Φανταστείτε ένας δεξιός βουλευτής να παρουσιάζει ένα talk show στην ιδιωτική τηλεόραση και να παίρνει συνέντευξη από έναν άλλο δεξιό πολιτικό του ίδιου κόμματος. Ακούγεται απίθανο; Και όμως συμβαίνει ήδη στο Ηνωμένο Βασίλειο, στο GB News.
Ο σταθμός με ξεκάθαρη πολιτική ατζέντα απασχολεί αρκετούς δεξιούς και συντηρητικούς βουλευτές ως παρουσιαστές. «Το γεγονός ότι οι ενεργοί πολιτικοί έχουν τις δικές τους τηλεοπτικές εκπομπές έρχεται σε αντίθεση με οτιδήποτε γνωρίζουμε», λέει ο επιστήμονας των μέσων ενημέρωσης Τορ Κλαρκ από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ στο Γερμανικό Πρακτορείο Ειδήσεων.
Η ρυθμιστική αρχή πολυμέσων Ofcom συχνά κάνει τα στραβά μάτια. Ορισμένοι σχολιαστές φοβούνται ότι αυτό θα μπορούσε να δημιουργήσει ένα αθέμιτο πλεονέκτημα για το Συντηρητικό Κόμμα του Πρωθυπουργού Ρίσι Σούνακεπειδή το 2024 είναι εκλογική χρονιά. Η ακριβής ημερομηνία των εκλογών δεν έχει ακόμη οριστεί. Σε όλες τις δημοσκοπήσεις, οι Τόρις βρίσκονται πολύ πίσω από το σοσιαλδημοκρατικό Εργατικό Κόμμα.
Στη Γερμανία οι τηλεοπτικές εποπτείες από εν ενεργεία βουλευτές πρέπει να αξιολογούνται βάσει της νομοθεσίας για τα μέσα ενημέρωσης για κάθε μεμονωμένη περιπτώση, λέει ο αναπληρωτής διευθυντής της αρχής μέσων ενημέρωσης Βερολίνου-Βρανδεμβούργου Μάρκο Χολτς. Εφόσον αφορά μεμονωμένες εκπομπές και όχι ολόκληρο το πρόγραμμα και το ιδιωτικό μέσο φέρει συντακτική ευθύνη. Αλλά μια τέτοια περίπτωση, η οποία δεν έχει συμβεί στο παρελθόν με αυτή τη μορφή στη Γερμανία, θα εξεταζόταν φυσικά προσεκτικά από τη ρυθμιστική αρχή των μέσων ενημέρωσης, λέει ο Χολτς.
Ξεχωρίζουν δύο επιφανείς βουλευτές
Και στη Μεγάλη Βρετανία, η πολιτική δημοσιογραφία πρέπει να είναι δίκαιη και ουδέτερη. Αλλά αυτό που ξεκίνησε στις ΗΠΑ με το Fox News βρήκε το δρόμο του και στη Μεγάλη Βρετανία με την ίδρυση του GB News το 2021 ως αντί-μοντέλο στο αυστηρά ουδέτερο, δημόσιο BBC.
Ο ειδικός σε θέματα δημοσιογραφίας Κλαρκ συμφωνεί: «Το GB News ιδρύθηκε για να αμφισβητήσει την υπάρχουσα συναίνεση στη δημοσιογραφία σχετικά με τη δικαιοσύνη, την ισορροπία και την αμεροληψία, προωθώντας συνεχώς δεξιές απόψεις και χρησιμοποιώντας δεξιούς παρουσιαστές».
Στο GB News υπάρχουν ιδιαίτερα δύο εξέχοντες βουλευτές που ξεχωρίζουν: ο πρώην υπουργός Οικονομικών Τζέικομπ Ρις-Μογκ, έμπιστος του πρώην πρωθυπουργού Μπόρις Τζόνσον, σχολιάζει τακτικά την κατάσταση στη χώρα στο πρόγραμμά του «State of the Nation». Για αυτό, έλαβε περίπου 325.000 λίρες (380.000 ευρώ) σε αμοιβές πέρυσι πέραν του βουλευτικού του μισθού, σύμφωνα με ανάλυση της εφημερίδας Guardian. Και ο βουλευτής Λι Άντερσον κάποτε αναπληρωτής γενικός γραμματέας των Τόρις, ο οποίος αποβλήθηκε από την κοινοβουλευτική ομάδα για αντιμουσουλμανικά σχόλια και βρίσκεται τώρα με το δεξιό λαϊκιστικό κόμμα Reform UK λαμβάνει στο GB News 100.000 λίρες.
«Ο πραγματικός κόσμος του Λι Άντερσον» είναι το όνομα της εκπομπής του. Του αρέσει να πίνει μια μπύρα με έναν καλεσμένο.Η συνέντευξή του με την τότε υπουργό Εσωτερικών Σουέλα Μπρέιβερμαντο φθινόπωρο του 2023 τράβηξε την προσοχή της κοινής γνώμης. Η Ofcom έλαβε σχεδόν 1.700 καταγγελίες. Ωστόσο, η ρυθμιστική αρχή διαπίστωσε ότι το πρόγραμμα για την παράτυπη μετανάστευση αντικατόπτριζε «ένα ευρύ φάσμα σημαντικών απόψεων» στις οποίες δόθηκε «η δέουσα βαρύτητα».
Μικρό μερίδιο στην τηλεοπτική πίτα
Μπορούν όμως τα σόου να βοηθήσουν πραγματικά τους Τόρις να κλείσουν το χάσμα με τους Εργατικούς; Ο ειδικός Κλαρκ έχει αμφιβολίες. Το μερίδιο της αγοράς είναι μόλις 0,45 τοις εκατό. «Κανείς δεν πείθεται, το GB News απλώς επιβεβαιώνει τις υπάρχουσες προκαταλήψεις του κοινού του». Με μια εξαίρεση – τον Άντερσον. Εάν τώρα εκπροσωπεί το Reform UK και υπερασπίζεται την εντολή του βάσει της δικής του εκπομπής, αυτό εγείρει ενδιαφέροντα ερωτήματα για τους πολιτικούς και τα μέσα ενημέρωσης.
Αλλά το πιο γνωστό πρόσωπο του GB News είναι ο Νάιτζελ Φάρατζ. Σύμφωνα με παρατηρητές, ο Φάρατζ χρησιμοποιεί κυρίως αυτό το σταθμό για να προωθήσει τον εαυτό του. Αγαπημένο θέμα: η κατάσταση του Συντηρητικού Κόμματος, το οποίο είχε ήδη οδηγήσει σε ολοένα πιο δεξιές θέσεις την εποχή του δημοψηφίσματος για το Brexit.
Ο πολιτικός επιστήμονας Γκαρνέτ μιλάει για κλειστά συστήματα ή «echo chambers». Όποιος απορρίπτει τον Φάρατζ πιστεύει ότι το GB News είναι ένα κακόγουστο αστείο. Όποιος τον αγαπά, ασπάζεται και την αποστολή του. «Η τηλεοπτική του εκπομπή θα του έδινε μια ιδανική ευκαιρία να βλάψει τους Τόρις εάν, όπως ήταν αναμενόμενο, αρχίσει να παίζει πιο σημαντικό ρόλο στη Reform UK ενόψει των εκλογών», λέει ο Γκαρνέτ. Εδώ ο ειδικός παραπέμπει σε έναν πολιτικό, ο οποίος χρησιμοποίησε έξυπνα τη δουλειά του στα μέσα ενημέρωσης για τους πολιτικούς του στόχους: τον Μπόρις Τζόνσον.
