Του Μιχάλη Ψύλου
«Μια πραγματική βόμβα» έριξε ο Σκωτσέζος εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, Καρίμ Χαν, γράφει η Ισραηλινή Haaretz.
Ο λόγος φυσικά για την απαίτηση του εισαγγελέα Χαν να ζητήσει την έκδοση διεθνών ενταλμάτων με στόχο τον Ισραηλινό πρωθυπουργό Νετανιάχου, τον υπουργό Αμυνας Γκάλαντ και τους τρεις ηγέτες της Χαμάς, για εγκλήματα πολέμου και κατά της ανθρωπότητας .
Εάν εκδοθούν αυτά τα εντάλματα σύλληψης, θα έφερνε το Ισραήλ σε μια διπλωματική και νομική κατάσταση που δεν έχει αντιμετωπίσει ποτέ στο παρελθόν: Οι δύο Ισραηλινοί ανώτατοι πολιτικοί δεν θα είναι πλέον ελεύθεροι να μετακινούνται στο εξωτερικό και ειδικά στα 124 κράτη που υπέγραψαν το Καταστατικό της Ρώμης, αφού θα κινδυνεύουν να συλληφθούν.
Και το Ισραήλ δεν είναι Ρωσία. Είναι ένα κράτος του οποίου η μοίρα εξαρτάται από τη στάση των δυτικών συμμάχων του.
Το Ισραήλ κατηγορεί βέβαια τον Γενικό Εισαγγελέα του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου, για «δικαστική τρομοκρατία».
Πολλά μπορούν να ειπωθούν για το κατηγορητήριο του Καρίμ Καν. Υπάρχει όμως και ένα απόσπασμα, που κόβει την ανάσα: Σε συνομιλίες με επιζώντες, γράφει ο Σκωτσέζος δικηγόρος, έμαθα «πώς η αγάπη μιας οικογένειας, οι βαθύτεροι δεσμοί μεταξύ γονέων και παιδιών, μετατράπηκαν σε αμέτρητα βάσανα μέσω μιας καλά υπολογισμένης σκληρότητας και της ακραίας αναισθησίας».
Είναι ένα απόσπασμα που εκφράζει με λόγια τη φρίκη της κλιμάκωσης στη Μέση Ανατολή.
Ο 54χρονος Καρίμ Χαν δεν είναι φυσικά ένας δικαστής, που μπορεί να κατηγορηθεί για μεροληψία. Για την ιστορία, πριν από τρία χρόνια θεωρούνταν ακόμη ο «ονειρεμένος υποψήφιος» των ΗΠΑ, της Μεγάλης Βρετανίας και του Ισραήλ, όπως είχε γράψει η ισραηλινή εφημερίδα Yediot Aharonot όταν ο Χαν εξελέγη γενικός εισαγγελέας του Διεθνούς Ποινικού Δικαστηρίου στη Χάγη το 2021. Ο Σκωτσέζος δικαστής « θεωρείται ρεαλιστής και μάλλον «απολιτικός», έγραψε τότε η ισραηλινή συντηρητική εφημερίδα εκείνη την εποχή.
Ευσυνείδητος δικαστής
Ο Χαν γεννήθηκε στη Σκωτία και σπούδασε στο Λονδίνο. Ο πατέρας του, δερματολόγος, καταγόταν από το Πακιστάν, η μητέρα του, νοσοκόμα, ήταν Αγγλίδα. Είναι πιστός μουσουλμάνος και ανήκει στη μειονότητα των Αχμαντίγια, τα μέλη της οποίας διώκονται στο Πακιστάν λόγω της πίστης τους.
Ο Χαν θεωρείται διεθνώς ένας ευσυνείδητος δικαστής με μεγάλη εξειδίκευση στον τομέα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και του διεθνούς ποινικού δικαίου, στον οποίο εργάζεται από το 1997. Ηταν σύμβουλος της εισαγγελίας στα δικαστήρια του ΟΗΕ για τα εγκλήματα στη Γιουγκοσλαβία και τη Ρουάντα. Μέχρι το 2021, ο Χαν ήταν επικεφαλής ομάδας στο Ποινικό Δικαστήριο που διερεύνησε εγκλήματα πολέμου που διέπραξε το Ισλαμικό Κράτος στο Ιράκ.
Ο Χαν ερεύνησε επίσης εγκλήματα πολέμου των Ρώσων εισβολέων μετά τη σφαγή στην ουκρανική πόλη Μπούτσα και αργότερα ζήτησε την έκδοση εντάλματος σύλληψης για τον Βλαντιμίρ Πούτιν.
Αλλά το γεγονός ότι τώρα στοχοποιεί συμμάχους στη Δύση έχει καταστήσει τον ίδιο τον Χαν «μπαμπούλα». Ο Νετανιάχου τον αποκάλεσε μάλιστα ως «έναν από τους μεγαλύτερους αντισημίτες στη σύγχρονη ιστορία». Ρεπουμπλικάνοι μέλη του Κογκρέσσου τον απειλούν με διώξεις.
Δυτικοί αξιωματούχοι προειδοποίησαν τον Χαν ότι το δικαστήριό του δημιουργήθηκε «για την Αφρική και κακούς όπως ο Πούτιν», όπως αποκάλυψε ο ίδιος σε συνέντευξή του στο CNN. Όμως προφανώς δεν θέλει να περιοριστεί σε αυτόν τον ρόλο.
Τώρα ο Χαν είναι πιθανό να γνωρίζει τις συνέπειες της κίνησής του να ζητήσει την έκδοση ενταλμάτων σύλληψης για τους δύο Ισραηλινούς πολιτικούς. Η προκάτοχός του, η Γκάμπια Φάτου Μπενσούντα, είχε γίνει αντιδημοφιλής στις ΗΠΑ λόγω της επιμονής της να διασφαλίσει ότι το δικαστήριο ερευνούσε εγκλήματα στο Αφγανιστάν – συμπεριλαμβανομένων εκείνων που διαπράχθηκαν από αμερικανούς στρατιώτες και μέλη της CIA.
Δυστυχώς, πολλοί δυτικοί πολιτικοί και κάποια μέσα ενημέρωσης μπλέκονται όλο και περισσότερο στις αντιφάσεις της δικής τους γεωπολιτικής και κοσμοθεωρίας. Υπήρχαν εκκλήσεις εδώ και εβδομάδες και μήνες πώς δεν πρέπει να μιλάμε για τα εγκλήματα του ισραηλινού στρατού στη Γάζα.
Τώρα ο εισαγγελέας του ΔΠΔ κάνει ακριβώς αυτό: Καταδικάζει τα εγκλήματα πολέμου , απ` όπου κι αν προέρχονται. Και επιπλήττεται γι’ αυτό.
Μπορεί όμως να υπάρχει διαβάθμιση στο νόμο; Σε ένα νομικό σύστημα, είτε εθνικό είτε διεθνές, ο ύποπτος είναι ύποπτος και ο δράστης είναι δράστης. Δεν υπάρχει καλός ή κακός ύποπτος. Δεν υπάρχει καλός ή κακός παραβάτης. Και οι δύο είναι καταστροφικοί για τον πολιτισμό. Το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο έχει την ευκαιρία να αποκαταστήσει τη δικαιοσύνη και το αίσθημα δικαιοσύνης.
