Του Γιώργου Χαρβαλιά
Σήμερα δεν θα γκρινιάξω για την κυβερνητική ανικανότητα. Οχι για να μη χαλάσω τα νεύρα μου, τελευταία μέρα πριν από την καλοκαιρινή άδεια, αλλά επειδή η κριτική στερείται νοήματος. Ανθρωπος ο οποίος κεφαλαιοποίησε μια φυσική καταστροφή για να εκλεγεί πρωθυπουργός και πέντε χρόνια τώρα τιμωρεί τους ψηφοφόρους του με το ίδιο ακριβώς νόμισμα, χωρίς καμία συνέπεια, έχει το κοκαλάκι της νυχτερίδας – ή έχει βρει τον τρόπο για να βουλώνει στόματα…
Στην περίπτωσή μας ισχύει σίγουρα το δεύτερο. Ο Μητσοτάκης κεφαλαιοποίησε το Μάτι και, αντί να ορκιστεί ότι δεν θα συμβεί ποτέ στον ίδιο κάτι παρόμοιο, κάθε χρόνο το κάνει χειρότερο. Ο άνθρωπος είναι αναίσθητος! Αλλά είπα ότι δεν θα γκρινιάξω…
Εχω καταλήξει στο συμπέρασμα πως και δυο τρία νησιά να παραδώσει στους απέναντι, πάλι θα έχει θαυμαστές σε αυτή τη χώρα. Επιδοτούμενους ή όχι, ελάχιστη σημασία έχει. Πάμε, λοιπόν, στην ουσία του ζητήματος: θα γλιτώσουμε ποτέ από τις φωτιές; Κάθε καλοκαίρι θα γίνεται και χειρότερο; Περισσότερο μαρτυρικό για τους κατοίκους της πρωτεύουσας, κι ιδιαίτερα για εκείνους που δεν έχουν τη δυνατότητα πολυήμερων θερινών «αποδράσεων»;
Τα ερωτήματα, ξέρετε, δεν είναι καθόλου ρητορικά. Υπαρξιακά είναι και αφορούν την ίδια την ανθρώπινη υπόσταση. Αφού λοιπόν, ύστερα από διαδοχικές τραγικές εμπειρίες, τα πράγματα δεν διορθώνονται θα ψήφιζα αβλεπί το κόμμα εκείνο που θα έχτιζε την ατζέντα του γύρω από μία και μοναδική εξαγγελία: να μην ξανακαούμε και να γίνει η πατρίδα μας παγκόσμιο πρότυπο πυροπροστασίας και πυρόσβεσης. Σε επίπεδο πρόληψης και διαχείρισης. Τέτοιο πρότυπο που θα μπορεί να εξάγει τεχνογνωσία και εξειδικευμένο προσωπικό σε όλο το πλανήτη.
Δύσκολο; Ασφαλώς. Αλλά, αφού δεν μπορούμε να διακριθούμε πουθενά αλλού, ας βάλουμε αυτό ως εθνικό στόχο. Γιατί θα βελτιώσει ουσιαστικά τη ζωή μας. Από τότε που θυμάμαι τον εαυτό μου, κάθε καλοκαίρι η Ελλάδα καίγεται. Και η Αττική πρώτη πρώτη.
Δεν φταίνε γι’ αυτό η κλιματική αλλαγή, οι ατυχείς μετεωρολογικές συμπτώσεις, το πυρονέφος, τα κηλιδώματα ή ο… ανάδρομος Ερμής. Αυτά είναι οι δικαιολογίες των ασυνείδητων πολιτικών μας, που προσαρμόζονται στις ανάγκες των καιρών. Από την ιπτάμενη… «κουκουνάρα» του Γεώργιου Ράλλη και τον «στρατηγό άνεμο» έχουμε περάσει σε ανοησίες του τύπου «hot, dry and windy». Λες και το κλίμα τους καλοκαιρινούς μήνες στην Ελλάδα ήταν ποτέ διαφορετικό.
