώ μια τρίτη έπληξε μια περιοχή 80 χιλιόμετρα δυτικά της πρωτεύουσας.
Το 2021, πυρκαγιές στην Αττική, στη νότια Πελοπόννησο και στην Εύβοια ακολούθησαν ένα κύμα καύσωνα με θερμοκρασίες που έφτασαν τους 46 βαθμούς Κελσίου, ενώ το 2018 μια πυρκαγιά κοντά στην πρωτεύουσα άφησε πίσω της περισσότερους από 100 νεκρούς.
Αυτή την εβδομάδα, ο υδράργυρος αναμένεται να ανέβει ακόμη περισσότερο. Οι μέγιστες θερμοκρασίες στην ηπειρωτική Ελλάδα προβλέπεται να φτάσουν τους 47 βαθμούς Κελσίου μέχρι την Τετάρτη, ισοφαρίζοντας το ιστορικό υψηλό της χώρας που είχε καταγραφεί στην Αθήνα το 1977 και ενδεχομένως να προσεγγίσει το ευρωπαϊκό ρεκόρ των 48,8 βαθμών Κελσίου που σημειώθηκε στη Σικελία πριν από δύο χρόνια.
«Οι δύσκολες στιγμές δεν έχουν τελειώσει ακόμη», προειδοποίησε την Πέμπτη ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ο οποίος μακροπρόθεσμα, επιδιώκει την ανακατανομή πόρων για αναδάσωση και τη λήψη προληπτικών μέτρων στην Αττική.
Πυρκαγιές εκδηλώνονται στην ευρύτερη περιοχή των Αθηνών από τη δεκαετία του 1980, αλλά η κλιματική αλλαγή επιτείνει τον κίνδυνό , σύμφωνα με τον ομότιμο καθηγητή του ΕΜΠ και ειδικό σε θέματα περιβαλλοντικής πολιτικής Κίμωνα Χατζημπίρο.
Πάνω από το ένα τρίτο της ελληνικής επικράτειας διατρέχει υψηλό κίνδυνο ερημοποίησης, σύμφωνα με το υπουργείο Γεωργίας στο οποίο έχει καταστρωθεί σχέδιο αντιμετώπισης του φαινομένου. Ενώ η εντατική γεωργία είναι από τους κύριους συντελεστές, οι υψηλότερες θερμοκρασίες και οι σπανιότερες βροχοπτώσεις επιταχύνουν τη διάβρωση του εδάφους.
Ο καθηγητής Χατζημπίρος δήλωσε ότι, βραχυπρόθεσμα, η Ελλάδα θα πρέπει να εξετάσει την αντικατάσταση των πεύκων κοντά στις υπάρχουσες κατοικημένες γειτονιές με λιγότερο εύφλεκτες εναλλακτικές λύσεις. «Μακροπρόθεσμα, η κλιματική αλλαγή πρέπει να αντιμετωπιστεί με την αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων με αιολική και ηλιακή ενέργεια», πρόσθεσε.
«Αυτό που είναι ανησυχητικό είναι η συχνότητα και η ένταση των πυρκαγιών που συνδέονται με μετεωρολογικά φαινόμενα όπως οι καύσωνες», δήλωσε ο ίδιος και τόνισε: «Αυτό σημαίνει ότι χρόνο με το χρόνο θα έχουμε όλο και χειρότερα φαινόμενα μέχρι να βιώσουν ερημοποίηση περιοχές όπως η Αττική».
