Του Μιχάλη Ψύλου
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα αρχίσει να μειώνει τα επιτόκια από τον Ιούνιο. Αυτό έχει καταστεί πλέον σαφές με κάθε τρόπο.
Ο πληθωρισμός στην Ευρωζώνη μειώθηκε τους τελευταίους μήνες και η αναιμική ανάπτυξη πιέζει την Κριστίν Λαγκάρντ να λάβει αποφάσεις. Που αφορούν το ίδιο το μέλλον της ΕΕ και την ευημερία νοικοκυριών και επιχειρήσεων.
Η ΕΚΤ πρέπει, βέβαια, να λάβει τις αποφάσεις της εξετάζοντας το αβέβαιο διεθνές πλαίσιο: τους κινδύνους στην Ερυθρά Θάλασσα, που μπορεί να οδηγήσουν σε αύξηση των τιμών των πρώτων υλών, αλλά και τον πόλεμο στη Γάζα και την Ουκρανία που δεν πάει πολύ καλά για το Κίεβο και τη Δύση.
Πόλεμοι, συγκρούσεις και καταστροφές υπάρχουν σχεδόν παντού. Δεν περνάει σχεδόν μια μέρα χωρίς ανησυχητικά και τρομακτικά νέα. Η σταθερότητα έχει γίνει ένα εξαιρετικά σπάνιο αγαθό. Ο κόσμος φαίνεται να έχει καταρρεύσει.
Δεν μπορεί δηλαδή η Λαγκάρντ να κάνει μια τόσο σημαντική επιλογή κοιτάζοντας μόνο τις βεβαιότητες που έχει πίσω της, ενώ παραμελεί τα άγνωστα που υπάρχουν μπροστά μας.
Η Μέση Ανατολή δεν αποτελεί εξαίρεση. Αντιθέτως. Μετά την τρομοκρατική επίθεση της Χαμάς στο Ισραήλ, μια περιοχή που ήταν ανέκαθεν επιρρεπής σε κρίσεις, φαίνεται να γίνεται περισσότερο από ποτέ εστία σκληρότητας και μίσους.
Οι εκκλήσεις στη λογική και τη σύνεση δεν εισακούγονται και την ευθύνη σήμερα φέρει βαρέως ο ισραηλινός πρωθυπουργός Νετανιάχου.
Στην Ουκρανία, επίσης, η Ευρώπη θα πρέπει να καταλάβει σε ποιο βαθμό θέλει και μπορεί να στηρίξει το Κίεβο.
Παρά τους λεονταρισμούς του γάλλου πρόεδρου, Μακρόν, που επιμένει στην αποστολή χερσαίων δυνάμεων ως νέος… Ναπολέων, οι πιο συνετοί πολιτικοί στη Δύση καταλαβαίνουν ότι ο μήνας του μέλιτος με τον Ζελένσκι έχει πλέον τελειώσει. Και ο Πούτιν έχει καταφέρει σε μεγάλο βαθμό να εξουδετερώσει τις δυτικές κυρώσεις, εμφανιζόμενος ως ο νικητής στα μάτια της ρωσικής κοινής γνώμης. Κάτι που θα φανεί και στις προεδρικές εκλογές στη Ρωσία, που ολοκληρώνονται σήμερα.
Ο Πούτιν, που ήρθε στην εξουσία πριν από 24 χρόνια, ετοιμάζεται να κερδίσει για πέμπτη φορά σε προεδρικές εκλογές, ενώ οι κύριοι αντίπαλοί του κατέληξαν στη φυλακή, εξόριστοι ή νεκροί.
Ο πράκτορας της πρώην KGB θα κρατήσει τα ηνία της χώρας στα χέρια του μέχρι το 2030. Μετά την παραίτηση του Μπόρις Γέλτσιν τον Δεκέμβριο του 1999, ο Πούτιν κληρονόμησε πριν από 24 χρόνια και τρεις μήνες ένα έθνος αναστατωμένο μετά την κατάρρευση της ΕΣΣΔ, αλλά επέβαλε το νόμο του με σιδηρά πυγμή και έγινε για κάποιους το πρότυπο που έπρεπε να ακολουθήσουν μπροστά στην υποτιθέμενη παρακμή των δυτικών δημοκρατιών.
Πλαίσιο αβεβαιότητας
Η ηγεσία της Κεντρικής Τράπεζας έχει κατά νου όλο αυτό το πλαίσιο αβεβαιότητας, που προέρχεται τόσο από την πολιτική, όσο και από τις συνεχιζόμενες συγκρούσεις. Αν δεν θέλει να φανεί απερίσκεπτη. Και δεν πιστεύω φυσικά ότι όποιος κάθεται στην κορυφή της ΕΚΤ είναι απερίσκεπτος.
Η ΕΕ επίσης σύντομα θα αντιμετωπίσει ένα κρίσιμο ζήτημα για το μέλλον της Ευρώπης: να αποφασίσει εάν θα εκδώσει κοινό χρέος για τη χρηματοδότηση ευρωπαϊκών επενδύσεων.
Αν κινηθεί η Ευρώπη προς αυτή την κατεύθυνση, τα επιτόκια δεν θα είναι τόσο μεγάλο πρόβλημα όσο σήμερα.
Αλλά η ΕΕ θα πρέπει τώρα να εφεύρει ένα νέο οικονομικό μοντέλο, δεδομένου ότι δεν θα υπάρχει χώρος για τις εξαγωγές της ούτε προς την Ανατολή, ούτε προς τη Δύση.
Μεγάλη αταξία
Μια μεγάλη αταξία κυριαρχεί πλέον στον κόσμο. Και το χειρότερο. Ουδείς έχει αρκετή δύναμη για να δημιουργήσει τάξη. Ούτε οι ΗΠΑ ούτε η Ρωσία ούτε η Κίνα και ούτε κατά διάνοια η Ευρώπη φυσικά.
Οι Ηνωμένες Πολιτείες υπό τον Τζο Μπάιντεν είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα. Ο πρόεδρος της Αμερικής προσπαθεί επανειλημμένα να αναγκάσει τον ισραηλινό πρωθυπουργό, Μπενιαμίν Νετανιάχου, να συμβιβαστεί στον πόλεμο της Γάζας. Μάταια. Ο πρωθυπουργός του Ισραήλ απλώς αφήνει τον Μπάιντεν να δείχνει αδύναμος. Ο «Μπίμπι» αντιδρά σε κάθε παρότρυνση του Μπάιντεν με απόρριψη.
Στους παλιούς πολέμους, όταν η μία από τις δύο πλευρές ήθελε να μιλήσει με την άλλη, χρησιμοποιούσε έναν άοπλο απεσταλμένο, που αναγνωριζόταν από τους εχθρούς, ακριβώς επειδή κρατούσα λευκή σημαία.
Δυστυχώς, δεν υπάρχει πλέον τέτοια δυνατότητα και όταν ο γηραιός και σοφός Πάπας Φραγκίσκος προσπάθησε πει ότι «η διαπραγμάτευση δεν είναι παράδοση», οι περισσότεροι ηγέτες έσπευσαν να τον χλευάσουν…