Ασφαλώς και δεν είμαι δογματικός αρνητής της κλιματικής αλλαγής, αλλά του υποτιθέμενου τρόπου αντιμετώπισής της, που έχει εξελιχθεί σε μια καλοστημένη μπίζνες με εξαιρετικά αμφίβολη συνεισφορά στην προστασία του περιβάλλοντος.
Ναι, οι συνθήκες είναι πλέον πιο δύσκολες, μόνο που από την εποχή του ’80, ακόμη και των αρχών της δεκαετίας του 2000, έχουν γίνει και τεράστια επιστημονικά άλματα, που δεν επιτρέπουν τις μανιχαϊστικού τύπου ερμηνείες των φαινομένων.
Η επιστήμη έχει προοδεύσει δραματικά και στον τομέα της πυρόσβεσης, αλλά το ελληνικό δόγμα αντιμετώπισης παραμένει ακλόνητο: πώς θα μειώσουμε το πολιτικό κόστος και τις εντυπώσεις από τις ολοσχερείς καταστροφές. Η σημερινή κυβέρνηση το έχει αναγάγει σε τέχνη. Αντί να αγοράζει αεροπλάνα, «μπουκώνει» τα μέσα ενημέρωσης.
Πλέον οι φωτιές ξεσπάνε, αποτεφρώνουν την ελληνική ύπαιθρο, αλλά δεν τις βλέπουμε στις οθόνες των τηλεοράσεων. Με εξαίρεση χονδροειδείς περιπτώσεις, όπου καίγεται το άπαν σύμπαν, όπως δηλαδή η πυρκαγιά των προηγούμενων ημερών στη ΒΑ Αττική που παραλίγο να φτάσει στην Ομόνοια, η δημοσιογραφική κάλυψη κινείται στα όρια της αδρά επιδοτούμενης… συγκάλυψης! Στον βαθμό που δεν καίγονται άνθρωποι, αλλά ολόκληρα βουνά, όπως ο Ορβηλος, έναν μήνα τώρα, στα σύνορα με τη Βουλγαρία, οι πυρκαγιές θεωρούνται ειδήσεις δευτέρας διαλογής. Ανάξιες ενδιαφέροντος.
Σύμφωνα επίσης με το δόγμα περί υποτιθέμενης «προτεραιοποίησης» της σωτηρίας ανθρώπινων ζωών, οι πυρκαγιές είναι φυσικά φαινόμενα που πρέπει να εξελίσσονται. Εκκενώνουμε τις κατοικημένες περιοχές και τις αφήνουμε να… εκτονωθούν. Μέχρι να σβήσουν από φυσικά αίτια, όπως, φερ’ ειπείν, να φτάσουν στη θάλασσα ή να σταματήσουν στο μπετόν του αστικού περιβάλλοντος. Τα δάση και οι ανθρώπινες περιουσίες δεν έχουν σημασία. Εκκένωση και άγιος ο Θεός…
Το είδαμε φέτος στης Σερίφου τις… ολόμαυρες μάχες. Το είδαμε πέρυσι στα περίχωρα της Αλεξανδρούπολης και στο παρθένο δάσος της Δαδιάς. Πριν από τρία χρόνια στο Τατόι… Το ζήσαμε προ ημερών και στην πρωτεύουσα, με τα τηλέφωνα όλων μας να κουδουνίζουν εφιαλτικά. Ομως κι αυτό το «σύστημα εκκένωσης» του 112 είναι επιλεκτικό. Δεν λειτουργεί πάντα με ακρίβεια. Κι αν δεν έρθει το περιπολικό στην πόρτα, κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος.
