Του Μιχάλη Ψύλου
Τι πέτυχε ο Βλαντιμίρ Πούτιν με την επίσκεψή του στην Κίνα; «Συμφωνίες επικίνδυνες για τη Δύση και την Ουκρανία;» όπως αναφέρουν πολλά δυτικά μέσα; Ή «μια εντυπωσιακή επίδειξη ενότητας Μόσχας και Πεκίνου, έναντι της Δύσης», όπως υποστηρίζουν τα Ρώσο- κινεζικά
Αναμφίβολα, ο Βλαντιμίρ Πούτιν και ο Σι Τζιπινγκ επιβεβαίωσαν ότι έχουν την ίδια εκτίμηση για τις διαδικασίες που εξελίσσονται στον κόσμο. Σφραγίζουν μια νέα εποχή στρατηγικής εταιρικής σχέσης. Είναι μια κήρυξη πολέμου στην τρέχουσα παγκόσμια τάξη πραγμάτων. Μόσχα και Πεκίνο μπορεί να έχουν διαφορετικές τακτικές και άλλα συμφέροντα στις σχέσεις με τη Δύση, αλλά έχουν κοινή αντίληψη για τις διαδικασίες που συντελούνται στον κόσμο.
Πολυπολικότητα
Στην κοινή τους δήλωση, οι δυο χώρες αποκαλούνται «ανεξάρτητα κέντρα του αναδυόμενου πολυπολικού κόσμου». Με μια λέξη, θέλουν να προωθήσουν την πολυπολικότητα στην παγκόσμια σκηνή.
Αυτό πρέπει να ανησυχήσει τη Δύση; Αμερικανός κυβερνητικός αξιωματούχος των ΗΠΑ περιέγραψε πρόσφατα τη συνεργασία μεταξύ Ρωσίας και Κίνας ως «συμμαχία από την κόλαση».
Ο Αμερικανός Πρόεδρος Τζο Μπάιντεν προειδοποιεί ότι «οι απολυταρχίες του κόσμου ενώνουν τις δυνάμεις τους όλο και πιο γρήγορα και πιο στρατηγικά». Και αυτό έχει συγκεκριμένα αποτελέσματα σε εταίρους όπως η Ευρώπη, που απειλούνται άμεσα από τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Χάρη στη ροή προϊόντων από την Κίνα, η Ρωσία μπορεί να παρακάμψει ένα μεγάλο μέρος των δυτικών κυρώσεων.
Το Πεκίνο βοηθά ενεργά τη Μόσχα να ανοικοδομήσει τη ρωσική αμυντική βιομηχανία.
Και μαζί και μόνοι
Ακόμη και ο Λευκός Οίκος παραδέχεται ότι χωρίς την υποστήριξη της Κίνας, ο Πούτιν πιθανότατα θα είχε στριμωχθεί στην Ουκρανία .
Η Μόσχα έχει όμως πλέον, το πλεονέκτημα στο μέτωπο του πολέμου. Το Πεκίνο επιδιώκει πάντως μια ρωσο-ουκρανική διαπραγμάτευση για να νομιμοποιηθεί ως βασικός παράγων στο μέτωπο των διεθνών σχέσεων.
Φυσικά, Ρωσία και η Κίνα θέλουν να συνεργαστούν ακόμη πιο στενά, τόσο στρατιωτικά όσο και στον χρηματοπιστωτικό τομέα. Η εξέλιξη αυτή δεν μπορεί βέβαια να κρύψει ότι υπάρχουν δύο μακροπρόθεσμες πολιτικές κυρίαρχων εθνικών συμφερόντων: Η Ρωσία επιδιώκει την εφαρμογή μιας πολεμικής οικονομίας. Όπως δείχνει και η πρόσφατη αλλαγή του υπουργού – επικεφαλής του στρατιωτικο-πολιτικο-βιομηχανικού συμπλέγματος.
Η Κίνα από την άλλη, δεν ενδιαφέρεται για μια καταστροφική κλιμάκωση της σύγκρουσης στην Ουκρανία, σε ένα μεγάλο πόλεμο. Παρουσιάζεται ως μετριοπαθής δύναμη και ζητά μια «πολιτική λύση».
Ο Βλαντιμίρ Πούτιν διεξάγει τον πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας. Ο Σι Τζινπίνγκ δεν χρειάζεται να λερώσει τα χέρια του. Και ο Πούτιν είναι σε μια θέση στην οποία εξαρτάται, καλώς ή κακώς, από την καλή θέληση του κινεζικού Δράκου.
Η Ρωσία δεν έχει να προσφέρει τίποτα άλλο εκτός από πρώτες ύλες. Συντηρεί την οικονομία της μόνο πουλώντας υδρογονάνθρακες.
Το γεγονός επίσης ότι η Ρωσία διαθέτει ένα πολύ μεγάλο οπλοστάσιο πυρηνικών όπλων κάνει την κατάσταση ακόμα πιο άνετη για την Κίνα.
Η Μόσχα κρατά την Ευρώπη και τις ΗΠΑ στοχοπροσηλωμένες στον πόλεμο κατά της Ουκρανίας. Αυτό δεσμεύει όμως πόρους που διαφορετικά θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει η Ουάσιγκτον στην Ανατολική Ασία ή τον Ειρηνικό. Κάτι που θα ήταν άμεσα αντίθετο με τα κινεζικά συμφέροντα. Και στον Ινδό-Ειρηνικό συγκεντρώνεται το παγκόσμιο πολιτικό ενδιαφέρον της Κίνας.
Η γεωπολιτική επιρροή
Επομένως, οτιδήποτε αποδυναμώνει τον μεγάλο Αμερικανό αντίπαλο και τους συμμάχους του είναι ιδιαίτερα ευπρόσδεκτο για το Πεκίνο.
Πούτιν και Σι συμφωνούν ότι η Αμερική πρέπει «να εγκαταλείψει τις φιλοδοξίες της για παγκόσμια ηγεμονία». Και αυτό ενισχύεται από το γεγονός ότι η γεωπολιτική επιρροή των ΗΠΑ μειώνεται.
Είναι πικρό αλλά αληθινό: Ο Μπάιντεν προσπάθησε να εμποδίσει τον Πούτιν να εισβάλει στην Ουκρανία, χωρίς επιτυχία.
Στον πόλεμο Ισραήλ-Χαμάς, ο Αμερικανός πρόεδρος πιέζει για κατάπαυση του πυρός και λύση δύο κρατών, αλλά έχει όλο και μικρότερη επιρροή στον Ισραηλινό πρωθυπουργό Μπενιαμίν Νετανιάχου.
Και φυσικά, ο Μπάιντεν δεν μπορεί να περιμένει από το Πεκίνο να ακολουθήσει τη γραμμή του, όταν επιβάλει ταυτόχρονα, τιμωρητικούς δασμούς στην Κίνα.
Την ίδια ώρα, ο μελλοντικός ρόλος των ΗΠΑ στον πλανήτη διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στην προεκλογική εκστρατεία. Τα ονόματα Σι, Πούτιν ακόμη και του Βορειοκορεάτη Κιμ, θα αναφέρονται συχνά στις τηλεοπτικές εμφανίσεις Μπάιντεν και Τραμπ. Μόνο που στην πραγματικότητα, κανένας από τους δύο υποψήφιους δεν φαίνεται να έχει σχέδιο για τον τερματισμό του πολέμου στην Ουκρανία και τη σταθεροποίηση της δυτικής ασφάλειας,μακροπρόθεσμα. Αυτό είναι πραγματικά το πιο ανησυχητικό για τις παγκόσμιες εξελίξεις.