Θα σας εξομολογηθώ ένα απίθανο προσωπικό περιστατικό που αποδεικνύει του λόγου το αληθές. Στις αρχές του περασμένου Ιουνίου, που βρισκόμουν στην Τζιά, το κινητό στρίγγλιζε κάθε λίγο και λιγάκι με εντολές εκκένωσης για φωτιές που εξελίσσονταν στην Αγία Μαρίνα και την Κερατέα! Οταν, λίγες μέρες αργότερα, βρέθηκα στο σπίτι μου στον Διόνυσο και ξέσπασε η μεγάλη φωτιά στη Σταμάτα, ένα χιλιόμετρο πιο κει, το κινητό… βουβάθηκε. Χτυπούσε, όμως, της γυναίκας μου!
Επιμύθιον: Οι ανθρώπινες ζωές προστατεύονται μόνο από τους πυροσβέστες μας και τους πιλότους, που είναι οι σύγχρονοι ήρωες της υπόθεσης, προστατεύονται και από εμάς τους ίδιους, τους εθελοντές, ενώ εξαιρετική πρέπει να ομολογήσω -γιατί το είδα με τα μάτια μου- είναι η συνδρομή της Ελληνικής Αστυνομίας.
Πλην, όμως, δεν είναι αυτή η δουλειά της Αστυνομίας. Ειδικά στις μέρες που ζούμε. Ισως του Στρατού, που όμως είναι άφαντος και, όπως έχει αποδειχθεί, δεν μπορεί καλά καλά να προφυλάξει τις βάσεις και τα στρατόπεδα.
Χρειάζεται επομένως περισσότερο εξειδικευμένο προσωπικό στον τομέα της πυρόσβεσης, που θα πληρώνεται κανονικά και επαρκώς, με την ίδια γαλαντομία έστω που ταΐζονται τα φιλοκυβερνητικά μέσα ενημερωτικής συγκάλυψης. Χρειάζονται και τα εργαλεία τελευταίας τεχνολογίας, οι δορυφόροι και τα drones, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπάρχουν και οι κατάλληλοι χειριστές. Το ανθρώπινο δυναμικό. Στο Πολυτεχνείο όφειλε να υπάρχει ειδικό τμήμα έρευνας για να αποκτήσει επιτέλους και η ίδια η Ελλάδα τεχνογνωσία, προκειμένου να παράγει στο μέλλον τον κατάλληλο εξοπλισμό.
Χρειάζονται, τέλος, τολμηρές αποφάσεις για την εναέρια θωράκιση πυροπροστασίας. Τα ψεκαστικά που επιστρατεύει η κυβέρνηση καλά είναι για να θησαυρίζουν οι επιτήδειοι και να πέφτουν κάτω από το τραπέζι οι «προμήθειες», αλλά σε μεγάλα μέτωπα δεν κάνουν τίποτα. Μπέριεφ δεν διανοούμαστε ούτε να νοικιάσουμε, αφού είμαστε σε… πολεμικό μέτωπο με τη Ρωσία, τα ιαπωνικά θηρία US-2 δεν αρέσουν στον Κυριάκο, γιατί θα πρέπει να πληρωθούν από τον Εθνικό Προϋπολογισμό και θα στενοχωριόταν η Ούρσουλα, που θα έχανε την ευκαιρία να παζαρέψει, όπως με τα εμβόλια. Στο τέλος, όμως, όταν χαλάσουν και τα λιγοστά παλαιότερης τεχνολογίας Canadair, θα σβήνουμε τις φωτιές με τους κουβάδες. Και, σε βάθος μιας δεκαετίας, τα μόνα δάση που θα έχουν απομείνει θα είναι τα λευκά με τις ανεμογεννήτριες…
Ο Γιώργος Χαρβαλιάς είναι δημοσιογράφος και πολιτικός αναλυτής, εξειδικευμένος σε θέματα γεωστρατηγικής. Γεννήθηκε στην Αθήνα και αποφοίτησε από τη Σχολή Μωραΐτη. Ολοκλήρωσε τον προπτυχιακό κύκλο σπουδών του στο Οικονομικό Τμήμα της Νομικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών και συνέχισε για μεταπτυχιακά στο Πανεπιστήμιο του Κεντ της Μεγάλης Βρετανίας.
